Malatya: Ormaniçi Köyü Çınar Ağacı

Çınar Ağacı; Malatya’nın Pütürge İlçesi, Ormaniçi Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır.

Ağacın gövde çapı 10,60 m olarak ölçülmüştür. Boyu yaklaşık 15 m olan ağacın yaşı kesin olarak bilinmemektedir.

Ağacın ana gövdesinde çürüme meydana gelmiş ve bu çürümeye bağlı olarak gövdede yer yer kovuklar oluşmuştur.

Gövdesinden itibaren dört dala ayrılan ağacın, gövde sürgününden büyüyen 50 cm-100 cm çaplarında, 8 m-10 m boylarında yan dalları mevcuttur.

Biriken yağmur sularının ağaca zarar vermemesi için ana gövdenin çürüyerek içi boşalan kısmına toprak doldurulmuştur.

Paylaşın

Malatya: Kozluk Çayı Kanyonu

Kozluk Çayı Kanyonu; Malatya’nın Arapgir İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Kozluk Çayı üzerindedir.

Malatya’ya uzaklığı yaklaşık 140 kilometre olan kanyonun toplam uzunluğu 17.847 metredir.

Kozluk Çayı üzerinde bulunan Çiğnir Köprüsü’nden başlayıp ArapgirKemaliye karayolunun yakınındaki Eski Köprü (Eski Kozluk Köprüsü) civarında bitmektedir.

Yer yer sarp ve dik kayalıkların yer aldığı kanyon çevresindeki alanlarda dağ keçisi ve diğer bazı yaban hayvanlarına rastlanmaktadır.

Paylaşın

Malatya: Arapgir Kale Köprüsü

Kale Köprüsü; Malatya’nın Arapgir ilçesindeki Büyük Kozluk Köprüsü’nün 100 m kadar güneyinde yer almaktadır.

Arapgir’den akan çayın üzerine inşa edilmiştir ve Arapgir Kalesi’ni Serge Mahallesi’ne bağlamaktadır. Çok dar bir alan üzerine inşa edilmiş olup oldukça sağlam bir köprüdür.

Uzunluğu 13,70 m; genişliği 3,10 m; yüksekliği 5,60 m olan köprünün iki ayak arasındaki kemerinin genişliği 7,70 m’dir. Köprünün ayakları sal taşlara oturtulmuş olup her iki ayak da kesme taşlarla inşa edilmiştir.

İnşa kitabesi olmadığından, ne zaman yapıldığı kesin olarak bilinmemektedir fakat inşa tekniği açısından Büyük Kozluk Köprüsü ile çağdaş olduğu tahmin edilmektedir.

Paylaşın

Malatya: Meydan Köprüsü

Meydan Köprüsü; Malatya’nın Arapgir İlçesi, Osman Paşa Mahallesinde, Kozluk Çayı üzerinde yer almaktadır. 

Köprü, iki kemer gözlü olup sivri kemer tarzındadır. Aynı doğrultuda olmayan kemer gözleri, temeli doğal kaya olan bir duvarla birbirine bağlanmıştır.

Büyük kemer gözün açıklığı 14 metre, yüksekliği ise 7 metredir. Küçük kemerin açıklığı 10 metre, yüksekliği ise 6 metredir. Ayakları kaya üzerine oturan köprünün genişliği 5 metredir.

Dış kısmı kesme taş ile yapılan köprünün diğer kısımlarında moloz ve kırma taşlar kullanılmıştır. Ermenice ve Arap alfabesi ile iki dilde yazılan kitabesi okunamayan köprünün 13. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir.

Paylaşın

Malatya: Çobanlı (Şakir Paşa) Camii

Çobanlı (Şakir Paşa) Cami; Malatya’nın Arapgir İlçesi, Çobanlı Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır.

Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanabilmektedir.

Camii, kâgir yığma teknikte inşa edilmiştir. Kuzey cephesi hariç diğer üç cephede 50 cm’de bir atılmış ahşap hatıllar dikkat çekmektedir.

Moloz taş ile örülen beden duvarlarının köşelerinde kesme taş kullanılmıştır. Yapının kuzeyinde, girişin sağında kesme taş ile yapılmış tek şerefeli minare; minarenin batısında baldaken tarzda inşa edilmiş bir türbe bulunur.

Mermerden yapılmış türbenin tonoz üst örtüsü sonradan betonla kaplanmıştır. Türbenin içinde üç adet mermer mezar; dışında iki eski, bir yeni sanduka mezar vardır. Kareye yakın dikdörtgen planlı olan caminin kuzeyinde, üzeri kapatılmış son cemaat yeri bulunmaktadır.

Cami, kıble tarafında iki adet dikey dikdörtgen mazgal pencere, doğusunda ve batısında ise yine aynı tarzda yapılmış üçer adet pencere ile aydınlatılmıştır. Tavanı ahşap mertekli olan caminin zemin döşemeleri de ahşaptır.

Duvarları kireç sıvalı olup kadınlar mahfilinin cephesi, saçakları silmeli ahşap kafesle kapatılmıştır. Mahfili iki adet ahşap direk taşımaktadır. Mihrap nişinin üzerinde diş sıraları ve rozet bezemesi mevcuttur. Minberi ahşaptan ve bezemesiz olarak yapılmıştır.

Paylaşın

Malatya: Mir-i Liva Ahmet Paşa (Çarşı) Camii

Mir-i Liva Ahmet Paşa (Çarşı) Camii; Malatya’nın Arapgir İlçesi, Köseoğlu Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır.

Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanabilen Camii, “Çarşı Camii” olarak da anılır.

Eser 1715 tarihinde, Osmanlı Padişahı II. Mustafa’nın annesi Emetullah Rabia Gülnuş Sultan’ın kethüdası Arapgirli Hacı Muhammed (Mehmet) Paşa tarafından yaptırılmıştır.

