Samsun: Şehitler Camii
Şehitler Camii; Samsun’un Salıpazarı İlçesi, Karayonca Mahallesi, İncegiriş Mevkii’nde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.
Ahşap caminin mülkiyeti Köy Tüzel Kişiliğine aittir. Yapı bölgede Şehitler Camii adıyla anılmaktadır. Çantı tekniğinde inşa edilen cami mimari olarak kare bir plan göstermektedir. Bugün hizmete kapalı olan ahşap cami küçük onarımlarla aktif hale getirilebilecek durumdadır.
Yığma olarak kurulan camide zemin iri taşlar ve kütükler üzerinde yükseltilerek duvarlar köşelerde kurt boğazı geçme tekniği ile tutturulmuştur. Cami 7,30 m. x 7,55 m. ölçülere sahip harim ve kuzeyinde yer alıp sonradan kapatılmış olan 1,60 m. enindeki sundurmadan oluşmaktadır.
Yapının, alandaki şehit mezarları nedeniyle mevcut yerine kurulduğu bilinmektedir. Salıpazarı ahşap camilerinde yaygın olarak görülen mihrap önü kubbeli camiler grubundan olan yapıda iç mekanda boya ile elde edilmiş bir hareket göze çarpmaktadır.
Harimde iç mekan açık yeşil-mavi tonda boyanmışken, yivli kubbede canlı tonlarda yeşil-mavi-kırmızı renkler kullanılmıştır. Dışarıdan iki katlı cephe düzenlemesi nedeniyle iki katlı yapı izlenimi veren caminin harimine kuzey yöndeki kapalı sundurmadan girilmektedir. Harim kapısı çift kanatlı olup sade bir işçilik göstermekte olup iki tarafında müezzin mahveli yer almaktadır. Girişin hemen sağından bir merdivenle kadınlar mahveline çıkılmaktadır.
Şehitler Camii, Samsun’daki dıştan kırma içten kubbeli ahşap camilerin 18.yy.da inşa edilmiş bir uzantısı olup, günümüze pek çok değişiklikle birlikte birkaç defa yer değiştirerek ulaşmıştır. Samsun ahşap camii geleneğinin günümüze ulaşmış geç dönem örneklerinden birisi olan Şehitler Camii Samsun Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 26.11.2014 tarih ve 2178 sayılı kararı ile tescil edilerek koruma altına alınmıştır.
Yöre Halkınca önem verilen Cami ile ilgili halk rivayetleri de bulunmaktadır. Sabah namazı esnasında camide bir grup askerin topluca namaz kıldığı ve dua seslerinin dışarıdan duyulduğu rivayet edilmektedir. Caminin bulunduğu bahçedeki eski mezarların bu alanların fethi esnasında şehit düşen askerlere ait olduğu inancı yaygındır. Şehitler sebebiyle caminin buraya inşa edildiği ve Şehitler adıyla anıldığı bilinmektedir.
