Mardin: Melik Mahmut Camii

Melik Mahmut Camii; Mardin’in Artuklu İlçesi, Savurkapı Mahallesi 1. Cadde üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür. 

Caminin ana mekanı enine gelişme gösteren, ortada kubbeli, iki yanında beşik tonozlarla örtülü mekanları bulunan bir kısımdan meydana gelir. Ana mekanın batısında kare biçimli bir türbe mevcuttur. Ancak bu mekanda bugün hiçbir mezar izi yoktur.

Doğuda portale bitiştirilmiş iki oada, kuzeyde ise küçük selsebilli bir eyvanın iki yanında, iki oda daha vardır. Minaresi kuzeydoğu köşede olup basit silindirik bir yapıdadır. Portaldeki kitabeden de anlaşıldığı kadarı ile bu yapı 14. yüzyıla ait olmalıdır.

Paylaşın

Mardin: Dunaysır Köprüsü

Dunaysır Köprüsü; Mardin’in Kızıltepe İlçesi, Koçhisar Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Zergan Çayı üzerindeki köprüye, şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür. 

Köprünün üzerinde kitabesi yoktur. Köprünün yaklaşık 100 m. güneyindeki Kızıltepe Ulu Camii’nin üzerinde 601/1204 tarihli kitabe vardır. Hem caminin tarihi hem de Kızıltepe’nin XIII. yüzyılda önemli bir merkez olduğu göz önüne alındığında ve yapının konumu, malzemesi, inşa tekniği bakımından Artukoğulları dönemi köprüleri ile benzerliğinden hareketle, köprünün XIII. yüzyılın başlarında Artukoğulları tarafından yapıldığı kabul edilebilir.

Diyarbakır Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 07.03.1996 tarih ve 1773 sayılı kararıyla tescillenen ve çeşitli dönemlerde geçirdiği onarımlarla günümüze ulaşan yapı sağlamdır ve kullanılmaktadır. Kuzey-güney istikametinde uzanmakta olan köprü, beş gözlü sivri kemerli, yolu eğimli olan köprüler grubuna girmektedir. Yapının döşeme uzunluğu 51.00 m., genişliği 5.40 m. ve yüksekliği yaklaşık olarak 5.00 m.’dir.

Beş gözlü köprünün ortasındaki gözü daha yüksek ve büyük yapılmış, yanlardaki ikişer göz ise daha küçük tutulmuştur. Ayaklarda taşıyıcı olarak sivri kemer kullanılmıştır Köprü ayaklarının memba yönünde, üst kısımları yarım piramidal külahla sonlanan, üçgen tabanlı dört adet sel yaran mevcuttur. Yapının üzerinde herhangi bir süsleme bulunmamaktadır. Eser, sarı renkli düzgün kesme taş malzemeden inşa edilmiş olup, köprü yolu ile sel yaranların yarım piramidal külahları günümüzde betonla kaplanmıştır.

Paylaşın

Mardin: Gazipaşa İlkokulu

Gazipaşa İlkokulu; Mardin’in Artuklu İlçesi, Şar Mahallesi, 1. Cadde, Kışla Sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür. 

Gazipaşa İlköğretim Okulu olarak kullanılan binanın yapımına 1892 yılında Lole adında mimarbaşı tarafından başlanmış ve II. Meşrutiyet döneminde 1907 tarihinde Süryani Kadim Cemaatinden Cebbur adında zengin bir kişi tarafından ev olarak hizmete açılmıştır. Bina uzun yıllar ev amaçlı kullanıldı.

Bina 4 kattan ibarettir. 1. Kat  : Mahzen ve tavla amacı ile yapılmıştır. Şu an ev olarak kullanılmaktadır. 2. Kat  : Sokaktan büyük bir kapı ile geniş salona girilir. Bu katta 8 oda bulunmaktadır. 3. Kat  : Bu katta 3 oda bulunmaktadır. 4. Kat  : Bu katta 10 oda bulunmaktadır. Odaların içi mükemmel bir şekilde oyma taşlarla süslenmiş ve her odanın süslemeciliği, diğer odalardan farklıdır.

