Bell Felci Nedir? Bilinmesi Gereken Her Şey

Bell felci fasiyal sinirin (7. kranial sinir) ilerleyici olmayan nörolojik bir bozukluğudur. Bu bozukluk, öncesinde hafif bir ateş, etkilenen tarafta kulak arkasında ağrı ve yüzün bir tarafında güçsüzlük ile seyredebilen ani başlangıçlı yüz felci ile karakterizedir.

Haber Merkezi / Felç, azalan kan beslemesinden (iskemi) ve/veya 7. kraniyal sinirin sıkışmasından kaynaklanır. Bell felcinin kesin nedeni bilinmiyor. Viral (örneğin, herpes zoster virüsü) ve bağışıklık bozuklukları, bu bozukluğun nedeni olarak sıklıkla öne sürülür. Bell felci geliştirmeye yönelik kalıtsal bir eğilim de olabilir.

Bell felcinin erken belirtileri arasında hafif ateş, kulak arkasında ağrı ve yüzün bir tarafında güçsüzlük sayılabilir. Semptomlar aniden başlayabilir ve birkaç saat içinde hızla ilerleyebilir ve bazen bir stres veya azalmış bağışıklık dönemini takip edebilir. Yüzün tüm tarafı etkilenir.

Bell felci vakalarının çoğunda sadece yüz kaslarında güçsüzlük meydana gelir ve yüz felci geçicidir. Vakaların çoğu iki ila üç hafta içinde düzelir. Vakaların yaklaşık %80’i üç ay içinde düzelir. Ancak bazı vakalar devam ediyor.

Ciddi Bell felci vakalarında, etkilenen taraftaki yüz kasları tamamen felç olur ve yüzün o tarafının pürüzsüz, ifadesiz ve hareketsiz hale gelmesine neden olur. Genellikle üst ve alt göz kapakları arasındaki açıklık (palpebral fissür) genişler ve uyku sırasında açık kalır. Bu, etkilenen taraftaki gözün kapatılamaması ile sonuçlanabilir. Bell felci olan kişilerde kornea refleksi olmayabilir, bu da etkilenen taraftaki gözün korneaya dokunulduğunda kapanmaması anlamına gelir.

Fasiyal sinirin sıkışan bölgesi bazı fasiyal sinir dallarından daha yüksek ise tükürük ve/veya gözyaşı üretiminde azalma olabilir. Bell felci olan bazı kişiler, ağzın bir tarafında tat alma duyusunda kayıp, salya akması ve başın etkilenen tarafında sese karşı artan hassasiyet (hiperakuzi) yaşarlar. Bazı durumlarda, etkilenen bir kişinin kulağın arkasından iğne batmasına tepkisi de azalır.

Bell felcinden iyileşme, 7. kranial sinirdeki hasarın boyutuna ve ciddiyetine bağlıdır. Yüz felci sadece kısmi ise, tam iyileşme beklenebilir. Etkilenen kaslar genellikle bir ila iki ay içinde orijinal işlevlerine kavuşur. 

İyileşme ilerledikçe, sinir lifleri orijinal olarak sağladıklarından farklı kaslara dönüşürse, diğer yüz kaslarının istemsiz kasılmaları (sinkinezi) ile birlikte yüzün istemli kas hareketleri olabilir. Yüzdeki kas kasılmalarıyla ilişkili timsah gözyaşları (duygudan kaynaklanmayan gözyaşları) bazen Bell felci sonrasında, özellikle yemek yerken gelişir.

Bell felcinin kesin nedeni bilinmiyor. Viral ve bağışıklık bozuklukları genellikle bu bozukluğun nedeni olarak öne sürülür. Bell felci geliştirmeye yönelik kalıtsal bir eğilim de olabilir. Semptomlar sinirin şişmesi sonucu 7. kranial sinire kan akışının yetersiz olması ve baskı yapması sonucu gelişir.

Hastanın yüzüne bakıldığında ve hastanın yüz kaslarını hareket ettirmede yaşadığı zorluğun fark edilmesi ile hekim tarafından ön tanı konulabilir. Sinirin elektriksel iletkenliğini ölçen bir test olan elektromiyografi, teşhisi doğrulamak ve sinir hasarının boyutunu ölçmek için kullanılabilir.

Hastalar genellikle felç geçirdiklerinden endişe duyarlar. Felç yüz zayıflığına neden olabilir, ancak felçten sonra çoğu insan alnını ve gözünü hareket ettirebilirken, yüz felcinden sonra alın ve göz bölgeleri hareket edemez.

Bell felci olan çoğu insan tedavi görmeden tamamen iyileşir. Masaj, yüz kaslarının hareketliliğini koruyabilir ve sinir iyileşirken kas fonksiyon kaybını önleyebilir. Prednizon gibi oral kortikosteroid ilaçlarla tedavi, yüz kanalını genişletmeye yönelik cerrahi girişimlerden daha başarılı olmuştur. 

Optimal fayda sağlamak için yüz felci başladıktan sonraki ilk 72 saat içinde steroidler verilmelidir. Yüz sarkıkken egzersiz yapmaktan kaçınmak en iyisidir çünkü bu, iyileşmeyi takiben yüzde aşırı aktiviteye neden olabilir ve sinkinezi kötüleştirebilir.

Koruyucu madde içermeyen göz damlası ve/veya göz merhemi, bantlama ve gözlükler veya koruyucu gözlükler, Bell felci olan kişilerin gözlerini kapatamamaları durumunda açıkta kalan gözlerinin korunmasına yardımcı olabilir. Çok ciddi vakalarda, etkilenen taraftaki göz kapağının kısmen veya tamamen cerrahi olarak kapatılması (tarsorafi) veya kimyasal olarak (botulinum toksini ile) kapatılması, gözü kalıcı hasardan koruyabilir. 

Bell felcinin yüzün bir tarafında kalıcı felce neden olduğu bu nadir durumlarda, periferik fasiyal sinir, kas fonksiyonunun bir miktar geri dönmesine izin vermek için cerrahi olarak bitişik kranial sinirlere bağlanabilir. Felç iki yıldan fazla devam ettiyse, mevcut yüz kasları iyileşemeyebilir, bu durumda gülümseme gibi işlevleri yerine getirmek için vücudun diğer bölgelerindeki kasları transfer etmek için ameliyat kullanılabilir.

Sinkinezi gibi uzun vadeli komplikasyonları olan hastalar, kas gevşetme, gevşeme yeniden eğitimi ve nöromüsküler yeniden eğitim gibi uzman yüz terapisinin yanı sıra sorunlu kas aşırı aktivitesini azaltmak için botulinum toksini gibi yardımcı tedavilerden yararlanabilir. 

Konservatif seçenekler başarısız olursa, senkinezi azaltmak ve işlevi iyileştirmek için cerrahi seçenekler de vardır. Uzun vadeli komplikasyonları olan hastalar, kaygı ve sosyal izolasyonu azaltmak için genellikle danışmanlık ve destek gruplarından yararlanır.

Not: Sunulan bilgilerin amacı herhangi bir hastalığı teşhis veya tedavi etmek, iyileştirmek veya önlemek değildir. Tüm bilgiler yalnızca genel bilginize yöneliktir, tıbbi tavsiye veya belirli tıbbi durumların tedavisinin yerine geçmez. Uygulamadan önce bu bilgileri doktorunuzla görüşün.