Mukolipidoz IV Nedir? Bilinmesi Gereken Her Şey

Mukolipidoz IV, zihinsel engellilikle karakterize edilen nadir bir metabolik hastalıktır; Kas ve zihinsel aktivitelerin koordinasyonunu gerektiren becerilerin kazanılmasında ciddi bozukluk (psikomotor gerilik); azalmış kas tonusu (hipotoni); ışığın içinden geçtiği gözlerin şeffaf kısmının (kornea) bulanıklaşması (opaklık); ve gözleri kaplayan sinir bakımından zengin zarın ilerleyici dejenerasyonu (retina dejenerasyonu).

Haber Merkezi / Mukolipidoz IV, otozomal resesif bir genetik özellik olarak kalıtsaldır ve MCOLN1 genindeki mutasyonlardan kaynaklanır. Hastalığın şiddetli formuna tipik mukolipidoz IV, hafif formuna ise atipik mukolipidoz IV adı verilir. Bu durumla teşhis edilen bireylerin yaklaşık yüzde 95’i şiddetli forma sahiptir.

Mukolipidoz IV ile ilişkili semptomlar ve fiziksel bulgular genellikle doğumdan sonraki üç ila sekiz ay içinde belirgindir. İlk fark edilen semptomlar genellikle korneanın bulanıklaşması (opaklığı) ve göz hareketi anormallikleridir. Bazı durumlarda bu belirtiler üç ila beş yaşına kadar gözden kaçabilir.

Etkilenen bebeklerin çoğunda hipotoni, orta ila şiddetli zihinsel engellilik, gelişimsel dönüm noktalarına ulaşmada gecikmeler ve/veya önemli psikomotor gerilik görülür.

Ek olarak, mukolipidoz IV hastalarında şaşılık, göz kapaklarının şişmesi, gözleri kaplayan sinir bakımından zengin zarın (retina) dejenerasyonu ve/veya gözde görme bozukluğu (ambliyopi) gibi gözleri etkileyen anormallikler bulunabilir. yapısal olarak normal. Bazı durumlarda, bu tür göz anormallikleri ışığa karşı anormal hassasiyete (fotofobi) ve/veya yakın görüşlülüğe (miyopi) neden olabilir.

Mukolipidoz IV hastalarında mideleri asit salgılamadığı için demir eksikliği anemisi gelişir. Genişlemiş karaciğer veya dalakları, iskelet tutulumu veya idrarda mukopolisakkaritleri yoktur.

Hastalarda vücudun birçok dokusundaki hücrelerde belirli yağlı maddelerin (lipidler) ve belirli kompleks karbonhidratların (mukopolisakkaritler) birikimi görülür. Bunlar hasta hücrelerinde büyük boşluklar ve floresan kesecikler olarak görünür.

Mukolipidoz IV, otozomal resesif bir genetik özellik olarak kalıtsaldır. Sorumlu gen izole edildi ve protein ürünü ile kromozomal konumu belirlendi. MCOLN1 olarak adlandırılan gen, mukolipin-1 proteinini kodladığı 19p13.3-p13.2’ye kadar izlendi. 

Bu gendeki mutasyonlar taşıma kanalı reseptör proteininin eksikliğine neden olur. Bu proteinin kesin işlevi hala bilinmemektedir. Mutasyonların hasta ve hayvan modeli hücreleri üzerindeki etkisi, hücre içi trafikte, sonunda çeşitli doku fonksiyonlarını etkileyen bir düzenleme kaybına işaret eder.

Kromozomlar tüm vücut hücrelerinin çekirdeğinde bulunur. Her bireyin genetik özelliklerini taşırlar. İnsan kromozom çiftleri 1’den 22’ye kadar numaralandırılır; erkeklerde eşit olmayan 23. çift X ve Y kromozomu ve kadınlarda iki X kromozomu bulunur. 

Her kromozomun p ile gösterilen kısa bir kolu ve q harfiyle tanımlanan uzun bir kolu vardır. Kromozomlar ayrıca numaralandırılmış bantlara bölünür. Örneğin 11p15.4 kromozomu, 11. kromozomun kısa kolundaki 15.4 bandını ifade eder.

Resesif genetik bozukluklar, bir bireyin aynı özellik için anormal bir genin iki kopyasını, her bir ebeveynden birer tane olmak üzere miras almasıyla ortaya çıkar. Bir kişi hastalık için bir normal gen ve bir de hastalık geni alırsa, kişi hastalığın taşıyıcısı olacaktır ancak genellikle semptom göstermeyecektir. 

Taşıyıcı olan iki ebeveynin hem kusurlu geni geçirme hem de etkilenmiş bir çocuğa sahip olma riski her hamilelikte %25’tir. Anne-baba gibi taşıyıcı olan bir çocuğa sahip olma riski her gebelikte %50’dir. Bir çocuğun her iki ebeveynden de normal genler alma ve söz konusu özellik açısından genetik olarak normal olma şansı %25’tir. Risk erkekler ve kadınlar için aynıdır.

Tüm bireyler 4-5 anormal gen taşır. Yakın akraba (akraba) olan ebeveynlerin her ikisinin de aynı anormal geni taşıma şansı, akraba olmayan ebeveynlere göre daha yüksektir, bu da resesif genetik bozukluğu olan çocuk sahibi olma riskini artırır.

Kapsamlı bir klinik muayene, ayrıntılı hasta öyküsü ve çeşitli özel testlere dayanarak Mukolipidoz IV’ten şüphelenilebilir. Mukolipidoz IV’lü bireyler demir eksikliği anemisi, yüksek serum gastrin düzeyleri ve beyin MR incelemelerinde karakteristik bulgularla başvururlar. 

Çoğu durumda, derinin biyopsisi yapılan dokusundan ve/veya gözleri kaplayan hassas zardan (konjonktiva) elde edilen fibroblastlardaki karakteristik lizozomal depo cisimciklerini görselleştirmek için bir elektron mikroskobu kullanılır. Tanıyı doğrulamak için MCOLN1 genindeki mutasyonlara yönelik moleküler genetik testler mevcuttur.

Mukolipidoz IV tedavisi semptomatik ve destekleyicidir. Korneaların bulanıklaşmasıyla ilişkili semptomlar kontakt lensler ve/veya yapay gözyaşı kullanılarak tedavi edilebilir. Yoğun fiziksel, mesleki ve konuşma terapisi de faydalıdır. Anemisi olanlarda demir replasmanından yararlanılır.