image

Aksaray: Kalanlar Köprüsü

0

Kalanlar Köprüsü; Aksaray’ın Merkez İlçesi, Kalanlar Mahalesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Ulu Irmak üzerinde inşaa edilmiştir.

Köprü üzerinde kim tarafından ve ne zaman yaptırıldığını gösteren bir kitabe bulunmamaktadır. Aksaray’da 23 Zilkaade/1279 / 11 Mayıs 1863 yılındaki aşırı yağmur sonucu Ulu Irmağın taşması nedeniyle Kalanlar Köprüsü tamamen yıkılmıştır. Ortaköylü Hacı Ali Paşa tarafından tamir ettirmiştir.

Sağlam olan köprü günümüzde de kullanılmaktadır. Yolunun uzunluğu 36 m.’dir. Doğu-batı yönünde uzanan yolu tek yöne eğimli köprüler grubundandır. İkisi büyük ikisi küçük sivri kemerli dört gözden oluşmaktadır. Menba ve mansab taraflarında gözler arasına denk gelen yerlerde üçgen formunda üçerden altı adet sel yaran bulunmaktadır. Bu selyaranlardan kuzeydoğudaki yarım daire formundadır.

Düzgün kesme ve kaba yonu taş malzemeden inşa edilmiştir. Şehrin gelişmesi ve taşıtların çeşitlenmesi ve ebatlarının büyümesi; Beldiyenin, Ulu Irmak üzerinde yapmış olduğu ıslah işleri ve bentler nedeniyle köprü yeni ihtiyaçlara göre yeniden şekillendirilmiş. Bu şekillenme selyaranların oturduğu ayaklarda genişletmeler yapılarak sağlanmıştır.

Batıdaki kemer açılığı yaklaşık 5.23 m., doğudaki ise 5.40 m.’dir. arada kalan küçük gözler ise doğudaki 5.23 m., batıdaki ise 3.50 m. ölçüsündedir. Irmk tabanında gerçekleştirilen ıslah çalışması nedeniyle köprünün mansab yönünde betonarme malzemeden bir kanal yapılmıştır. Bu nedenle de su ortadaki iki gözden akacak şekilde yönlendirilmiştir. Diğer gözler ise yarı seviyesine kadar toprakla dolmuştur.

(Görseller: yenimeram.com.tr)

Paylaşın

Aksaray: Yaprakhisar Köprüsü

0

Yaprakhisar Köprüsü; Aksaray’ın Güzelyurt İlçesi, Yaprakhisar Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Aksaray İl Merkezi’ne 30 km., Güzelyurt İlçe Merkezi’ne 11 km. mesafededir.

Kitabesine göre 1338 R.- 1341 H. / 1922 yılında yaptırılmıştır. Sağlam olan köprü halen köylüler tarafından aktif olarak kullanılmaktadır.

Yolunun uzunluğu 32.70 m., genişliği de 3.90 m.’dir. Kuzey-güney yönünde uzanan yolu iki yöne eğimli köprüler grubundandır. Ortadaki sivri diğerleri yuvarlak kemerli dört göze sahiptir.

Köprünün orta gözü sivri kemerli olup 6.80 m. genişliğindedir. Menba yönünde büyük gözün iki yanında üçgen formunda birer sel yaran bulunmaktadır. Gözlerden kenarlarda olanları yarı yerine kadar toprakla dolmuştur.

Düzgün kesme ve kaba yonu taş malzemeden inşa edilmiştir. Köprü yolunun her iki yanında yer yer taş korkulukların kalıntıları görülmektedir.

Paylaşın

Aksaray: Koca Köprü

0

Koca Köprü; Aksaray’ın Gülağaç İlçesi, Demirci Kasabası sınırları içerisinde yer almaktadır. Demirci-Gülağaç arasında, Karasu Deresi üzerinde inşaa edilmiştir.

Köprü üzerinde kim tarafından ve ne zaman yaptırıldığını gösteren bir kitabe bulunmamaktadır. Ancak 1041 / 1631 tarihli bir arsa satış kaydında, arsanın sınırları zikredilirken, köprü de zikredilmektedir.

