image

Paraneoplastik Nörolojik Sendromlar Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Teşhisi, Tedavisi

0

Paraneoplastik nörolojik sendromlar (PNS), kanserli hastalarda sinir sistemini (beyin, omurilik, sinirler ve/veya kaslar) etkileyen bir grup durumdur. “Paraneoplastik” terimi, nörolojik sendromun tümörün kendisinden değil, tümörün ürettiği immünolojik reaksiyonlardan kaynaklandığı anlamına gelir.

Haber Merkezi / Vücudun normal bağışıklık sisteminin tümörü bir istila olarak yorumladığına inanılmaktadır. Bu meydana geldiğinde, bağışıklık sistemi, tümörle savaşmak için antikorları ve lenfositleri kullanarak bir bağışıklık tepkisi oluşturur. Sonuçta hastanın kendi bağışıklık sistemi, sinir sisteminde bazen ciddi olabilen ikincil hasara neden olabilir. Birçok hastada bağışıklık tepkisi, tümöre verilen hasarın çok ötesinde sinir sistemi hasarına neden olabilir. Kalıcı etkiler de olabilmesine rağmen, PNS’nin etkileri tamamen ortadan kalkabilir.

Paraneoplastik nörolojik sendromlar, ensefalit (beyin iltihabı), ataksi (denge kaybı), nöropati (ayak ve ellerde ilerleyici uyuşukluk/zayıflık), miyoklonus/opsoklonus (vücut seğirmesi ve düzensiz hızlı göz hareketleri) gibi farklı şekillerde kendini gösterebilir. ), psikiyatrik bozukluklar veya miyastenia gravis (nefesi kontrol edenler de dahil olmak üzere çeşitli kas gruplarında aşırı zayıflığa neden olan nöromüsküler bir bozukluk). Genellikle paraneoplastik nörolojik sendrom tanısına yol açan spesifik paraneoplastik antikorların varlığıdır.

PNS semptomları birkaç gün veya hafta içinde hızla gelişebileceği gibi yavaş yavaş da gelişebilir. Çoğunlukla geçici bir viral hastalık gibi görünen bir hastalığı takip ediyor gibi görünüyorlar. PNS’li hastaların yaklaşık %60’ında semptomlar kanser tanısı konmadan önce ortaya çıkar. Halihazırda kanser olduğu bilinen hastaların yaklaşık %40’ında, PNS’nin başlangıç ​​semptomları kanserin diğer komplikasyonlarına benzeyebilir. Ayrıca bazı kanser tedavileri de PNS ile karıştırılabilecek nörolojik semptomlara neden olabilir.

PNS sıklıkla sinir sisteminin yalnızca tek bir alanını etkiliyor gibi görünebilir. Bazı PNS vakalarında başlangıçta sinir sisteminin yalnızca bir alanı etkilenir, ancak zamanla diğer alanlar da etkilenebilir. Bu nedenle hastalık sürecinin takibi ve takibi için dikkatli ve tekrarlanan nörolojik muayenelerin yapılması gerekmektedir.

PNS’li hastaların çoğunda tümör, vücudun uzak bölgelerine metastaz yapmadan (yayılmadan) tek bir bölgede lokalizedir. Genellikle bu aşamadaki tümörün boyutu küçüktür. Bu nedenle tümörü bulmak çok zor olabiliyor. Semptomların, laboratuvar çalışmalarının ve kanda ve/veya omurilik sıvısında bulunabilen paraneoplastik antikorların kombinasyonu, paraneoplastik nörolojik sendrom tanısının konulmasına yardımcı olur. Spesifik antikorlar tespit edilirse, tümörün araştırılmasının bir veya birkaç organa odaklanmasına yardımcı olabilir.

Genel anlamda paraneoplastik nörolojik sendromlar (PNS), (1) esas olarak etkilenen sinir sistemi alanı; (2) ortaya çıkan semptomların türü; veya (3) immünolojik yanıtın türü.

Paraneoplastik Limbik Ensefalit: Bu bozukluk beyindeki ve özellikle hipokampus, amigdala, hipotalamus ve diğer birçok ilgili alanı içeren limbik sistemdeki iltihaplanmadan kaynaklanır. Beynin bu kısmı hafıza, duygu ve davranışlarla ilgilidir ve korku ve öfke tepkilerini kontrol eder. Aynı zamanda cinsel davranış duygularını da içerebilir. Hipotalamus, kan basıncı kontrolü, kalp atış hızı, gözbebeği reaktivitesi, endokrin/hormon fonksiyonu, vücut ısısı, yiyecek ve su alımı, uyku ve uyanıklık gibi vücut fonksiyonlarını düzenleyen otonom sinir sisteminin işleyişine katılır. Bu işlevlerin her biri herhangi bir ensefalit tipinde olumsuz etkilenebilir.

Ruh hali değişiklikleri, uyku sorunları ve ciddi, kısa süreli hafıza bozuklukları gibi paraneoplastik limbik ensefalitten çeşitli semptomlar kaynaklanabilir. Ek olarak, limbik ensefalitli birçok hastada nöbetler veya nöbet benzeri nöbetler veya bazen tam bilinç kaybıyla sonuçlanan grand mal nöbetler gelişir.

Klinik semptomlar, kan ve omurilik sıvısı analizi ve beyin MR ve EEG bulgularının kombinasyonu, limbik ensefalit teşhisini önerebilir. Bununla birlikte, genellikle kanda ve/veya omurilik sıvısında paraneoplastik antikorların (özellikle Hu, Ma2 ve CRMP5, NMDA reseptörü, GABA(B) reseptörü, AMPA reseptörü, Caspr2, mGluR5 antikorları) spesifik varlığıdır. paraneoplastik limbik ensefalit tanısı.

Paraneoplastik limbik ensefalit ile daha sık ilişkilendirilen kanserler, akciğer ve testis kanserleri ve timus tümörleridir (timoma), ancak diğer kanserler de dahil olabilir. Paraneoplastik limbik ensefalite benzer semptomlar kanser olmadan da ortaya çıkabilir; bu hastalarda sıklıkla LGI1’e karşı antikorlar bulunur (daha önce voltaj kapılı potasyum kanalı antikorları veya VGKC olarak biliniyordu).

Paraneoplastik Serebellar Dejenerasyon: PNS’nin bu formuna sahip hastalarda kolların, bacakların ve gözleri, konuşmayı ve yutmayı kontrol eden kasların ince motor koordinasyonunda ciddi sorunlar gelişir. Genel olarak tüm hareketler parçalanır ve titreme (ellerin titremesi) gelişebilir. Gözlerin hareketini kontrol eden problemler nedeniyle hastalarda çift görme veya görme alanında “sıçrama” hissi (“opsilopsi”) gelişir. Okumak veya televizyon izlemek gibi sıradan aktiviteler zor veya imkansız hale gelebilir; ayrıca yazı yazmak, yemek yemek veya giyinmek gibi basit işler de imkansız hale gelebilir.

Bu tür PNS’nin başlangıcında beyin MRI normal görünebilir. Bununla birlikte, nörolojik semptomların ortaya çıkmasından birkaç ay sonra, beyin MR’ı genellikle beyincikte atrofi (küçülme) gösterecektir.

Birkaç farklı paraneoplastik antikor, diğerlerinin yanı sıra Yo, Tr veya mGluR1 antikorları dahil olmak üzere paraneoplastik serebellar dejenerasyonla ilişkilendirilmiştir. İlişkili tümörler arasında, bunlarla sınırlı olmamak üzere, jinekolojik kanserler (esas olarak yumurtalık kanseri), meme, akciğer ve Hodgkin lenfoması yer alır.

Paraneoplastik serebellar dejenerasyon, tedavisi en zor PNS’lerden biridir. Primer tümörün tedavisinden sonra hafif bir iyileşme olsa da hastaların çoğunda iyileşme olmaz. Tedavi semptomların stabilleşmesine neden olabilir. Çok nadir durumlarda dramatik iyileşmeler meydana gelebilir.

Paraneoplastik Ensefalomiyelit: Bu bozukluk beynin birçok bölgesini, beyincik, beyin sapı ve omuriliği etkiler. Paraneoplastik ensefalomiyelit hastalarında genellikle hem “limbik ensefalit” hem de “serebellar dejenerasyon”da görülen semptomları veya eksiklikleri birleştiren semptomlar veya eksiklikler gelişir. Ayrıca, beyin sapının tutulumu nedeniyle hastalarda çift veya bulanık görme, geveleyerek konuşma, vertigo ve/veya baş dönmesi gelişebilir. , kalp ritimlerinde değişiklikler, titreme ve yavaş hareketler. Semptomlar başlangıçta Parkinson hastalığına benzeyebilir ve bilinç kaybı ve komaya kadar ilerleyebilir. Ayrıca beyne/kollara/bacaklara bilgi ve sinyal taşıyan sinirlerde de bir arıza olabilir.

Hangi paraneoplastik antikorun mevcut olduğuna bağlı olarak bazı hastalarda dudakları hareket ettirmede zorluk gelişebilir. Konuşmaya çalıştıklarında sesleri, sessiz görünecek kadar zar zor duyulabilir. Ancak diğer insanları anlayabilir ve komutlara başparmak yukarı veya aşağı gibi işaretlerle yanıt verebilirler.

Etkilenen hasta 50 yaşından genç bir erkek olduğunda tümör sıklıkla testislerdedir. Hasta, erkek ya da kadın, 50 yaşın üzerindeyse, ilişkili tümörün akciğerde ya da vücudun başka bir bölümünde olması muhtemeldir. Hu, CRMP5, Ma2 ve amfifizin dahil olmak üzere çeşitli paraneoplastik antikorlar paraneoplastik ensefalomiyelit ile ilişkilidir. Bu tip paraneoplastik ensefalomiyelitin hızlı tanısı önemlidir çünkü bazı hastalar tedaviyle iyileşir.

Anti-NMDAR Antikorlarıyla ilişkili Paraneoplastik Ensefalit: Bu sendrom genellikle başka hastalıklardan veya sorunlardan sıklıkla şüphelenilen gençleri veya genç kadınları etkiler. Bu genç hastaların birçoğunun ilk başta ya akut bir psikiyatrik süreç ya da uyuşturucu bağımlılığı reaksiyonu gösterdiği düşünülecektir. Genel olarak şiddetli semptomların ilerlemesi, uygulayıcıyı hastanın ensefaliti olduğundan şüphelenmeye yönlendirir.

Semptomlar arasında anksiyete, uykusuzluk, ruh hali değişiklikleri, tuhaf davranışlar, sanrılar/halüsinasyonlar, neredeyse katatoni epizodları (hareket yokluğu), mırıldanma veya anlamsız konuşma epizotları ve/veya kafa karışıklığı yer alabilir. Zaman içerisinde ince kas seğirmesi ilerleyerek kol ve bacaklarda daha belirgin anormal hareketler ve duruşlar (koreoatetoz) meydana gelebilir. Birçok hastada yüz, ağız veya dilde anormal hareketler (orofasiyal diskinezi) gelişir. Otonom sinir sistemi disfonksiyonu belirgin hale gelir ve yüksek ateş (otonomik disfonksiyonun bir sonucu olarak) ortaya çıkabilir ve bu da bir enfeksiyondan şüphelenmeye yol açabilir.

Bu tip ensefalit paraneoplastik olabilir veya olmayabilir. Paraneoplastik olduğunda en sık görülen tümör teratomdur. Tümörün varlığı hastanın yaşına, cinsiyetine ve etnik kökenine göre değişir. Örneğin, genç kadınların (18 ila 45 yaş arası) yaklaşık %50’sinde yumurtalık teratomu vardır. Yaşlı kadın ve erkeklerde başka türde tümörler veya kanser bulunabilir. Bunun tersine, erkek ya da kız çocukların çoğunda (12 yaşından küçük) tümör yoktur. Tümörün çıkarılması (tanımlandığında) ve immünoterapi, NMDAR antikor seviyelerinin azalmasına ve nörolojik iyileşmeye veya tam iyileşmeye neden olur.

Özetle, anti-NMDAR antikorlarıyla ilişkili ensefalit, en sık tanımlanan otoimmün ensefalitlerden biridir ve paraneoplastik veya paraneoplastik olmayan bir bozukluk olarak ortaya çıkabilir. Her iki ensefalit formu da immünoterapiye ve tümörün çıkarılmasına (varsa) oldukça duyarlıdır.

Paraneoplastik Katı Kişi Sendromu: Bu tip PNS, ağrılı spazmların yanı sıra kas sertliği ve sertliği olarak ortaya çıkar. Semptomlar genellikle alt sırt ve bacak kaslarında görülür, ancak aynı zamanda kolları ve bacakları da etkileyebilir ve daha sonra vücudun diğer kısımlarını da etkileyecek şekilde ilerleyebilir. Spazmlar kaygı, yüksek ses, dokunma veya hareket etmeye çalışmayla artabilir veya tetiklenebilir.

Paraneoplastik katı kişi sendromu, katı kişi sendromunun paraneoplastik olmayan formuyla karıştırılmamalıdır. Bozukluk paraneoplastik tipte olduğunda anti-amfifizin adı verilen spesifik bir antikor genellikle hastanın kanında ve omurilik sıvısında bulunur. Genellikle bu PNS ile ilişkili tümörler meme veya akciğer kanseridir.

Paraneoplastik olmayan sert kişi sendromu olan hastalarda daha sıklıkla GAD veya Glisin reseptörü (GlyR) antikorları gibi başka tipte antikorlar gelişir. Nadir durumlarda bu antikorlar paraneoplastik sert kişi sendromu olan hastalarda da ortaya çıkabilir.

Paraneoplastik Opsoklonus-Miyoklonus veya Opsoklonus-Ataksi: Opsoklonus, hastanın gözlerinin kontrolsüz bir şekilde bir yönden diğerine hızla hareket ettiği nörolojik bir semptomdur. Miyoklonus, yüzü, kolları veya bacakları etkileyebilen kontrolsüz kas vücut sarsıntılarının nörolojik bir belirtisidir. Ataksi, koordinasyonsuz, sapkın bir yürüyüşe yol açan, gövde ve/veya kol veya bacak kaslarını kontrol etme güçlüğünün nörolojik bir belirtisidir. Bu belirtiler çocukları veya yetişkinleri etkileyebilir.

