Kilis: Paşa Hamamı

Paşa Hamamı; Kilis’in Merkez İlçesi, Canpolat Paşa Mahallesi, Paşa Hamamı Caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım sağlanmaktadır.

Sivri kemerli derin bir niş içinde bulunan cümle kapısı oldukça görkemlidir. Bu kapının düz atkısı üzerindeki silmelerin yukarısında yapının Kilis Sancak Beyi Canbolad Bey tarafından yapıldığını belirten yazıtı vardır.

Portaldan sonra dehlizlerden geçilerek hamamın soğukluk bölümü gelir. Bu bölümü örten kubbenin ağırlığı sivri kemerlerle köşelerdeki ayaklara bindirilmiştir Dıştan altıgen içten yuvarlak olan kubbe kasnağında sekizgen biçimli aydınlık feneri vardır.

Soğukluk bölümünden iki basamaklı merdivenle soyunma (soyunmalık) bölümüne geçilir. Toplam on üç pencere ile iyice aydınlık olan bu bölümün tabanı siyah beyaz mermerle kaplı olup ortada taştan yapılmış yuvarlak bir şadırvan vardır.

Yapının kuzeybatı yönündeki dehlizin sonunda sivri kemerli bir kapısı olan üç eyvanlı iki halvetli ılıklık bölümü gelir. Kubbe ile örtülü olan halvetler buradaki cam fanuslardan gelen gün ışığı ile aydınlanır. Bu bölümde büyüğü tahrip olmuş küçüğü halen var olan iki su teknesi vardır.

Sivri kemerli bir kapısı olan sıcaklık bölümü haç planlı, dört eyvanlı, dört halvetlidir. Merkezi alan kubbe ile haç planın kollarını oluşturan eyvanlar beşik tonozla örtülüdür.

Halvetletler haçın kollarında ve üzerlerinde küçük kubbeler vardır. Tabanı siyah, beyaz, pembe renkli taşla döşeli olan bu bölümün ortasında beyaz mermerden yapılmış sekizgen göbektaşı ve on yedi kurna vardır.

Paylaşın

Bayburt: Paşa (Kondolotlar/Nurlan) Hamamı

Paşa (Kondolotlar/Nurlan) Hamamı; Bayburt’un Merkez İlçesi, Tuzcuzade Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.

Yapının inşa tarihi bilinmemektedir. Ancak hamamın doğusunda yer alan konut mekanına giriş kapısı üzerinde onarım kitabesi mevcuttur.

Kitabede “Kondolotluzade Hacı Bey Hamamı inşaata başlama tarihi H.1339/M.1920, inşaatın bitiş tarihi H.1341/M.1922” ifadeleri yer alır.

Hamamda, klasik dört eyvanlı, köşe halvet hücreli plan şeması uygulanmıştır. Hamama giriş, güneybatıdaki kapıdan sağlanır. Kapı, küçük bir giriş mekanına açılır. Bu alanın doğusunda soyunmalık mekanı ve soyunmalık mekanının kuzeyinde dikdörtgen bir mekan bulunur.

Soyunmalık mekanının batısında yer alan kapıdan hamamın ılıklık mekanına geçilir. Ilıklık bölümü beşik tonoz ile örtülüdür. Ilıklık bölümünün kuzeyinde sıcaklık mekanı bulunur. Sıcaklık mekanında dört yönde eyvanlar bulunur.

Eyvanlar yuvarlak kemerlerle sıcaklık bölümüne, orta mekana açılır. Orta mekanın üzeri kubbe ile örtülü olup kubbeye geçiş pandantiflerle sağlanmıştır. Halvet hücreleri ise, tonoz ile örtülüdür.

Paylaşın

Aksaray: Paşa Hamamı

Paşa Hamamı; Akaray’ın Merkez İlçesi, Zincirli Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.

Paşa Hamamı, Zinciriye Medresesi ile Azmi Milli Un Fabrikasının bitişiğindedir. Sultan II. Abdülhamid’in Seraskeri Ortaköylü Hacı Ali Paşa tarafından yaptırılan bu Osmanlı eseri, Aksaray şehir merkezinde işlevselliğini devam ettirerek günümüze ulaşan tek hamamdır.

