Gazze’de İsrail Saldırılarında Ölü Sayısı 43 Bin 508’e Yükseldi

Gazze Şeridi’nde İsrail saldırılarında hayatını kaybedenlerin sayısı 39 artarak 43 bin 508’e yükseldi. Gazze’de İsrail saldırılarında yaralananların sayısı ise 123 artarak 102 bin 684’e çıktı.

Haber Merkezi / Gazze’de İsrail saldırılarında ölenlerin yüzde 70’ini çocuklar ve kadınların oluşturduğu aktarılırken, saldırılar sonucu oluşan yıkımdan dolayı çok sayıda kişinin hala enkaz altında olduğu vurgulandı. Sivil savunma ve acil sağlık ekiplerinin bu kişilere ulaşmakta zorluk yaşadığı kaydedildi.

Öte yandan Birleşmiş Milletler (BM) tarafından hazırlanan raporda yer alan tahminlere göre, olası bir ateşkes sonrası Gazze’nin ekonomik verilerini 2022 yılı değerlerine ulaştırması 350 yıl sürebilir.

Tahminler yapılırken Gazze ekonomisinin 2007 – 2022 arasındaki ekonomik büyüme hızı baz alındı.

Tahminlerin yapıldığı rapor BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) tarafından hazırlandı. Rapor Gazze’nin yeniden inşaası için gerekli sektörler de dahil temel hizmetlerin yaşadığı yıkımı da ortaya koydu.

Buna göre;

İnşaat kapasitesi yüzde 96,
Tarım üretimi yüzde 93,
İmalat sektörü yüzde 92,
Servis sektörü yüzde 76 azaldı.

Rapora göre Gazze’de İsrail’in Hamas ile savaşı öncesi de zayıf olan ekonomik hayat neredeyse tamamen durdu.

Rapor, “Askeri harekat benzeri görülmemiş bir insani, çevresel ve sosyal felakete yol açtı ve geri kalmış durumdaki Gazze’yi tam bir yıkıma sürükledi” diyor.

Yapılan tahmine göre, olası bir ateşkes sonrası Gazze’nin ekonomik verilerini 2022 yılı değerlerine ulaştırması 350 yıl sürebilir. Bu hesap yapılırken Gazze ekonomisinin 2007–2022 arasındaki ekonomik büyüme hızı baz alındı.

Raporda, İsrail’in 12 ayı aşan askeri harekatının Gazzeliler üzerinde yarattığı gelir kaybını “sarsıcı” olarak tanımlıyor.

Raporda, 2024 Temmuz ayı sonuna kadar okul binalarının yüzde 88’inin hasar gördüğü, 36 hastaneden 21’inin hizmet dışı kaldığı ve 105 birincil sağlık tesisinden 45’inin faaliyet gösteremediği belirtildi.

BM’ye göre, Gazze ekonomisi, 7 Ekim öncesine kadar, 2023’ün ilk üç çeyreğinde yıllık yaklaşık %3 oranında daralıyordu. Savaşın başlaması sonrası 2023’ün tamamında %22,6 oranında daraldı ve bu düşüşün %90’ı dördüncü çeyrekte gerçekleşti.

UNCTAD raporuna göre, konut olarak kullanılan binaların yüzde 62’den fazlası hasar gördü veya yıkıldı. Su, arıtma ve hijyen sektörü altyapısının yüzde 59’undan fazlası ağır hasar gördü.

BM’nin Eylül ayında uydu görüntülerine dayanan raporuna göre, Gazze’deki mevcut bina stoğunun yaklaşık dörtte biri yıkıldı veya ciddi şekilde hasar gördü. Binaların yüzde 66’lık bir kısmında da en azından bir miktar hasar var.

Shelter Cluster isimli Norveç merkezli sivil toplum kuruluşu, 2014 savaşı sonrası yeniden inşa süreci göz önüne alındığında, Gazze’nin 7 Ekim sonrası yıkımda yeniden inşaası 40 yıl sürebilir.

BM’ye göre yüzde 10’luk bir büyüme hızı yakalanması halinde dahi Gazze’nin ekonomik olarak toparlanması onlarca yıl alabilir.