Sağlam olan köprü hemen yanında yer alan modern köprü nedeni ile aktif olarak kullanılmamaktadır. Yolunun uzunluğu 21.50 m., genişliği de 3.40 m.’dir. Kuzeydoğu-güneybatı yönünde uzanan yolu iki yöne eğimli köprüler grubundandır.

Köprünün yolu sonradan düzleştirilmiştir. Yapı yuvarlak kemerli beş göze sahiptir. Köprünün orta gözü büyük olup 3.80 m. genişliğindedir. Menba yönünde gözler arasına denk gelen yerlerde üçgen formunda üç tanesi sağlam bir tanesi oldukça harap olmuş dört adet sel yaran bulunmaktadır.

Gözlerden kenarlarda olanları yarı yerine kadar toprakla dolmuştur. Büyük gözün kuzeydoğusundaki gözü 2.95 m., güneybatısındaki gözü ise 3.20 m., diğer iki göz de 2.00 m. genişliğindedir. Düzgün kesme ve kaba yonu taş malzemeden inşa edilmiştir.

Paylaşın

Aksaray: Hacı Mustafa Köprüsü

0

Hacı Mustafa Köprüsü; Aksaray’ın Yenikent Beldesi’nin doğusunda tarlalar arasında yer almaktadır. Köprü üzerinde kim tarafından ve ne zaman yaptırıldığını gösteren bir kitabe bulunmamaktadır. 

Köprünün menba yönünde bir kitabesinin olduğunu köylülerin söylemesine rağmen yerinde tespit edilememiştir. Muhtemelen toprak yığınlarının arasında kalmış olabilir.

Kuzey-güney yönünde uzanmaktadır. Oldukça harap olan köprü kurumuş bir dere üzerindedir. Yapı, yolu iki yöne eğimli köprüler grubuna girmektedir. Üç gözlü köprünün orta gözü büyük olup sivri kemerlidir. Köprünün küçük kemer gözleri toprak dolmuştur.

Köprünün uzunluğu yaklaşık olarak 15.00 m.’dir. Gözlerden kuzeydekinin menba yönü, güneydekinin de mansab yönü toprakla dolmuştur. Bu nedenle bu gözlerin orijinal şekilleri belli değildir.

Büyük kemer açıklığı yaklaşık 4.54 metre, Kuzeydeki küçük kemer açıklığı ise yaklaşık 0.80 m.; güneydeki küçük kemer açıklığı da 1.38 m.’dir. Yapının menba yönünde ve güneyde üçgen şeklinde üst kısmı harap olmuş bir selyaran görülmektedir. Kesme taş ve moloz taş malzemeden inşa edilmiştir.

(Gorseller: haberaksaray.com)

Paylaşın

Aksaray: Debbağlar Köprüsü

0

Debbağlar Köprüsü; Aksaray’ın Merkez İlçesi’nde Muhsin Çelebi, Dere, Pamucak ve Meydan
Mahallelerinin kesiştiği kavşak noktasında yer almaktadır. Ulu Irmak üzerinde inşaa edilen köprüden Vehbi Bey Caddesi geçmektedir.

1970li yıllardan sonra şehrin hızla büyümesi, taşıtların miktar ve boyutlarının büyümesi üzerine köprü yetersiz kalmıştır. Buna rağmen şehir merkezinde olması nedeniyle hala aktif olarak kullanılmaktadır.

Köprü üzerinde kim tarafından ve ne zaman yaptırıldığını gösteren bir kitabe bulunmamaktadır. Selçuklu dönemi eseri olduğu üzerinde genel bir uzlaşma bulunmaktadır.

Doğu-batı yönünde uzanan köprü, yolu tek yöne eğimli köprülerdendir. Ulu Irmağın batı kenarı doğusuna nazaran daha yüksek olması nedeniyle tek yöne eğimli olarak inşa edilmiştir. 26.70 X 4.10 m. ölçülerindedir.

