Taliban, Kelimenin Tam Anlamıyla Kadınları Yaşamdan Siliyor

Bugün yayımlanan bir rapora göre Taliban, doğum kontrol hapı satın alan kadınları tutukladı ve kadınlar, gelecekte bu eylemin tekrarlanmayacağına dair bir garanti belgesi imzaladıktan sonra serbest bırakıldı.

Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid, BM raporunun çoğunlukla yanlış anlamalara dayandığını söyledi ve BM’nin İslam hukukunu ve Şeriatı görmezden gelmek veya eleştirmekle suçladı.

Birleşmiş Milletler Afganistan’a Yardım Misyonu (UNAMA) tarafından hazırlanan ve 2023 yılının ekim ile aralık ayları arasındaki dönemi kapsayan raporda, Taliban’ın bekar veya yanında bir erkek vasi ya da mahrem bulunmayan Afgan kadınlara baskı uyguladığı yer aldı. BM raporuna göre ayrıca Taliban, doğum kontrol hapı satın alan kadınları tutukladı.

Afganistan’da erkek vasilikle ilgili resmi bir yasa bulunmamakla birlikte Taliban, kadınların yanlarında kan veya evlilik bağı olan bir erkek olmadan hareket edemeyeceklerini veya belirli bir mesafeyi tek başlarına kat edemeyecekleri şartını koşuyor.

Ekim 2023’te üç kadın sağlık çalışanının mahremleri olmadan işe gittikleri gerekçesiyle gözaltına alındığı belirtilen raporda, kadınların ailelerinin bu eylemi tekrarlamayacaklarına dair yazılı bir belge imzalamalarının ardından serbest bırakıldıkları bilgisi verildi.

Rapora göre, bir başka olayda, İyiliği Emretme Bakanlığı (Emri bil Maruf) yetkilileri, sağlık kuruluşundaki işini kaybetmek istemeyen bir kadına evlenmesini ‘tavsiye’ ederek, evli olmayan bir kadının çalışmasının uygun olmadığını tebliğ etti.

Ülkenin doğusundaki Paktia vilayetinde İyiliği Emretme Bakanlığı görevlilerinin aralık ayından bu yana mahremi olmayan kadınların sağlık tesislerine erişimini engellediği belirtilen raporda, yasağa uyulmasını sağlamak için de bakanlık yetkililerinin kentteki sağlık tesislerini sık sık ziyaret ettiği kaydedildi.

Örgüt, ülkenin kontrolünü ele geçirdiği 2021’in ilk dönemlerinde daha ılımlı bir yönetim vaat etmesine rağmen, şimdilerde pratiğe döktüğü sert uygulamalar kapsamında kadınları kamusal yaşamın hemen her alanından men etti.

Kız çocuklarının altıncı sınıftan sonra okula gitmesini de engelledi. Güzellik salonlarının kapısına kilit vuran Taliban, tesettüre ya da ‘İslami örtünme şekline’ uymayan kadınları gözaltına alarak kendi yorumladığı kıyafet yönetmeliğini uygulamaya mecbur bıraktı.

Taliban, Mayıs 2022’de kadınların sadece gözlerini göstermelerini emreden daha önceki yönetimi (1996-2001 yılları arası) sırasındaki kısıtlamalarına benzer şekilde yine tepeden tırnağa burka giymelerini öngören bir kararname yayınladı.

Taliban’ın “ahlak polisi” olarak faaliyet gösteren Emri bil Maruf Bakanlığı, kontrol noktaları ve denetimler yoluyla kadınların kamuya açık alanları, iş yerlerini ve eğitim kurumlarını ziyaretlerinde başörtüsü ve mahremiyet şartlarını da kontrol ediyor. Kurallara uymadığı anlaşılan kişiler ağır cezalara tabi tutuluyor.

BM, bakanlık yetkililerinin aralık ayında Kandahar vilayetinde otobüs terminalini ziyaret ederek kadınların uzun mesafelere mahremsiz seyahat etmediklerinden emin olduklarını ve otobüs şoförlerine de kadınların mahremsiz binmelerine izin vermemesi talimatını verdiklerini aktardı.

Ayrıca raporda kadınların Taliban tarafından resmi olarak yasaklamamış olmasına rağmen doğum kontrol haplarını satın aldıkları için de tutuklandıkları ifade edildi. Rapora göre kadınlar, gelecekte bu eylemin tekrarlanmayacağına dair bir garanti belgesi imzaladıktan sonra serbest bırakıldı.

Eueonews Türkçe’nin aktardığına göre; Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid, BM raporunun çoğunlukla yanlış anlamalara dayandığını söyledi ve UNAMA’yı İslam hukukunu ve Şeriatı görmezden gelmek veya eleştirmekle suçladı. Mücahid, Afganistan’da İslami bir hükümetin iktidara gelmesiyle “Şeriatın tüm kurallarının hem erkekler hem de kadınlar için tam olarak uygulaması gerektiğini” dile getirdi.

Taliban Sözcüsü’ne göre bu başörtüsü, erkek vesayeti, eğitim ve istihdamda kadınlar için cinsiyet ayrımı kurallarının uygulanması anlamına geliyor. Mücahid, “UNAMA’nın bu durumları eleştirmesi ya da açık İslami hükümleri insan haklarına aykırı bir eylem olarak görmesi, halkın inançlarına hakarettir” iddiasında bulundu.