Çocuklarda opsoklonus en sık görülen paraneoplastik sendromdur. Genellikle dört yaşından küçük hastaları etkiler ve ani sendeleme ve düşme (ataksi) gelişmesiyle ortaya çıkar ve bunu sıklıkla vücutta titreme, salya akması, yürümeyi veya oturmayı reddetme, opsoklonus, sinirlilik ve uyku bozuklukları izler. İlişkili tümör nöroblastomdur (benzer semptomları olan çocukların yaklaşık %50’sinde tümör yoktur). Her ne kadar tümör tedavisi ve immünoterapi sonrasında semptomlar düzelse veya iyileşse de, birçok çocukta davranışsal anormallikler ve diğer gelişimsel anormallikler görülür.

Pediatrik paraneoplastik opsoklonus-miyoklonus için spesifik bir antikor tanımlanmamış olsa da, henüz tanımlanamayan antikorların dahil olduğuna dair büyük miktarda kanıt vardır.

Opsoklonus-miyoklonuslu yetişkinlerde genellikle daha az davranışsal anormallik vardır, ancak ataksi sıklıkla belirgindir. Yetişkinlerde bu semptomlarla en sık ilişkilendirilen kanserler genellikle akciğer, meme ve yumurtalıkta bulunur. Bazen bu bozukluğa sahip yetişkinlerin yaklaşık %20’sinde iyi bilinen paraneoplastik antikorlar keşfedilir. Bu antikorlardan en iyi bilinenine “anti-Ri” denir.

Tümörün tedavisi ve immünoterapi genellikle nörolojik semptomların iyileşmesi veya stabilizasyonuyla sonuçlanır.

Duyusal Nöronopati: Bu terim, duyu sinirlerinin kaynaklandığı nöronları ifade eder. Bu nöronlar, omuriliğe yakın duyusal sinir kökleri boyunca yer alan “dorsal kök ganglionlarında” kümelenmiştir. Duyusal nöronopatinin semptomları genellikle asimetrik bir şekilde başlar. Yani, bir taraftan başlayacaklar ve birkaç gün ve hafta içinde diğer tarafı da kapsayacak şekilde ilerleyerek sonunda simetrik hale gelecekler.

Hastalar tarafından en sık tanımlanan semptomlar arasında bıçak gibi saplanan ağrı (kısa süreli, elektrik çarpması tipi ağrı), kumda yürüme hissi, soğukluk, uyuşma veya el ve ayaklarda yanma hissi yer alır. Yüzdeki duyuların yanı sıra tat ve işitme de etkilenebilir. Duyusal nöronopatinin ileri evresinde tüm duyular ciddi şekilde azalabilir veya kaybolabilir. Gözler kapalıyken uzuvların nerede olduğunu bilme yeteneğini azaltan, bir şeye uzanmayı veya yürümeyi zorlaştıran duyusal ataksi meydana gelebilir.

Paraneoplastik duyusal nöronopatiyle en sık ilişkilendirilen antikorlar “anti-Hu” antikorlarıdır. Genellikle küçük hücreli akciğer kanseri ile bir ilişki vardır, ancak diğer kanserler de ilişkilendirilebilir.

Paraneoplastik Nöropatiler: Periferik sinirlerin iki ana türü vardır: motor ve duyu. Motor sinirler kasların hareket etmesini sağlar ve kas kuvveti açısından önemlidir. Duyusal sinirler dokunma, ağrı, sıcaklık, soğukluk ve titreşim gibi farklı duyuların hissedilmesini sağlar. Nöropatilerin çoğu vücudun her iki tarafını da eşit şekilde etkiler; en kötü semptomlar kalça veya omuzlardan ziyade eller ve ayaklarda görülür.

Kanserli hastaların, kanserin diğer komplikasyonları veya kanser tedavilerinin yan etkileri sonucunda periferik nöropati geliştirebileceğini unutmamak önemlidir. Paraneoplastik nöropatilerle en sık ilişkili kanserler akciğer kanseri, miyelom, B hücreli lenfoma ve Waldenstrom makroglobulinemisidir. Sadece az sayıda hastada antikorlarla ilişkili paraneoplastik nöropatiler vardır. Bu PNS ile ilişkili iki antikor “anti-Hu” ve “anti-CV2/CRMP5″tir; bu antikorlara sahip hastalar sıklıkla akciğer kanserine yakalanır.

Sinir ve Kas Vasküliti: Bu, periferik sinirlerin ve kasların küçük kan damarlarının iltihaplanmasından oluşan çok nadir bir hastalıktır. Hastalarda sıklıkla periferik nöropati semptomları gelişir; bu semptomlar başlangıçta her iki kolu da etkilemeden önce yalnızca bir kolu veya bacağını etkileyebilir. Ağrı sıklıkla ortaya çıkar. Akciğer, böbrek, prostat ve lenfoma kanserleri de dahil olmak üzere çeşitli tümör türleri bu tip paraneoplastik nörolojik sendromla ilişkilendirilmiştir. Bu bozuklukla ilişkili spesifik paraneoplastik antikorlar yoktur.

Lambert Eaton Miyastenik Sendromu (LEMS): Bu bozukluk, nörotransmiter asetilkolinin salınımının bozulmasından kaynaklanır. Bu eksiklik nedeniyle kaslar iyi kasılmaz ve genellikle kalça ve omuzlarda görülen zayıflığa neden olur. Göz kapaklarında geçici bir sarkma (pitoz) ve çift görme (diplopi) meydana gelebilir. Boyun kasları ve bazen nefes almayı kontrol eden solunum kasları etkilenebilir.

LEMS ayrıca ağız kuruluğu, ayağa kalkarken kan basıncında hızlı düşüş (ortostatik hipotansiyon), kabızlık, mesane fonksiyon bozukluğunu kontrol etmede zorluk ve erektil disfonksiyon gibi otonom sinir sistemi fonksiyon bozukluğu semptomlarıyla da ilişkilidir.

LEMS’li hastalarda voltaj kapılı kalsiyum kanalı (VGCC) antikorları adı verilen antikorlar bulunur. Bununla birlikte, VGCC antikorlarının, LEMS’in spesifik nedeninin paraneoplastik olduğunu göstermediği, çünkü bozukluğun kanser yokluğunda da ortaya çıkabileceği dikkate alınmalıdır. LEMS’li tüm hastaların yaklaşık %60’ında küçük hücreli akciğer kanseri vardır.

Miyastenia Gravis (MG): Bu, nöromüsküler kavşağın iyi bilinen bir bozukluğudur. MG’nin semptomları LEMS’li hastalarınkine benzeyebilir ancak göz kasları, göz kapakları, yüz, yutma, konuşma ve solunum kasları daha sık ve ciddi şekilde etkilenir.

Birçok hastanın kansere yakalandığı LEMS’in aksine, miyastenia gravisli hastaların yalnızca %10-15’inde tümör vardır, bu durumda tümör timus bezindedir (timoma). Myastenia gravis (AChR antikorları) ile ilişkili bir antikor mevcut olsa da bu bir paraneoplastik antikor değildir.

Polimiyozit/Dermatomiyozit: Bunlar kasın iki farklı bozukluğudur. “Miyozit” terimi kastaki iltihaplanma anlamına gelir. “Polimiyozit” birden fazla kasın iltihaptan etkilenmesi anlamına gelir. “Dermatomiyozit” kasların yanı sıra deri tutulumunun da olması anlamına gelir.

Her iki bozukluk da zayıflığın yanı sıra omuzlarda ve uyluklarda ağrı veya ağrı gibi benzer kas semptomlarına neden olur. Zayıflık ağırlıklı olarak kalçaları ve omuzları etkiler ve aynı zamanda boynu da etkileyerek başı dik tutmayı zorlaştırır ve boğaz ve yemek borusu kasları yutkunma güçlüğüne neden olur. Kalpte (miyokardit), eklemlerde (artralji) ve akciğerlerde (interstisyel akciğer hastalığı) iltihaplanma meydana gelebilir.

Dermatomiyozitli hastalarda genellikle göz kapaklarında şişlikle birlikte morumsu bir renk değişikliği (heliotrop döküntü) ile karakterize cilt değişiklikleri gelişir. Ayrıca eklemlerin üzerinde kabuklu, kırmızı bir döküntü oluşabilir. Bazı hastalarda ciltte kaşıntı ve ülserasyonlar gelişir.

Polimiyozitli hastaların çoğunda ilişkili bir kanser yoktur, dolayısıyla bu bozukluk nadiren paraneoplastiktir. Ancak dermatomiyozitin malign bir tümörle ilişkili olma olasılığı daha yüksektir. Akciğer, meme, yumurtalık ve gastrointestinal sistem tümörleri dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere, dahil olabilecek çeşitli tümörler vardır. Anti-transkripsiyonel aracı faktör 1-gamma veya anti-nükleer matris proteini 2 antikorları açısından pozitif dermatomiyozitli hastaların kansere yakalanma riskinin arttığı gösterilmiştir.

Nekrotizan Otoimmün Miyopati: Bu, omuz ve kalça seviyesinde belirgin kas zayıflığıyla ilişkili bir hastalıktır. Kas tahribatı (nekroz) inflamasyonun varlığından daha belirgindir. Bu hastalığa sahip hastalarda anti-3-hidroksi-3-metilglutaril-koenzim A redüktaz (HMGCR) ve anti-sinyal tanıma partikülü (SRP) dahil olmak üzere rapor edilmiş çeşitli antikorlar vardır. Çalışmalar, antikorları olmayan veya HMGCR’ye karşı antikorları olan hastaların, SRP’ye karşı antikorları olan hastalara göre ilişkili bir kansere sahip olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu göstermiştir. Baskın olan spesifik bir kanser türü bulunamadı.

PNS’nin spesifik nedeni bilinmemektedir. Spesifik malign tümörlere karşı antikorların (onkonöral antikorlar) serum veya beyin omurilik sıvısındaki (BOS) bulguları, bazı PNS’lerin nedeninin, sinir sistemine karşı yanlış yönlendirilen tümöre karşı bağışıklık tepkisi olduğunu göstermektedir.

Paraneoplastik sendrom şüphesi olan hastalara kan, idrar ve BOS’u da içeren tam bir laboratuvar çalışması paneli yapılmalıdır. Ek olarak, MRI, EEG (elektroensefalogram) ve EMG (elektromiyogram) kullanımı, PNS tanısına yardımcı olan anormallikleri daha da görüntüleyebilir.

PNS’li hastaların çoğunun (ancak hepsinin değil) kanında ve/veya BOS’unda paraneoplastik antikorlar bulunur. Bu antikorlardan herhangi birinin tanımlanması durumunda PNS tanısı kuvvetle desteklenir veya kesin olur (antikorun türüne bağlı olarak).

Nörolojik sendromlarla ilişkili üç tip antikorun olduğu anlaşılmalıdır. Spesifik nörolojik sendromlarla ilişkili olan ancak kanserle ilişkili olmayan bir tür vardır. Başka bir tür, neredeyse her zaman kanserin varlığıyla ilişkilendirilen antikorları içerir. Üçüncü tip antikorlar kanserle birlikte veya kanser olmadan ortaya çıkabilen antikorları içerir. Bu nedenle nörolojik sendromun paraneoplastik olup olmadığını öne sürmede her bir antikor kategorisinin göreceli değerini anlamak önemlidir.

Paraneoplastik sendrom tanısı veya şüphesi ortaya çıktığında tümörün yerini ve tipini belirlemek için başka testler kullanılır. Bunlar arasında CT taraması (genellikle göğüs, karın ve pelvis), mamografi, ultrason, PET taraması ve spesifik tümör belirteçleri (yumurtalık kanseri için CA125 gibi) için kan testleri yer alır. Paraneoplastik antikorun türü çoğu zaman tümörün araştırılmasını belirli bir organa yönlendirmeye yardımcı olur (örneğin, Hu antikorları olan hastaların çoğunda akciğer kanseri vardır).

Periferik sinirlerin ve nöromüsküler kavşağın birkaç PNS’si dışında, bu sendromların çoğunun tedavisi için henüz genel bir fikir birliği yoktur. Ancak çoğu araştırmacının üzerinde mutabakata vardığı birkaç prensip vardır: Tümör, tüm PNS’lerin ana tetikleyicisidir. Bu nedenle genel olarak tümörün hızlı bir şekilde tanımlanması ve tedavisi önemlidir. Bu nedenle ilk tedavi seçeneği genellikle cerrahi, radyasyon veya kemoterapidir (tek başına veya kombinasyon halinde).

Birçok PNS immün aracılı olduğundan, ilgili antikorun tipine göre immünoterapi düşünülmelidir. Antikorun nöronların hücre yüzeyine saldırdığı PNS, immünoterapilere, antikorların nöronların içindeki proteinlerle (veya hücre içi antijenlerle) reaksiyona girdiği PNS’den daha iyi yanıt verir. İmmünoterapinin kullanımı, zamanlaması ve türü, spesifik PNS tipine ve/veya tümörün aynı anda tedavi edilip edilmediğine bağlı olarak değişecektir.

Önceki beş yıl içinde tedavi edilen bir kanserin gerilemesinde olan bir hastada, PNS gibi görünen semptomlar, tümörün tekrarlama olasılığının yüksek olduğunu gösterir. Tekrarlanan kanser taraması yapılmalıdır. Benzer şekilde, PNS’si olduğu bilinen ancak kanserinin remisyonda olduğu düşünülen bir hastada nörolojik semptomların nüksetmesi veya aniden kötüleşmesi, kanserin nüksetmesi konusunda yüksek bir şüphe indeksi oluşturmalıdır.