Üç gözlü olup gözler yuvarlak kemerlidir. Kemerlerden batıdaki diğerlerine nazaran daha büyük ve yüksek tutulmuştur. Menba tarafındaki yarım daire, mansab kısmındakiler üçgen biçiminde ikişer sel yaran yer almaktadır.

Düzgün kesme taş ve kaba yonu taş malzemeden inşa edilmiştir. Günümüz ihtiyaçlarına göre yeniden düzenlenen köprüde ciddi tahribatlar olmuştur. DSİ’nin yaptığı çalışmalar nedeniyle ırmak kot seviyesi yükselmiştir.

 

Paylaşın

Aksaray: Nakkaş Köprüsü

0

Nakkaş Köprüsü; Aksaray’ın Merkez İlçesi’ndeki Nakkaş Köprüsü, Dere ile Meydan Mahallelerini birbirine bağlamaktadır. Ulu Irmak üzerine inşaa edilen köprüden Meydan Caddesi geçmektedir.

Köprü üzerinde kim tarafından ve ne zaman yaptırıldığını gösteren bir kitabe bulunmamaktadır. Evliya Çelebi şehir merkezinde iki adet köprüden bahsetmektedir. Bunlar Alaeddin Köprüsü ile Baş Köprü’dür.

Baş Köprü günümüzde mevcut olup bahsettiği tek gözlü Sultan Alaeddin Keykubad’ın inşa ettirdiği köprünün hangisi olduğu belli değildir. Mevcut köprüler üç gözlüdür. Ancak tek bir gözün nehri aşabileceği şekilde ırmağın en dar olduğu yerde Nakkaş Köprüsü bulunmaktadır.

Köprü kuzeyindeki şehir meydanı ve Seyfiye ile Beramuniye Medreselerine ulaşmayı sağlamaktadır. Bu nedenle de Sultan Alaeddin Keykubad’ın inşa ettirmiş olduğu köprünün bu yapı olması gerek. 1970li yıllardan sonra şehrin hızla büyümesi, taşıtların miktar ve boyutlarının büyümesi üzerine köprü yetersiz kalmıştır. Buna rağmen şehir merkezinde olması nedeniyle hala aktif olarak kullanılmaktadır.

Kuzeybatı-güneydoğu yönünde uzanmaktadır. Köprü, bu günkü şekli itibariyle biri tam, diğeri DSİ ve Belediye tarafından yapılan düzenleme sonucu yarım hale getirilmiş iki sivri kemerden oluşmaktadır. Bu sebeple Nakkaş Köprüsü bir büyük bir küçük kemerden oluşan iki gözlü bir köprü konumuna gelmiştir.

Büyük kemer açıklığı yaklaşık 7.50 metre, Küçük kemer açıklığı ise yaklaşık 6.00 metredir. Ancak son zamanlarda Belediyenin Ulu Irmak tabanında yaptığı ıslah faaliyetleri nedeniyle Irmak taban kotu köprü kemer üzengi seviyesine kadar yükselmiştir. Kesme taş ve moloz taş malzemeden inşa edilmiştir.

Köprü orijinalde yolu iki yöne eğimli köprüler grubuna girmektedir. Ortadaki büyük ve yüksek, yanlardaki küçük ve dar sivri kemerli üç gözden oluşmaktadır. Ortadaki büyük gözün her iki yanında menba ve mansab tarafında üçgen biçimli sel yaranlar yer almaktadır.

Paylaşın

Aksaray: Baş Köprü

0

Aksaray’ın Merkez İlçesi sınırları içerisindeki Baş Köprü, Sofular Mahallesi ile Çerdiğin Mahallesi’ni birbirine bağlamaktadır. Ulu Irmak üzerine inşaa edilen köprü üzerinden Hasas Mah. Caddesi geçmektedir.

Hasas Köprüsü olarak da bilinmektedir. Köprü üzerinde kim tarafından ve ne zaman yaptırıldığını gösteren bir kitabe bulunmamaktadır.