Ayrıca Filistin ekonomisi savaşla geçen bir yılda yüzde 35 küçüldü. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) verilerine göre Gazze İsrail saldırıları sonucu 70 yıllık birikimini kaybetti.

Savaşın etkilerine dair UNDP çalışmasının sonuçlarını paylaşan Filistin Özel Temsilci Yardımcısı Chitose Noguchi, “Filistin devleti görülmemiş seviyede geriye gitti. Gazze gelişmişlik bakımından 70 yıl önceye, 1955’ler seviyesine geri döndü” dedi.

UNDP Başkanı Achim Steiner, “Savaş sadece fiziksel yıkım getirmedi, ayrıca yoksulluk artışı ve geçim kaynaklarının kaybı çok büyük oldu” dedi. Steiner dış yardımlara rağmen Filistin ekonomisinin onlarca yıl savaş öncesine dönemeyeceğini söyledi.

Çalışma kapsamında ayrıca İsrail bombardımanı sonucu Gazze’de 42 milyon ton enkaz yığını oluştuğu da hesapladı. Açığa çıkan ağır metaller ve diğer kimyasalların yıllar sürecek kirliliğe yol açabileceği belirtiliyor.

Paylaşın

Gazze’de İsrail Saldırılarında Ölenlerin Yüzde 70’i Kadın Ve Çocuk

Gazze Şeridi’nde İsrail saldırılarında ölenlerin yüzde 70’ini çocuklar ve kadınların oluşturduğu bildirildi. Gazze’de İsrail saldırılarında hayatını kaybedenlerin sayısı 78 artarak 43 bin 469’a yükseldiği açıklandı.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) tarafından hazırlanan raporda Gazzeli sivillerin maruz kaldığı “korkunç gerçek” ayrıntılı şekilde ele alındı.

DW Türkçe‘nin aktardığı Raporda, uluslararası hukukun çok kez ihlal edildiği, bunların savaş suçu, insanlığa karşı suç ve muhtemelen “soykırım” olarak değerlendirilebileceği kaydedildi. Raporda, Hamas’a bağlı Gazze Sağlık Bakanlığının bildirdiği can kayıpları içinde sivil oranına dair öngörülere de yer verildi.

Bölgeye erişimi kısıtlı olan OHCHR, savaşın ilk altı ayında bildirilen 34 bin 500 ölümün henüz 8 bin 119’unu doğrulamayı başardı. Kurbanların yüzde 70’inin çocuk ve kadın olduğu belirlendi. Raporda, kurbanlar içinde kadın ve çocuk oranının yüksekliği “temel insan hakları prensiplerinin sistematik ihlaline işaret ediyor” denildi.

OHCHR’nin 32 sayfalık raporunda teyitli ölümlerin yüzde 80’inin sivil konutlarda yaşandığı belirtildi. En küçük kurbanın sadece bir günlük bir bebek olduğu, en yaşlının ise 97’sinde bir kadın olduğu kaydedildi. Gazze’deki Sağlık Bakanlığı savaşta ölenlerin sayısının 43 bini geçtiğini belirtiyor. OHCHR sözcüsü Ravina Shamdasani bu sayı içinde de kadın ve çocuk oranının kendi çalışmalarına benzer olduğunu düşündüklerini belirtti.

İsrail Hamas’ın yanıltıcı sayılar paylaştığını savunsa da BM bu verinin güvenilir olduğunu söylüyor. ABD makamları da şu ana dek bu sayıları yalanlayan veya bununla çelişen bir açıklama yapmadı.

Öte yandan Birleşmiş Milletler (BM) tarafından hazırlanan raporda yer alan tahminlere göre, olası bir ateşkes sonrası Gazze’nin ekonomik verilerini 2022 yılı değerlerine ulaştırması 350 yıl sürebilir.

Tahminler yapılırken Gazze ekonomisinin 2007 – 2022 arasındaki ekonomik büyüme hızı baz alındı.

