Aksaray: Kalanlar Köprüsü
Kalanlar Köprüsü; Aksaray’ın Merkez İlçesi, Kalanlar Mahalesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Ulu Irmak üzerinde inşaa edilmiştir.
Köprü üzerinde kim tarafından ve ne zaman yaptırıldığını gösteren bir kitabe bulunmamaktadır. Aksaray’da 23 Zilkaade/1279 / 11 Mayıs 1863 yılındaki aşırı yağmur sonucu Ulu Irmağın taşması nedeniyle Kalanlar Köprüsü tamamen yıkılmıştır. Ortaköylü Hacı Ali Paşa tarafından tamir ettirmiştir.
Sağlam olan köprü günümüzde de kullanılmaktadır. Yolunun uzunluğu 36 m.’dir. Doğu-batı yönünde uzanan yolu tek yöne eğimli köprüler grubundandır. İkisi büyük ikisi küçük sivri kemerli dört gözden oluşmaktadır. Menba ve mansab taraflarında gözler arasına denk gelen yerlerde üçgen formunda üçerden altı adet sel yaran bulunmaktadır. Bu selyaranlardan kuzeydoğudaki yarım daire formundadır.
Düzgün kesme ve kaba yonu taş malzemeden inşa edilmiştir. Şehrin gelişmesi ve taşıtların çeşitlenmesi ve ebatlarının büyümesi; Beldiyenin, Ulu Irmak üzerinde yapmış olduğu ıslah işleri ve bentler nedeniyle köprü yeni ihtiyaçlara göre yeniden şekillendirilmiş. Bu şekillenme selyaranların oturduğu ayaklarda genişletmeler yapılarak sağlanmıştır.
Batıdaki kemer açılığı yaklaşık 5.23 m., doğudaki ise 5.40 m.’dir. arada kalan küçük gözler ise doğudaki 5.23 m., batıdaki ise 3.50 m. ölçüsündedir. Irmk tabanında gerçekleştirilen ıslah çalışması nedeniyle köprünün mansab yönünde betonarme malzemeden bir kanal yapılmıştır. Bu nedenle de su ortadaki iki gözden akacak şekilde yönlendirilmiştir. Diğer gözler ise yarı seviyesine kadar toprakla dolmuştur.
(Görseller: yenimeram.com.tr)