Paylaşın

Paroksismal Soğuk Hemoglobinüri Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Teşhisi, Tedavisi

0

Paroksismal soğuk hemoglobinüri (PCH), sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin otoantikorlar tarafından erken tahrip edilmesiyle karakterize edilen nadir bir anemi türüdür. Bu bozukluk, bağışıklık sisteminin yanlışlıkla sağlıklı kırmızı kan hücrelerine saldırdığı nadir görülen bir hastalık grubu olan otoimmün hemolitik anemi (AIHA) olarak sınıflandırılır.

Haber Merkezi / Otoimmün hastalıklar, vücudun yabancı organizmalara karşı doğal savunmasının, bilinmeyen nedenlerle sağlıklı dokuyu yok etmesiyle ortaya çıkar. Normalde kırmızı kan hücrelerinin dalak tarafından uzaklaştırılmadan önce yaklaşık 120 günlük bir ömrü vardır. PCH’li bireylerde kırmızı kan hücreleri erken ve bazen aniden (paroksismal) yok edilir.

Birçok rapor PCH’nin alışılmadık bir hastalık olduğunu vurgulamaktadır. Ancak son yıllarda PCH’nin küçük çocuklarda akut AIHA’nın en yaygın nedenlerinden biri olduğu kabul edilmiştir. Akut geçici PCH’nin çocukluk çağı AIHA’sının birkaç on yıl öncesine göre daha yaygın bir tür olarak görünmesinin nedeni belirsizdir, ancak muhtemelen bozukluğa ilişkin daha fazla farkındalık ve Donath-Landsteiner testinin daha sık kullanılmasıyla ilgilidir (bkz. Tanı). Bölüm ), özellikle hemoglobinürili akut AIHA’lı çocuklarda.

Tipik görünüm, önceki 1-2 hafta boyunca tanımlanamayan veya “grip benzeri” bir hastalıktan muzdarip olan bir çocuğunkidir. Genellikle hemolizin başlangıcı, ateşin tekrarlaması ve ardından kırmızı-kahverengi idrarın çıkmasıyla belirtilir. Bu idrar, kırmızı kan hücreleri vaktinden önce yok edildiğinde açığa çıkan, hemoglobin adı verilen kanın demir taşıyan, oksijen taşıyan ve protein pigmentini içerir. İdrarda hemoglobin varlığı (hemoglobinüri) idrarın koyu kahverengi rengine neden olur. Hemoglobinüri, hemoglobinemi (plazmadaki hemoglobin), sarılık ve solukluk, akut PCH’de sık görülen klinik bulgulardır ve özellikle önemli olan, çocukluk çağındaki hemen hemen tüm akut vakalarda hemoglobinürinin bulunmasıdır.

Karın ağrısı ve ateş de sık görülen bulgulardır. Vakaların yaklaşık yüzde 25’inde ele gelen karaciğer ve dalak vardır. Hemoglobinüri soğuğa maruz kalmayla indüklenebilmesine rağmen akut PCH’de böyle bir oluşum nadirdir. Akut PCH’de hemoliz tipik olarak yalnızca birkaç gün sürer ve iyileşme genellikle kesintisizdir.

Eski tıp literatürü, kronik sifilitik PCH’yi nadiren ciddi kronik anemiye neden olan, oldukça iyi huylu bir hastalık olarak tanımlamaktadır. Bununla birlikte, akut hemoliz ve hemoglobinüri atakları iyi biliniyordu ve ani başlayan titreme, ateş, halsizlik, karın ağrısı, sırt veya bacaklarda ağrıyan ağrılar ve mide bulantısı ile karakterize ediliyordu. Genellikle semptomların başlangıcından sonra alınan ilk idrar örneğinde hemoglobin mevcuttu ve üşüme ile semptomların gelişmesi arasındaki süre birkaç dakika ile sekiz saat arasında değişiyordu. Soğuğa maruz kalmanın boyutu şaşırtıcı derecede hafif olabilir ve bazı durumlarda aşırı soğuğa maruz kalma öyküsü ortaya çıkmamıştır.

PCH’li bireylerde sıklıkla, dolaşımdaki kırmızı kan hücrelerinin düşük seviyeleri için kullanılan tıbbi terim olan klasik anemi semptomları gelişir. Bu semptomlar yorgunluk, egzersiz sırasında nefes almada zorluk (nefes darlığı) ve cildin anormal veya aşırı solgunluğunu (solukluk) içerebilir. Ek olarak, etkilenen bireylerde üşüme, ateş, karın ağrısı ve bacaklarda veya belde ağrı veya ağrı gelişebilir. PCH ile ilişkili daha az görülen bulgular arasında baş ağrıları, kusma ve ishal yer alır.

Bir bölümün ardından, etkilenen bireylerde genellikle cildin, gözlerin beyazlarının ve mukoza zarlarının sararması (sarılık) dahil olmak üzere hemoliz belirtileri gelişir. Bazı durumlarda, ellerde ve ayaklarda karıncalanma, soğuğa tepki olarak ellerde, burunda ve kulaklarda soğukluk veya uyuşma hissi (Raynaud fenomeni) veya kızarıklık ve kızarıklıkla kendini gösteren bir cilt rahatsızlığı gibi ek belirtiler ortaya çıkabilir. Soğuk sıcaklıklara tepki olarak derinin kaşınması (soğuk ürtiker). Son derece nadir durumlarda böbrek devreye girebilir ve birkaç vakada böbrek (böbrek) yetmezliği rapor edilmiştir.

Etkilenen çocukların çoğunda PCH, bir enfeksiyonun ardından akut hemolitik anemi olarak ortaya çıkar ve enfeksiyon azalınca kendiliğinden düzelir. Genellikle PCH çocuklarda tekrarlamaz (kendi kendini sınırlar), ancak tıbbi literatürde tekrarlayan vakalar rapor edilmiştir. Erişkinlerin çoğunda PCH’nin nedeni bilinmemektedir (idiyopatik) ve genellikle kronik bir hastalıktır. Frengi prevalansındaki dramatik düşüşle birlikte yetişkinlerde PCH de azalmıştır ve hastalığın yetişkin formuna ilişkin mevcut anlayış daha az açıktır.

PCH, vücudun istilacı organizmalara karşı doğal savunmasının, bilinmeyen nedenlerle sağlıklı dokuyu tahrip ettiği bir hastalık olan otoimmün bir hastalıktır. PCH’de antikorlar yanlışlıkla kırmızı kan hücrelerine saldırarak hücrelerin erken parçalanmasına neden olur, bu duruma (hemoliz) denir. Antikorlar sağlıklı dokuya saldırdığında bunlara otoantikorlar denir.

Antikorlar (aynı zamanda immünoglobulinler olarak da bilinir), istilacı organizmalara bağlanan ve onların yok edilmesini sağlayan özel proteinlerdir. Beş ana antikor sınıfı vardır: IgA, IgD, IgE, IgG ve IgM. PCH’de Donath-Landsteiner otoantikoru olarak bilinen spesifik bir otoantikor sıklıkla viral bir enfeksiyona yanıt olarak üretilir. Bu otoantikor, soğuk sıcaklıklara maruz kalma sırasında kırmızı kan hücrelerine bağlanır. Donath-Landsteiner otoantikoru bir tür IgG antikorudur; hedefi neredeyse tüm bireylerin kırmızı hücrelerinde bulunan P kan grubu antijenidir.

Anemisi olan bazı bireylerde PCH tanısından şüphelenilebilir. Özellikle hemoglobinürisi olan herhangi bir akut hasta çocukta tanıdan şüphelenilmelidir. Tanı, kapsamlı bir klinik değerlendirme, ayrıntılı hasta geçmişi, karakteristik semptomların tanımlanması ve kırmızı kan hücrelerine karşı etki eden belirli antikorları tespit etmek için kullanılan doğrudan antiglobülin testi (Coombs) testi gibi çeşitli özel testlere dayanarak konur.

PCH tanısı, PCH’yi diğer hemolitik anemi türlerinden ayırt edebilen Donath-Landsteiner testinin sonuçlarıyla doğrulanır. Test, hastanın serumunun bir örneğinin normal kırmızı kan hücreleri (RBC’ler) ile soğukta 30 dakika boyunca inkübe edilmesini ve ardından karışımın vücut sıcaklığına (37°C) ısıtılmasını içerir. Bu “iki fazlı” testte RBC’lerin hemolizi PCH teşhisini gösterir.

Çoğu PCH vakası tedavi olmaksızın (kendiliğinden) iyileşir ve başlangıçtan sonraki birkaç gün ila haftalar boyunca yalnızca destekleyici tedavi gerektirir. Kırmızı kan hücrelerinin erken parçalanmasına ve hemoglobin kaybına (hemoliz) karşı korunmak için soğuk havalardan kesinlikle kaçınılması önerilir. Bazı durumlarda şiddetli anemi, kırmızı kan hücresi nakli gerektirebilir. Bu gibi durumlarda transfüzyon geciktirilmemelidir. Bazen transfüzyon sırasında kan ısıtıcısının kullanılması tavsiye edilir.

Çoğu durumda çocuklarda hastalığın geçici doğası nedeniyle, etkilenen çocuklar genellikle semptomların ortaya çıktığı dönemde hastalığın iyileşme aşamasındadır. Çocukları içeren ve viral bir enfeksiyonla bağlantılı vakaların çoğu, yalnızca destekleyici tedavi, yatak istirahati ve etkilenen kişinin soğuktan korunmasını gerektirir.

Paylaşın

Paroksismal Gece Hemoglobinürisi Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Teşhisi, Tedavisi

0

Paroksismal gece hemoglobinürisi (PNH), kırmızı kan hücrelerinin erken parçalandığı nadir bir hastalıktır. Edinilmiş bir hematopoietik kök hücre bozukluğudur. Hematopoietik kök hücreler, vücudun uzun kemiklerinin süngerimsi merkezi olan kemik iliğinde oluşturulur. Bu hücreler büyür ve sonunda kırmızı kan hücrelerine, beyaz kan hücrelerine ve trombositlere dönüşür.

Haber Merkezi / PNH’li bireylerdeki bazı hematopoietik kök hücreler kusurludur ve sonuç olarak kusurlu kan hücreleri üretir. PNH’nin bu kusurlu kırmızı kan hücreleri, kişinin kendi bağışıklık sisteminin kompleman sistemi adı verilen belirli bir kısmı tarafından zamanından önce yok edilmeye son derece duyarlıdır. Kırmızı kan hücrelerinin kompleman tarafından tahrip edilmesi (hemoliz), idrarda hemoglobin ataklarına (hemoglobinüri) yol açar. Hemoglobin, kanın kırmızı, demir açısından zengin, oksijen içeren pigmentidir.

Hemoglobinürisi olan bireylerde koyu renkli veya kan renginde idrar görülebilir. Bu bulgu en çok sabahları, uyku sırasında idrarın gece boyunca yoğunlaşmasından sonra belirgindir. Ancak PNH’li bireylerde hemoliz sürekli bir süreçtir (yani sadece geceleri oluşmaz). İdrarda hemoglobin her zaman görülmeyebilir. Hemolizin yanı sıra, PNH’li kişiler aynı zamanda tekrarlanan, potansiyel olarak yaşamı tehdit eden kan pıhtılarının (trombozlar) gelişmesine de duyarlıdır.

Etkilenen bireylerde ayrıca bir dereceye kadar altta yatan kemik iliği fonksiyon bozukluğu vardır. Şiddetli kemik iliği fonksiyon bozukluğu, düşük seviyelerde kırmızı ve beyaz kan hücreleri ve trombositlerle (pansitopeni) sonuçlanır. PNH’nin spesifik semptomları kişiden kişiye büyük ölçüde değişiklik gösterir ve etkilenen bireyler genellikle bozuklukla ilişkili tüm semptomları göstermezler.

PNH semptomları, kusurlu kan hücrelerinin üretilmesi ve kemik iliğinin yeterli kan hücresi üretmemesi nedeniyle ortaya çıkar. Bozukluğun spesifik semptomları ve ilerlemesi kişiden kişiye büyük ölçüde değişir. Bazı bireylerde uzun yıllar stabil kalan hafif semptomlar olabilir; diğerlerinde hayatı tehdit eden komplikasyonlara neden olabilecek ciddi semptomlar olabilir.

Etkilenen bireylerin aşağıda tartışılan semptomların tümüne sahip olmayabileceğini unutmamak önemlidir. Etkilenen bireyler, doktorları ve sağlık ekibiyle kendilerine özgü vakalar, ilişkili semptomlar ve genel prognoz hakkında konuşmalıdır.

Kırmızı kan hücrelerinin erken yıkımı (hemoliz), PNH ile ilişkili temel klinik bulgudur. Hemolizli birçok kişinin idrarında görünür hemoglobin bulunmamasına rağmen, hemoliz idrarda hemoglobin ile sonuçlanabilir. Hemoliz meydana geldiğinde, kırmızı kan hücresinin dış duvarı (zarı) parçalanır (lizis) ve hemoglobin salınır. Hemoglobin idrarla vücuttan atılır ve bu bozukluğun özelliği olan koyu renkli veya kan renkli idrar (hemoglobinüri) ile sonuçlanır.

Hemoliz devam etmektedir ancak enfeksiyon, travma veya stres dönemlerinde kötüleşebilir (yani kişi hemolitik bir dönem geçirebilir). Kırmızı kan hücrelerinin zamanından önce yok edilmesi, dolaşımdaki kırmızı kan hücrelerinin düşük seviyelerine (hemolitik anemi) neden olabilir ve bu, altta yatan kemik iliği fonksiyon bozukluğu nedeniyle daha da kötüleşir.

Kronik hemoliz, PNH ile ilişkili tüm semptomların ve fiziksel bulguların merkezinde yer alır. Hafif hemoliz egzersiz sırasında yorgunluğa, hızlı kalp atışına, baş ağrısına, göğüs ağrısına ve nefes almada zorluğa neden olabilir. Hemoliz şiddetliyse, kişiyi devre dışı bırakan yorgunluk, yutma güçlüğü (yutma güçlüğü) ve karın bölgesini, yemek borusunu etkileyen ağrılı kasılmalar (yemek borusu spazmları) gibi ek belirtiler gelişebilir ve erkeklerde ereksiyon bozukluğuna ve iktidarsızlığa neden olabilir. Kronik hemoliz aynı zamanda kan pıhtılarının oluşmasına da yol açabilir ve etkilenen bazı bireylerde akut ve kronik böbrek (böbrek) hastalığı gelişebilir.