Tahminlerin yapıldığı rapor BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) tarafından hazırlandı. Rapor Gazze’nin yeniden inşaası için gerekli sektörler de dahil temel hizmetlerin yaşadığı yıkımı da ortaya koydu.

Buna göre;

İnşaat kapasitesi yüzde 96,
Tarım üretimi yüzde 93,
İmalat sektörü yüzde 92,
Servis sektörü yüzde 76 azaldı.

Rapora göre Gazze’de İsrail’in Hamas ile savaşı öncesi de zayıf olan ekonomik hayat neredeyse tamamen durdu. Rapor, “Askeri harekat benzeri görülmemiş bir insani, çevresel ve sosyal felakete yol açtı ve geri kalmış durumdaki Gazze’yi tam bir yıkıma sürükledi” diyor.

Yapılan tahmine göre, olası bir ateşkes sonrası Gazze’nin ekonomik verilerini 2022 yılı değerlerine ulaştırması 350 yıl sürebilir. Bu hesap yapılırken Gazze ekonomisinin 2007–2022 arasındaki ekonomik büyüme hızı baz alındı.

Raporda, İsrail’in 12 ayı aşan askeri harekatının Gazzeliler üzerinde yarattığı gelir kaybını “sarsıcı” olarak tanımlıyor. Raporda, 2024 Temmuz ayı sonuna kadar okul binalarının yüzde 88’inin hasar gördüğü, 36 hastaneden 21’inin hizmet dışı kaldığı ve 105 birincil sağlık tesisinden 45’inin faaliyet gösteremediği belirtildi.

BM’ye göre, Gazze ekonomisi, 7 Ekim öncesine kadar, 2023’ün ilk üç çeyreğinde yıllık yaklaşık %3 oranında daralıyordu. Savaşın başlaması sonrası 2023’ün tamamında %22,6 oranında daraldı ve bu düşüşün %90’ı dördüncü çeyrekte gerçekleşti.

UNCTAD raporuna göre, konut olarak kullanılan binaların yüzde 62’den fazlası hasar gördü veya yıkıldı. Su, arıtma ve hijyen sektörü altyapısının yüzde 59’undan fazlası ağır hasar gördü. BM’nin Eylül ayında uydu görüntülerine dayanan raporuna göre, Gazze’deki mevcut bina stoğunun yaklaşık dörtte biri yıkıldı veya ciddi şekilde hasar gördü. Binaların yüzde 66’lık bir kısmında da en azından bir miktar hasar var.

Shelter Cluster isimli Norveç merkezli sivil toplum kuruluşu, 2014 savaşı sonrası yeniden inşa süreci göz önüne alındığında, Gazze’nin 7 Ekim sonrası yıkımda yeniden inşaası 40 yıl sürebilir.

BM’ye göre yüzde 10’luk bir büyüme hızı yakalanması halinde dahi Gazze’nin ekonomik olarak toparlanması onlarca yıl alabilir. Ayrıca Filistin ekonomisi savaşla geçen bir yılda yüzde 35 küçüldü. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) verilerine göre Gazze İsrail saldırıları sonucu 70 yıllık birikimini kaybetti.

Savaşın etkilerine dair UNDP çalışmasının sonuçlarını paylaşan Filistin Özel Temsilci Yardımcısı Chitose Noguchi, “Filistin devleti görülmemiş seviyede geriye gitti. Gazze gelişmişlik bakımından 70 yıl önceye, 1955’ler seviyesine geri döndü” dedi.

UNDP Başkanı Achim Steiner, “Savaş sadece fiziksel yıkım getirmedi, ayrıca yoksulluk artışı ve geçim kaynaklarının kaybı çok büyük oldu” dedi. Steiner dış yardımlara rağmen Filistin ekonomisinin onlarca yıl savaş öncesine dönemeyeceğini söyledi.

Çalışma kapsamında ayrıca İsrail bombardımanı sonucu Gazze’de 42 milyon ton enkaz yığını oluştuğu da hesapladı. Açığa çıkan ağır metaller ve diğer kimyasalların yıllar sürecek kirliliğe yol açabileceği belirtiliyor.

