Batman: Mardinike Külliyesi

Mardinike Külliyesi; Batman’ın Hasankeyf İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Aşağı Şehir’in kuzeydoğu ucunda yer alan ve halk arasında “Mardinike Camii” olarak bilinen alandaki yapılar, Prof. Dr. Oluş Arık tarafından kazılmaya başlanmış, ancak yarım kalması üzerine 2008 – 2010 yıllarında Prof. Dr. Abdüsselam Uluçam başkanlığında yürütülen kazı çalışmalarıyla tamamlanmıştır.

Mardinike Külliyesi iki bloktan oluşmaktadır. Kuzey taraftaki I. Blok, doğu-batı doğrultuda dikdörtgen planlı, revaklı avlu çevresinde yer alan cami ve medrese ile diğer kısımlardaki değişik amaçlar için tasarlanmış bölümleri içermektedir, Güneyde yer alan II. Blok ise giriş avlusu, minare, cami, zaviye, imaret, han anıtsal mezar mekânları ve seramik atölyelerinden oluşmaktadır.

Paylaşın

Batman: Sultan Süleyman Külliyesi

Sultan Süleyman Külliyesi; Batman’ın Hasankeyf İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Aşağı Şehir ortalarında, Merkezi Kazı Alanı olarak adlandırılan alanın kuzey batısında yer alan Sultan Süleyman Camii ve etrafında yer alan yapılar topluluğundan oluşan külliyenin kazısı, 1985 yılında Prof. Dr. Oluş Arık tarafından gerçekleştirilmiştir.

Minare kaidesindeki kitabeye göre bu yapılar, Eyyûbi Sultanı Süleyman tarafından 1407 yılında yaptırılmıştır. Cami, medrese, imaret ve türbelerden oluşan külliyenin doğu ucunda 1432’de ölen Sultan Süleyman’ın türbesi yer almaktadır.

Düzgün kesme taştan özenle örülen ve süslenen minare, bitişiğindeki taç kapı ve bunun güneyindeki çeşme ile birlikte anıtsal bir cephe konumundadır. Çeşme üzerindeki inşa kitabesinde Sultan Süleyman tarafından 1416 tarihinde yaptırıldığı yazılıdır.

Paylaşın

Batman: Yamaç Külliyesi

Yamaç Külliyesi; Batman’ın Hasankeyf İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Aşağı Şehir’in doğusunda bulunan mağaralardan kuzeye doğru uzanan yamaçta, Prof. Dr. Abdüsselam Uluçam başkanlığındaki 2004 yılı kazılarında cami merkezli bir külliye ortaya çıkarılmıştır.

Yamaç Külliyesi olarak adlandırılan; cami, medrese, zaviye ve bekar hamamından oluşan külliyenin büyük bir bölümü yıkılmıştır.

Yamacın teraslanmasıyla oluşturulan en üst zeminde, dikdörtgen bir avlu ile güneyinde revaklı bir harimden oluşan cami yer almaktadır.

Harim mekânı, enine dikdörtgen planlı ve üç bölümlü tasarlanmıştır. Harim üzeri tonuz, yan hücreler kubbe ile örtülüdür. Avlunun kuzeydoğusunda gizli bir hamam bulunmaktadır.

Paylaşın

Batman: Zeynel Bey Külliyesi

Zeynel Bey Külliyesi; Batman’ın Hasankeyf İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Hasankeyf’in sembolü durumundaki Zeynel Bey Türbesi’nin çevresinde, Prof.Dr. Abdüsselam Uluçam başkanlığında 2004-2005 yıllarında sürdürülen kazılarla büyük bir külliye ortaya çıkarılmıştır.

Türbeden dolayı “Zeynel Bey Külliyesi” adı verilen alanda, değişik zamanlarda yapılmış 3 medrese, 1 imaret, 1 türbe, 1 han ve Dicle kenarında yer alan 1 hamam olduğu tespit edilmiştir.

İki medrese binası ile han ve hamam, Artuklu Dönemi’ne (XIII. yy.) aittir. Türbe ve imaret (cami) Akkoyunlu (XV. yy.); üçüncü medrese, menzil hanı ve diğer ek yapılar ise Osmanlı (XVI.-XVIII. yy.) devrinden kalmadır. Dönem ve mimari üslup farklılıklarına rağmen külliye bir bütün olarak XVIII. yüzyıl sonuna kadar kullanılmıştır.

Türbe (kümbet), Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan tarafından 1473’te oğlu Zeynel Bey için yaptırılmıştır. Türbe, dıştan silindirik, içten sekizgen plandadır.

Gövde yüzeyinde firuze ve lacivert sırlı tuğlalarla mozaik çinilerden oluşan bitkisel ve geometrik dekorasyona yer verilmiştir. “Allah, Muhammed, Ali, Ahmed” adlarının tekrarlandığı ma’kili kufi hatlı Arapça yazıya yer verilmiştir.

Paylaşın

Batman: Abdullah Yukanna Türbesi

Abdullah Yukanna Türbesi; Batman’ın Hasankeyf İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

İlçe merkezindeki tarihi Hasankeyf Köprüsü’nün kuzey yakasında bulunan türbenin, yöre halkı tarafından Abdullah Yukanna Hazretleri’ne ait olduğuna inanılmaktadır.

