Meme rekonstrüksiyonu (onarımı) nedir? Detaylar

Günümüzde plastik cerrahinin en başarılı ameliyatlarından birisi olan Meme Rekonstrüksiyonu (Onarımı), tümör veya başka bir hastalık nedeniyle memenin alınması sonrası yapılan işlemdir. Ülkemizde henüz bu sistem tam oturmadığı ve hastalar tam bilgilendirilmeği için birazda sosyo-ekonomik nedenlerle kanser ameliyatından sonra hastalar memesiz kalarak organ kaybı ve sakat kalma, yarım insan olma gibi psikolojik stresler yaşamaktadır.

Erken meme kanseri tespiti yapılan bir çok kadında artık memenin sadece kanserli kısmını içeren meme bölümü çıkarılarak memeyi büyük oranda korumak mümkün oluyor. Memesi büyük olan bayanlarda memenin rekonstrüksiyonu bu durumdan dolayı gerekmiyor. Kalan meme yeterli meme dokusu sağlıyor. Memesi  çok küçük olan bayanlarda ise bu işlem sonrası memenin yeniden yapılması ihtiyacı doğuyor.

Meme onarımı için uygun adaylar kimlerdir?

Pek çok meme kanseri hastası meme alındıktan hemen sonra meme onarımı için uygundur. Yani meme kanseri tespit edilen hemen hemen tüm hastalar meme alındığı anda hemen meme onarımı için adaydırlar.  Ancak bazı hastalar fazladan bir ameliyat olayı başlangıçta istemeyip yada genel cerrahların tavsiyesi ile beklemeyi ve ikinci bir seansta onarım istemektedir.

Ayrıca sağlık durumu bu ameliyatı kaldıramayacak hastalar, ileri derecede şişmanlığı olanlar,  yüksek tansiyonu olanlar ve sigara içenler sonradan onarım için bekletilebilir. Yine de memesi alınacak olan bu tip hastalar önceden psikolojik olarak  hazırlanıp bu onarımın ilerde de yapılabileceği konusunda bilgilendirilerek geleceğe daha pozitif bakmaları sağlanmalıdır.

Meme onarımı için doğru zamanlama nedir?

Kanser sebebiyle memesi alınan birçok kadına meme onarım operasyonu yapılabilir. Meme onarım operasyonu, meme alınırken (eş zamanlı) veya sonraki süreçte (geç onarım) olarak doktorun uygun gördüğü şekilde gerçekleştirilir.

• Eş zamanlı meme onarımı; Genellikle erken evrede fark edilen meme kanserinde gerçekleştirilir. Eş zamanlı meme onarımı; meme derisi korunarak memesi alınan hastanın yaşaması muhtemel psikolojik sorunların en aza indirgenmesine yardımcı olur. Eş zamanlı meme onarımı genel cerrahların mastektomi yaptığı sırada, plastik cerrahlarında aynı anda operasyona girerek meme onarımı (rekonstrüksiyon) işlemini yapmasıdır
• Geç zamanlı meme onarımı; Bazı durumlarda meme onarımı (rekonstrüksiyon) operasyonu için beklemek gerekebilir. Hastaların kanseri kabullenmesi, meme onarımı veya cerrahi başka bir işlem istememesi ya da doktorundan gelen tavsiye üzerine bir süre beklemesi gerekebilir. Geç zamanlı meme onarımı, mastektomi işleminin üzerinden belli bir süre geçtikten sonra (6 ay veya 10 yıl önce gibi) yapılan operasyonlara denir

Meme onarımında gözlenebilecek riskler nelerdir?

Tüm cerrahi operasyonlardan sonra gözlenebilecek; kanama, ödem/sıvı toplanması ya da anestezi sorunları riskleri meme rekonstrüksiyon ameliyatlarından sonra da gözlenebilir. Sigara içenlerde, yara iyileşmesi daha geç olabilir veya iz daha fazla ortaya çıkabilir. Eğer bir protez kullanılacaksa nadiren bir enfeksiyon gelişme riski olabilir. Bu tür durumlarda bazen, protezi çıkarıp aylar sonra tekrar koymak gerekebilmektedir.

Protez kullanımında en sık gözlenebilen sorun kapsül kontraktürüdür. Kapsül kantraktüründe; protezin etrafındaki yara dokusu protezi sıkıştırır bu da meme sertmiş hissini ortaya çıkarır. Kapsül kontraktürü tedavi edilebilmektedir. Meme rekonstrüksiyonun (onarımının) kanserin nüksü (tekrar etmesi) üzerine bir etkisi yoktur. Ayrıca radyoterapi ya da kemoterapiye engel olan bir durum oluşturmaz.

Nasıl Yapılır?