1778’de mütesellim (sancak vekili) İshak Paşa’nın oğlu Mirliva Ahmet Bey tarafından yapılan tadilat veya tamirat nedeniyle, halk arasında onun ismiyle anıldığı sanılmaktadır. Cami 1895 yılında çıkan yangında hasara uğramış ve Sultan II. Abdülhamit tarafından tamir ettirilmiştir.

Kesme taşla örülü, dikdörtgen planlı ve ahşap çatılı olan cami meyilli arazi üzerine inşa edildiğinden, güney cephesi kuzeye göre daha yüksek görünümlüdür. Batı duvarında yer alan dikdörtgen kaideli minare kesme taştan örülmüş olup onaltıgen gövdeyle mukarnas şerefeye yükselmektedir.

Paylaşın

Malatya: Cafer Paşa Camii

Cafer Paşa Camii; Malatya’nın Arapgir ilçe merkezine 4 km. uzaklıkta, eski Arapgir’in Osman Paşa Mahallesi’nde yer almaktadır.

Camiye, şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanabilmektedir.

Akkoyunlu mimarisi özelliği gösteren cami, XIV. yüzyılda Şeyh Hasan tarafından yaptırılmıştır. 1694 tarihinde Sancak Beyi Küçük Cafer Paşa tarafından onarılması nedeniyle “Cafer Paşa Camii” olarak adlandırılmaktadır.

Enine yatık dikdörtgen planlı ve mihrap önü kubbeli olan Cafer Paşa Camii, sahip olduğu mimari özellikleriyle Diyarbakır Şeyh Safa ve Elazığ Sara Hatun Camilerine yakındır.

Çokgen gövdeli minaresi, silindirik ve daha küçük hacimli peteği nedeniyle Mardin Hızır Aleyhisselam, Urfa Sultan Hasan ve Halilürrahman Camii minareleriyle tam bir benzerlik gösterir.

Kaideden gövdeye geçişteki uygulamada ise özgün bir mimari anlayış görülür.

Paylaşın

Malatya: Onar Köyü, Kaya Mezarları

Kaya Mezarları; Malatya’nın Arapgir İlçesi, Onar Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanabilmektedir.

Türkmen Şeyhlerinden Şeyh Hasan Onar tarafından 1224 yılında Anadolu Selçuklu Sultanı Alâeddin Keykubad’ın zaviye vakıf arazisi olarak bağışladığı yerde kurulmuştur.

Şeyh Hasan Onar, Türkmen Bayat oymağından olup anne tarafından Hz. Ali soyundan gelmektedir. Kurulmasının ardından bu köy, sınır boyu yerleşim yeri olarak kendisine bağlı Türkmen aşiretlerinin inanç ve yönetim merkezi durumuna gelmiştir.

Bilinen en eski cemevi, Onar Köyü’ndedir. Şeyh Hasan Onar Zaviyesi’ne ait “Büyük Ocak” ve daha sonra Şeyh Hasan’ın oğlu tarafından kurulan “Şeyh Bahşiş” adlarındaki iki meydanevi-cemevi, günümüze kadar ulaşmıştır.

Paylaşın

Malatya: Çobanlı Konağı

Çobanlı Konağı; Malatya’nın Arapgir İlçesi, Çobanlı Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanabilmektedir.

Konak, bahçe içinde üç katlı olarak, taştan yapılmıştır. Duvarlar yapılırken taşları yerleştirebilmek için bazı kısımlara tahta hatıllar atılmıştır. Önceden binanın ikinci ve üçüncü katlarının dış kısmı ile çatı kısmı sac kaplamadır.

Restorasyonda bu saclar alınmıştır. Cephede veya herhangi bir yerinde bir kitabe ve süsleme yoktur. Yapı 218 m2 alan üzerindedir. Girişte önce bir avluya, oradan da konağa girilmektedir.

Birinci kat depo ve diğer hizmetler için, ikinci kat selamlık ve haremlik olarak kullanılmıştır. Merdivenler, korkuluklar ve tavanlar tahtadan yapılmış olup tavanlar düz tavan olarak yapılmıştır.

Tabanlar bazı odalarda düzgün taşlarla, bazı odalarda tahtalarla kaplıdır. Duvarların bazılarında dolap olarak kullanılan nişler mevcuttur. Gerek bu nişlerde, gerekse ahşap veya taşlı kısımlarda hiçbir süslemeye rastlanmamıştır.

Paylaşın

Malatya: Gümrükçü Osman Paşa Camii

Gümrükçü Osman Paşa Camii; Malatya’nın Arapgir İlçesi, Eskişehir Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanabilmektedir.

Cami duvarları üzerinde Hicri 1209, 1228 ve 1229 tarihlerine ait üç ayrı kitabe bulunmaktadır. Tek minareli, tek kubbesi olan tipik bir Osmanlı Dönemi yapıtıdır. Camiye dış avlu kapısından girilir.

Caminin dış duvarlarının tümü yontu kesme taştan örülmüştür. Caminin yan duvarları kalın payandalarla takviye edilmiştir. Yan duvarlarda üçer, ön ve arka duvarlarda ikişer pencere vardır. Caminin son cemaat yeri ise tamamen ahşaptan inşa edilmiştir. Son cemaat yerinin tavanını sekiz sütun taşır ve mekânı sekiz bölüme ayırır.

Her bölüm geometrik desenlerle tezyin edilmiştir. Ana mekâna son cemaat yerini ortalayan bir kapıdan girilir. Asıl mekân kare olup, kubbesi oldukça yüksek tutulmuştur. Adı geçen bölümlerde zengin kalem işçiliği görülür.

Paylaşın