PNH’li bireylerin yaklaşık yüzde 15-30’unda, özellikle damarlarda (venöz tromboz) kan pıhtıları gelişir. PNH’li bireylerin kan pıhtıları geliştirmesinin kesin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır. Kırmızı kan hücrelerine ek olarak kusurlu hematopoietik kök hücreler de kusurlu trombositler üretebilir. Bazı araştırmacılar bu kusurlu trombositlerin kan pıhtılaşmasına anormal derecede yatkın olduğuna inanıyor.

Kronik hemoliz de kan pıhtılarının oluşmasına katkıda bulunabilir. Kan pıhtıları kan dolaşımı yoluyla vücudun çeşitli bölgelerine taşınabilir ve potansiyel olarak yaşamı tehdit eden komplikasyonlara neden olabilir. Kan pıhtıları başta mide, karaciğer ve beyin olmak üzere çeşitli organlara kan akışını azaltabilir veya kesebilir. Venöz trombozla ilişkili spesifik semptomlar vücudun etkilenen spesifik bölgesine bağlıdır.

Örneğin, karaciğeri etkileyen kan pıhtıları sarılığa, karın ağrısına veya potansiyel olarak Budd-Chiari sendromu olarak bilinen bir duruma neden olabilir. Mide ve bağırsakları etkileyen kan pıhtıları, karında keskin bir ağrıya veya şişkinlik veya tokluk hissine neden olabilir.

Serebral damarları etkileyen kan pıhtıları, baş ağrısı veya biliş (düşünme) sorunları gibi semptomlara neden olabilir. Akciğerlerdeki kan pıhtıları nefes darlığına, nefes almada zorluğa ve kalp çarpıntısına neden olabilir. Nadir durumlarda arterlerde kan pıhtıları oluşabilir. Kan pıhtıları hayati organlara kan akışını keserek yaşamı tehdit eden komplikasyonlara neden olabilir.

PNH’li tüm hastalarda bir dereceye kadar kemik iliği fonksiyon bozukluğu vardır. Hafif düzeyde kemik iliği fonksiyon bozukluğu olan bireylerde herhangi bir belirti görülmeyebileceği gibi, yalnızca hafif belirtiler de görülebilir. Şiddetli kemik iliği fonksiyon bozukluğu olan kişilerde kırmızı ve beyaz kan hücreleri ile trombosit seviyeleri düşük olabilir (pansitopeni).

Kırmızı kan hücreleri vücuda oksijen sağlar, beyaz kan hücreleri enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olur ve trombositler vücutta kanamayı durdurmak için pıhtı oluşumuna izin verir. Dolaşımdaki kırmızı kan hücrelerinin düşük seviyesi anemi olarak bilinir. Düşük seviyedeki beyaz kan hücreleri lökopeni olarak bilinir. Düşük trombosit seviyesi trombositopeni olarak bilinir.

Anemisi olan kişilerde yorgunluk, artan uyku ihtiyacı, halsizlik, baş dönmesi, baş dönmesi, sinirlilik, baş ağrıları, soluk cilt rengi, nefes almada zorluk (nefes darlığı) ve göğüs ağrısı dahil kalp semptomları görülebilir. Lökopenisi olan bireylerin bakteriyel ve fungal enfeksiyonlara yakalanma riski yüksektir. Trombositopenisi olan bireyler, minimal yaralanma ve mukoza zarlarında, özellikle diş eti ve burunda spontan kanama sonrasında aşırı morarmaya daha duyarlıdır. Kadınlarda adet kan kaybında artış (menoraji) gelişebilir.

PNH’li birçok kişi aynı anda edinilmiş aplastik anemi olarak bilinen, yakından ilişkili başka bir bozukluğa da sahip olabilir. Daha az oranda bazı bireylerde miyelodisplazi olabilir. Her ne kadar bu bozukluklar arasındaki kesin ilişki bilinmese de, araştırmacılar artık PNH’nin otoimmün kemik iliği yetmezliğinden kaynaklandığına inanıyor; bu da çoğu edinsel aplastik anemi vakasının ve bazı miyelodisplazi vakalarının nedenidir. Nadir durumlarda PNH sonunda akut lösemiye dönüşebilir. Bu dönüşümün nedeni bilinmiyor.

PNH’nin gelişimi için iki faktör gereklidir: kusurlu “PNH” kan hücreleri oluşturan bir veya daha fazla hematopoietik kök hücreyi etkileyen PIGA geninin kazanılmış somatik mutasyonu ve bu kusurlu kök hücrelerin çoğalmasına ve genişlemesine yol açan bir süreç. . Büyük ihtimalle PNH, edinilmiş aplastik anemi vakalarının çoğunda olduğu gibi, otoimmün kemik iliği yetmezliği ortamında ortaya çıkar.

Araştırmacılar, kusurlu PNH kök hücrelerinin, bağışıklık sisteminin yanlış yönlendirilmiş saldırısından kurtulup çoğalırken, sağlıklı kök hücrelerin yok edildiğine ve bunun PNH’nin gelişmesine yol açtığına inanıyor. Sağlıklı hücreler yok edilirken kusurlu hücrelerin hayatta kalmasının nedeni tam olarak anlaşılamamıştır ancak PNH hücresinin, kemik iliğine immün aracılı saldırı ortamında hayatta kalma avantajı sağlayan özelliklerinden kaynaklandığı görülmektedir.

PIGA genindeki mutasyon somatik bir mutasyondur, yani döllenmeden sonra meydana gelir; kalıtsal değildir ve çocuklara aktarılmaz. Bu mutasyon, görünürde bir neden olmaksızın, rastgele (ara sıra) meydana gelir. PNH’de bu mutasyon tek bir hematopoietik kök hücrede (klonal bozukluk) meydana gelir ve bu kök hücre daha sonra çoğalır ve genişler. PNH hücrelerinin genişleyip çoğalmasının nedeni tam olarak anlaşılamamıştır.

Araştırmacılar, PNH hücrelerinin genişlemesi ve çoğalması için ikincil gen mutasyonları veya bağışıklık faktörleri gibi diğer faktörlerin de gerekli olabileceğine inanıyor. Bu nedenle PIGA mutasyonu PNH gelişimi için gerekli olmasına rağmen varlığı tek başına bozukluğa neden olmak için yeterli değildir. Birkaç vakada bu ek faktörün, mutant hücreye büyüme avantajı sağlayan ikinci bir somatik mutasyon ( PIGA dışında) olduğu gösterilmiştir .

PIGA geni, glikosil fosfatidilinositol (GPI) çapalarının oluşturulması (biyosentezi) için gerekli olan bir protein üretir. Bu çapalar bazı proteinlerin hücre zarına bağlanmasını sağlar. Bu proteinlere GPI bağlantılı proteinler denir. PIGA gen mutasyonuna sahip hücrelerde GPI çapaları oluşmaz ve sonuç olarak GPI bağlantılı proteinler hücre zarlarına bağlanamaz. Bu GPI bağlantılı proteinlerin bazıları hücreleri bağışıklık sisteminden korumaya hizmet eder. Sonuç olarak, bu yüzey proteinlerinin eksikliği, “PNH” kan hücrelerini, bağışıklık sisteminin kompleman sistemi olarak bilinen bir kısmı tarafından yok edilmeye karşı son derece duyarlı hale getirir.

Kompleman sistemi, vücuttaki enfeksiyonla savaşmak için birlikte çalışan karmaşık bir protein grubudur. Bu proteinler vücuttaki bakterilere, virüslere veya diğer yabancı maddelere tepki verir. Vücuttaki yabancı maddeleri yok etmek için beyaz kan hücreleriyle birlikte çalışırlar. PNH’li bireylerde kompleman sistemi, normalde kan hücrelerini kompleman sisteminin aktivitesinden koruyan GPI bağlantılı proteinlerin eksikliği nedeniyle yanlışlıkla “PNH” kan hücrelerini yok eder.

Bilinen bir nedeni olmayan intravasküler hemoliz semptomları (örn. hemoglobinüri, anormal derecede yüksek serum LDH konsantrasyonu) olan kişilerde PNH tanısından şüphelenilebilir. Kapsamlı bir klinik değerlendirmeye, ayrıntılı hasta geçmişine ve çeşitli özel testlere dayanarak tanı konulabilir. PNH’den şüphelenilen kişiler için ana teşhis testi, PNH hücrelerini (GPI bağlantılı proteinleri eksik olan kan hücreleri) tanımlayabilen bir kan testi olan akış sitometrisidir.

PNH tedavisi, her bireyde mevcut olan spesifik semptomlara yöneliktir ve çeşitli farklı tedavi seçeneklerini içerir.

2007 yılında ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), eculizumab’ı (Soliris) PNH tedavisi olarak onayladı. Bu, bu bozukluk için onaylanan ilk ilaçtır. Eculizumab PNH’yi iyileştirmez ancak kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasını durdurur ve tromboz riskini azaltabilir ve genel yaşam kalitesini iyileştirebilir. Eculizumab, yanlışlıkla PNH kırmızı kan hücrelerini yok eden vücudun tamamlayıcı sistemini bloke ederek çalışır.

Vücudun doğal bağışıklık sisteminin bir kısmını bloke ettiği için eculizumab meningokokal enfeksiyon riskini artırır. Bu nedenle hastaların, eculizumab’ın ilk dozunu almadan en az iki hafta önce meningokok aşısı ile aşılanması gerekir. 2009 yılında Kanada’nın ulusal sağlık düzenleme kurumu Health Canada, Kanada’da PNH’li hastaların tedavisi için eculizumab’ı (Soliris) onayladı.

2018 yılında FDA, PNH hemolizinin tedavisi için ravulizumabı (Ultomiris) onayladı. Ravulizumab, eculizumab ile aynı şekilde çalışır ve klinik olarak eculizumab’dan daha aşağı olmadığı gösterilmiştir. Ravulizumab sekiz haftada bir, eculizumab ise iki haftada bir verilir.

2021’de FDA, PNH’li yetişkinleri tedavi etmek için pegcetacoplan’ı (Empaveli) onayladı. Komplemanın beşinci bileşenini (C5) bloke eden eculizumab ve ravulizumab ile karşılaştırıldığında pegcetacoplan, komplemanın üçüncü bileşenini (C3) bloke eder. Sonuç olarak, pegcetacoplan hem ekstravasküler hemolizi hem de intravasküler hemolizi bloke ederken, eculizumab ve ravulizumab intravasküler hemolizi bloke eder ancak ekstravasküler hemolizi engellemez.

Eculizumab veya ravulizumab tedavisine rağmen ekstravasküler hemoliz nedeniyle anemik kalan hastalar (özellikle transfüzyon gerekiyorsa) pegcetacoplan tedavisinden fayda görebilir. Pegcetacoplan haftada iki veya bazı durumlarda üç kez kendi kendine uygulanan subkutan infüzyon olarak verilir.

PNH için ek tedavi semptomatik ve destekleyicidir ve bireyin yaşına, genel sağlık durumuna, ilişkili bozuklukların varlığına, PNH’nin şiddetine ve altta yatan kemik iliği yetmezliğinin derecesine bağlı olarak değişir.

PNH’li bazı bireyler, kemik iliği, kemik iliğinde kırmızı kan hücresi üretimini (eritropoez) artırarak PNH’nin hemolitik anemisini telafi etmeye çalıştığında talep arttıkça folat arzının yeterli olmasını sağlamak için folik asit (folat) takviyeleri alır. Kırmızı kan hücresi tahribatı ve bunun sonucunda idrarda demir kaybı nedeniyle ortaya çıkabilen demir eksikliği olan kişilere ek demir verilmelidir.

Bazı doktorlar, hemoliz belirtileri gösteren bireylerin prednizon gibi steroidlerle tedavi edilmesi gerektiğini öne sürmektedir çünkü bu tedavinin kırmızı kan hücrelerinin yıkım hızını yavaşlattığına inanılmaktadır. Ancak prednizon gibi steroidlerle tedavi tartışmalıdır çünkü steroid tedavisi herkes için faydalı değildir ve özellikle tedaviye uzun süre devam edilirse ciddi yan etki potansiyeli taşır.

Kan pıhtılarının oluşumunu engelleyen ilaçların (antikoagülasyon tedavisi) uygulanması reçete edilebilir. Bazı kişiler uzun süreli antikoagülan tedaviye yerleştirilebilir. Bazı bireylerde düşük trombosit sayısına bağlı aşırı kanama riski nedeniyle kan sulandırıcı ilaç kullanımı sıkı bir şekilde kontrol edilmelidir.

Budd-Chiari sendromlu bireyler, kan pıhtılarını parçalamak veya eritmek için bazı ilaçların kullanıldığı trombolitik tedavi ile tedavi edilebilir. Bu tür bir tedavi, olumsuz olay riski (özellikle kanama) önemli olduğundan, bu ilaçların potansiyel yan etkilerinin yönetilmesinde deneyim gerektirir.

PNH’li bireyler için tek iyileştirici tedavi kemik iliği naklidir. Ancak morbidite ve mortalite riski nedeniyle ciddi kemik iliği yetmezliği veya tekrarlayan, yaşamı tehdit eden kan pıhtısı oluşumu gibi ciddi komplikasyonları olan kişilere ayrılmıştır. PNH tedavisinde en sık kullanılan kemik iliği transplantasyonunun spesifik formu, allojenik bir kemik iliği naklidir.