Günümüzdeki mevcut türbe yenilenmiş, eski yapıya dair herhangi bir kalıntı günümüze gelememiştir. Küçük bir avluya açılan türbe, dikdörtgen planlı olup, içten beşik tonoz, dıştan düz damla örtülüdür.

Türbenin güney duvarında bir mihrap nişi, doğu cephesinde de küçük bir havalandırma penceresi ve ahşap bir sanduka yer almaktadır

Paylaşın

Batman: Aslan Baba Türbesi

Aslan Baba Türbesi; Batman’ın Hasankeyf İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

İç Kale’nin kuzeybatısında mağara yapısı içindedir. Türbede yatan zatın yöre halkı tarafından büyük saygı gösterilen tasavvuf ehli bir veli, derviş ya da din alimi olduğu düşünülmektedir.

Basamaklı bir girişi olan türbe kayanın oyulması suretiyle iki bölümden meydana gelmiştir. Giriş bölümünün kuzey ve güney duvarlarında birer niş yer almaktadır.

İkinci bölüm türbenin asıl mekânını oluşturmaktadır. Burada Aslan Baba’nın mezar sandukası bulunmaktadır. Güney duvarında küçük bir açıklıkla girilen türbede malzemelerin depolandığı bölüm mevcuttur.

Paylaşın

Batman: Şeyh Muhiyettin Türbesi

Şeyh Muhiyettin Türbesi; Batman’ın Hasankeyf İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

İç Kale’de, Büyük Saray’ın güney batısında, mezarlık alanı içindedir. Yapının kitabesi veya vakfiye kaydı bulunmadığından hangi tarihte ve kimin için yaptırıldığı bilinmemektedir.

Ancak Ortaçağ yapısı olarak tarihlendirilen kare planlı yapı, moloz taş malzeme ile inşa edilmiştir. Üzeri kubbe örtülü türbenin kubbesi sonraki dönemlerde beton ile sıvanmıştır.

Yuvarlak kemerli giriş kapısı, batı bölümünde yer alır. Yapının güney ve batı cephesi dış duvarlarıyla birleşecek şekilde avlu içerisine alınmıştır.

Paylaşın

Batman: Şeyh Şeref Türbesi

Şeyh Şeref Türbesi; Batman’ın Hasankeyf İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

İç Kale’de, Büyük Saray’ın güneyinde, Talim Meydanı’nın kuzeyinde yer alan yapı, halk arasında Şeyh Şeref Türbesi olarak adlandırılmıştır.

Yapının kitabesi veya vakfiye kaydı bulunmadığından hangi tarihte ve kimin için yaptırıldığı bilinmemektedir. Ancak kullanılan malzeme ve duvar örgüsü dikkate alındığında Hasankeyf Eyyubi Dönemi’ne ait olduğu düşünülmektedir.

Moloz taş malzemeden inşa edilen yapı, kare planlı, sekizgen kasnaklı kubbe ile örtülüdür. Kubbeye geçişler tromplarla sağlanmıştır. Türbenin içinde büyükçe bir ahşap sanduka ve bu sandukanın etrafında mezarlar yer almaktadır.

Paylaşın

Batman: Artuklu Hamamı

Artuklu Hamamı; Batman’ın Hasankeyf İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Zeynel Bey Külliyesi’nin bir birimi olan Artuklu Hamamı, külliyedeki yapı topluluklarından yaklaşık 200 m uzakta, Dicle Nehri’nin kuzeyinde yer alır.

Yapının kitabesi veya vakfiye kaydı bulunmamaktadır. “Osmanlı Hamamı” veya “Mescidi” olarak bilinen kalıntının altında 2005-2006 dönemlerinde Prof. Dr. Abdüsselam Uluçam başkanlığında yapılan kazılarla klasik planda tasarlanmış bir Artuklu hamamı ortaya çıkarılmıştır.

Yapının orijinalinde düzgün kesme taş malzeme kullanılmıştır. Yapının yalnızca Osmanlı Dönemi’nde yenilenmiş olan kare planlı, kubbeli soyunmalık bölümü ayakta kalabilmiştir.

Paylaşın

Batman: Haydar Baba Zaviyesi

Haydar Baba Zaviyesi; Batman’ın Hasankeyf’ İlçesi’nin doğusundaki, Salihiye Bahçeleri olarak adlandırılan alanda bulunmaktadır.

Haydar Baba Zaviyesi’ne şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Zaviye, ismini, Haydar Baba olarak adlandırılan türbeden almaktadır. Zaviye ve çevresindeki yapılar, bu türbe çevresinde şekillenmiş ve zamanla türbenin etrafı da küçük bir mezarlığa dönüştürülmüştür.

Prof. Dr. Abdüsselam Uuluçam başkanlığında 2009 yılındaki kazı çalışmaları sonunda, Haydar Baba Zaviyesi olarak adlandırılan yapılar topluluğu, türbe merkezli gelişmiş küçük bir külliye olarak nitelendirilmiştir.

Paylaşın