Diyabetik ketoasidoz nedir? Tanısı, Tedavisi

Diyabetik ketoasidoz (DKA), tip 1 diyabetin ve çok daha az yaygın olarak tip 2 diyabetin ciddi bir komplikasyonudur. DKA, kan şekeriniz çok yüksek olduğunda ve keton adı verilen asidik maddeler vücudunuzda tehlikeli seviyelere çıktığında olur. Ketoasidoz , zararsız olan ketozis ile karıştırılmamalıdır .

Ketozis, ketojenik diyet olarak bilinen aşırı düşük karbonhidrat diyetinin veya oruç tutmanın bir sonucu olarak ortaya çıkabilir . DKA yalnızca vücudunuzda kandaki yüksek glikoz seviyelerini işlemek için yeterli insülin olmadığında olur.

Keton nedir?

Ketonlar (keton cisimcikleri) yağ asitlerinin parçalanması sonucunda oluşan yan ürünlerdir. Yağın enerji olarak yakılması sonucunda ortaya çıkan keton cisimleri ilk önce kanda görülür, miktarları arttıkça idrara geçmeye başlar. Bu durum vücuttaki hassas kimyayı bozar. Hızlı bir biçimde aşırı miktarda keton oluşumu kötü bir durum olduğunun habercisidir.

Aslında, vücudun enerji ihtiyacı için yağın parçalanması ve sonucunda da ketonların oluşumu herkes için normal bir süreçtir. Sağlıklı bir insanda insülin, glukagon ve diğer hormonlar kandaki keton seviyelerinin çok yükselmesini önler. Vücudu yeterli insülini üretemeyen diyabetliler ise kanlarında aşırı derecede keton birikimi açısından risk altındadır.

Diyabetik ketoasidoz nedenleri;

DKA, tedavi almamış yeni tanı Tip 1 diyabetlilerde, hastalığın tanı aldığı ilk şeker yükseklik belirtisi olabilir. Tedavi almakta olan diyabetlilerde ise, mutlak insülin eksikliğine yol açan durumlarda DKA riski artar. Tedaviye uyum problemleri, insülin tedavisini çeşitli nedenlerle bırakılması yada afet vb. sebeplerle tedaviye ulaşılamaması, ağır enfeksiyon ve benzeri organik stres durumlarında artan insülin ihtiyacı karşılanamaması gibi durumlar en sık DKA nedenleridir.

Belirtileri;

• Sık idrara çıkma
• Aşırı susuzluk hissi
• Hiperglisemi (kan şekeri yüksekliği)
• İdrarda keton yüksekliği
• Mide bulantısı ya da kusma
• Karın ağrısı
• Bilinç bulanıklığı (konfüzyon)
• Nefeste meyve kokusu
• Yüzde kızarma
• Halsizlik
• Nefes darlığı
• Ağız ve cilt kuruluğu

Risk faktörleri;

• Tip 1 diyabet
• 19 yaşın altında olmak
• Duygusal veya fiziksel travma
• Stres
• Yüksek ateş
• Kalp krizi veya felç
• Sigara
• Alkol veya uyuşturucu bağımlılığı (özellikle kokain)
• Gebelik

Tanısı;

Doktorunuz diyabetik ketoasidozdan şüphelenirse, fizik muayene ve çeşitli kan testleri yapacaktır. Bazı durumlarda, diyabetik ketoasidozu neyin tetiklediğini belirlemek için ek testler gerekebilir.

Kan testleri; Diyabetik ketoasidoz tanısında kullanılan kan testleri şunları ölçecektir:

• Kan şekeri seviyesi; Vücudunuzda şekerin hücrelere girmesine izin verecek kadar insülin yoksa, kan şekeri seviyeniz yükselir (hiperglisemi). Vücudunuz enerji için yağ ve proteini parçaladıkça kan şekeri seviyeniz yükselmeye devam edecektir
• Keton seviyesi; Vücudunuz enerji için yağ ve proteini parçaladığında, ketonlar olarak bilinen asitler kan dolaşımınıza girer
• Kan asitliği; Kanınızda fazla keton varsa, kanınız asidik hale gelir (asidoz). Bu, vücudunuzdaki organların normal işlevini değiştirebilir.