Salon girişleri ve salonların içi adeta bir müzeyi andırmaktadır. Bina Cumhuriyetin ilk yıllarında eski Mardin Milletvekili Abdurrezzak ŞATANA’ya 12.500 TL karşılığında satılmış; aynı bina bir süre sonra Özel İdare Müdürlüğü’ne 17.500 TL karşılığında satılmıştır. 1934 yılından günümüze kadar eğitim-öğretim amaçlı olarak kullanılan ve halen Mardin Merkez Gazipaşa İlköğretim Okulu olarak anılan binada 10 derslik bulunmaktadır.

Paylaşın

Mardin: Ceviz Çeşmesi

Ceviz Çeşmesi; Mardin’in Artuklu İlçesi, Savurkapı Mahallesi, 1. Cadde üzerinde yer almaktadır.

Çeşmeye, şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Kale altındaki kayalıklara açılan tünellerde su damlama metoduyla elde edilen sular, kanallarla çeşmelere akar.

Her mahalle kendisine ait bir çeşmeye sahiptir. Çeşmeler sahip oldukları su kaynaklarına göre sınıflandırılır, Örneğin, tuzlu, sade gibi. Ceviz çeşmesinin suyu tatlıdır.

Paylaşın

Mardin: Sabancı Kent Müzesi

Sabancı Kent Müzesi; Mardin’in Artuklu İlçesi, Şehidiye Mahallesi, Hükümet Caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür. 

Mardin Sabancı Kent Müzesi binasının kitabesi günümüze ulaşmadığı için tam olarak ne zaman inşa edildiği bilinmemektedir. Bazı kaynaklarda yapının mimari Mimarbaşı Lole olarak zikredilirken, bazı kaynaklarda da Mimarbaşı Cebrail Hekimyan ismi geçmektedir.

19 yy’ın sonlarına doğru Sultan II.Abdülhamit zamanında Hamidiye alayları Süvari Kışlası olarak inşa edilen yapı, kışla binası olarak kullanıldıktan sonra, Cumhuriyet’in ilk dönemlerinden 2003 yılına kadar da Askerlik Şubesi ve Vergi Dairesi Binası olarak kullanılmıştır.

2007 yılında Sabancı Vakfı tarafından restore edilmeye başlanmış, 2009 yılında Sakıp Sabancı Mardin Kenti Müzesi ve Dilek Sabancı Sanat Galerisi olarak hizmete açılmıştır. İki katlı bir yapı olan Müze binasının zemin katı kışlanın ahır kısmını oluştururken, üst katta ise idare ve yatakhane amaçlı yapılmış bölüm bulunmaktadır. Yapıda tek süsleme unsuruna kuzey cephenin ortasına yerleştirilen giriş kapısında yer verilmiştir.

Basık kemer açıklıklı giriş kapısı derin olmayan dikdörtgen formda bir niş içersindedir. Kapıyı kuşatan kalın bordür içerisinde ve kapının üst kısmında oyma kabartma tekniği ile yapılmış süslemeler mevcuttur. Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi olarak hizmet veren binanın üst katında, Mardin Şehrinin kimliğini/belleğini oluşturan zanaatlar, yaşam alanları, sosyal yaşam ve kent tarihine ait buluntu ve eşyalar sergilenmektedir.

Zanaatlar ve Mardin’in kimliğini oluşturan unsurların görsel ve işitsel materyallerle zenginleştirildiği sergi alanında Mardin hakkında bugüne kadar çıkmış olan bütün kitaplardan örnekler de bulmak mümkündür. Dilek Sabancı Sanat Galerisi olarak hizmet veren alt katta ise; fotoğraf, resim, ebru ve güncel sanata ait eserlerin sergileri, ziyaretçilerin beğenisine sunulmaktadır.

Paylaşın

Mardin: Firdevs Köşkü

Firdevs Köşkü; Mardin’in Artuklu İlçesi, Ensar Mahallesi, Yeniyol Caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür. 

Düzgün kesme taşlardan yapılmış olan köşk, batıya açılan eyvanlar, arada iki katlı mekanlar, üstte de cihannüması ve ağaçlıklı bir bahçe içinde oluşu ile Mardin Mimarisi için dikkat çekici, aynı zaman de selsebilli, büyük eyvanın önündeki geniş havuzu ile Mardin konut mimarisinde görkemli bir yapıdır.

