Bayburt: Bayrampaşa Kalesi

Bayrampaşa Kalesi; Bayburt’un Demirözü İlçesi, Bayrampaşa Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.

Doğu-batı uzantılı kale, 1710 m. yükseltiye sahiptir. Çevreye tümüyle hâkim bir konumda yer alan kalenin bulunduğu tepeden Bayburt kalesi görünmektedir. Tüm ovayı gözetler durumda olan kalenin güneyinden Demirözü-Bayburt karayolu geçmekte, güneybatısından ise bir dere akmaktadır.

Kaleden günümüze batı kısmında yaklaşık 20 m. uzunluğunda ve 2 m. yüksekliğinde sur duvarı kalmıştır. Bu sur duvarları, Ortaçağa has duvar örgü sistemi olan, düzensiz taşların horasan harcı denen kireçli harç ile örülmesiyle yapılan, moloztaş örgü sistemi ile oluşturulmuştur.

Kuzeydoğusunda anakayanın şekline uygun olarak oluşturulan mimari yapılara ait temel izleri göze çarpmaktadır. Kale son derece tahrip olmuş ve neredeyse bir taş yığını haline gelmiştir. Kaleden bugün köy okulunun deposunda korunan ve Hicri 780 tarihli bir mezar taşı bulunmuştur.

Paylaşın

Bayburt Lisesi

Bayburt Lisesi; Bayburt’un Merkez İlçesi, Tuzcuzade Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.

Yığma yapım sistemiyle inşa edilen yapıda malzeme olarak kesme taş kullanılmıştır. Yapı, bir zemin kat ve bir normal kat olmak üzere toplam iki kattan oluşmaktadır.

Yapıya sonradan dahil edilen ek binalar ile yapı planı karmaşık bir hâl almıştır. Sınıflar ön cephede konumlanmış olup arkadan yatay sirkülasyonla birbirlerine bağlanmaktadır. Yapının düşey sirkülasyonu ana girişin solundaki üç kollu merdiven ile sağlanmaktadır.

Yapının arka bahçesinde bulunan Rehberlik Araştırma Merkezi Müdürlüğü binası için müzeye dönüştürme çalışmaları bulunmaktadır. Yapı, günümüzde Korkut Ata Anadolu Lisesi / Bayburt Lisesi adıyla hizmet vermektedir.

(Kaynak: karadeniz.gov.tr)

Paylaşın

Bayburt: Bayburt Kalesi Kilisesi

Kilise; Bayburt’un Merkez İlçesi, Halfikale (Kaleardı) Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.

Kilise, yığma yapım sistemiyle inşa edilmiştir. Yapının inşasında malzeme olarak moloz taş kullanılmıştır. Üst örtüsü ve döşemesi tamamen yok olan yapının duvarları da büyük ölçüde hasar görmüştür. Yazılı kaynaklarda, kilisenin üst örtüsünün ahşaptan olduğu ve bemasının bulunduğu ileri sürülmektedir.

Yapının planı tam olarak tespit edilememiştir. Kilisenin güneydoğusunda bulunan çukur alanın tonozlu bir su sarnıcı olduğu da ileri sürülmektedir. Yazılı kaynaklarda, apsis pencerelerinin dışa doğru daraldığını, apsis önünde bir kriptanın varlığına işaret eden izlerin bulunduğu bilgisine de rastlanmaktadır.

Uzun yıllar boyunca, pek çok farklı uygarlık tarafından kullanılmış olan bu alanın, farklı dini ritüeller için kullanılmış olması ve egemenlik sağlayan halkın kendi inançlarına göre bu alanı yeniden şekillendirmiş olması yüksek ihtimaldir.

Paylaşın

Bayburt: Balkaynak Köprüsü

Balkaynak Köprüsü; Bayburt’un Merkez İlçesi, Balkaynak Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.

Geleneksel kemerli taş köprülerden olan yapı, 2015 yılında restore edilmiştir. Köprü Balkaynak Köyü’nün eski adı olan Hadrak adıyla da anılır. Artık kullanılmayan Trabzon yolunda bulunmaktadır.