Allojeneik kemik iliği nakli sırasında, etkilenen bireyin kemik iliği genellikle kemoterapi, immünoterapi, radyasyon veya bazı kombinasyonlarla yok edilir ve yerine bir donörden alınan sağlıklı kemik iliği konur. Donör iliği vücuda intravenöz olarak nakledilir ve burada kemik iliğine gider ve sonunda yeni kan hücreleri üretmeye başlar. Kemik iliği nakli için en iyi eşleşme, aynı HLA tipine sahip bir kardeştir. Ancak bazı bireylerde ilgisiz, uyumlu bir donör arayışı gerekli olabilir. Kemik iliği nakli, altta yatan kemik iliği fonksiyon bozukluğunu tedavi edebilir ve kusurlu PNH kök hücrelerini ortadan kaldırabilir.

PNH hemolizine yönelik ilaç tedavilerinin, PNH’li birçok insanı etkileyen altta yatan kemik iliği fonksiyon bozukluğu üzerinde hiçbir etkisi yoktur. Şiddetli kemik iliği yetmezliği olan kişiler immünsüpresif tedavi ile tedavi edilebilir. Edinilmiş aplastik anemisi olan kişiler, bağışıklık sisteminin aktivitesini baskılamak için bazı ilaçların kullanıldığı bu tedavi şekline olumlu yanıt vermiştir.

Bu tedavi şekli, kemik iliği yetmezliğinin hakim olduğu PNH vakalarında faydalı olabilir. İmmünsüpresif tedavi kemik iliği fonksiyonunu eski haline getirebilse de PNH klonunu ortadan kaldırmaz. Tek başına veya kombinasyon halinde verilen en yaygın kullanılan iki immün baskılayıcı ajan antitimosit globulin (ATG), siklosporin ve eltrombopagdır.

Kan hücresi sayımı düşük olan PNH’li bazı kişiler kan transfüzyonu ile tedavi görebilir. Bu tedavi anemiyi düzeltmek için kırmızı kan hücresi nakli, ciddi kanamayı tedavi etmek veya önlemek için trombosit nakli ve enfeksiyonları tedavi etmek veya önlemek için antibiyotik verilmesinden oluşur. Kemik iliği nakli için uygun olan etkilenen bireylere mümkünse kan nakli yapılmamalıdır çünkü kan nakilleri başarılı nakil şansını azaltır.

PNH’li bazı bireyler, insan yapımı (sentetik) büyüme faktörleriyle tedavi görebilir. Büyüme faktörleri normalde vücutta bulunan ve kemik iliğini kan hücreleri üretmesi için uyaran proteinlerdir. Eritropoietin (EPO), böbrekler tarafından üretilen ve kemik iliğini kırmızı kan hücreleri oluşturması için uyaran bir büyüme faktörüdür. Epogen, Procrit ve Aranesp eritropoietin formlarıdır. Kırmızı kan hücresi büyüme faktörleriyle tedavi, kan nakli ihtiyacını azaltabilir.

Düşük düzeyde beyaz kan hücresi olan PNH’li bireyler, kemik iliğini granülositler (bakteriyel enfeksiyonlarla savaşan bir tür beyaz kan hücresi) üretmesi için uyaran granülosit-koloni uyarıcı faktör (G-CSF) gibi büyüme faktörlerini alabilir. PNH’li bazı bireyler, kemik iliğini kırmızı kan hücreleri üretmesi için uyaran erkek hormonları olan androjenlerle tedavi görebilir. Danazol gibi androjen tedavisi anemi semptomlarının iyileşmesine yardımcı olabilir.

Paylaşın

Sağlığı Tehdit Eden Sıcak Çarpması Nedir? Önleyici Tedbirler

0

Vücudun sıcaklığını kontrol edemediği durumlarda ortaya çıkan sıcak çarpması ciddi bir sağlık sorundur ve etkilenen kişinin yaşamını tehdit eden sonuçlara yol açabilir.

Haber Merkezi / Sıcak çarpması meydana geldiğinde vücut ısısı 10 ila 15 dakika içinde 39 dereceye veya daha yüksek bir seviyeye yükselebilir.

Sıcak çarpmasının belirtileri:

Bilinç seviyesinde değişiklikler, geveleyerek konuşma gibi,
Bilinç kaybı (koma),
Sıcak, kuru cilt veya aşırı terleme,
Nöbetler,
Çok yüksek vücut ısısı (Müdahalede gecikme yaşamı tehdit eden sonuçlara yol açabilir).

Sıcak çarpması riskini artıran faktörler:

Alkollü içecekler,
Erkek olma,
Susuz kalma,
Sakinleştiriciler veya kalp ve tansiyon ilaçları gibi vücudun sıcaklığını etkileyen ilaçlar,
Kistik fibroz gibi bazı hastalıklar,
Uyku bozukluğu veya kalbi, akciğerleri, böbrekleri, karaciğeri, tiroidi veya kan damarlarıyla ilgili tıbbi rahatsızlıklar,
Koruyucu giysiler gibi ağır veya dar giysiler,
Yüksek ateş,
Obezite.

Sıcak çarpmasını önlemek için alınacak tedbirler:

Sıcak ve nemli koşullarda yorucu fiziksel aktivitelerden kaçınma,
Vücudun birkaç hafta boyunca yavaş yavaş sıcaklıklara alışmasına izin verme,
Hafif, açık renkli, bol giysiler giyinme.

Dikkat: Sıcak çarpması tedavi edilmediği takdirde organ hasarına ve hatta ölüme yol açabileceğini unutmayın.

Paylaşın

Güneş Yanığı, Cilt Kanserine Neden Olabilir Mi?

0

Güneş yanığı, cildin güneşten gelen ultraviyole (UV) radyasyona aşırı maruz kaldığında ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. UV radyasyonu cilt hücrelerindeki DNA’ya zarar verir, iltihaplanmayı tetikler ve cildin kırmızı, ağrılı ve bazen de şişmesine neden olur.

Haber Merkezi / Güneş yanığı semptomları genellikle güneşe maruz kaldıktan sonraki birkaç saat içinde ortaya çıkar ve sonraki 24-48 saat içinde kötüleşebilir.

Güneş yanığının yaygın belirtileri:

Kızarıklık: Cildin etkilenen bölgesi kırmızı görünür.
Ağrı ve hassasiyet: Güneşten yanmış cilt ağrılı ve hassas olabilir.
Şişme: Şiddetli vakalarda etkilenen bölge şişebilir.
Kabarcıklar: Güneş yanığı sıvıyla dolu kabarcıkların oluşmasına neden olabilir.
Soyulma: Güneş yanığı olan cilt iyileştikçe soyulmaya başlayabilir.

Güneş yanığının yaygın tedavileri:

Soğuk kompresler: Güneş yanığı olan bölgeye serin ve nemli bezler uygulamak iltihaplanmayı ve rahatsızlığı azaltmaya yardımcı olabilir.
Hidrasyon: Özellikle güneş yanığı vücudun geniş bir alanını kaplıyorsa, dehidrasyonu önlemek için bol su içilmeli.
Nemlendiriciler: Nemlendirici losyonlar güneşten yanmış cildi yumuşatmaya ve nemlendirmeye yardımcı olabilir.
Ağrı kesici: Parasetamol gibi ağrı kesiciler ağrıyı ve iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir.

Güneş yanığını önleme

Güneş yanığının kendisi kanser değildir, ancak tekrarlanan güneş yanıkları melanom, skuamöz hücreli karsinom ve bazal hücreli karsinom da dahil olmak üzere cilt kanserine yakalanma riskini önemli ölçüde artırabilir. UV radyasyonuna uzun süre maruz kalmak cilt hücrelerindeki DNA’ya zarar verir ve kansere neden olabilecek mutasyonlara yol açabilir.

Yüksek SPF’li güneş kremi, koruyucu giysiler, güneşin yoğun olduğu saatlerde gölgede kalma, cildi UV radyasyonundan korumak çok önemlidir.

Düzenli cilt kontrolleri ve erken teşhis de cilt kanserinin önlenmesi ve tedavisi için çok önemlidir. Yeni benler, mevcut benlerde değişiklikler veya benlerde olağandışı büyümeler derhal bir dermatoloğa başvurmayı gerektirir.

Paylaşın

Papillon Lefèvre Sendromu Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Teşhisi, Tedavisi

0

Papillon Lefèvre sendromu (PLS), genellikle yaklaşık bir ila beş yaş arasında ortaya çıkan, oldukça nadir görülen bir genetik hastalıktır. PLS, dişleri çevreleyen ve destekleyen yapıların (periodontium) şiddetli iltihaplanması ve dejenerasyonu ile birlikte avuç içi ve ayak tabanındaki kuru pullu lekelerin (palmar-plantar hiperkeratoz) gelişmesiyle karakterize edilir.

Haber Merkezi / Süt dişleri (süt dişleri) sıklıkla gevşer ve yaklaşık beş yaş civarında düşer. Tedavi edilmezse sekonder (kalıcı) dişlerin çoğu da yaklaşık 17 yaşına kadar kaybedilebilir. PLS ile ilişkili ek semptomlar ve bulgular arasında sık görülen irin üreten (piyojenik) cilt enfeksiyonları, tırnaklarda anormallikler (tırnak distrofisi) ve aşırı artış sayılabilir. terleme (hiperhidroz). Papillon-Lefèvre sendromu otozomal resesif bir şekilde kalıtsaldır. Katepsin C olarak bilinen bir enzimin üretimini düzenleyen CTSC genindeki değişikliklerden (değişikliklerden) kaynaklanır.

Papillon Lefèvre sendromu, genellikle bir ila beş yaşları arasında ciltte kuru pullu lekelerin (hiperkeratoz) gelişmesiyle karakterize edilir. Bu yamalar genellikle ellerin ve ayakların alt kısımlarında sınırlıdır, ancak dizlere ve dirseklere de yayılabilir. Nadiren ellerin ve ayakların üst kısımları, göz kapakları, dudaklar, yanaklar ve/veya vücudun diğer bölgeleri de etkilenebilir. Etkilenen cilt alışılmadık derecede kırmızı ve kalın olabilir, ancak renk ve doku bakımından farklılık gösterebilir. Soğukta cilt lezyonları kötüleşebilir ve yürümek ağrılı olabilir. Nadir durumlarda, ileriki yaşlarda göz kapaklarında kistler oluşabilir.

Etkilenen bireylerde dişlerin genellikle normal şekilde oluştuğu ve sürdüğü görülmektedir. Bununla birlikte, etkilenen bireylerin çoğunda, dişleri çevreleyen ve destekleyen dokularda kronik şiddetli iltihaplanma ve dejenerasyon (diş eti iltihabı ve periodontit) görülür. Diş etleri ve dişleri destekleyen altta yatan bağlar ve kemik genellikle etkilenir. Bebeğin (süt veya süt) dişleri çıktığında bu bölgeler kızarır, şişer ve kanar (diş eti iltihabı). Ağız iltihaplanabilir (stomatit), lenf düğümleri şişebilir (bölgesel adenopati) ve diş etlerinde enfeksiyonlara yatkınlığa neden olan cepler oluşabilir.

Ağız kokusu adı verilen belirgin bir ağız kokusu gelişebilir. Çiğneme çok acı verici olabilir. Dişlerin bulunduğu kalınlaşmış kemik sırtı (alveoler süreç) parçalanabilir (alveolar kemik erimesi). Süt dişleri 4-5 yaşlarında sıklıkla sallanır ve düşer. Daha sonra iltihap azalabilir ve diş etleri daha sağlıklı görünebilir. Ancak tedavi edilmediğinde yetişkin (kalıcı) dişlerin çoğu 16 yaşına gelindiğinde aynı şekilde kaybedilebilir. Hem süt dişleri hem de yetişkin dişleri genellikle sürme sırasına göre etkilenir. Etkilenen bazı bireylerde sadece hafif periodontal hastalık görülür ve/veya daha sonra periodontal hastalık ortaya çıkar.

Etkilenen bireyler sıklıkla tekrarlayan, irin üreten (piyojenik) cilt enfeksiyonlarına sahip olabilir. Bazı kişiler, karaciğer apsesi, kıl foliküllerinin enfeksiyonu (furunculosis), solunum yolu enfeksiyonları ve koltuk altı, kasık, anal ve göğüs bölgelerinde meydana gelen şişmiş, ağrılı lezyonlarla karakterize bir durum olan hidradenitis supportiva gibi diğer enfeksiyonlar için risk altında olabilir.

Çoğu kişinin kolayca kırılabilen hassas tırnakları vardır. Saçlı deride ve vücuttaki kıllar seyrek olabilir (hipotrikoz). Bazı kişilerde saç köklerinde aşırı miktarda keratin gelişebilir ve ciltte sert, koni şeklinde şişliklere (papüller) neden olabilir. Etkilenen bireylerde hoş olmayan (kötü kokulu) bir kokuyla birlikte aşırı terleme (hiperhidroz) de görülebilir. Bazı bireylerde kafatasında kalsiyum birikimi yaşanır ve etkilenen dokunun sertleşmesine (intrakranyal kalsifikasyon) neden olur.

Papillon Lefèvre sendromuna CTSC (Katepsin C) genindeki değişiklikler (değişiklikler) neden olur. Genler, vücudun birçok fonksiyonunda kritik rol oynayan proteinlerin oluşturulması için talimatlar sağlar. Bir gen değiştirildiğinde protein ürünü hatalı, verimsiz olabilir veya mevcut olmayabilir. Belirli bir proteinin işlevlerine bağlı olarak bu, vücudun birçok organ sistemini etkileyebilir.

CTSC geni, katepsin C olarak bilinen spesifik bir enzim tipinin (lizozomal proteaz) üretimini kodlar. Protein, çeşitli bağışıklık hücrelerinde ve PLS’den etkilenen belirli vücut bölgelerinde yüksek seviyelerde eksprese edilir. Bunlar arasında, avuç içi, ayak tabanı ve diz gibi derinin koruyucu dış katmanını (epidermis) oluşturan, epitel hücreleri olarak bilinen sıkı bir şekilde paketlenmiş hücrelerin yanı sıra diş etinin (diş eti) belirli hücreleri de bulunur. Etkilenen akrabalarda CTSC geninde birkaç farklı değişiklik tespit edilmiştir. Belirli değişiklikler, hastalığı olan bireylerde katepsin C enzimatik aktivitesinin neredeyse tamamen kaybolmasıyla veya genin değiştirilmiş tek bir kopyasını taşıyan (heterozigot taşıyıcılar) bazı aile üyelerinde enzim aktivitesinin nispeten azalmasıyla sonuçlanabilir.

