Rusya’nın geçen yıl Şubat ayında başlattığı Ukrayna işgalinde bilanço her geçen gün ağırlaşıyor. Savaşta milyonlarca kişi ise yerlerinden edilirken, on binlerce kişi de hayatını kaybetti. Savaş dünyada gıda, petrol ve doğalgaz krizlerine de neden oldu.

Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu geçen yıl Eylül ayında yaptığı açıklamada savaşın başlangıcından beri 5 bin 937 Rus askerinin öldürüldüğünü söyledi. Ukrayna ise kaç askerinin öldüğünü hiç açıklamadı ve askeri kayıplarının savaş taktiklerini etkilediği için devlet sırrı olduğunu bildirdi.

Ukrayna’daki savaşın maliyetleri Moskova’nın mali durumunu giderek daha fazla zorlarken, Rusya 2023 savunma harcamaları hedefini iki katına, 100 milyar doların üzerine çıkardı. Bu rakam, tüm kamu harcamalarının üçte birini oluşturuyor. Rusya’nın askeri harcamaları arttıkça ve yaptırımlar enerji gelirlerini sıkıştırdıkça, Moskova bütçe açığını kontrol altında tutmakta zorlanıyor.

Ukrayna’nın nominal olarak en büyük destekçileri ABD, Avrupa Birliği, İngiltere, Almanya ve Japonya. Rusya ise, Batı’nın silah yardımlarının savaşı tırmandırdığı belirtiliyor.

Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin üzerinden 18 ay geçti. Bu sürede on binlerce kişi hayatını kaybetti, milyonlarca kişi ise yerlerinden edildi. Savaş dünyada gıda, petrol ve doğalgaz krizlerine de neden oldu.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’ne (OHCHR) göre, geçen ay sonu itibariyle savaşta 9 binden fazla sivil öldü ve 16 binden fazla sivil de yaralandı. Komiserlik, gerçek rakamların çok daha yüksek olduğunu tahmin ediyor. New York Times gazetesine göre, savaş yaklaşık 500 bin askerin ölümüne ya da yaralanmasına neden oldu.

Gazete Ukrayna’yı destekleyen Amerikalı yetkililere dayandırdığı haberinde, yaklaşık 120 bin Rus askerinin öldüğünü ve 170 bin ila 180 bin kadarının ise yaralandığını, Ukrayna’nın askeri kaybının ise 70 bin olduğunu, yaralı sayısının da 120 bin olduğunu belirtiyor.

Rus yetkililer ABD’nin Rus kayıplarına ilişkin tahminlerinin çok yüksek ve propaganda amaçlı olduğunu savunuyor. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu geçen yıl Eylül ayında yaptığı açıklamada savaşın başlangıcından beri 5 bin 937 Rus askerinin öldürüldüğünü söyledi. Bu Rusya’nın açıkladığı son rakam oldu.

Ukrayna ise kaç askerinin öldüğünü hiç açıklamadı ve askeri kayıplarının savaş taktiklerini etkilediği için devlet sırrı olduğunu bildirdi.

24 Şubat 2022’de başlayan savaş 41 milyon nüfuslu Ukrayna’da insanların ülkelerini terk etmelerine de neden oldu. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), 2022 işgalinden bu yana milyonlarca Ukraynalının evlerini terk etmek zorunda kaldığını bildirdi.

UNHCR, Ukrayna’da tahmini 17 milyon 600 bin kişinin acil insani desteğe ihtiyaç duyduğunu, bunların arasında savaş nedeniyle ülke içinde yerinden edilmiş 5 milyondan fazla kişinin de bulunduğunu kaydetti. Ajansın verilerine göre Avrupa genelinde Ukrayna’dan gelen 5 milyon 900 binden fazla mülteci kayıtlara geçmiş durumda.

Harvard Kennedy Okulu’na bağlı Belfer Center’a göre Rusya, savaşın başlangıcından bu yana Ukrayna topraklarının yüzde 11’ini, yani Massachusetts, New Hampshire ve Connecticut’ın toplamına eşdeğer bir alanı ele geçirdi.