1970li yıllardan sonra şehrin hızla büyümesi, taşıtların miktar ve boyutlarının büyümesi üzerine köprü yetersiz kalmıştır. Buna rağmen şehir merkezinde olması nedeniyle hala aktif olarak kullanılmaktadır.

Kuzeybatı-güneydoğu yönünde uzanan yolu iki yöne eğimli köprüler grubundandır. Ortadaki geniş ve büyük yanlardaki küçük ve dar sivri kemerli üç gözden oluşmaktadır. Menba ve mansab taraflarında gözler arasına denk gelen yerlerde üçgen formunda ikişerden dört adet sel yaran bulunmaktadır.

Mansab yönündeki sel yaranlar yukarıya doğru basamaklanma yaparak yükselmektedir. Düzgün kesme ve kaba yonu taş malzemeden inşa edilmiştir. Şehrin gelişmesi ve taşıtların çeşitlenmesi ve ebatlarının büyümesi; DSİ’nin, Ulu Irmak üzerinde yapmış olduğu ıslah işleri ve bentler nedeniyle köprü yeni ihtiyaçlara göre yeniden şekillendirilmiş. Bu şekillenme nedeniyle köprünün mevcut şekli iki gözlüdür.

Kuzeybatıdaki göz DSİ’nin yaptığı çalışmalar nedeniyle bent içinde kalmıştır. Büyük kemer açılığı yaklaşık 10.00 m., küçük kemer açıklığı ise yaklaşık 7.00 metredir.

Ancak Ulu Irmak tabanının zaman içerisinde dolması ve yakın dönemde yapılan dere ıslah çalışmalarında Irmak taban kotu, köprü kemer üzengi seviyesine kadar yükselmiştir. Köprü tempan duvarları üzerinden enerji, iletişim ve isale kanallarının geçmesi duvar üzerinde ciddi zararlara neden olmuştur.

Paylaşın

Aksaray: Kara Han

0

Kara Han; Aksaray’ın Merkez İlçesi, Helvadere Beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Beldeye 2,5 km. mesafededir. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.

Eshab-ı Kehf Hanı, Kale isimleriyle de kaynaklarda geçmektedir. Yapının üzerinde ne zaman ve kim tarafından yapıldığını gösteren bir kitabe yoktur.

Eski kaynaklarda da ne bu kasabanın adı, ne de bu kasabanın da içinde olması muhtemel kervan yolundan bahis edilmemektedir. Han kesin olmamakla birlikte, Selçuklu çağı içinde Aksaray’ın fethiyle ilişkili olarak XII. y.y II. yarısı ile XIV. y.y başları arasına vermek mümkündür.

Tamamen kaba yonu kesme taş malzemeden inşa edilmiştir. Hanın önünde yani batısında 30 m.’lik bir alanda planı yapılabilecek temeller olduğunu bununda hanın avlu kısmı olduğunu belirtilmektedir. Ancak bugün sadece kapalı kısmı mevcuttur. Avludan herhangi bir iz kalmamıştır.

Ancak yapının orjinalde bir Hıristiyan yapısı olması nedeniyle avlusunun olması mümkün gözükmemektedir. Mevcut yapı düzgün olmayan dikdörtgen bir planlama arz etmektedir. Dıştan 27.00 X 26.65 X 24.00 X 23.80 m. ölçülerindedir. Girişin hangi cephede olduğu anlaşılamamıştır.

Zira, yapının varsa pencere ve kapı gibi açıklıkları çobanlar tarafından ya örülmüş yada yıkılmış veya yeni açıklıklar açılmıştır. Yapının cepheleri tamamen sade olup, sadece batı cephede 4, güneyde 4, doğuda 2, kuzeyde 3 tane olmak üzere toplam 13 tane takviye kuleleri ile hareketlendirilmiştir.

