Arjantin’deki Ön Seçimlerde En Çok Oyu Aşırı Sağcı Aday Aldı
Eski ABD Başkanı Donald Trump’a hayranlığını sıklıkla dile getiren aşırı sağcı popülist aday Javier Milei, Arjantin’de Ekim’de düzenlenecek genel seçimler öncesi yapılan ön seçimlerde en çok oyu alan aday oldu.
Milei toplam oyların yaklaşık yüzde 30’unu alırken, ana muhalefet koalisyonu Değişim için Birlik’in adayları yüzde 28, mevcut iktidar koalisyonu Vatan için Birlik’in adayları ise yüzde 27 oranında oy aldı.
Seçim sonuçlarına ilişkin konuşan Javier Milei, “Bu ülkede var olan asalak, yozlaşmış ve işe yaramaz siyasi kastın sonunu getireceğiz. Bugün Arjantin’in yeniden inşası için ilk adımı attık. Her zaman olduğu gibi aynı insanlarla farklı bir Arjantin mümkün değildir.” ifadelerini kullandı.
Aşırı sağcı ve popülist görüşleriyle bilinen Milei, Arjantin Merkez Bankasının kapatılmasını savunuyor. Ayrıca Milei, iklim değişikliğinin yalan olduğunu, insan organlarının satışının legal olması gerektiğini ve silahların serbestleştirilmesi gerektiğini dile getiriyor.
Seçim öncesinde analistler, 52 yaşındaki Milei’nin beklenenden daha iyi bir performans göstermesinin mali piyasaları altüst edeceği ve başkan olması halinde uygulayacağı ekonomi politikalarına ilişkin belirsizlik nedeniyle Arjantin pesosunun değerinde keskin bir düşüşe yol açacağı uyarısında bulunmuşlardı.
İlk sonuçlara göre Arjantin, seçmenlerin geleneksel siyasetçilere karşı öfkelerini ifade etmek için dışarıdan bir adaya yöneldiği, bölgedeki son ülke oldu.
Yıllık yüzde 100’ün üzerinde enflasyon, artan yoksulluk ve hızla değer kaybeden para birimi ile mücadele eden Arjantin’de hoşnutsuzluk yaygın. Milei Arjantin pesosunu ABD doları ile değiştirmesi çağrısında bulunarak destek topladı.
Arjantin’de genel seçimler 22 Ekim’de düzenlenecek. Ülkede düzenlenen ön seçimlerin sonuçları ise genellikle genel seçimlerin sonuçlarıyla benzer oluyor.
Üç ayrı etaptan oluşan Arjantin tipi seçim sisteminde ilk önce halk aday adaylarını seçiyor. Yani Türkiye’den farklı olarak parti içi aday adaylarını parti üyeleri değil direkt olarak halk seçiyor. 2009’de kurulan PASO (Birincil, Açık, Eş zamanlı, Zorunlu) adını verdikleri bu sistem bir ön seçim.
Seçimin ilk ayağını oluşturmakta ve her partinin başta devlet başkanı adayı olmak üzere, senatör, milletvekili aday listelerini belirlemesini ve asıl seçime bu listelerin gitmesini sağlar.
Kamuoyunun bir kısmı, olumlu karşılanan bu ön seçimli sistemi ülkeye daha demokratik bir atmosfer sağladığını, partilerin adaylarını da halk seçtiği için parti içi tekelciliği engellediği tezini savunuyor.
Ülkenin diğer bir kısmı ise seçim döneminin ikinci tura kalma durumunda toplamda 3 seçim yapılmasına ve dolayısıyla bu uzayan seçim döneminin ülkeye daha fazla maddi külfet getirdiği kanaatindeler.
Arjantin’in siyasi görünümü
Arjantin, idari olarak 23 eyalet ve özerk Buenos Aires kentinden oluşan federal bir cumhuriyet. Başkanlık sistemi ile yönetiliyor. Kuvvetler ayrılığı prensibi hâkim. Yürütme ağırlıklı olarak Cumhurbaşkanına aittir. Yasama erki Senato ve Temsilciler Meclisi’nden oluşan iki kamaralı Kongre’nin, yargı ise Yüksek Mahkeme’nin yetkisi altında.
Cumhurbaşkanlık süresi 1994’te yapılan anayasa reformuna kadar 6 yıl iken, bir kez yinelenebilir olmak üzere 4 yıla indirildi. 1994 Reformlarıyla, eyaletlerin ve özerk Buenos Aires şehrinin Senatör sayısı üçe çıkarıldı. Senato 72, Temsilciler Meclisi 257 üyeden oluşuyor.
Arjantin’de 27 Ekim 2019’da düzenlenen Cumhurbaşkanlığı seçimlerini “Herkesin Cephesi (Frente de Todos)” ittifakının adayı Alberto Fernandez ilk turda kazandı ve görevi 10 Aralık 2019’da devralmadı. İktidarda Herkesin Cephesi Koalisyon Hükümeti bulunuyor.