Araştırmacılar Papillon Lefèvre sendromunun gelişimi için CTSC genindeki değişikliklerin yanı sıra başka faktörlerin de gerekli olduğuna inanıyor . Büyük olasılıkla, bağışıklık sistemindeki kusurlar, özellikle de nötrofiller veya doğal öldürücü hücreler adı verilen beyaz kandaki kusurlar söz konusudur. Nötrofiller vücudun enfeksiyonlara, özellikle de bakteriyel ve fungal enfeksiyonlara karşı savaşmasına yardımcı olmada rol oynar. Doğal öldürücü hücreler virüslerle savaşmaya yardımcı olur. Ancak bu tür faktörlere yönelik araştırmalar tutarlı bulgulara yol açmamıştır ve Papillon Lefèvre sendromunda gözlenen klinik belirtilerin gelişmesine yol açan altta yatan mekanizmaları anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Papillon Lefèvre sendromu otozomal resesif bir şekilde kalıtsaldır. Çoğu genetik hastalık, biri babadan, diğeri anneden alınan bir genin iki kopyasının durumuna göre belirlenir. Resesif genetik bozukluklar, bir bireyin aynı özellik için anormal bir genin iki kopyasını, her bir ebeveynden birer tane olmak üzere miras almasıyla ortaya çıkar. Bir kişi hastalık için bir normal gen ve bir de hastalık geni miras alırsa, kişi hastalığın taşıyıcısı olacaktır ancak genellikle semptom göstermeyecektir. Taşıyıcı olan iki ebeveynin hem değiştirilmiş geni geçirme hem de etkilenmiş bir çocuğa sahip olma riski her hamilelikte %25’tir. Anne-baba gibi taşıyıcı olan bir çocuğa sahip olma riski her gebelikte %50’dir. Bir çocuğun her iki ebeveynden de normal gen alma şansı %25’tir. Risk erkekler ve kadınlar için aynıdır.

Papillon Lefèvre sendromlu birçok bireyin ebeveynleri kan yoluyla (akraba) yakından akrabadır. Tüm bireyler 4-5 anormal gen taşır. Yakın akraba (akraba) olan ebeveynlerin her ikisinin de aynı anormal geni taşıma şansı, akraba olmayan ebeveynlere göre daha yüksektir, bu da resesif genetik bozukluğu olan çocuk sahibi olma riskini artırır.

Papillon Lefèvre sendromunun tanısı, ayrıntılı hasta öyküsü ve karakteristik fiziksel bulguların tanımlanmasını içeren kapsamlı bir klinik değerlendirme ile doğrulanabilir. Bazı durumlarda, el avuçları ve ayak tabanlarındaki karakteristik cilt anormallikleri dahil olmak üzere cilt anormallikleri doğumda (konjenital) veya bebeklik döneminde belirgin olabilir.

Çoğu durumda, dişleri çevreleyen ve destekleyen dokuların (periodontium) iltihaplanması ve dejenerasyonu belirginleşene kadar bozukluğun tanısı doğrulanamayabilir. Bu genellikle süt dişlerinin (süt dişleri) sürmeye başladığı yaşamın üçüncü ve beşinci yılları arasında meydana gelir. Pek çok insanda diş kaybıyla eş zamanlı olarak ciltte anormallikler ortaya çıkar. Ayrıca kafatasındaki anormal kalsiyum birikiminin (intrakranyal kalsifikasyon) belirlenmesi tanının doğrulanmasına yardımcı olabilir.

Bir bebeğin veya çocuğun idrarının basit bir analizi (idrar analizi) ile teşhis konulabilir. Papillon-Lefèvre sendromu olduğundan şüphelenilen bir çocuğun idrarı, katepsin C enziminin herhangi bir aktivitesinin olup olmadığını görmek için test edilir. Bu enzimin çok az aktivitesi veya hiç aktivitesi, bozukluğun teşhisidir. Bu son derece önemlidir çünkü erken teşhis ve hızlı tedavi potansiyel olarak agresif periodontitis ve diş kaybını önleyebilir ve Papillon-Lefèvre sendromlu kişilerin genel yaşam kalitesini iyileştirebilir.

Moleküler genetik testler tanıyı doğrulayabilir. Moleküler genetik testler, Papillon-Lefèvre sendromuna neden olduğu bilinen CTSC genindeki değişiklikleri tespit edebilir , ancak yalnızca uzman laboratuvarlarda teşhis hizmeti olarak kullanılabilir.

Tedavi, her bireyde belirgin olan spesifik semptomlara yöneliktir. Tedavi, uzmanlardan oluşan bir ekibin koordineli çabalarını gerektirebilir. Çocuk doktorları, cerrahlar, cilt problemlerini değerlendiren ve tedavi eden doktorlar (dermatologlar), diş hekimi, çocuk diş hekimi, dişleri destekleyen ve çevreleyen alanı etkileyen bozuklukların tedavisinde uzman (periodontist) ve restorasyon uzmanından oluşan diş cerrahi ekibi ve dişlerin değiştirilmesi (protez uzmanı) ve diğer sağlık profesyonellerinin etkilenen çocuğun tedavisini sistematik ve kapsamlı bir şekilde planlaması gerekebilir. Genetik danışmanlık etkilenen bireyler ve aileleri için faydalı olabilir. Ayrıca tüm aileye psikososyal destek önerilmektedir.

Etkilenen bireyler ve aileleri için genetik danışmanlık önerilir. Ayrıca tüm aileye psikososyal destek önerilmektedir. Doktorlar, enfeksiyonun önlenmesine ve erken tanımlanmasına yardımcı olmak için etkilenen bireyleri dikkatle izleyebilir. Diş eti enfeksiyonu meydana gelirse antibiyotik tedavisi reçete edilebilir. Uygun ağız hijyeni ve ağız gargaralarının kullanılması tavsiye edilir. Dişler kaybedilirse bunların yerine diş implantları konulabilir.

İlgili cilt anormalliklerinin topikal kayganlaştırıcılar ve nemlendiriciler (yumuşatıcılar) ile tedavisinde sınırlı başarı bulunmuştur. Bazen cildin dış katmanını parçalayan ilaçlar (keratolitikler) veya ciltteki iltihaplanmayı azaltan topikal steroidler de kullanılabilir. Bazı durumlarda cilt problemlerini hafifletmek için ameliyat ve deri grefti kullanılabilir. Terlemeyi önleyici ve deodorantların kullanılması aşırı terlemeye (hiperhidroz) yardımcı olabilir.

Paylaşın

Parakoksidioidomikoz Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Teşhisi, Tedavisi

0

Parakoksidioidomikoz (PCM), Paracoccidioides brasiliensis mantarının neden olduğu kronik bulaşıcı bir tropikal hastalıktır. İlk enfeksiyon genellikle akciğerlerde meydana gelir ancak aynı zamanda cilde, mukozalara ve vücudun diğer bölgelerine de yayılabilir.

Haber Merkezi / Kan ve lenfatik damarların duvarlarını kaplayan ve hücresel atıkları (retiküloendotelyal sistem) ortadan kaldıran özel hücreler de parakoksidioidomikozdan etkilenebilir. Hastanın tedavi edilmemesi durumunda yaşamı tehdit eden komplikasyonlar ortaya çıkabilmektedir.

Parakoksidioidomikoz semptomları genellikle mantara ilk maruziyetten birkaç hafta veya ay veya yıl sonra ortaya çıkar. Belirtiler vücudun hangi bölgelerinin enfekte olduğuna göre değişir.

Akciğerlerin etkilendiği pulmoner parakoksidioidomikozun semptomları öksürük, nefes almada zorluk (nefes darlığı), yorgunluk ve/veya göğüs ağrısını içerebilir. Bozukluğun bu formuna sahip yetişkinlerin akciğerlerinde, akciğer fonksiyonunun ilerleyici kaybına (amfizem) neden olan fibröz ve dejeneratif değişiklikler de bulunabilir. Bazı insanlarda parakoksidioidomikoz semptomları kor pulmonale olarak bilinen bir duruma doğru ilerler.

Bu durumda kalp hastalığı, kanı akciğerlerden kalbe doğru hareket ettiren damarlardaki anormal derecede yüksek kan basıncı nedeniyle ortaya çıkar. Mukokutanöz parakoksidioidomikozda, mukoza zarlarında, özellikle ağız ve burunda ülserler (granülomatöz lezyonlar) görülür.

Parakoksidioidomikoz lenfatik sistemi etkilediğinde, başta boyun ve koltuk altı bölgesi (aksilla) olmak üzere vücudun birçok bölgesinde lenf düğümlerinde genel şişme (lenfadenopati) meydana gelebilir. Enfekte lenf düğümleri ağrılı hale gelebilir ve irin (süpürasyon) üretebilir.

Visseral parakoksidioidomikozda karaciğer, dalak ve/veya bağırsaklar da dahil olmak üzere vücudun diğer organları da enfekte olabilir. Adrenal bezler bu enfeksiyona özellikle duyarlı olabilir. Kronik adrenal tutulum anormal derecede düşük adrenal hormon seviyelerine neden olabilir.

Parakoksidioidomikoz, Paracoccidioides brasiliensis olarak bilinen bir mantarın enfeksiyonundan kaynaklanır. Bu hastalığın çoğu vakası, havadaki mantar sporlarının solunmasından yıllar sonra ortaya çıkar, ancak latentlik süresi her zaman bu kadar uzun değildir.

Mantarın toprakta küf olarak bulunduğu ve enfeksiyonun sporların (conidia) solunması sonucu oluştuğu düşünülmektedir. Akciğerlerde mantar, diğer bölgelere yayılabilen mayalara dönüştürülür. Maruz kalanlardan bazıları bu sürece direnebiliyor ve enfeksiyon durduruluyor. Ancak diğerlerinde mantar vücudun bir veya daha fazla kısmında hastalığa neden olmaya devam eder.

Parakoksidioidomikoz bazen AIDS’li olanlar da dahil olmak üzere bağışıklık sistemi zayıflamış (bağışıklık sistemi baskılanmış) hastalarda ortaya çıkar.

Parakoksidioidomikoz tanısı genellikle enfekte kişilerden alınan balgam veya irin incelenmesiyle konur. Pozitifse, mikroskobik inceleme sorumlu mantar olan Paracoccidioides brasiliensis’in tanımlanmasına izin verecektir. Tanı akciğerlerden, deriden ve/veya lenf düğümlerinden alınan doku örneklerinin (biyopsi örnekleri) incelenmesiyle de konulabilir.

Teşhis, enfekte olmuş doku numunelerinin laboratuvarda yetiştirilmesi (kültürlenmesi) ve sonunda Paracoccidioides brasiliensis varlığı açısından testin pozitif çıkmasıyla doğrulanır.

Parakoksidioidomikoz tanısı için kan testleri de yararlı olabilir, ancak aktif ve geçmiş enfeksiyon arasında ayrım yapamazlar. Cilt testleri mevcuttur ancak güvenilir olmayabilir. Etkilenen bireylerin göğüs röntgenleri, mantar enfeksiyonunun (sızıntı) düzensiz alanlarını gösterebilir.

Antifungal ilaçlar parakoksidio-idomikoz için en etkili tedavi edicidir. Bunlar arasında itrakonazol, ketokonazol ve flukonazol bulunmaktadır. Amfoterisin B, diğer ilaçları tolere edemeyen ciddi hastalığı olan hastalara verilebilir. Sülfonamidler semptomları bastırır ve hastalığın ilerlemesini durdurur ancak mantarı vücuttan uzaklaştırmaz.

Paylaşın

Paramiyotoni Konjenita Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Teşhisi, Tedavisi

0

Paramiyotoni konjenita (PMC), iskelet kaslarını etkileyen, ilerleyici olmayan nadir bir genetik hastalıktır. Bozukluk tipik olarak bebeklik döneminde veya erken çocukluk döneminde başlar. 

Haber Merkezi / Etkilenen bireylerde kas sertliği veya kasılma sonrasında kasların gevşememesi (miyotoni) görülür. Semptomlar soğuğa maruz kalma veya fiziksel aktivite sonrasında tetiklenebilir. Sertlik en sık boyun, yüz, kol ve ellerdeki kasları etkiler, ancak sırtın alt kısmında ve nefes almak için kullanılan kaslarda da ortaya çıkabilir.

Tekrarlanan hareketlerle kasların sertliği daha da kötüleşebilir. Ayrıca kas tonusunun olmadığı (gevşek parezi) aralıklı bir tür kas zayıflığı dönemleri de vardır.

Bu durum mutlaka soğuk havaya veya miyotoniye maruz kalmayla örtüşmez. Genellikle kaslarda herhangi bir israf (atrofi) olmaz; ancak bu bozuklukta sıklıkla kasların hacminde (hipertrofi) artış olur. PMC’nin tedavisi yoktur; ancak diyet, yaşam tarzı ve ilaçların doğru yönetimiyle hastalar normal yaşamlar sürdürebilirler. PMC, kas sodyum kanalı genindeki SCN4A mutasyonunun neden olduğu otozomal dominant bir genetik durumdur.

PMC’deki kas sertliği, kasların kasılmadan sonra zamanında gevşeyememesidir (miyotoni). En sık etkilenen kaslar yüz, boyun ve üst ekstremitede bulunur, ancak nefes alma ve yutma için kullanılan kasların yanı sıra alt sırttaki kasları da etkileyebilir.

PMC genellikle bebeklik döneminde belirgindir ve her zaman gençlik yıllarında ortaya çıkar. Belirtiler yaşla birlikte ilerlemez. Bu bozukluğa sahip bireylerde kas kaybı (atrofi) görülmez, ancak sıklıkla kas kütlesinde artış (hipertrofi) görülür.