Yapının ilk şekli Artuklu sultanlarına mal edilir. Bütün Mardin’i gören ve Mezopotamya ovasına doğru eşsiz bir manzaraya sahip bulunan, devamlı rüzgar alması nedeniyle yaz aylarında tercih edilen böyle bir köşkün, bütün Mardin hakimleri (emirleri) tarafından kullanıldığı ve buna bağlı olarak da birçok değişiklik geçirmiş olduğu söylenebilir.

Paylaşın

Mardin: Surur Hanı

Surur Hanı; Mardin’in Artuklu İlçesi, Savurkapı Mahallesi, 1. Cadde üzerinde yer almaktadır.

Hana, şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Ana caddenin üzerinde durumunu kısmen koruyabilmiş olarak ayakta olan 17. – 18. yüzyıllarda yapılmış olabileceği düşünülen Kervansaray, dikdörtgen bir avlu etrafında, iki katlı revaklı mekanlardan meydana gelmiştir.

Cadde üzerinde, girişin iki yanında beşer dükkan mevcuttur. Zaman içerisinde planı üzerinde birçok değişiklik yapılmıştır. Yakın geçmişte restorasyonu tamamlanan yapının içinde restoran ve kafe hizmetleri verilmektedir.

Paylaşın

Mardin: Artuklu Kervansarayı

Artuklu Kervansarayı; Mardin’in Artuklu İlçesi, Savurkapı Mahallesi, 1. Cadde üzerinde yer almaktadır.

Kervansaraya, şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

1275 yılında Artuklu Döneminde kervansaray olarak yapılmış olan bu mekan, Cumhuriyet’ten önce okul olarak kullanılmış sonraki yıllarda Mungan ailesi ve daha sonra da çeşitli aileler tarafından sahiplenilmiştir.

Bir dönem Hisar Binası (Tekel) olarak hizmet vermiş ve en son ekmek fırını olarak kullanılmıştır. 2003 yılında otel haline getirilen bina 2005 yılından itibaren otel olarak hizmet vermektedir.

Paylaşın

Mardin: Revaklı (Sipahiler) Çarşısı

Revaklı (Sipahiler) Çarşısı; Mardin’in Artuklu İlçesi, Teker Mahallesi, Cumhuriyet Caddesi üzerinde yer almaktadır.

Çarşıya, şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür. Çarşı 2002 yılında MERDİNAR Projesi kapsamında onarım görmüştür.

Akkoyunlu Kasım Padişah Dönemi’nde 1487-1502 yılları arasında yapıldığı sanılmaktadır. Dört girişi bulunan çarşı tonozlarla örtülüdür.

Reyhaniye Camisi’nin batısında yer alan, “Tellallar” veya “Sipahiler” çarşısı olarak da bilinen Revaklı Çarşı, bir yolun iki yanında yer alan revaklar ile arkalarındaki beşik tonozlu dükkânlardan oluşmaktadır.

Mardin’in baharat kokulu çarşılarında neler yoktur ki? Baharatlar, sabunlar, kumaşlar, puşi ve hepriler kuyumcular, zanaatkârlar…

Paylaşın

Mardin: Şeyh Çabuk Camii

Şeyh Çabuk Camii; Mardin’in Artuklu İlçesi, Latifiye Mahallesi, 1. Cadde üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür. 

Yapım tarihi belli olmamakla birlikte, bugünkü kimliğini 15. yüzyılda kazanmış olması olasılığı yüksektir. 19. yüzyılda iki sefer onarım görmüştür.

Avlu denebilecek bahçe duvarları ile oldukça geniş bir alana yayılan cami, Mardin cami ve mescitlerinin bir çeşit genel özelliği olan enine yayılan bir plan vermektedir.

Ana mekan, enine uzun iki beşik tonozla örtülü neften oluşmaktadır. Güney tarafında bulunan çapraz tonozla örtülmüş mekanın türbe ya da zikir yeri olması muhtemeldir.

Paylaşın