Ksilitol nedir, ne işe yarar, etkileri nelerdir?

Yapay olarak üretilebileceği gibi doğada bazı meyve ve sebzelerin içinde de bulanan Ksilitol, bir şeker alkolü olarak kategorize edilebilir. Ksilitol, ağza alındığı zaman ağızda ferahlık hissinin oluşmasına neden olur ve tadı sukrozla çok benzerdir.

Görünüş ve tat olarak bakıldığında şekere oldukça fazla benzeyen maddenin vücuda alınması dengeli bir şekilde olmalıdır. Bu maddenin çok alınması ishale, neden olmaktadır. Aynı zamanda bu madde, ürün ambalajlarının üzerinde E967 ve xylitol gibi ifadelerle belirtilmektedir.

Ksilitol, diabetik beslenmede önemli bir rol oynamaktadır. Bu madde, sukroz şekeri yerine tatlandırıcılı olarak kullanılır. Maddenin böyle kullanılması, kanda bulunan glukoz seviyesini insülinle paralel bir şekilde azaltır ve düşük kalori değeri oluşur. Bu nedenle şeker alkolü adı verilen maddenin, diabetik beslenmede önemli bir rolü bulunmaktadır. Bunun dışında bu madde, B vitamini ve kalsiyum emilimini artırıcı özelliğe sahiptir.

Vücutta gerçekleşen ksilitol emilimi, kısmi olarak gerçekleşmekte ve bu madde glukoza parçalanmaktadır. Parçalanmadan arta kalan kısım ise, kalın bağırsak tarafından kullanılmaktadır. Kalan kısım, burada fermente edilmektedir.

Fermente süreci içerisinde, vücutta gaz üretimi gerçekleşir. Gaz üretimi de, hem bağırsak da hem de midede şişkinliğe yol açmaktadır. Eğer kişinin intoleransı varsa eğer, bu durum kişide laktasif etkiye(halk arasında cırcır) sebep olmaktadır. Normal şartlarda bu madde yan etkisini, 25 ile 30 gram arasında alınınca kendini gösterir ve de bu oran normal gıdalarda kullanılanın oldukça üzerinde bir miktardır.

Hangi yiyeceklerde bulunur?

Ksilitol yapay olarak üretilen maddelerin tüketiminin yanı sıra doğal yiyeceklerin tüketimi ile de vucuda alınabilir. Ksilitol bulunduran meyve ve sebzelerden bazıları muz, erik, mantar ve karnıbahar gibi yiyeceklerdir. Bunun dışında yapılan araştırmalara göre vücüdümüzun belli oranda ksilitol ürettiğine de ulaşılmıştır.

Ksilitolun etkileri nelerdir?

Ksilitol, tüketilen miktara göre değişerek vucudumuza bazı faydalar sağladığı gibi bazı zararlar da verebilmektedir.

Tatlandırıcı etkisi; Ksilitolun tatlandırıcı bir etkisi vardır. Özellikle şeker hastalarının normal şeker tüketememesinden dolayı şeker hastalarına tatlandırıcı özelliğinden dolayı ksilitol önerilebilmektedir. Tüketiminden sonra düşük kalori oluşturduğu için şeker hastalarının beslenme sistemi için büyük öneme sahiptir.

Ağız ve diş sağlığına etkisi; Ksilitolun zararlarının çokluğunu iddia eden insanların aksine diş sağlığı için tüketilmesi gerektiğini savunan insanlar da vardır. ksilitol ağız içindeki bakterileri temizleme özelliği ile ağız sağlığı ve bakımı açısından önemli bir yere sahiptir. Ayrıca yapılan incelemeler sonucu diş minesindeki çürümeleri durdurduğu sonucuna da varılmıştır.

Boğaz ve kulak sağlığına etkisi; Ksilitol tüketimi sırasında içindeki temizleyici maddelerden dolayı ağız ve boğaz içindeki bakterileri azaltarak boğaz ve kulak enfeksiyonlarını azaltma özelliği ortaya çıkmıştır.

İshal hastalığına neden olma etkisi; Normal kullanımı sırasında ksilitolun vucuda bir zararı bulunmamasının yanı sıra belli bir miktarın üzerine çıkan tüketimlerinden sonra bağırsak sistemini bozarak ishal hastalığına neden olabilmektedir.

Şişkinliğe neden olma etkisi; Ksilitol içeren maddeler tüketildikten sonra vucut içinde gaz oluşumuna neden olabilmektedir. Aşırı tüketim yapıldıysa oluşan gazın çokluğundan dolayı vücutta şişkinliğe neden olabilmektedir.

Ksilitol zararları;

Ksilitol genellikle iyi hazmedilir, ancak bazı insanlar çok fazla tükettiklerinde sindirim yan etkileri yaşarlar. Şeker alkolleri suyu bağırsağınıza çekebilir veya bağırsak bakterileri tarafından fermente edilebilir.

Bu gaz, şişkinlik ve ishale yol açabilir. Bununla birlikte, vücudunuz ksilitol için çok iyi ayarlanmış gibi görünüyor. Alımı yavaş yavaş arttırır ve vücudunuza ayarlanması için zaman verirseniz, muhtemelen herhangi bir olumsuz etki yaşamayacaksınız.

Uzun süreli ksilitol tüketimi tamamen güvenli görünmektedir. Bir çalışmada, insanlar ayda ortalama 1.5 kg ksilitol tükettiler – günlük 30 yemek kaşığı (400 gramdan fazla) – herhangi bir olumsuz etkisi olmamıştır.

İnsanlar kahve, çay ve çeşitli tarifleri tatlandırmak için şeker alkolleri kullanırlar. Şekeri ksilitol ile 1:1 oranında değiştirebilirsiniz. İrritabl bağırsak sendromunuz (IBS) veya FODMAP’lara karşı toleranssızlığınız varsa, şeker alkollerine dikkat edin ve bunlardan tamamen kaçınmayı düşünün.

Dikkat: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.