Kas sertliğinin şiddeti kişiye göre değişir; Bazı hastalar ağrılı miyotoni yaşarken, diğerleri ağrısız miyotoni yaşarlar. Bu durum soğuğa maruz kalmayla daha da kötüleşir ve sıcak sıcaklıklarla hafifler. Ayrıca egzersizle daha da şiddetli hale gelebilir.

Ani aşırı efor, kas sertliğini ve tamamen çözülmesi birkaç gün sürebilen genel zayıflığı tetikleyebilir. PMC, küçük nesnelerin (örn. kalemler veya kapı kolları) bırakılması gibi küçük günlük aktiviteleri zorlaştırabilir.

Bazı kas sertliği dönemleri potasyum alımıyla aynı zamana denk gelebilir; etkilenen bireylere potasyum açısından zengin bazı gıda ürünlerinden kaçınmaları talimatı verilir. Daha şiddetli PMC’li bazı hastalar göğüs kaslarında nefes darlığı veya gerginlik yaşayabilir.

PMC , iskelet kaslarına özel bir sodyum kanalını kodlayan SCN4A genindeki bir değişimin (mutasyonun) neden olduğu otozomal dominant bir genetik durumdur .

Baskın genetik bozukluklar, belirli bir hastalığa neden olmak için çalışmayan bir genin yalnızca tek bir kopyasının gerekli olduğu durumlarda ortaya çıkar. Çalışmayan gen, ebeveynlerden herhangi birinden miras alınabilir veya etkilenen bireydeki mutasyona uğramış bir genin sonucu olabilir. Çalışmayan genin etkilenen ebeveynden çocuğuna geçme riski her hamilelik için %50’dir. Risk erkekler ve kadınlar için aynıdır.

Bazı bireylerde bozukluk, yumurta veya sperm hücresinde meydana gelen kendiliğinden genetik mutasyondan kaynaklanmaktadır . Bu gibi durumlarda bozukluk ebeveynlerden miras alınmaz.

İskelet kasları vücudu hareket ettirir; Kas kasılmaları kemiklere bağlı olan tendonları çeker ve vücudun hareket etmesine neden olur. Kas kasılmaları, pozitif yüklü atomların (örneğin potasyum ve sodyum) kanallardan iskelet kaslarına akışıyla tetiklenir. Bu atomlar kas hücrelerinin normal fonksiyonu için gerekli olan elektriksel uyarıları taşır.

Ancak SCN4A genindeki bir mutasyon, sodyum kanallarının yapısını değiştirir. Sodyum kanalları, atomların kas hücrelerine akışını düzenleyemez ve sodyum ile potasyum oranı dengesiz hale gelir. Anormal oran, normal kas kasılması ve gevşemesine müdahale ederek kas zayıflığı ve sertliğine neden olur.

SCN4A gen mutasyonuna sahip bireylerin çoğunda semptomlar görülür; ancak etkilenmeyen ve “taşıyıcı” olarak bilinen birkaç kişi vardır.

PMC’den şüphelenildiğinde kasların elektrik iletme kapasitesini test etmek için bir test uygulanır (elektromiyografi). Test sırasında kaslar soğutulur ve kas soğutulmadan önce ve sonra elektrik sinyalleri kaydedilir. Elektromiyografi (EMG) hızlı tekrarlayan elektrik deşarjlarını gösterecektir. EMG her zaman PMC’yi kesin olarak teşhis edemez ve daha ileri testler gerekli olabilir.

Kan örneği üzerinde yapılan genetik test, SCN4A geninde karakteristik bir mutasyonun varlığını göstererek kesin tanıya yol açacaktır.

PMC’nin tedavisi bireyin semptomlarına dayanmaktadır; PMC günlük olarak ele alınabilir ve birçok hasta normal yaşam sürdürebilir. Bireylerin çok soğuk havaya ani maruz kalmalara karşı dikkatli olmaları ve ani ağır fiziksel aktivitelerden kaçınmaları gerekmektedir.

Kas sertliği potasyum açısından zengin gıdalar tarafından da tetiklenebilir veya arttırılabilir. Hastaların potasyum alımını nasıl yöneteceklerini öğrenmeleri gerekecektir. Potasyumdan zengin besinlerden uzak durmalı, öğün atlamaktan kaçınmalı ve öğün aralarında karbonhidrattan zengin atıştırmalıklar almalıdırlar.

Tedavinin amacı akut semptomların yoğunluğunu azaltmak ve mümkün olduğu kadar başka atakları önlemektir. Bazı ataklar o kadar hafiftir ki tedaviye gerek yoktur. Ancak diğer durumlarda ilaç tedavisi gerekir.

Meksiletin ve lamotrijin gibi sodyum kanallarını bloke eden ilaçlarla tedavi, miyotoniye bağlı sertliğin azaltılmasına yardımcı olabilir. PMC’li bazı hastalar, paralitik atakların sayısını azaltmak için asetazolamid veya tiazid diüretik ilaçlardan yararlanabilir.

Paylaşın

Pankreas Nöroendokrin Neoplazmaları Nedir? Bilinmesi Gerekenler

0

Pankreas mide, dalak, duodenum ve kolon transversum arasında bulunan bir bezdir. Bağırsaklara giden ve sindirime yardımcı olan enzimleri salgılayan özel ekzokrin hücrelerin yanı sıra adacık hücreleri adı verilen endokrin hücreleri de içerir. 

Haber Merkezi / Pankreas nöroendokrin neoplazmaları (pNEN’ler), pankreasın endokrin dokusunda ortaya çıkan, giderek yaygınlaşan bir malignite grubudur. Endokrin dokusu, hormon salgılayan hücreleri (örn. α hücreleri, ß hücreleri) içeren özel bir dokudur. Bu hücreler kana (endokrin) veya lokal hücrelere (parakrin, otokrin) birçok farklı hormon salgılarlar. Bu hormonların vücutta çeşitli işlevleri vardır (örn. glikoz metabolizması).

Endokrin dokudan kaynaklanan neoplazmalar da hormon salgılayabilir, bu da vücutta bu hormonların aşırı düzeylerine ve potansiyel olarak çok çeşitli semptomlara neden olabilir. Salgıladıkları spesifik hormon tipine göre ayırt edilen, işleyen pNEN’lerin birkaç farklı alt tipi vardır. İnsülinomalar ve gastrinomalar pNEN salgılayan hormonların en yaygın türleridir.

Tanı ve tedavide bir fark olmasa da pNEN’ler işleyen ve çalışmayan olarak ikiye ayrılabilir. Çalışan pNEN’ler kan dolaşımına özel semptomlara neden olan hormonlar salgılar; Fonksiyonel olmayan neoplazmalar hormon üretebilir ancak sistemik semptomlar göstermez. İşlevsiz nöroendokrin neoplazmlar yine de tümörün boyutuna ve konumuna bağlı olarak tıkanma veya iç kanama gibi semptomlara neden olabilir. Bazı farklı farklılaşmaları vardır (G1-3), ancak hepsinin malign dönüşüm potansiyeli vardır. pNEN’lerin çoğu sporadik olarak ortaya çıkar, ancak bazı durumlarda pNEN’ler, çoklu endokrin neoplazi tip 1 (MEN1) veya von Hippel Lindau (VHL) sendromu gibi daha büyük bir genetik sendromun parçası olarak ortaya çıkabilir.

Pankreas kanseri genel bir terim olarak genellikle kötü prognozlu agresif bir malign kanser olan pankreas adenokarsinomunu ifade eder. Pankreas malignitelerinin yaklaşık yüzde 95’i adenokarsinomlardır ve bunların prognozları genel olarak G1- ve G2 pNEN’lerin prognozundan daha kötüdür. G3 nöroendokrin karsinomları, pankreas adenokarinomalarına benzer şekilde kötü prognoza sahiptir.

pNEN’lerin semptomları, ciddiyeti ve ilerleme hızı, aynı tür maligniteye sahip kişiler arasında bile kişiden kişiye büyük farklılıklar gösterebilir.

Pankreas nöroendokrin neoplazmlarının kesin nedeni bilinmemektedir. Çoğu pNEN, görünürde bir neden olmaksızın rastgele (ara sıra) meydana gelir. Bazı bireylerin pNEN geliştirmeye genetik yatkınlığı olabilir. Genetik olarak bir bozukluğa yatkın olan bir kişi, hastalık için bir gen (veya genler) taşır, ancak belirli çevresel faktörler gibi belirli koşullar altında tetiklenmediği veya etkinleştirilmediği sürece bozukluk ortaya çıkmayabilir. pNEN’lerle ilişkili genetik veya çevresel faktörler bilinmemektedir. pNEN’lerin gelişiminde hangi spesifik faktörlerin rol oynayabileceğini belirlemek için daha fazla araştırma gereklidir.

Bazı kişiler, çoklu endokrin neoplazi tip I (MEN1), von Hippel-Lindau sendromu (VHL) veya nörofibromatozis tip I (NF-1) gibi daha büyük bir genetik sendromun parçası olarak bir pNEN geliştirir. Bu bozuklukların ek semptomları ve fiziksel özellikleri vardır.

Pankreas nöroendokrin neoplazmlarının tanısı, karakteristik semptomların (varsa) tanımlanması, ayrıntılı hasta öyküsü, kapsamlı bir klinik değerlendirme ve ileri görüntüleme teknikleri (oktrotid sintigrafisi, CT, MRI, PET) dahil olmak üzere çeşitli özel testlere dayanarak yapılır. CT, PET-MRI, kan testleri (Chromogranin A, NETest), biyokimyasal testler ve ayrıca biyopsiler.

pNEN’li bireylerin terapötik yönetimi, kanserin teşhis ve tedavisinde uzmanlaşmış doktorlar (medikal onkologlar), gastrointestinal bozuklukların teşhis ve tedavisinde uzmanlar (gastroenterologlar), sağlık uzmanları (gastroenterologlar) gibi tıp uzmanlarından oluşan bir ekibin koordineli çabalarını gerektirebilir. hormona bağlı bozuklukların tanı ve tedavisi (endokrinologlar), cerrahlar, onkoloji hemşireleri ve diğer sağlık uzmanları.

Spesifik terapötik prosedürler ve müdahaleler, primer tümörün konumu ve primer tümörün yaygınlığı (evresi) gibi çok sayıda faktöre bağlı olarak değişebilir; tümörün kötü huylu olup olmadığı ve lenf düğümlerine ya da uzak bölgelere yayılıp yayılmadığı; bireyin yaşı ve genel sağlığı; ve/veya diğer unsurlar. Belirli müdahalelerin kullanılmasına ilişkin kararlar, hekimler ve sağlık ekibinin diğer üyeleri tarafından, hastanın durumunun özelliklerine göre, hastayla dikkatli bir şekilde istişarede bulunularak alınmalıdır; potansiyel faydalar ve risklerin kapsamlı bir şekilde tartışılması; hasta tercihi; ve diğer uygun faktörler.

Cerrahi tercih edilen tedavi yöntemidir. pNEN’lerde kullanılan diğer teknikler arasında hormonal ve ilaç tedavisi, kemoterapi ve destekleyici tedavi yer alır. Çoğu durumda, bu tedaviler birbirleriyle birlikte kullanılır.

Paylaşın

Pantotenat Kinazla İlişkili Nörodejenerasyon Nedir? Bilinmesi Gerekenler

0

Eskiden Hallervorden – Spatz sendromu olarak adlandırılan pantotenat kinazla ilişkili nörodejenerasyon (PKAN), merkezi sinir sistemindeki belirli bölgelerin ilerleyici dejenerasyonu (nörodejeneratif bozukluk) ile karakterize edilen nadir, kalıtsal bir nörolojik hareket bozukluğudur.

Haber Merkezi / PKAN, ilerleyici anormal istemsiz hareketler, kas tonusunda değişiklikler ve duruş bozuklukları (ekstrapiramidal) ile işaretlenen bir grup klinik bozukluk olan beyin demir birikimi (NBIA) ile en sık görülen nörodejenerasyon türüdür. Bu bozukluklar beyinde demir birikiminin radyografik kanıtlarını gösterir. PKAN tanısı tipik olarak moleküler genetik testlerle, çoğunlukla manyetik rezonans görüntülemede (MRI) “kaplanın gözü” işareti olarak adlandırılan karakteristik bir bulgunun tespit edilmesinden sonra konur.

PKAN, otozomal resesif bir genetik durum olarak kalıtsaldır ve klasik veya atipik olarak tanımlanır. Klasik PKAN tipik olarak erken çocukluk döneminde hızla kötüleşen semptomlarla ortaya çıkar. Daha yavaş ilerleyen atipik PKAN, daha geç çocukluk döneminde veya erken ergenlik döneminde ortaya çıkar. Bazı insanlara bebeklik veya yetişkinlik döneminde teşhis konmuştur ve etkilenenlerden bazıları iki kategori arasında yer alan özelliklere sahiptir.

PKAN’lı tüm bireylerin ortak özelliği, ilerleyici hareket bozukluğunun yanı sıra beyinde ‘kaplan gözü işareti’ adı verilen bir düzende demir birikmesidir. Belirtiler vakadan vakaya büyük ölçüde değişebilir. Çoğu durumda, hastalığın ilerlemesi birkaç yıla yayılır ve klasik vakalarda çocuklukta veya erken yetişkinlikte ölüme yol açar. Bazı hastalarda hızlı bir bozulma yaşanır ve 1-2 yıl içinde ölürler. Diğerleri daha yavaş bir ilerleme gösterir veya uzun süre durağanlaşabilir ve yaşamın üçüncü on yılına kadar işlev görmeye devam edebilir. Atipik bireyler genellikle ilerideki yetişkinlik dönemlerine kadar yüksek seviyedeki fonksiyonlarını korurlar ve bazılarının altmışlı ila yetmişli yaşları arasında yaşadıkları bilinmektedir.

Semptomlar arasında distoni (tekrarlayan hareketlere neden olan sürekli kas kasılmaları), dizartri (anormal konuşma), kas sertliği, zayıf denge ve spastisite (ani istemsiz kas spazmları) yer alır. Bu özellikler, sakarlık, yürüme (yürüme) sorunları, hareketi kontrol etmede zorlukla sonuçlanabilir. ve konuşma sorunları. Diğer bir yaygın özellik ise, ilerleyen gece körlüğü ve çevresel (yan) görme kaybıyla sonuçlanan retina dejenerasyonudur.

