Aksaray: Hacı Bektaş Zaviyesi
Hacı Bektaş Zaviyesi; Aksaray’ın Merkez İlçesi, Susadı Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.
Susadı Camii, Eski Camii, Susadı Zaviyesi Camii, Hacı Bektaş Zaviyesi Camii, , Susadı Zaviyesi, Sultan Hacı Bektaş Zaviyesi gibi isimlerle kaynaklarda zikredilmektedir. Yapının kim tarafından ve ne zaman yaptırıldığı kesin olarak bilinmemektedir.
Cami, köyün hemen girişinde yer almaktadır. Kuzey-güney doğrultusunda uzanan ve dıştan yaklaşık 20.00 X11.00 m. ölçülerinde düzgün olmayan dikdörtgen şeklinde bir plana sahiptir. İki bölümden oluşan yapı iki kubbe ile örtülmüştür. Bugün oldukça harap bir haldedir.
Sadece güney ve doğu duvarı ( cephe) ile kuzeybatı köşesi ve ilk kubbenin bir kısmı günümüze gelebilmiştir. Diğer duvarlar, tehlike arz etmesi üzerine köylüler tarafından yıkılmıştır. Yıkımdan sonra, küçücük bir taş dahi olsa başka hiç bir yapıda kullanılmamış olupolduğu gibi yapının içinde bırakılmıştır.
Doğu ve batı cephesinde caminin iki bölümden müteşekkil olduğunu gösteren ve kubbeyi taşıyan büyük ve geniş sivri kemerler eski resimlerden açıkça görülmektedir. Caminin doğu ve batı cephesinde yaklaşık aynı eksende olmak üzere ve her bir bölüme bir tanesi denk gelecek şekilde düz lentolu ve dikdörtgen şeklinde toplam dört adet pencere iç mekanı aydınlatmaktadır.
İki kare mekandan oluşan yapı, Türk üçgeni geçişli iki kubbe ile örtülüdür. Her iki kubbe dört yönden doğrudan duvarlara oturmaktadır. Moloz taş malzemeden inşa edilen kubbelerin kaplama düzgün kesme taşları dökülmüştür.
Kubbeler doğu ve batı duvarının tam orta yerinde bulunan, 1.10 X0.75 m. ölçüsünde ve dikdörtgen şeklinde, karşılıklı duran iki duvar payesine oturan farklı kalınlıklardaki üst üste bindirilmiş üç sivri kemerle taşınmaktadır.
Eski Fotoğraflardan anlaşılacağı üzere mihrab önü kubbesi diğerine nazaran daha yüksek tutulmuş ve eteğinde güneye bakan dikdörtgen şeklinde bir penceresi varmış. Caminin dört köşesindeki beden duvarlarının kubbe eteğine üçgen şeklinde bir pah yaparak geçtiği görülmektedir.
Kıble duvarının ortasında iki mihrap uygulaması söz konusudur. İlki orjinal yapıya ait taş mihrap iken: ikincisi sonradaneklenen alçı mihraptır. Asıl yapıya ait olan ilk mihrab, taş malzemeden yapılmış olup üzerinde yer alan alçı tezyinatın dökülen yerlerinden görüldüğü kadarıyla; nişi dıştan ters “U” biçiminde saran geniş bir tek bordür dolanır.
(Görseller: Fikri Aktan)
