Erzurum: Çifte Göbek Hamamı
Çifte Göbek Hamamı; Erzurum’un Yakutiye İlçesi, Yeğenağa Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Yaya olarak ve şehrin farklı noktalarından toplu taşıma araçları ve özel araçlarla ulaşım sağlanmaktadır.
Hamamın üzerinde kitabesi bulunmamaktadır. Hamamın bir kısmının hayırsever Bakırcı Hacı Mustafa, bir kısmını da Derviş Ağa tarafından yaptırıldığını ayrıca hamamın Bakırcı Caminin vakfı olduğunu İbrahim Hakkı Konyalı hiç bir kaynak göstermeden belirtmektedir. R. Hüseyin Ünal hamamı XVIII. yüzyıl ilk yarısına tarihlendirmiştir.
Yapı; soyunmalık, ılıklık, sıcaklık ve külhan kısımlarından oluşan tek fonksiyonlu hamam özelliğine sahiptir.
Hamama giriş 2007 yılına kadar doğu duvarına sonraki zamanlarda açılan bir kapıyla sağlanırken, onarımdan sonra kapatılan orijinal giriş tekrar açılarak kullanılmaya başlanmıştır.
Yapının soyunmalık kısmı dikdörtgen planlı, iki bölüm halinde düzenlenmiştir. Girişteki ilk kısım tromplara oturan kubbeyle kapatılmışken, ikinci kısımda ortada iki sütunla üç bölüme ayrılmıştır. Ortası, kemerler üzerine oturan kubbe yan kısımlar ise manastır tonozu ile örtülüdür. Soyunmalığın zemini taş döşemeli ve ortasında havuzu bulunmaktadır.
Soyunmalığın güneyinde yer alan bir kapı ile ılıklık kısmına geçilmektedir. Günüzümüzde ılıklığın üzeri iki küçük kubbe ile örtülüdür. Ilıklığın batısındaki tek kubbeli ve doğusundaki iki kubbeli kısımlar sonraki zamanlarda bu bölümden ayrılarak sıcaklık kısmına dahil edilmiştir. Bugün tuvalet olarak kullanılan kısım sivri kemer tonozlu, dar uzun koridor şeklinde düzenlenmiştir.
Sıcaklık kısmı, dikdörtgen şeklinde olup kare profilli iki adet sütun üzerinde yükselen kemerlerle birbirinden ayrılan ve tromplar üzerine oturan iki eşit büyük kubbeyle örtülüdür. Ilıklık kısmından dahil edilen iki halvet hücresiyle beraber birde sonradan sıcaklığın güneydoğu köşesine bir halvet hücresi daha eklenmiştir. İki büyük kubbenin altında sekizgen şekilli birer göbektaşı bulunmakta ve hamam ismini de bu uygulamadan almaktadır.
Soyunmalık ve sıcaklık kubbeleri sekizgen kasnak üzerine oturtulmuş ve dışa yansıtılmış kubbelerin üç köşesinde ise ışıklandırma delikleri bulunmaktadır. Sıcaklık kısmının güneyinde külhan ve su deposu yer almaktadır. Hamam sade olarak düzenlenmiş olup süsleme unsuru mevcut değildir. Malzeme olarak beden duvarlarında moloz taş ve kesme taş, üst örtüde ise tuğla kullanılmıştır. 13.11.1976 tarihinde V.G.M. tarafından korunması gereken kültür varlığı olarak tescil edilmiştir. V.G.M. tarafından 2007 de restore edilmiş ve günümüzde hamam kullanılır durumdadır.
