İnsülin ve insülin uygulama nedir? Detaylar

Pankreastaki beta hücreleri tarafından salgılanan İnsülin, kan şekeri (glukoz) düzeyini kontrol altında tutan hormondur. İnsülin ,enzimler tarafından parçalanarak şekere dönüşen yiyeceklerin, kandan hücre içine girişini sağlar.

Kanda şeker (glukoz) seviyesinin uzun süreli olarak yüksek olması (hiperglisemi), diyabet sorunlarına yol açar. Hiperglisemi kalp ve kan damarlarını bozarak göz, sinir ve böbrek hasarlarına, kalp krizi ve inmeye neden olabilir. Bu sebeple kan şekerinin olabildiğince normale yakın seviyelerde tutulması çok önemlidir.

İnsülin çeşitleri; İnsülin çeşitlerini 5 farklı gruba ayırabiliriz.

• Kısa etkili (regüler) insan insülini
• Hızlı etkili (analog) insülinler
• Orta etkili (NPH) insan insülini
• Uzun etkili analog insülinler
• Karışım insülinlerdir

İnsülin uygulama yöntemleri;

• İnsülin uygulama kalemleri
• Enjektör
• İnsülin kalemleri

İnsülin uygulama bölgeleri ve insülin uygulama;

Enjektör ile insülin uygulama;

• Ellerinizi yıkayın
• İnsülin flakonunu ellerinizin arasında yuvarlayın
• Flakonun kapağını alkollü ped ile silin
• Enjektöre uygulanacak insülin miktarı kadar hava çekin
• Enjektörü flakona sokun ve havayı flakonun içine boşaltın
• İğneyi çıkarmadan flakonu çevirin
• Uygulanacak dozda insülini enjektöre çekin
• Enjektör içinde hava olup olmadığını kontrol edin
• İğneyi flakondan çıkarın ve dikkatlice kapağını kapatın

Uygulama;

• Enjeksiyon bölgesini seçin
• Bölgeyi gerkirse alkollü pamuk ile silin.( alkolün uçmasını bekleyin,çünki alkol insülinin etkisini değiştirir.)
• Cildinizi baş ve işarte parmağınızla hafifçe sıkıştırıp kaldırın.İğneyi cilde dik açıyla batırın
• Enjektörün pistonuna bastırarak insülini cilt altına verin
• Beşe kadar sayın ve iğneyi cillten çıkarın,ve cildi serbest bırakın
• Bölgeyi kesinlikle ovalamayın.Kanama olursa kuru pamukla 1-2 sn bastırın
• Her uygulamada enjektörü yenileyin.

İnsülin kalemi ile uygulama;

Önemli noktalar;

• •İnsülin kaleminizi 25o C ye kadar oda sıcaklığında saklayabilirsiniz
• İğne uçlarını en fazla 2 kez kullanınız
• Her iğne ve kartuş değişiminde kalemin havasını çıkarınız
• İnsülinlerinizi hergün aynı saatte uygulamaya çalışınız
• İnsülin çeşidinize göre önerilen zaman bekledikten sonra mutlaka yemeğinizi alınız
• Kan şekeri takiplerinizi doktor ve hemşirenizin söylediği aralıklarda kontrol edip, kaydediniz
• İnsülin yapılan bölgeleri dönüşümlü olarak kullanınız
• Kullanmadığınız insülinlerinizi buzdolabının kapak kısmında saklayınız. ASLA dondurmayınız. Bu hem insülinin bozulmasına hem de kalem içine konulduğunda patlamasına neden olur
• Paketi açılan insülinlerin ömrü 1 aydır.1 ay sonunda atınız
• İnsülinlerinizi seyehate giderken termos içinde yada buza paketiyle birlikte sararak taşıyınız. Isı farklılıkları nedeniyle bozulabileceğinden bagaja koymayınız
• Doktorunuz ve diyabet hemşirenizden sormak istediğiniz konular hakkında yardım isteyebilirsiniz
• Unutmayın ki 1 ünite insülin bile kan şekerinizi ayarlamakta önemlidir. Bu nedenle insülin uygulamayı en iyi şekilde öğrenmeli ve uygulamaya çalışmalısınız