Kuleler cephelerin ortalarında olup köşelerde bulunmamaktadır. Han planlama açısında da oldukça ilginçtir. Günümüzde iç mekanların çoğu yıkılmıştır. Sadece beden duvarları ayaktadır. Mevcut kalıntı ise birbiri içinden geçilen çeşitli ebatlardaki mekanlardan oluşmaktadır.

Bugün yapıda üç tane mekan ayaktadır. Hanın güneydoğu köşesinde birbiri içinden geçilebilen üç mekan göze çarpmaktadır. Orjinalde bu mekanlar batısında narteksi olan kubbeli haç planlı bir kilisenin kendisidir. Sivri kemer açıklıklı bir kapıdan ilk mekan nartekse girilmektedir. Narteks, kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlı ve beşik tonoz örtülü iken 2013 yılında tonoz yıkılmıştır.

Bu mekanın doğu duvarının ortasına açılmış dikdörtgen açıklıktan ikinci mekan olan kilisenin naosuna geçilmektedir. Kilisenin naosu 1999 yılında iki kısma bölünmüştü. Kuzeydeki nef, doğudaki apsisin önünde bir açıklık bırakılacak şekilde düzenlenerek ayrı bir mekan olarak değerlendirilmiştir.

Naos, ortadaki geniş yanlardaki dar üç nefli bir düzenlemeye sahiptir. Nefler iki sıra halindeki kare kesitli dört paye ile birbirinden ayrılmaktadır. üst örtü ise ortada kubbe yanlarda ise tonoz şeklindedir. Narteks ile iki bölümlü naosun her birisi dörder sivri atkı kemerli beşik tonoz örtüye sahiptir.

Naosun doğusunda ortadaki geniş ve derin yanlardaki daha küçük üç adet apsis bulunmaktadır. Ana apsisin doğusunda dörtgen boşluklar dikkati çekmektedir. Kilisenin kuzeydoğusunda ise giriş açıklığı belli olmayan ve muhtemelen köylüler tarafından yapılmış atkı kemer destekli tonoz örtülü bir mekan daha vardır.

 

Paylaşın

Aksaray: Ak Han

0

Ak Han; Aksaray’ın Yenikent Beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Aksaray İl Merkezi’nde 20 km. mesafededir. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.

Han tamamen harap haldeki yapının kim tarafından ve ne zaman yaptırıldığını gösteren herhangi bir kitabesi bulunmamaktadır. Hanın taşları sökülerek yakınındaki Yenikent (Amarat) İlçesi’nde okul inşaatına, yol yapımına ve evlerin inşasına kullanılmıştır.

Hanın II. Gıyaseddin Keyhüsrev (1237-46) tarafından yaptırılmış olabileceği yazılmaktadır. II. Kılıç Arslan (1156-1192) tarafından yaptırılan Ribatın bu han olduğu belirtilmektedir.

Hanın orjinalde nasıl olduğu belli değildir. Yapıdan günümüze sadece kuzeydeki yüksek bir duvar kalıntısı ile, güney ve güneydoğudaki temel seviyesine kadar yıkılmış duvar izleri gelebilmiştir.

Hanın hem açık hem de kapalı kısımdan meydana geldiğini ve taç kapısının da avlunun sağ tarafında olduğu yazılmaktadır. Hanın avlusunun 30X30 m., kapalı kısmının ise 25X25 m. ölçülerinde olduğu belirtilmektedir.
.

Paylaşın

Aksaray: Ağzıkara Han

0

Ağzıkara Han; Aksaray’ın Merkez İlçesi, Ağzıkara Han Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Aksaray İl Merkezi’ne 15 km. mesafededir. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.

Hoca Mesud Hanı, Hoca Mesud Kervansarayı olarak da isimlendirilmektedir. Kitabesine göre 628-637 / 1231-39-40 yılları arasında Anadolu Selçuklu Sultanları I. Alaeddin Keykubad ile oğlu II. Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde (Karaevli) Abdullah oğlu Hoca Mesud tarafından yaptırılmıştır. 1967 yılında da vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından kısmen onarılmıştır.