Cerrahi planlama;

Meme kanser tespit edilen hastalar meme alınması ameliyatı yapılmadan onarımı da planlamaya başlayabilirler.  İdeali memeyi alacak olan genel cerrah ile onarımı yapacak olan plastik cerrahın birlikte hareket ederek en iyi strateji ve tekniği belirlemeleridir. Hastanın sağlık durumu incelendikten sonra plastik cerrahlar ne tip bir ameliyat yapılacağını ve hangi tekniğin  daha uygun olacağını ve hedefleri açıklarlar .

Yeniden meme yapılması hastanın görünümünü daha iyi hale getireceği gibi kendine güvenini yeniden kazanmasını sağlayarak mutlu olmaları ve hastalığın tedavisi sırasında morallerinin daha yüksek olması sağlanmış olacaktır. Hasta ameliyat öncesi yapılan çeşitli testlerle ve tahlillerle incelenerek ameliyat engel bir durum olup olmadığı tespit edilir. Eğer gerekiyorsa sigara bıraktırılır ve aspirin gibi kanamayı artırıcı kullandığı bazı ilaçlar kesilir.

Ameliyat;

Meme onarımı birden fazla ameliyatın bir arada yapıldığı bir ameliyattır ve  mutlaka tam teşekküllü bir hastanede yapılması uygundur.  Yapılacak olan ameliyatın tipine göre hastanede 1-3 kadar kalmayı gerektirir. Genel anestezi uygulanır. Yeniden meme onarımı için pek çok cerrahi yöntem bulunmaktadır ve plastik cerrah hasta ile konuşarak hangisinin daha uygun olacağını birlikte kararlaştırır.

• Cilt genişletme tekniği; En sık kullanılan yöntemdir. Birinci seansta hastanın meme alınan yerde kalan derisi ve kas altına yerleştirilen doku genişletici denilen özel bir balon ile 1-2 ay içinde yavaş yavaş şişirilerek genişletilir. Daha sonra cilt yeterince genişleyince ikinci seansta bu balon çıkarılarak yerine kalıcı silikon jelli veya tuzlu su içeren meme protezi yerleştirilir. Daha sonra da meme ucu yapılır. Bazı hastalar da genişletme gerekmez ve cerrah ilk seansta kalıcı meme protezini yerleştirir
• Flap tekniği; Bu teknikte meme yapmak için protez yerine hastanın kendi vücudunun diğer bölümlerinden alınan dokuları kullanılır. Örneğin sırt, karın, veya kalçalar gibi. Mesela karının alt kısmından veya sırttan alınan deri yağ  ve kas dokusu göğüs bölgesine  aktarılarak ve yeniden şekillendirilerek yeni meme oluşturulur. Doku alınan yerler kapatılır. Daha sonra meme başı yapımı veya revizyonlar gibi ufak girişimler lokal anestezi ile yapılabilir. Diğer meme de eğer hasta isterse yeni yapılan meme ile uyumlu hale getirilir

Ameliyat sonrası;

Operasyon sonrasında doktor tarafından uygun görülen ilaçlar sayesinde ağrı büyük ölçüde engellenebilir. Operasyon sonrasında 2 veya 5 gün arasında değişen süre boyunca hastanede kalmak gerekebilir. Operasyon sırasında sıvıların birikmemesi için engelleyici olarak meme bölgesine yerleştirilen drenler, operasyon sonrası birkaç gün içerisinde alınırlar. Meme onarımı operasyonu sonrası günlük işlere dönmek, yapılan operasyona bağlı olarak değişebilir.

Doktorun da uygun görmesi durumunda genellikle 2 ila 4 hafta arasında hasta normal yaşantısına geri dönebilir. Protezle ile yapılan meme onarım operasyonlarında ise bu süre otojen dokularla yapılan meme onarımı operasyonuna göre daha kısa sürebilir. Memenin alınması ile memede oluşan duyu kaybı meme onarımı ameliyatlarından sonra tamamen normale dönmez, ancak zamanla bir kısım duyu geri kazanılır.

Operasyon sonrası izlerinin birçoğu zaman içinde azalabilir. Bu süre 1 ile 2 yıl arasında değişiklik gösterse de, izler tamamen kaybolmayacaktır. Yapılan meme onarım operasyonun kalitesi ne kadar yüksek olursa, hastanın izlere daha az aldırış ettiği görülür.

Meme onarımının dezavantajları nelerdir ?

• Yeni yapılan meme kişinin tam hayalindeki gibi olmayabilir
• Meme bölgesinde ve doku alımı yapılan bölgelerdeki izler rahatsız edici olabilir
• Yeni yapılan memenin duyusu eski meme ile aynı olmaz biraz daha farklıdır. Hatta ilk zamanlarda bir miktar duyu azlığı olur
• Yeni memenin şeklinin daha güzelleştirilmesi, meme başının yapılması gibi ek cerrahi girişimler gerekebilir
• Bazen vücut dokularının meme yapımı için kullanıldığı hastalarda bu dokuların kaybı olabilir bu da yeni cerrahi girişimlerin yapılmasını gerektirir. Süreç uzayabilir

Dikkat: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.