İnsülinin emilimini etkileyen faktörler;

• Enjeksiyonun yeri; İnsülin uygulaması normal enjeksiyon uygulamasından farklıdır. insülin yağ dokusundan emilir.Bu yüzden derimizin yağ tabakası olan kısmına uygulanır.( kollar, bacaklar, ve göbek bölgesine ). En çok yağlı bölüm göbek çevresi olduğundan en çok emilim gösteren bölge göbek bölgesidir
• Enjeksiyonun derinliği; İnsülin kalemlerinin iğneleri farklı büyüklüktedir. Genelde çocuklar için 5-6 mm, yetişkin-zayıf hastalara 8mm, kilolu hastalar için se 12 mm kalınlıktaki iğne uçları önerilir. İnsülin uygulaması hangi bölgeden olursa olsun dik açıyla uygulanmalıdır. ( Kolumuzda yağlı bölgeyi kavrayamadığımızdan 45 derece açı ile uygulanır )
• Gemilim hızı; İnsülin uyguladıktan sonra bölge kesinlikle ovalanmamalı, masaj uygulanmamalıdır. Eğer kanama varsa kuru pamukla sadece 1-2 sn bastırılmalıdır. Masaj yapıldığında insülinin emilimi çok hızlı olmakta ve ani şeker düşmesine neden olabilmektedir
• İnsülinin Türü; İnsülin çeşitlerine göre emilim hızları farklıdır. Bu yüzden doktor yada hemşirenizin söylediği süre kadar ,insülini yapıp yemek için beklemeliyiz
• Yaş; Küçük çocuklarda ve yağ dokusu az olan çok zayıf hastalarda insülinin emilimi daha hızlıdır
• İnsülinin dozu; Küçük dozlarda yapılan insülin daha hızlı emilim
• Egzersiz; İnsülini uyguladığımız bölgeyi çalıştıran bir egzersiz insülinin istenilenden daha hızlı emilmesini sağlar.
• Ortamın ve vücudun ısısı;  Yüksek ısı insülinin daha hızlı emilimini sağlar

En iyi insulin tedavi yöntemi hangisidir?

Tek ve en iyi yöntem, size özel basit ve sizin kolayca uyum sağlayabileceğiniz, yaşamınızı aksatmayan, tepki vermenize yol açmayan ve etkin kan şekeri kontrolünü sağlayan yöntemdir.

İnsülin tedavisinin yan etkileri var mıdır?

İnsülin tedavisinin en önemli yan etkisi kan şekeri düşmesidir (hipoglisemi). Kan şekeri 50 ml/dl’nin altına düştüğü zaman hipoglisemi görülür.

• Doktorunuza danışmadan insülin dozunda değişiklik yaparsanız, öğün atlarsanız
• Öğünde almanız gereken miktarlardan daha az miktarda karbonhidrat içeren besin tüketirseniz
• Diğer günlere kıyasla daha fazla hareketliyseniz veya egzersiz yaparsanız hipoglisemi yaşayabilirsiniz.

Hipoglisemi belirtileri;

• Terleme
• Titreme
• Dikkat dağılması
• Baş dönmesi
• Şuur bulanıklığı
• Bulanık görme
• Uykudan uyanamamadır

Hipoglisemi evinizden uzakta, yolculukta veya herhangi bir yerde ve zamanda olabilir. Bu nedenle diyabet kimlik kartınızı mutlaka yanınızda taşıyınız.

Hipoglisemi belirtileri hissedince, her zaman yanınızda, işyerinizde, kullandığınız arabada kesme şeker, toz şeker, meyve suyu, limonata gibi basit karbonhidrat içeren bir besin bulundurunuz.

Aile bireylerinin, arkadaşlarınızın ve yardımcılarınızın hipoglisemi belirtilerinin neler olduğunu ve nasıl tedavi edildiğini öğrenmeleri, sizin için hayati önem taşımaktadır.