Rusya’nın 2014 yılında Ukrayna’dan ilhak ettiği Kırım da eklendiğinde Rusya şu anda Ukrayna’nın yaklaşık yüzde 17,5’ini, yani yaklaşık 41 bin mil karelik (106 bin kilometrekare) bir alanı kontrol ediyor. Ukrayna Haziran başında yeni bir karşı saldırı başlattığından bu yana, iyice yerleşmiş Rus birliklerine karşı büyük bir ilerleme kaydedemedi.

Ukrayna kıyı şeridinin büyük bir bölümünü kaybetti, ekonomisi olumsuz etkilendi. Uluslararası Para Fonu’na (IMF) göre Ukrayna ekonomisi 2022 yılında yüzde 30 daraldı ve bu yıl yüzde 1 ila yüzde 3 oranında büyümesi bekleniyor. Rusya ekonomisi ise IMF’ye göre Rusya 2022’de yüzde 2,1′ daraldı, ekonominin bu yıl yüzde 1,5 büyümesi bekleniyor.

IMF Sözcüsü Julie Kozack geçen ay yaptığı açıklamada, “Orta vadede Rus ekonomisi çok uluslu şirketlerin ülkeyi terk etmesi, beşeri sermaye kaybı, küresel finans piyasalarından kopması ve politika tamponlarının azalması nedeniyle sekteye uğrayacak. Bu nedenle, orta vadede Rusya’da üretimin savaş öncesi tahminlere göre yüzde 7 daha düşük olmasını bekliyoruz” değerlendirmesinde bulundu.

Reuters tarafından incelenen bir hükümet belgesine göre, Ukrayna’daki savaşın maliyetleri Moskova’nın mali durumunu giderek daha fazla zorlarken, Rusya 2023 savunma harcamaları hedefini iki katına, 100 milyar doların üzerine çıkardı. Bu rakam, tüm kamu harcamalarının üçte birini oluşturuyor.

Rusya’nın askeri harcamaları arttıkça ve yaptırımlar enerji gelirlerini sıkıştırdıkça, Moskova bütçe açığını kontrol altında tutmakta zorlanıyor.

Avrupa gaz pazarının büyük bir bölümünü kaybeden Rusya, ABD, Avrupa ve diğer güçlerin alımlarını sınırlandırmasına ya da sonlandırmasına rağmen petrolünü küresel pazarlara satmaya devam edebiliyor. Batı finans piyasalarından dışlanan Rusya ile ilgili savaşın ardından oligarklarının çoğuna yaptırım uygulandı.

CIA Direktörü William Burns bu yılın başlarında Putin’in Rusya’yı “zamanla Çin’in ekonomik kolonisi” haline getirme riski taşıdığını söyledi. Rusya, 1917 Bolşevik devriminden bu yana ilk kez yabancı tahvillerinde temerrüde düştü.

İşgal ve Batı’nın Rusya’ya uyguladığı yaptırımlar gübre, buğday, metal ve enerji fiyatlarında büyük artışlara yol açarak enflasyonist bir dalgayı ve küresel bir gıda krizini körükledi.

Rusya, Suudi Arabistan’dan sonra dünyanın en büyük ikinci petrol ihracatçısı ve dünyanın en büyük doğalgaz, buğday, azotlu gübre ve paladyum ihracatçısı. Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden kısa bir süre sonra uluslararası petrol fiyatları 2008 rekorlarından bu yana en yüksek seviyelerine çıktı.

ABD ve AB’den Ukrayna’ya destek

İşgalden bu yana ABD, Ukrayna’ya Stinger uçaksavar sistemleri, Javelin zırh savar sistemleri, 155mm obüsler ve kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer saldırılara karşı koruma ekipmanları da dahil olmak üzere 43 milyar dolardan fazla güvenlik yardımı taahhüt etti.

Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü’ne göre Ukrayna’nın nominal olarak en büyük destekçileri ABD, Avrupa Birliği, İngiltere, Almanya ve Japonya. Rusya ise, Batı’nın silah yardımlarının savaşı tırmandırdığını söylüyor.