Distoni, vücudun belirli kısımlarını alışılmadık ve bazen ağrılı hareketlere ve pozisyonlara zorlayan istemsiz kas kasılmaları ile karakterizedir. Ayrıca kas gevşemesine karşı sürekli direnç (spastisite) ve kasların anormal kasılması (kas sertliği) nedeniyle kollarda ve bacaklarda sertlikler olabilir. Spastisite ve kas sertliği genellikle bacaklarda başlar ve daha sonra kollarda gelişir. Etkilenen bireyler yaşlandıkça, sonunda istemli hareketlerin kontrolünü kaybedebilirler. Azalan kemik kütlesiyle birlikte kas spazmları kemik kırılmalarına neden olabilir (travma veya kazadan kaynaklanmayan).

Distoni, ağız ve boğazdaki kasları etkileyerek dizartriye ve yutma güçlüğüne (yutma güçlüğüne) neden olabilir. Bu kaslarda distoninin ilerlemesi, konuşma kaybının yanı sıra dil ısırma ve yeme zorluğuna da neden olabilir.

PKAN ile ilişkili olarak ortaya çıkabilen spesifik distoni formları arasında blefarospazm ve tortikollis yer alır. Blefarospazm, göz kapaklarındaki kasların düzgün çalışmaması sonucu aşırı göz kırpma ve göz kapaklarının istemsiz kapanmasıyla sonuçlanan bir durumdur. Tortikollis, boyun kaslarının istemsiz kasılmaları sonucunda baş ve boynun anormal hareket ve pozisyonlarına neden olduğu bir durumdur.

Gelişimdeki gecikmelerin çoğu motor becerilerle (hareket) ilgilidir, ancak küçük bir alt grupta entelektüel gecikmeler olabilir. Her ne kadar geçmişte zihinsel bozukluk sıklıkla bu durumun bir parçası olarak tanımlanmış olsa da, bunun gerçek bir özellik olup olmadığı belirsizdir. Entelektüel test, hareket bozukluğu nedeniyle engellenebilir; bu nedenle, bu durumun herhangi bir bilişsel özelliğinin olup olmadığını belirlemek için zekayı inceleyen daha yeni yöntemler gereklidir.

PKAN gen mutasyonlarıyla ilişkili semptomlar ve fiziksel bulgular, klasik ve atipik hastalık arasında ayırt edilebilir. Klasik hastalığı olan bireylerde semptomlar daha hızlı ilerler. Çoğu durumda atipik hastalık birkaç yıl içinde yavaş yavaş ilerler. Semptomlar ve fiziksel bulgular duruma göre değişir.

Klasik PKAN yaşamın ilk on yılında gelişir (semptomların ortaya çıktığı ortalama yaş üç buçuk yıldır). Bu çocuklar başlangıçta sakar olarak algılanabilir ve daha sonra yürümede daha belirgin sorunlar yaşayabilirler. Konuşma gecikmesi de yaygındır. Sonunda düşme sık görülen bir özellik haline gelir. Düşme sırasında kendilerini koruma yeteneğinin sınırlı olması nedeniyle çocukların yüzlerinde ve çenelerinde tekrarlayan yaralanmalar meydana gelebilir. Klasik PKAN formuna sahip birçok kişi, ergenlik çağının ortalarında (bazı durumlarda daha erken) tekerlekli sandalyeye ihtiyaç duyar. Çoğu kişi semptomların başlamasından sonraki 10 ila 15 yıl arasında bağımsız hareket etme/yürüme yeteneğini kaybeder.

Klasik PKAN’lı bireylerin belirli göz problemlerine sahip olma olasılığı daha yüksektir. Bu hastaların yaklaşık üçte ikisinde retina dejenerasyonu olacaktır. Bu, gözleri kaplayan sinir bakımından zengin zarın (retina) ilerleyici bir dejenerasyonudur ve tünel görüşü, gece körlüğü ve çevresel görüş kaybıyla sonuçlanır. Bu periferik görüşün kaybı, erken aşamalarda daha sık düşmelere ve yürüme bozukluklarına katkıda bulunabilir. [Bu retinopati (retinitis pigmentosa) hakkında daha fazla bilgi için, Nadir Hastalıklar Veritabanında arama terimi olarak “retinitis pigmentosa”yı seçin].

PKAN’ın atipik formu genellikle on yaşından sonra ortaya çıkar ve daha yavaş ilerler. Semptomların ortaya çıkma yaşı ortalama 13’tür. Bağımsız yürüme (yürüme) kaybı genellikle semptomların ilk gelişmesinden 15 ila 40 yıl sonra ortaya çıkar. İlk ortaya çıkan semptomlar genellikle konuşmayı içerir. Yaygın konuşma sorunları arasında kelimelerin veya cümlelerin tekrarı (palilali), hızlı konuşma (taşilali) ve dizartri yer alır. Psikiyatrik semptomlar daha sık görülür ve dürtüsel davranışlar, şiddetli patlamalar, depresyon veya hızlı ruh hali değişimlerine eğilimi içerir. Hareket bozukluğu çok yaygın bir özellik olsa da genellikle sonradan gelişir. Genel olarak atipik hastalık, erken başlangıçlı PKAN’a göre daha az şiddetlidir ve daha yavaş ilerler.

PKAN’ın neden olmadığı beyin demir birikimi (NBIA) ile nörodejenerasyon vakalarında hareketle ilişkili semptomlar (distoni gibi) çok benzer olabilir. Şu anda NBIA’nın çeşitli alt tiplerine neden olan dokuz ek gen tanımlanmıştır. NBIA’nın spesifik bir tanısı veya bilinen nedeni olmayan kişiler için semptomlar daha çeşitlidir çünkü bu grupta muhtemelen birkaç farklı nörodejenerasyon nedeni vardır. Orta ila şiddetli zihinsel engelli bir hasta alt grubu vardır. Ayrıca PKAN olmayan bireylerde nöbet bozuklukları daha yaygındır.

PKAN’lı bireylerin beynin belirli bölgelerinde anormal demir birikimi vardır. Bu özellikle bazal ganglionların globus pallidus ve substantia nigra adı verilen bölgelerinde görülür. Bazal ganglionlar, beyin tabanının derinliklerinde hareketlerin düzenlenmesine yardımcı olan bir yapılar topluluğudur. Demir birikimi ile PKAN semptomları arasındaki kesin ilişki tam olarak anlaşılamamıştır.

PKAN, 20. kromozomda yer alan PANK2 genindeki mutasyonların neden olduğu otozomal resesif bir hastalıktır. Bu gen, pantotenat kinaz enzimini kodlar ve gendeki mutasyonlar, B5 vitamini (pantotenat) metabolizmasında doğuştan bir hataya yol açar. Hücrelerde koenzim A üretimi için B5 vitamini gereklidir. Bu enzimin bozulması, enerji ve lipit metabolizmasını etkiler ve demir de dahil olmak üzere beyinde potansiyel olarak zararlı bileşiklerin birikmesine yol açabilir. Şu anda PANK2, PKAN ile ilişkili olduğu bilinen tek gendir.

Resesif genetik bozukluklar, bir bireyin her bir ebeveynden çalışmayan bir geni miras almasıyla ortaya çıkar. Bir kişiye hastalık için bir çalışan gen ve bir de çalışmayan gen verilirse, kişi hastalığın taşıyıcısı olacaktır, ancak genellikle semptom göstermeyecektir. Taşıyıcı olan iki ebeveynin her ikisinin de çalışmayan geni geçirme ve dolayısıyla etkilenen bir çocuğa sahip olma riski her hamilelikte %25’tir. Ebeveynler gibi taşıyıcı olan bir çocuğa sahip olma riski her hamilelikte %50’dir. Bir çocuğun her iki ebeveynden de çalışan genleri alma şansı %25’tir. Risk erkekler ve kadınlar için aynıdır.

Tüm bireyler 4-5 anormal gen taşır. Yakın akraba (akraba) olan ebeveynlerin her ikisinin de aynı anormal geni taşıma şansı, akraba olmayan ebeveynlere göre daha yüksektir, bu da resesif genetik bozukluğu olan çocuk sahibi olma riskini artırır. PKAN’lı ailelerin yaklaşık %23’ünde akrabalık olduğu düşünülmektedir.

PKAN tanısı ayrıntılı bir hasta geçmişine, kapsamlı bir klinik değerlendirmeye ve çeşitli özel testlere dayanarak konur. PKAN’dan tipik olarak, “kaplanın gözü” işareti adı verilen, ortasında parlak bir nokta bulunan demir birikimini gösteren karanlık bir alan olan karakteristik beyin MR bulgusu T2 ağırlıklı MR’da gözlendiğinde şüphelenilir. Bu MRI bulgusu diğer NBIA formlarında görülmez.

PANK2 geninin tam gen dizisine yönelik moleküler genetik test, bu tanıyı koymanın altın standart yoludur. Etkilenenlerin yaklaşık %95’inde bu gende iki tanımlanabilir mutasyon vardır ve yaklaşık %5’inde yalnızca bir tanımlanabilir mutasyon bulunur. Bazı PANK2 gen delesyonları, genin dizilenmesiyle tespit edilememektedir; bu nedenle, tespit edilebilir bir mutasyonu olmayan veya yalnızca bir tespit edilebilir mutasyonu olan bireyler için, gen silme/çoğaltma analizi de önerilmektedir.

PKAN’lı bireylere özel bir tedavi yoktur. Tedavi, her bireyde ortaya çıkan spesifik semptomlara yöneliktir. Araştırma, bu bozukluğun altta yatan nedeninin daha iyi anlaşılmasına odaklanıyor ve bu, sonunda daha kapsamlı bir tedavi bulunmasına yardımcı olabilir.

Tedavi, uzmanlardan oluşan bir ekibin koordineli çabalarını gerektirebilir. Ailenin birlikte çalışabileceği doktorlar arasında çocuk doktoru veya dahiliye uzmanı, nörolog, göz doktoru, fizikçi ve genetikçi yer alır. Destekleyici tedaviye yönelik bir ekip yaklaşımı, fizik tedavi, egzersiz fizyolojisi, mesleki terapi, konuşma patolojisi ve beslenme/beslenmeyi içerebilir. Ayrıca birçok aile genetik danışmanlıktan faydalanabilir.

Distoniyi devre dışı bırakmanın en tutarlı rahatlama biçimleri baklofen, triheksifenidil ve klonazepamdır. Bu ilaçlar ağızdan alınabilir. Daha sonra hastalıkta, düzenli dozların otomatik olarak merkezi sinir sistemine uygulanması için bir baklofen pompası kullanılabilir. Kas içi botulinum toksini ayrıca distoninin sorunlu olduğu belirli bölgelerin tedavisinde de yardımcı olabilir.

İstisnalar olabilmesine rağmen, levodopa/karbidopanın genellikle PKAN hastalarına yardımcı olduğu görülmemektedir. Bu tedavilerin NBIA’nın diğer nedenlerinin tedavisinde de rolü olabilir; ancak bunların genel etkililiği bilinmemektedir ve bireysel vakalardaki yanıt verme oranı tahmin edilemez.

Vücuttaki demir düzeylerini azaltan ilaçlar (demir şelasyonu) PKAN’lı bireyleri tedavi etmek için denenmiştir. Bu erken ajanların etkisiz olduğu ve anemiye neden olabileceği kanıtlandı. PKAN için deferipron ilacının klinik denemesi tamamlandı ve sonuçlar 2019’da yayınlandı. Verilerin istatistiksel analizi bunun anlamlı olduğunu kanıtlayamasa da, sonuçlar hastalığın ilerlemesinde olası bir ılımlı yavaşlama olduğunu gösterdi.

Pallidotomi ve talamotomi distoniyi kontrol etmeye yönelik araştırma girişimleridir. Bunların her ikisi de beynin çok spesifik bölgelerini (sırasıyla pallidus ve talamus) yok eden (kesen) cerrahi tekniklerdir. Bazı aileler acil ve geçici rahatlama bildirdi. Ancak çoğu hasta ameliyattan sonraki bir yıl içinde ameliyat öncesi distoni düzeyine döner. Globus pallidusun derin beyin stimülasyonunun PKAN ve NBIA’lı bazı hastalarda umut verici sonuçlara sahip olduğu bulunmuştur ve artık ablatif prosedürlere tercih edilmektedir.

Nöbet geçiren kişiler genellikle standart antikonvülsif ilaçlardan yararlanır. Ek olarak, ağrının altında yatan nedene yönelik tanımlanabilir bir tedavinin bulunmadığı durumlarda, genellikle ağrı yönetimine yönelik standart yaklaşımlar önerilmektedir. Pediatrik palyatif bakım uzmanlarına sevk, hastalığın ilerleyen aşamalarında oldukça faydalı olabilir.

Pantotenat kinaz ve PKAN arasındaki ilişki, ağızdan alınan pantotenat takviyesinin (pantotenik asit, kalsiyum pantotenat) faydalı olabileceğini düşündürmektedir. Pantotenat, suda çözünen bir vitamin olan B5 vitamininin diğer adıdır. Teorik olarak bu, çok düşük seviyelerde pantotenat kinaz aktivitesine (atipik PKAN) sahip bireylere yardımcı olma olasılığı yüksektir. Klasik PKAN’ın pantotenat kinaz enziminin tamamen yokluğundan kaynaklandığı, atipik PKAN’ın ise ciddi bir eksiklikten kaynaklandığı, ancak bireylerde hala belirli düzeyde enzim aktivitesi olabileceği varsayılmaktadır.

Paylaşın

KÜNYE

MESAJ

– Borsa ve Döviz
– Finans
– Enerji
– Otomobil
– Emlak
– Diğer Ekonomi

 

0 (537) 883 27 00

haberkaos.com@gmail.com

Sosyal Medyada Haber Kaos