Paramiyotoni Konjenita Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Teşhisi, Tedavisi

Paramiyotoni konjenita (PMC), iskelet kaslarını etkileyen, ilerleyici olmayan nadir bir genetik hastalıktır. Bozukluk tipik olarak bebeklik döneminde veya erken çocukluk döneminde başlar. 

Haber Merkezi / Etkilenen bireylerde kas sertliği veya kasılma sonrasında kasların gevşememesi (miyotoni) görülür. Semptomlar soğuğa maruz kalma veya fiziksel aktivite sonrasında tetiklenebilir. Sertlik en sık boyun, yüz, kol ve ellerdeki kasları etkiler, ancak sırtın alt kısmında ve nefes almak için kullanılan kaslarda da ortaya çıkabilir.

Tekrarlanan hareketlerle kasların sertliği daha da kötüleşebilir. Ayrıca kas tonusunun olmadığı (gevşek parezi) aralıklı bir tür kas zayıflığı dönemleri de vardır.

Bu durum mutlaka soğuk havaya veya miyotoniye maruz kalmayla örtüşmez. Genellikle kaslarda herhangi bir israf (atrofi) olmaz; ancak bu bozuklukta sıklıkla kasların hacminde (hipertrofi) artış olur. PMC’nin tedavisi yoktur; ancak diyet, yaşam tarzı ve ilaçların doğru yönetimiyle hastalar normal yaşamlar sürdürebilirler. PMC, kas sodyum kanalı genindeki SCN4A mutasyonunun neden olduğu otozomal dominant bir genetik durumdur.

PMC’deki kas sertliği, kasların kasılmadan sonra zamanında gevşeyememesidir (miyotoni). En sık etkilenen kaslar yüz, boyun ve üst ekstremitede bulunur, ancak nefes alma ve yutma için kullanılan kasların yanı sıra alt sırttaki kasları da etkileyebilir.

PMC genellikle bebeklik döneminde belirgindir ve her zaman gençlik yıllarında ortaya çıkar. Belirtiler yaşla birlikte ilerlemez. Bu bozukluğa sahip bireylerde kas kaybı (atrofi) görülmez, ancak sıklıkla kas kütlesinde artış (hipertrofi) görülür.

Kas sertliğinin şiddeti kişiye göre değişir; Bazı hastalar ağrılı miyotoni yaşarken, diğerleri ağrısız miyotoni yaşarlar. Bu durum soğuğa maruz kalmayla daha da kötüleşir ve sıcak sıcaklıklarla hafifler. Ayrıca egzersizle daha da şiddetli hale gelebilir.

Ani aşırı efor, kas sertliğini ve tamamen çözülmesi birkaç gün sürebilen genel zayıflığı tetikleyebilir. PMC, küçük nesnelerin (örn. kalemler veya kapı kolları) bırakılması gibi küçük günlük aktiviteleri zorlaştırabilir.

Bazı kas sertliği dönemleri potasyum alımıyla aynı zamana denk gelebilir; etkilenen bireylere potasyum açısından zengin bazı gıda ürünlerinden kaçınmaları talimatı verilir. Daha şiddetli PMC’li bazı hastalar göğüs kaslarında nefes darlığı veya gerginlik yaşayabilir.

PMC , iskelet kaslarına özel bir sodyum kanalını kodlayan SCN4A genindeki bir değişimin (mutasyonun) neden olduğu otozomal dominant bir genetik durumdur .

Baskın genetik bozukluklar, belirli bir hastalığa neden olmak için çalışmayan bir genin yalnızca tek bir kopyasının gerekli olduğu durumlarda ortaya çıkar. Çalışmayan gen, ebeveynlerden herhangi birinden miras alınabilir veya etkilenen bireydeki mutasyona uğramış bir genin sonucu olabilir. Çalışmayan genin etkilenen ebeveynden çocuğuna geçme riski her hamilelik için %50’dir. Risk erkekler ve kadınlar için aynıdır.

Bazı bireylerde bozukluk, yumurta veya sperm hücresinde meydana gelen kendiliğinden genetik mutasyondan kaynaklanmaktadır . Bu gibi durumlarda bozukluk ebeveynlerden miras alınmaz.

İskelet kasları vücudu hareket ettirir; Kas kasılmaları kemiklere bağlı olan tendonları çeker ve vücudun hareket etmesine neden olur. Kas kasılmaları, pozitif yüklü atomların (örneğin potasyum ve sodyum) kanallardan iskelet kaslarına akışıyla tetiklenir. Bu atomlar kas hücrelerinin normal fonksiyonu için gerekli olan elektriksel uyarıları taşır.

Ancak SCN4A genindeki bir mutasyon, sodyum kanallarının yapısını değiştirir. Sodyum kanalları, atomların kas hücrelerine akışını düzenleyemez ve sodyum ile potasyum oranı dengesiz hale gelir. Anormal oran, normal kas kasılması ve gevşemesine müdahale ederek kas zayıflığı ve sertliğine neden olur.

SCN4A gen mutasyonuna sahip bireylerin çoğunda semptomlar görülür; ancak etkilenmeyen ve “taşıyıcı” olarak bilinen birkaç kişi vardır.

PMC’den şüphelenildiğinde kasların elektrik iletme kapasitesini test etmek için bir test uygulanır (elektromiyografi). Test sırasında kaslar soğutulur ve kas soğutulmadan önce ve sonra elektrik sinyalleri kaydedilir. Elektromiyografi (EMG) hızlı tekrarlayan elektrik deşarjlarını gösterecektir. EMG her zaman PMC’yi kesin olarak teşhis edemez ve daha ileri testler gerekli olabilir.

Kan örneği üzerinde yapılan genetik test, SCN4A geninde karakteristik bir mutasyonun varlığını göstererek kesin tanıya yol açacaktır.

PMC’nin tedavisi bireyin semptomlarına dayanmaktadır; PMC günlük olarak ele alınabilir ve birçok hasta normal yaşam sürdürebilir. Bireylerin çok soğuk havaya ani maruz kalmalara karşı dikkatli olmaları ve ani ağır fiziksel aktivitelerden kaçınmaları gerekmektedir.

Kas sertliği potasyum açısından zengin gıdalar tarafından da tetiklenebilir veya arttırılabilir. Hastaların potasyum alımını nasıl yöneteceklerini öğrenmeleri gerekecektir. Potasyumdan zengin besinlerden uzak durmalı, öğün atlamaktan kaçınmalı ve öğün aralarında karbonhidrattan zengin atıştırmalıklar almalıdırlar.

Tedavinin amacı akut semptomların yoğunluğunu azaltmak ve mümkün olduğu kadar başka atakları önlemektir. Bazı ataklar o kadar hafiftir ki tedaviye gerek yoktur. Ancak diğer durumlarda ilaç tedavisi gerekir.

Meksiletin ve lamotrijin gibi sodyum kanallarını bloke eden ilaçlarla tedavi, miyotoniye bağlı sertliğin azaltılmasına yardımcı olabilir. PMC’li bazı hastalar, paralitik atakların sayısını azaltmak için asetazolamid veya tiazid diüretik ilaçlardan yararlanabilir.