Restore edilen köprünün kemerleri ve duvarları kesme taş, köprü yolu düzenli moloz taş örgülüdür. Yuvarlak kemerli, üstten düz çift gözlü köprünün kemer kısmı sarı, ayakları ve gövde duvarları yeşil renkli taş işçiliğine sahiptir. Köprünün her iki yanında kemerle, taş korkuluk arasında silmeler bulunmaktadır.

İki kemerin birleştiği köprü ayağının her iki tarafında yarım daire şeklinde ayak ağırlıkları yer almaktadır. Köprü korkulukları tabanda kare, bitimde ise oval şeklindedir. Köprünün uzunluğu yaklaşık 20 metredir. Yapım tarihi kesin olarak tespit edilemeyen köprü, bölgedeki diğer köprülerle benzerlik göstermektedir.

Paylaşın

Bayburt: Akşar Türbesi

Akşar Türbesi; Bayburt’un Merkez İlçesi, Akşar Köy sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.

Köye hâkim bir tepede yer alan türbe, taş yığma sistemi ile inşa edilmiştir. 6,40 x 6,40 m ebatlarında olan türbenin inşasında malzeme olarak moloz taş ve düzgün kesme taş kullanılmıştır. Yapının üstü kubbe ile örtülüdür.

Batıda yer alan girişi, dikdörtgen bir niş içerisinde yer alan yuvarlak kemerli açıklıkta yer almaktadır. Kemerde geometrik desenler gözlenmektedir. Kapının üst kısmında kitabenin bulunduğu taş, günümüzde yerinde bulunmamaktadır.

Dikdörtgen formlu pencereleri, yuvarlak kemerli nişlerin içinde yer almaktadır. İçte iki adet mezar bulunmaktadır. Mezarlardan birinin Oslu Hoca’ya ait olduğu ileri sürülmektedir. Mihrabı düzgün kesme taştandır ve bitkisel süslemesi bulunmaktadır.

(Kaynak: karadeniz.gov.tr)

Paylaşın

Bayburt: Ahi Emir Ahmet Zencani Türbesi

Ahi Emir Ahmet Zencani Türbesi; Bayburt’un Merkez İlçesi, Şeyhhayran Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.

Yapı, düzgün kesme taşlarla inşa edilmiştir. Kare bir kaide üzerinde yükselen yapı, sekizgen gövdeye sahiptir. Orijinal yapıda pek çok değişiklik yapılmıştır. Kümbet, yakın tarihte restore edilmiştir.

Orijinal yapının, İlhanlılar Dönemi’nde, Bayburt Emiri Ahi Ahmet Efendi adına yaptırıldığı söylenmektedir. Türbenin girişi batı cephesinde yer almaktadır.

Dört basamaklı merdivenle çıkılan giriş yuvarlak kemerlidir ve günümüzde kafesli demir bir kapı ile kapalıdır. Dikdörtgen formlu pencereler yine dikdörtgen niş içine alınmıştır, ancak bu nişlerin orijinal olmadığı düşünülmektedir.

Paylaşın

Bayburt: Şehit Osman Türbeleri

Şehit Osman Türbeleri; Bayburt’un Merkez İlçesi, Şehit Osman Tepesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.

Her iki türbenin Saltuk Oğullarına ait olduğu bilinmektedir. Saltuk kumandanlarından Mengüç Gazi’nin kardeşi Osman ve kız kardeşine aittir. Türbelerin kitabeleri silik olduğundan okunamamaktadır.

Türbe 1, Mengüç Gazi’nin kız kardeşine aittir. Dairesel planlı yapı yığma yapım sistemiyle inşa edilmiştir. Yapının inşasında kesme taş malzeme kullanılmıştır. Yapı silindirik gövdeli ve konik külahlıdır. Giriş kapısına yedi basamaklı merdiven ile ulaşılmaktadır. Mukarnas dolgulu bir girişi bulunmaktadır.

