Yalı Camii; Trabzon’un Sürmene İlçesi, Orta Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.
Yığma yapım sistemiyle inşa edilen yapıda malzeme olarak kesme taş kullanılmıştır. Kuzey güney doğrultusunda dikdörtgen planlı olan yapı, harim, son cemaat yeri ve kadınlar mahfilinden oluşmaktadır. Dıştan üst örtüsü dört yönde kırma çatıdır ve çatı kaplama malzemesi Marsilya kiremittir.
Yapının minaresi doğu cephesinde bulunmaktadır. Minare sonradan yapılmış olup iki şerefelidir. Caminin son cemaat yeri girişi kuzey cephesinden bulunmaktadır. Giriş açıklığı dikdörtgen formludur. Giriş kapısı çift kanatlı ve demirdir. Harim giriş kapısı son cemaat yerinde bulunmaktadır. Harim giriş açıklığı yuvarlak kemerli olup çevresinde taş söve bulunmaktadır.
Giriş kapısı çift kanatlı ve ahşaptır. Yapının cephelerinde çift sıra pencere düzeni mevcuttur. Alt sıra pencereler üst sıra pencerelere oranla daha büyük boyutludur. Tüm pencereler yuvarlak kemerlidir. Kadınlar mahfiline, son cemaat yerinde bulunan merdiven ile çıkılmaktadır. Mahfil dört adet taş sütun ile taşınmaktadır. Mihrap taş malzemeden yapılmış olup kademelidir. Minber ve vaaz kürsüsü özgün değildir.
İç duvarları günümüzde sıvalı olan caminin, duvarlarında kalem işi süslemeler bulunmaktadır. Yapının mahfil katında ahşap işçiliği mevcuttur. Yapının içten üst örtüsü ortada kubbe yanlarda düz tavan olup düz tavan bölümü ahşaptır. Kubbe dört adet taş sütun ile taşınmaktadır. Sütunlar birbirine yuvarlak kemerlerle bağlanmaktadır.
(Kaynak: karadeniz.gov.tr)