(Kaynak: VOA Türkçe)

Rusya’nın Ukrayna’nın saldırılarına karşı ülkenin güneyinde yeni bir ordu kuracağı öne sürüldü. Yeni ordunun büyük olasılıkla ağırlıklı olarak mobilize edilmiş personelden oluşacağı ve Ukrayna’nın güneyindeki savunma amaçlı güvenlik operasyonlarından sorumlu olacağı iddia edildi.

Öte yandan Ukrayna, Rusya’nın işgal ettiği liman kenti Mariupol’le ilgili bir “Kalkınma Planı” üzerinde çalıştığını duyurdu. Ukrayna ordusuna bağlı Ulusal Direniş Merkezi’nin raporuna göre Rusya, Mariupol’e ülkeden 300 bin Rus vatandaşını yerleştirmeyi planlıyor. Böylece buradaki Rus nüfusu artırmayı hedefliyor.

Bunun yanı sıra İngiliz istihbaratı Rusya’nın Ukrayna’nın saldırılarına karşı ülkenin güneyinde yeni bir ordu kurduğunu duyurdu. İngiltere Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Rusya bu planıyla “savaş gerçeğini” kabul etmiş oldu. Bakanlık, ordu ile amacın kilit noktalarda savaşması için çok daha deneyimli birliklerin görevlendirilmesi. Bakanlık, Herson bölgesindeki hava indirme birliklerinin ağır çatışmaların yaşandığı Orikhiv bölgesine doğru ilerdiğini tahmin ediyor.

Yeni 18. ordunun öncelikle farklı birliklerden oluştuğu ve halihazırda Herson’da konuşlandırıldığı bildiriliyor. Savunma Bakanlığı’nın açıklamasında, “18. ordu büyük olasılıkla ağırlıklı olarak mobilize edilmiş personelden oluşacak ve Ukrayna’nın güneyindeki savunma amaçlı güvenlik operasyonlarından sorumlu olacak” ifadesine yer verildi.

Öte yandan Alman medyasında yer alan haberlere göre Ukrayna, Rusya’nın işgal ettiği liman kenti Mariupol’le ilgili bir “Kalkınma Planı” üzerinde çalıştığını duyurdu. Alman medyasında yer alan, Ukrayna ordusuna bağlı Ulusal Direniş Merkezi’nin raporuna göre Rusya, Mariupol’e ülkeden 300 bin Rus vatandaşını yerleştirmeyi planlıyor. Böylece buradaki Rus nüfusu artırmayı hedefliyor.

Merkez, bölgedeki direniş gruplarının işgal yönetiminin ilgili belgelerine ulaştığını, Rusya’nın 300 bin kişinin yerleştirilmesini 2035 yılına kadar tamamlamayı planladığını duyurdu. Plana göre Kremlin Rusya’dan insanların Ukrayna’nın işgal edilen bölgelerine taşınmalarını teşvik etmek için gayrimenkuller için ucuz ipotek programı başlattı. Mariupol ve işgal edilen diğer bölgelerde yaşayan Ukraynalıların zor kullanılarak Rusya’ya gönderileceği de belirtiliyor. Mariupol, Rusya’nın aralıksız devam eden ve üç ay süren saldırıları sonucunda geçen yıl Mayıs ayında Rus güçlerin eline geçmişti.

Rusya’dan Ukrayna’ya F-16 sözüne tepki

Öte yandan Hollanda ve Danimarka’nın Ukrayna’ya son teknoloji F-16 uçakları hibe edeceklerini resmen ilan etmesine Rusya’dan tepki geldi. Rusya’nın Danimarka Büyükelçisi Vladimir Barbin Danimarka haber ajansı Ritzau’ya yaptığığ açıklamada, bu adımın savaşı tırmandıracağı uyarısında bulundu. Büyükelçi, “Danimarka, fiili ve sözlü olarak Ukrayna’ya Rusya ile askeri çatışmayı sürdürmekten başka bir seçenek bırakmamaya çalışıyor” ifadesini kullandı.

(Kaynak: DW Türkçe)