Tamamen düzgün kesme taş malzemeden yapılan hanın çok az kısmı yıkık olmasına karşın ayaktadır. İlgisizlik yüzünden yer yer harap olmalar başlamıştır. Kapalı kısımda bulunan kubbeli aydınlık feneri mukarnaslı kasnağa kadar yıkılmıştır. Han avlu ve kapalı kısmı, avlu ortasındaki köşk mescidi ile “Sultan Hanı” tipine girmektedir. Kapalı kısım dıştan 31.10 X 33.15 m avlu ise dıştan 40.35 X 42.75 m. ebatlarındadır. Yapıdan bağımsız hamamı ile avlu cephesinde çeşmesi vardır.

Kuzeybatı- güneydoğu doğrultusunda yerleştirilmiştir. Yapının güneybatı cephesi hariç diğer tüm cephelerde ve köşelerde kare, dikdörtgen ve çokgen şeklinde toplam 14 tane takviye kulesi görülmektedir. Avlu portalı güneybatı cephede olup köşk mescit ve kapalı kısım portalıyla aynı eksen üzerinde değildir.

Ayrıca hanın güneybatı cephesinde avlu taç kapısının güneyinde bir çeşme, kuzeybatıda yapıdan bağımsız şekilde bir hamam bulunmaktadır. Avlu taç kapısı, güneybatı cephenin tam ortasında anıtsal bir şekilde yükselen taç kapı dikkati çekmektedir. Dıştan içeriye doğru daralan bordürlerle kuşatılan portal mukarnas kavsaralı ve mihrabiyelidir.

Avlu, kapalı kısma nazaran daha geniş ve büyüktür. Ortadaki avlu etrafına yerleştirilmiş revak ve odalarla kuşatılmış ve avlu ortasındaki bir köşk mescitten oluşmaktadır. Taç kapıdan üzeri beşik tonoz örtülü giriş eyvanına, oradan da avluya geçilmektedir.

Köşk Mescit, avlunun ortasında 6.65 X 6.65 m. ölçülerinde “L” şeklindeki dört payeye oturan sivri kemerlere dayanan köşk mescit bulunmaktadır. Mescide giriş kuzeybatı yönden olup buraya çifte merdivenle ulaşılmaktadır. Mescit alttan çapraz tonoz örtülüdür. Merdiven basamaklarının alt kısımlan ise mukarnaslıdır.

Hanın kapalı kısmı, avluya nazaran daha küçüktür. Kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlıdır. Bu kısma güney cephede avluya açılan eyvan şeklindeki bir taç kapıyla ulaşılmaktadır.

Çeşme, avlu portalı ile güneybatı köşedeki kule arasında yer almaktadır. Hanın yola bakan cephesinde, zemine yakın duvar kaplaması arasına yerleştirilmiştir. “İçten içe 0.20 X1.01 m. ölçülerinde ve 0.23 m. derinliğinde taştan oyma bir su haznesi ile bunun altında bir kenarı kaplamaya giren, yekpare taştan bir yalak kalıntısından ibarettir. Su haznesinin sağ köşesinde 0.20 X 0.20 m. ölçülerinde bir oyuk açılmış ve çeşmeye duvar içinden su getiren çift cidarlı pöhrenkle yapılmış su kanalı bağlanmıştır.

Hamam, Hanın yaklaşık 20 m. güneybatısındadır. Çok harap olduğundan yanındaki evlerin kümes ve saman1ığı olarak kullanılmaktadır. Tek hamam olan yapı, kuzeydoğu-güneybatı istikametinde uzanan dikdörtgen bir planlama arz etmektedir. Kuzeydoğudaki soyunmalık kısmı dikdörtgen planlı olup, kuzeydoğu cephenin köşesine açılmış dikdörtgen çerçeveli bir kapıdan girilmektedir.

Paylaşın

KÜNYE

MESAJ

– Borsa ve Döviz
– Finans
– Enerji
– Otomobil
– Emlak
– Diğer Ekonomi

 

0 (537) 883 27 00

haberkaos.com@gmail.com

Sosyal Medyada Haber Kaos