Barakat Sendromu Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Teşhisi, Tedavisi

İlk olarak 1977’de Barakat ve arkadaşları tarafından tanımlanan, HDR sendromu olarak da bilinen Barakat sendromu, hipoparatiroidizm (ana işlevi vücut kalsiyum seviyesini korumak olan boyundaki küçük endokrin bezler olan paratiroid bezlerinin azalmış işlevi), sensörinöral sağırlık ve böbrek hastalığı üçlüsü ile karakterize klinik olarak değişken (heterojen), nadir görülen bir genetik bozukluktur.

Haber Merkezi / Hipoparatiroidizm hastaların yaklaşık %93’ünde görülür. Sağırlık, hastaların yaklaşık %96’sında görülen sendromun en tutarlı özelliğidir. Genellikle her iki kulağı da etkiler ve erken başlangıçlı ve orta ila şiddetli sensörinöral işitme kaybı ile karakterizedir.

Böbrek hastalığı, hastaların yaklaşık %72’sinde görülür ve böbrek ve idrar yollarının konjenital anomalilerini (kistik, displastik, hipoplastik veya aplastik böbrekler, pelvikalisiyel deformite, vezikoüreteral reflü), idrarda kan (hematüri), idrarda artan protein atılımı (proteinüri), nefrotik sendrom (idrarda büyük miktarlarda protein kaybına neden olan böbrek bozukluğu), kronik böbrek hastalığı ve diğerlerini içerir. 

Birkaç ek özellik açıklanmıştır; diğerleri arasında doğuştan kalp hastalığı, yüz ve oküler anormallikler (retinitis pigmentoza, nistagmus, psödopapilödem), bazal ganglion kalsifikasyonları, sedef hastalığı, büyüme geriliği ve kognitif yetersizlik. Her bileşenin ortaya çıkma olasılığı yaşla birlikte artar ve 50 yaşına gelindiğinde muhtemelen tüm hastalar sendromun üç bileşenine de sahip olacaktır.

Yenidoğan işitme taraması ve prenatal ultrasonografi artık rutin olarak yapıldığından, sağırlık ve böbrek ve idrar yollarının konjenital anomalileri daha yaygın başvuru biçimleri haline gelmiştir.

Hastalar ayrıca kas zayıflığı, tetani ve konvülsiyonlar gibi paratiroid bezlerinin işlev bozukluğundan kaynaklanan düşük kan kalsiyumu (hipokalsemi) ile ilişkili semptomlar veya proteinüri, hematüri ve kronik böbrek hastalığı gibi böbrek hastalığı belirtileri gösterebilir. Sağırlık bir semptom olabilir veya herhangi bir yaşta rutin bir işitme testinde bulunabilir.

Barakat sendromu, otozomal dominant bir modelde kalıtılır. Baskın genetik bozukluklar, belirli bir hastalığa neden olmak için çalışmayan bir genin yalnızca tek bir kopyası gerektiğinde ortaya çıkar. Çalışmayan gen, herhangi bir ebeveynden miras alınabilir veya etkilenen bireyde değiştirilmiş (mutasyona uğramış) bir genin sonucu olabilir. Çalışmayan genin etkilenen bir ebeveynden bir yavruya geçme riski her gebelik için %50’dir. Risk erkekler ve kadınlar için aynıdır.

Çoğu hastada 10p14 kromozomunda delesyon veya GATA3 geninde heterojen değişiklikler (mutasyonlar veya patojenik varyantlar) vardır . GATA3 geni, paratiroid bezlerinin, işitme sisteminin, böbreğin yanı sıra timüs ve merkezi sinir sisteminin omurgalı embriyonik gelişiminde yer alan bir ikili çinko-parmak transkripsiyon faktörleri ailesine aittir. Şimdiye kadar literatürde 93 GATA3 patojenik varyantı bildirilmiştir. GATA3 genindeki farklı varyantlar, durumun farklı klinik sunumlarına neden olabilir.

Bu sendromun tanısı hipoparatiroidizm, sağırlık ve böbrek hastalığının klinik bulgularına dayanır. Aşağıdaki çalışmalar yapılmalıdır: parathormon (PTH) ve kalsiyum seviyeleri, işitme testi, idrar tahlili, böbreklerin görüntüleme çalışmaları ve nefrotik sendrom, hematüri veya proteinüri varlığında muhtemelen bir böbrek biyopsisi.

GATA3 genindeki mutasyonlar için moleküler genetik testler, özel genetik laboratuvarlarında gerçekleştirilebilir. Sendrom, prenatal olarak kromozom 10p anormalliği veya böbrek ve idrar yollarının konjenital anomalileri ile teşhis edilen bebeklerde düşünülmelidir. Kardeşler ve aile üyeleri hipoparatiroidizm, sağırlık ve böbrek hastalığı açısından incelenmeli ve GATA3 gen testi önerilmelidir.

Bu sendromlu hastaların yönetimi kapsamlı olmalı ve genetik danışmanlığı içermelidir. Tedavi esas olarak semptomatiktir ve klinik bulgulara ve hastalığın şiddetine bağlıdır. Hipokalsemi genellikle acil müdahale gerektiren en yaygın sorundur.

Çocuklarda işitme kaybının tedavisi, tam potansiyellerine ulaşabilmeleri için konuşma, dil ve sosyal becerilerine yardımcı olmak için işitme amplifikasyonu ve gerekirse koklear implantasyon ile mümkün olduğunca erken başlatılmalıdır. Böbrek hastalığının tedavisi anormalliğe bağlıdır. Kistler veya küçük böbrekler gibi bazı küçük anormallikler tedavi gerektirmez, ancak yakından gözlem gerektirir. Bazı böbrek ve idrar yolu anormallikleri tıbbi veya cerrahi tedavi gerektirebilir.

Prognoz böbrek hastalığının doğasına ve ciddiyetine bağlı olduğundan, böbrek fonksiyonu dikkatle izlenmelidir. Son dönem böbrek hastalığını (ESRD) önlemek veya geciktirmek için kronik böbrek hastalığı erken teşhis edilmeli ve derhal tedavi edilmelidir. Son dönem böbrek yetmezliği olan hastalarda böbrek nakli başarıyla gerçekleştirilmiştir. Hafif böbrek problemleri olan hastaların yaşam beklentisi normaldir.

Not: Sunulan bilgilerin amacı herhangi bir hastalığı teşhis veya tedavi etmek, iyileştirmek veya önlemek değildir. Tüm bilgiler yalnızca genel bilginize yöneliktir, tıbbi tavsiye veya belirli tıbbi durumların tedavisinin yerine geçmez. Uygulamadan önce bu bilgileri doktorunuzla görüşün.