Konjenital Leptin Eksikliği Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Teşhisi, Tedavisi

Konjenital leptin eksikliği (CLD), vücudun enerjiyi nasıl işlediğini, gıdalara nasıl tepki verdiğini ve yağ depoladığını etkileyen nadir, kalıtsal bir durumdur. CLD’li bebekler sürekli aç kalırlar ve hızla kilo alıp obez olurlar. CLD’li çocuklarda aşırı açlık (hiperfaji), düşük enerji ve yiyecekle ilgili anormal davranışlar vardır. 

Haber Merkezi / CLD’den etkilenen kişiler çok az seks hormonu üretir veya hiç üretmez (hipogonadotropik hipogonadizm), bu da geç ergenliğe veya hiç ergenliğe ve kısırlığa neden olur. CLD, LEP’teki değişikliklerden (patojenik varyantlar veya mutasyonlar) kaynaklanırLeptin adı verilen bir proteinin yapımından sorumlu olan gen. Leptin iştahı ve vücut yağının büyümesini düzenlemek için önemlidir. Bu durum otozomal resesif bir düzende kalıtsaldır.

Teşhis klinik muayeneye, semptomlara ve genetik test sonuçlarına dayanır. Diyet, davranış değişikliği, egzersiz programları ve bariatrik cerrahi, CLD semptomlarının yönetilmesine yardımcı olmak için kullanılmıştır. Bu durumun tedavisi, CLD semptomlarını tersine çeviren, insan leptinin rekombinant bir formu olan metreleptin adı verilen bir ilaç kullanılarak yapılabilir. Tedavi ile CLD’li kişiler normal bir iştah geliştirir, kilo ve yağ kaybeder ve normal seks hormonu düzeylerine kavuşur.

CLD’li bebeklerin çoğu doğumda normal ağırlığa sahiptir. CLD’nin en erken belirtileri sürekli açlık ve aşırı yemek yeme olup, bu durum bir yaşından önce hızlı kilo alımına ve obeziteye neden olur. CLD’li kişiler, tam bir öğün yedikten sonra bile daima aç hissederler ve sıklıkla yiyecekle ilgili anormal davranışlara sahiptirler. Birçoğunda ergenliğin gecikmesine veya hiç olmamasına ve kısırlığa neden olan düşük düzeyde seks hormonu (hipogonadotropik hipogonadizm) vardır.

Diğer semptomlar arasında tip 2 diyabete yol açabilen düşük enerji seviyeleri, düşük tansiyon ve insülin direnci yer alır. CLD’li çocuklar, bağışıklık sisteminin düzgün çalışmaması nedeniyle sıklıkla enfeksiyonlara yatkındır. Aşırı kilo alımı anormal kemik büyümesi, karaciğer hastalığı ve yürüme güçlüğü gibi diğer semptomlara yol açabilir.

CLD, LEP genindeki patojenik varyantlardan (mutasyonlar) kaynaklanır . LEP geni, leptin proteininin yapımından sorumludur. Leptin, yağ hücreleri tarafından üretilir ve ne kadar yağın üretildiğini ve enerji için ne kadar yakıldığını dengeleyerek vücuttaki enerji depolamasının düzenlenmesine yardımcı olur. Leptin olmadan vücut yeterli enerjiye sahip olduğunu ve yemeyi bırakma zamanının geldiğini fark etmez.

CLD, ailelerde resesif bir şekilde kalıtsaldır. Resesif genetik bozukluklar, bir bireyin her bir ebeveynden çalışmayan bir geni miras almasıyla ortaya çıkar. Bir kişiye hastalık için bir çalışan gen ve bir de çalışmayan gen verilirse, kişi hastalığın taşıyıcısı olacaktır, ancak genellikle semptom göstermeyecektir.

Taşıyıcı olan iki ebeveynin her ikisinin de çalışmayan geni geçirme ve dolayısıyla etkilenen bir çocuğa sahip olma riski her hamilelikte %25’tir. Ebeveynler gibi taşıyıcı olan bir çocuğa sahip olma riski her hamilelikte %50’dir. Bir çocuğun her iki ebeveynden de çalışan genleri alma şansı %25’tir. Risk erkekler ve kadınlar için aynıdır.

Konjenital leptin eksikliği tanısı klinik muayene, semptomlar ve laboratuvar ve genetik test sonuçlarına göre konur. Aşırı açlık ve erken başlangıçlı obeziteyi de içeren çeşitli kalıtsal durumlar mevcut olduğundan, spesifik bir tanı koymaya yardımcı olmak için genetik testler yapılabilir. 

Bu test genellikle bir gen panelinin kullanılmasını içerir ve laboratuvarın aynı anda birkaç farklı gendeki genetik varyantları aramasına olanak tanır. Genetik test genellikle kan veya tükürük örneğiyle yapılır. Riskler, faydalar ve sınırlamalar hakkında daha fazla bilgi edinmek için genetik test yaptırmadan önce bir genetik uzmanıyla konuşmak yararlı olacaktır.

Konjenital leptin eksikliği, metreleptin olarak da bilinen rekombinant insan leptini kullanılarak leptin replasmanı ile tedavi edilebilir. Tedavi iştahın azalmasına ve önemli kilo ve yağ kaybına neden olur. Ayrıca leptin replasmanı normal cinsel gelişime, azalmış insülin seviyelerine ve bağışıklık sisteminin yenilenmesine yol açar.

Konjenital leptin eksikliği olan kişiler, gastroenterologlar, beslenme uzmanları ve endokrinologlar da dahil olmak üzere çeşitli farklı tıbbi uzmanlar tarafından tedavi edilebilir. Bir psikolog veya başka bir akıl sağlığı uzmanı, insanların bu durumun belirtileriyle baş etmelerine yardımcı olabilir.

Not: Sunulan bilgilerin amacı herhangi bir hastalığı teşhis veya tedavi etmek, iyileştirmek veya önlemek değildir. Tüm bilgiler yalnızca genel bilginize yöneliktir, tıbbi tavsiye veya belirli tıbbi durumların tedavisinin yerine geçmez. Uygulamadan önce bu bilgileri doktorunuzla görüşün.