Türbe 2, Mengüç Gazi’nin kardeşi Osman’a aittir. Yığma yapım sistemiyle inşa edilmiş yapıda malzeme olarak kesme taş kullanılmıştır. Kare planlı mekândan kubbeye geçişi sağlayan tromplar oldukça aşağıdan başlamaktadır. Yazılı kaynaklara göre, yapının kubbesi orijinalinde ovaldir ve restorasyon sırasında sekizgen prizma şeklinde yapılmıştır.

Paylaşın

Bayburt: Dede Korkut Kümbeti

Dede Korkut Kümbeti; Bayburt’un Merkez İlçesi, Yıldırım (Masat) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır.

Bayburt İl Merkezi’nden Yıldırım (Masat) Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu taşıma araçları ile ulaşım mümkündür.

Halk arasında “Ali Baba” veya “ Korkut Ata” Kümbeti diye anılan, 9. yy ortalarında yapıldığı söylenen kümbet daire şeklindedir. Boyları farklı kesme taşların çeşitli şekilde üst üste konulması ile yapılmıştır.

Kümbet 1994 yılında restore edilmiş, ancak, eski halini ve özelliğini tamamen kaybetmiştir. Dede Korkut adına her yıl Temmuz ayının 3. haftasında uluslararası düzeyde şölen düzenlenmektedir.

Paylaşın

Bayburt: Aydıntepe, Yeraltı Şehri

Yeraltı Şehri; Bayburt’un Aydıntepe İlçesi, Hacı Ali Efendi Mahallesi, Atatürk Caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.

Yeraltı Şehri , tüf içerisinde , yüzeyden 2-2,5 metre derinde başka yapı malzemesi kullanmadan ana kayaya oyulmuş galeriler , tonozlu odalar ve bu odaların açıldığı daha geniş mekanlardan oluşmaktadır. Yaklaşık bir metre genişliğinde ve 2 ile 2,5 metre yüksekliğinde tonoz örtülü galeriler yer yer her iki yana genişlemektedir .

3 x 8 Metre Kareye yakın planlı odalar bu mekana açılmaktadır. Ayrıca gözetleme mekanlarının oluşturduğu havalandırma amaçlı konik biçimdeki deliklerin , galeri odalarını aydınlatmak için duvarlara delik açıldığı gözlenmektedir . Halen kazı çalışmaları devam edilen kent hakkında şu an ileri sürülen iki görüş; Mevcut olup , bunlardan biri ; bu kentin , bölgede daha önce sözü edilen Halde şehrine ait olduğu , Halde’nin “Khalde” olduğu eski ismi Hart (Aydıntepe) olan ilçenin isminin de “Halt” dan geldiği görüşü mevcuttur.

Diğer görüşe göre; Hart’ta bu yer altı kentinden başka Geç Roma Erken Bizans devirleri arasında yer alan bir mezarın ortaya çıkarılması , Hıristiyanlığın henüz yerleşmediği bir devirde bu bölgenin bir sığınak teşkil ettiği , Romalılar tarafından kovulan ilk Hıristiyanların bu bölgeye geldikleri ve sığındıkları , yer altı kentinde bu Erken Hıristiyanlık dönemine ait olabileceğidir.

Paylaşın

Bayburt: Buz Mağarası

Buz Mağarası; Bayburt’un Merkez İlçesi, Helva Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Bayburt İl Merkezi’ne 33 km mesafededir.

Bayburt’a ulaşım esas olarak kara yolu ile sağlanır Erzurum ve Trabzon hava limanları ise Türkiye’nin dört bir yanından ulaşımı kolaylaştırır. Bayburt Erzurum havalimanına 1.5 saat , Trabzon havalimanına 2.5 saat mesafede bulunur.

Bayburt’un gizli kalmış doğal güzelliklerinden biri olan mağaraya yazın en sıcak dönemde bile gidilmiş olsa son derece  soğuk bir hava ile karşılaşılmaktadır.

Eskiden sıcak yaz günlerinde yiyeceklerin korunması amacıyla köylüler tarafından soğuk hava deposu olarak kullanıldığı söylenmektedir.Her mevsim buzullarla kaplı olan mağarada buzdan oluşmuş sarkıt ve dikit bulunmaktadır.

Paylaşın