Kadın ve erkek hamamı olarak iki kısımdan oluşmaktadır. Düzgün kesme taştan yapılan hamamın, iki küçük, dört de büyük olmak üzere toplam altı kubbesi bulunmaktadır. Tipik bir Osmanlı eseri olan yapı, kare planlı altı odadan teşekkül etmiştir. Odalarda karşılıklı iki eyvan olup, kubbeler, köşelerde yer alan kemerler üzerine oturtulmuştur.

Kubbeleri taş ile örülen hamamın üzerinde aydınlatma görevi gören küçük delikler mevcuttur. Tabanın orijinali mermer olan hamamın, bugün büyük kısmı kaldırılmış yerine mozaik yapılmıştır. Hamamın giriş olarak kullanılan orta kısmında, iç bükey altı köşeli, orijinalliğini muhafaza eden bir havuz bulunmaktadır.

Paylaşın

Trabzon: Paşa Hamamı

Paşa Hamamı; Trabzon’un Ortahisar İlçesi, Çarşı Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

İskender Paşa Hamamı olarak da bilinen Paşa Hamamı, 1531 yılında Trabzon valisi İskender Paşa tarafından yaptırılmış ve kitabesi yıkılsa da hamamın kendisi günümüze kadar sağlam bir şekilde gelmiştir.

İskender Paşa Hamamı mimarisi tipik bir Osmanlı mimarisi örneğidir. Erkek ve kadınlara ait iki ayrı bölümü olan hamam, çifte hamam planı düzenine sahiptir. Erkekler bölümü üzerinde sütunlar tarafından taşınan sekizgen bir çatı bulunmaktadır.

Soğukluk ve sıcaklık yan yana olarak yer almakta ve üzerleri küçük tonozlu bir kubbe ile örtülmektedir. Ayrı bir girişi ve kâgir bir soyunma bölümü olan kadınlar bölümü, soğukluk ve sıcaklık olarak iki ayrı bölüme sahip olup üzerleri tek bir kubbe ile örtülüdür.

Paylaşın

Tokat: Paşa Hamamı

Paşa Hamamı; Tokat’ın Merkez İlçesi, İvaz Paşa Mahallesi, Sulu Sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Paşa Han ‘ın  hemen üzerindeki  dört yol ağzındadır. Giriş kapısı üzerindeki kitabesine göre; II.Murad’ın lalası ve veziri Yörgüç Paşa tarafından H.838(M.1436) yılında inşa ettirilmiştir. Tek hamam olarak inşa edilmiş yapı, kuzey-güney doğrultulu dikdörtgen bir alan üzerinde yer almaktadır.

Dört eyvanlı ve dört halvetli plan tipindedir. Soyunmalık, soğukluk, sıcaklık, su deposu ve külhan bölümlerinden oluşmaktadır. Kuzey cephedeki kapıyla girilen soyunmalık kısmı, ortadaki kubbe yanlardaki beşik tonoz örtülü üç bölümden ibarettir.

Dikdörtgen soğukluk kısmı; ortadaki bölüm pandantif geçişli kubbe, onun batısındaki bölüm tromp geçişli kubbe, doğusundaki beşik tonoz örtülü bölümle kuzeyindeki tonoz ve kubbeyle örtülü tuvaletten oluşan dört bölümlü bir plana sahiptir. Sıcaklık kısmında ise eyvanlar beşik tonoz, halvetler kubbe ile örtülüdür.

Güney cephede beşik tonoz örtülü külhan yer almaktadır. Hamamın soyunmalık kısmı kemerli pencerelerle aydınlatılmaktadır. Hamamın beden duvarları moloz taşla inşa edilmiştir. Kapı ve pencere sövelerinde kesme taş, soyunmalık kısmının pencere kemerlerinde tuğla kullanılmıştır.1948 yılında Vakıflar tarafından restore edilmiştir.

Paylaşın

Niğde: Paşa Hamamı

Paşa Hamamı: Niğde’nin Merkez İlçesi, Sırali Mahallesi, Paşakapı Caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür. 

