Yüksel Pazarkaya kimdir? Hayatı, Eserleri
24 Şubat 1940 yılında İzmir’de dünyaya gelen Yüksel Pazarkaya, ortaöğrenimini İzmir’de tamamladıktan (1957) sonra Almanya’ya gitti. Önce Mainz Üniversitesi Diller Bölümünde Almanca öğrendi. Ardından Stuttgard Üniversitesi Yüksek Kimya Mühendisliği Bölümünü (1966) bitirdi.
Haber Merkezi / Aynı üniversitede Alman dili ve edebiyatı ile felsefe okudu. Edebî Bilimler Kürsüsünde doktorasını (1972) yaptı. 1966-79 yılları arasında Stuttgard Üniversitesinde Almanca dersler verdi. Princeton, St. Louis Washington Üniversitesi, Filadelfiya Bryn Mawr College, Colombus Ohio ve Dresden üniversitelerinde konuk profesör olarak Alman dili ve edebiyatı dersleri verdi. 1972-85 yılları arasında Stuttgart Halk Yüksekokulu Yabancı Diller Bölümünün başkanlığını yaptı. 1986-2003 yıllarında Alman Radyolar Birliği (ARD) adına Köln Radyosunun hazırladığı günlük Türkçe yayınların yönetmeni oldu.
Yüksel Pazarkaya, 1964 yılında Almanya’daki ilk Türkçe tiyatroyu Stuttgart’ta kurdu. Aynı yerde Anadil (1980-82, 13 sayı) adlı bir edebiyat dergisi çıkardı. Türk işçi sorunlarını konu alan Ohne Bahnhof (Bekleyen Tren) adlı oyunu 1967 yılında Stuttgard Teknik Üniversitesi Tiyatrosunca sahnelendi. Stuttgart Üniversitesi Tiyatrosunun kurucuları arasında yer aldı ve 1963-69 yılları arasında yönetimini üstlendi. Senaryosunu yazdığı Komşumuz Balta Ailesi adlı dizi film Almanya televizyonunda gösterildi. Ayrıca Türkçeden Almancaya, Almancadan Türkçeye çok sayıda çeviri yaptı. Türkiye’ye döndükten sonra çalışmalarını serbest yazar olarak sürdürdü.
Pazarkaya’nın şiir, hikâye, eleştiri, inceleme ve çevirileri; 1960’tan itibaren Türkiye ve Almanya’daki çeşitli dergi ve gazetelerde yayımlandı. 1950’li ve 60’lı yıllarda uluslararası bir akım olan somut (concret) şiir hareketinin Türk temsilcisi olarak eserleri Amerika’dan Japonya’ya kadar pek çok antolojide yer aldı. Bazı eserleri Yunanca, Fransızca, İngilizce ve Hollanda diline çevrildi. Türkiye’de ve Almanya’da aldığı edebiyat ödüllerinin yanı sıra Almanya Cumhurbaşkanı Liyakat Nişanı (1986) vardır.
Eserleri;
Şiir; Koca Sapmalarda Biz Vardık, Umut Dolayları, Aydınlık Kanayan Çiçek, İncindiğin Yerdir Gurbet, Saat Ankara – Takvim Dizeleri, Sen Dolayları, Karanlıktan Yakınma, Dost Dolayları, Mutluluk Şiirleri, Somut Şiir.
Hikaye; Oturma İzni, Güz Rengi
Çeviri; Orhan Veli Kanık (49 şiirinin İngilizce çevirisi), Ohne Bahnhof (Bekleyen Tren, Stutgart’ta oyn.), Çağdaş Alman Şiiri, Taş Toplayan Kadın (Gert Heidenreich’ten roman), Brecht’in Güncesi (B. Brecht’ten), Aynı Yeryüzü (sekiz şairin yazışması), Ayasofya’nın Martıları (Johannes Poethen’den), Genç Werther’in Acıları (Goethe’den), Faust (Goethe’den), Yahudiler (Lessing’ten), İyi Ruhlara Adak (Rilke’den), Bugün de Hâlâ Açız Mutluluğa (Walter Helmut Fritz’den).
Antloji; Modern Turkische Lyrik (şiir antolojisi), Die Wasser Sin Weise Als Wir
Çocuk Kitabı; Ağaca Takılan Uçurtma, Utku, Aya Uçan Minare, Oktay, Atatürk’ü Öğreniyor, Rosen im Frost (Zemheri Günleri), Balık Suyu Sever, Balina’nın Bebeği, Kemal ile Burak-Cennet Ülkesine Yolculuk
Roman; Ben Aranıyor
Deneme- Söyleşi; Almanya Üzerine
İnceleme; Behçet Necatigil – Gedichte, Die Dramaturgie des Einakters, Mölln ve Solingen’den Sonra Almanya Üzerine
Oyun; Mediha, Ferhat’ın Yeni Acıları, Haremden Kadın Kaçırma, Köşetaşı
Monografi; Kara Bıyıklıların Aksakalı Demirtaş Ceyhun