Ek testler; Doktorunuz diyabetik ketoasidoza katkıda bulunmuş olabilecek altta yatan sağlık sorunlarını belirlemek ve komplikasyonları kontrol etmek için testler isteyebilir. Testler şunları içerebilir:

• Kan elektrolit testleri
• İdrar tahlili
• Göğüs röntgeni
• Kalbin elektriksel aktivitesinin kaydı (elektrokardiyogram)

Tedavisi;

Diyabetik ketoasidoz teşhisi konulursa, acil serviste tedavi edilebilir veya hastaneye kabul edilebilirsiniz. Tedavi genellikle şunları içerir:

• Sıvı değişimi; Bu durumda ağızdan veya bir damardan (intravenöz olarak) sıvı alırsınız. Sıvılar, aşırı idrara çıkma yoluyla kaybettiğiniz şeylerin yerini alacak ve kanınızdaki fazla şekeri seyreltmeye yardımcı olacaktır
• Elektrolit değişimi; Elektrolitler kanınızdaki sodyum, potasyum ve klorür gibi elektrik yükü taşıyan minerallerdir. İnsülin yokluğu kanınızdaki birkaç elektrolit seviyesini düşürebilir. Kalbinizin, kaslarınızın ve sinir hücrelerinizin normal şekilde çalışmasına yardımcı olmak için bir damardan elektrolitler alırsınız
• İnsülin tedavisi; İnsülin, diyabetik ketoasidozise neden olan süreçleri tersine çevirir. Sıvılara ve elektrolitlere ek olarak, genellikle bir damar yoluyla insülin tedavisi alırsınız. Kan şekeri düzeyiniz yaklaşık 200 mg/dL’ye (11.1 mmol/L) düştüğünde ve kanınız artık asidik olmadığında, intravenöz insülin tedavisini durdurabilir ve normal subkutan insülin tedavinize devam edebilirsiniz

Vücut kimyası normale döndüğünde, doktorunuz diyabetik ketoasidoz için olası tetikleyicileri kontrol etmek için ek testler yapmayı düşünecektir. Koşullara bağlı olarak, ek tedaviye ihtiyacınız olabilir.

Diyabetik ketoasidoz önlenebilir mi?

Diyabetik ketoasidoz ve diğer diyabet komplikasyonlarını önlemek için yapabileceğiniz çok şey vardır:

• Sağlıklı beslenme ve fiziksel aktiviteyi günlük rutininizin bir parçası haline getirin. Oral diyabet ilaçlarını veya insülini belirtildiği şekilde alın
• Kan şekeri düzeyinizi günde en az üç ila dört kez kontrol etmeniz ve kaydetmeniz önemlidir. . Dikkatli izleme, kan şekeri seviyenizin hedef aralığınızda kalmasını sağlamanın tek yoludur
• İnsülin dozunuzu kan şekeri seviyenize, ne yediğinize, ne kadar aktif olduğunuza, hasta olup olmadığınıza ve diğer faktörlere göre nasıl ayarlayacağınız konusunda doktorunuzla veya diyabet hemşirenizle konuşun. Kan şekeri seviyeniz yükselmeye başlarsa, kan şekeri seviyenizi hedef aralığınıza döndürmek için diyabet tedavi planınızı izleyin
• Hastaysanız, idrar keton test kiti ile evde tetkik yapabilirsiniz.. Keton seviyeniz orta veya yüksekse, hemen doktorunuza başvurun veya acil yardım alın
• Diyabetik ketoasidozunuz olduğundan şüpheleniyorsanız, kan şekeri düzeyiniz yüksekse ve idrarınızda yüksek keton varsa acil yardım alın

Diyabet komplikasyonları korkutucudur. Ama korkunun kendinize iyi bakmanızı engellemesine izin vermeyin. Diyabet tedavi planınızı dikkatle izleyin ve diyabet tedavi ekibinizden ihtiyaç duyduğunuzda yardım isteyin.

Dikkat: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.