Günümüze çeşitli onarımlar görerek gelen hamam binası soyunmalık kısmı hariç diğer bölümleri orijinal özelliğini korumaktadır. Hanın doğu tarafındadır. Hamam bugün fonksiyonunu sürdürmektedir.

Doğu- batı doğrultusunda yerleştirilen hamam arsa durumuna göre şekil aldığından hafif çarpık planlı ve dıştan yaklaşık 17.00 x 23.00 m. ölçülerindedir.

Yapı kare bir sıcaklık etrafında sıralanan halvetli hamamlar gurubuna girer. Hamam soyunmalık, ılıklık, sıcaklık ve sıcaklığa bitişik su deposu ve külhandan müteşekkildir. Yapının duvarlarında moloz taş, örgü sisteminde tuğla malzeme kullanılmıştır.

Paylaşın

Kahramanmaraş: Paşa Hamamı

Paşa Hamamı; Kahramanmaraş’ın Dulkadiroğlu İlçesi, Kurtuluş Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır.

Hamama, şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür. Paşa Hamamı, planı bakımından Türk sanatında ilk olması nedeniyle önemli bir yere sahiptir.

Hamamın XVI. yüzyıl ortalarında yapıldığı sanılmaktadır. Orijinal bir plana sahip olan Paşa Hamamı, sıcaklık bölümü onikigen planlı merkezî bir mekanın etrafına aksiyal olarak tertiplenen ve atlamalı olarak yerleştirilen altı eyvan ve altı halvetten oluşan yıldızvarî bir plana sahiptir. Halvetleri sekizgen planlıdır.

Paylaşın

Gaziantep: Paşa Hamamı

Paşa Hamamı; Gaziantep’in Şahinbey İlçesi, Karagöz Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Vakfiyesine göre 985 H. (1577) tarihinde Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır. Hamama sivri kemerli kapıdan dokuz basamak inilerek girilir.

Hamamın ilk giriş yeri olan soğukluk kare planlı olup, ortasında aydınlatma fenerinin bulunduğu kubbe ile örtülüdür. Soyunma kısmından helaların olduğu koridordan ılıklığa geçilir.

Ilıklık, kare planlı olup karşılıklı iki eyvandan oluşur. Ilıklıktan sıcaklık bölümüne geçilir, sıcaklık merkezi mekanın ortasına denk gelen sekiz köşeli göbek taşının çevresinde sıralanan sekiz eyvan ve İki halvetten oluşmaktadır.

Su deposu ve külhan sıcaklığın devamında yer almaktadır. Günümüzde özgün işlevine devam eden hamam statik olarak sağlam durumdadır.

Paylaşın

Bitlis: Paşa Hamamı

Paşa Hamamı; Bitlis’in Merkez İlçesi, Gazi Bey Mahallesi, Nur Caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Paşa Hamamını 1571 yılında Beylerbeyi Hüsrev Paşa yaptırmıştır.  Paşa hamamı dikdörtgen planlı çifte hamamdır. Hamamın kadınlar ve erkekler kısmı yan yana olup, kadınlar kısmı yıkılmış, yalnızca erkekler kısmı günümüze kadar gelebilmiştir.

Dışarıdan basit bir yapı olarak görülen hamamın, doğu cephesine bir sıra dükkân yapılmıştır. Böylece hamamın XVI. Yüzyül özelliği gölgelenmiştir. Erkekler kısmının soyunmalığı, köşe ve tromplarının yardımı ile beden duvarları üzerine oturan merkezi bir kubbe ile örtülüdür. Soyunmalığın güney duvarındaki bir kapıdan kare planlı bir hücreye geçilir.

Bunun batısında beşik tonozlu, doğusunda da kubbeli iki hücre bulunmaktadır. Bu kısımların ılıklılık olarak ayrıldığı sanılmaktadır. Kubbeli mekândan kuzey eyvanındaki sıcaklık kısmına geçilir. Bu sıcaklığın dört yanında beşik tonozlu dört eyvan bulunmaktadır.  Günümüze kadar gelebilen kalıntılarından, kadınlar kısmının da aynı düzende olduğu tahmin edilmektedir.

Paylaşın