Paylaşın

İran, 2 Milyon Afgan Sığınmacıyı Sınır Dışı Edecek

İran, Mart 2025’in sonuna kadar yaklaşık iki milyon Afgan sığınmacıyı sınır dışı etmeyi planlıyor. Mesud Pezeshkian liderliğindeki hükümet Afgan sığınmacılara yönelik baskıyı yoğunlaştırmış durumda.

Haber Merkezi / İran, onlarca yıldır ülkelerindeki çatışmalardan, zulümden ve işsizlikten kaçan milyonlarca Afgan sığınmacıya ev sahipliği yapıyor. BM’ye göre İran’da 4 milyon Afgan sığınmacı var. Ancak İranlı yetkililer bu sayının 8 milyonu aştığını iddia ediyor.

Pakistan’ın geçen yıl Hindikuş’taki milyonlarca Afgan’ı toplu olarak ülkelerine geri göndermeye başlamasının ardından İran da benzer bir uygulamayı hayata geçirmeye hazırlanıyor. Tahran hükümeti, Pers takvim yılının sonu olan Mart 2024’e kadar yaklaşık iki milyon sığınmacıyı sınır dışı etmeyi planlıyor.

İran, Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre 4 milyon, İran kaynaklarına göre ise 8 milyon Afgan sığınmacıyı barındırıyor. Afganistanlı sığınmacıların büyük çoğunluğu bölgedeki çatışmalar veya ekonomik sebeplerden dolayı komşu ülke İran’a sığınmış durumda.

Ortak lisanlarından dolayı Afganlar, İran’da özellikle inşaat ve tarım gibi düşük ücretli sektörlerde ucuz işgücü kaynağı olarak tercih ediliyor. Ancak birçoğunun İran’da resmi oturma izin bulunmuyor ve kaçak olarak çalıştırılıyor.

Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan İran kolluk kuvvetleri komutanı Ahmet Rıza Rada, hükümetin Afgan sığınmacıları sınır dışı etme kararı aldığını belirterek, İran şirketlerinde çalışma izni olmayan yabancıların istihdam edilmesinin yasa dışı olduğunu söyledi.

Afgan sığınmacıları sınır etme kararı alan Tahran böylece kamuoyundan yükselen tepkilere de yanıt vermiş oldu. Zira İran’da son zamanlarda tavan yapan işsizlikten kısmen ülkedeki yüksek sayıdaki Afganistan vatandaşları sorumlu tutuluyor.

Diğer yandan Afganistan’da Taliban’ın iktidarı yeniden ele geçirmesinden sonra ülkeyi terk ederek komşu İran’a kaçanların sayısı daha da artmaya başladı. Bu durum zaten yüksek olan sığınmacı sayısını daha da artırınca ülkede Afganlara yönelik toplum içindeki yaklaşım önemli ölçüde kötüleşti.

Buna ek olarak, IŞİD’in Afganistan’daki uzantısı tarafından İran’da düzenlenen terör saldırıları da Afganlara yönelik öfkeyi körükledi. Özellikle sosyal medyada Afgan sığınmacılara yönelik nefret içerikli yorumlar giderek artıyor. Ayrıca birçok kentte Afganların sınır dışı edilmesinin istendiği kitlesel protestolar düzenlenirken, çok sayıda Afgan göçmen de fiziki saldırılara maruz kalıyor.

Bu arada İran parlamentosu, şehir ve eyaletler göçmen sayısını sınırlayacak yeni bir yabancılar yasasını görüşüyor. Tasarıya göre şehir ve eyaletlerdeki göçmen sayısı nüfusun yüzde üçünü geçemeyecek. Yasa kabul edilirse, sınır dışıların çok daha fazla göçmeni etkilemesi bekleniyor. BM verilerine göre İran geçen yıl yaklaşık 600 bin Afgan’ı ülkeyi terk etmeye zorladı.

İran silahlı kuvvetleri de bir süre önce Afganistan sınırında 70 kilometre uzunluğunda duvar inşa edileceğini açıkladı. Neredeyse bin kilometre uzunluğundaki sınırın 70 kilometresine yapılacak duvarın yasa dışı sınır geçişlerinin sayısını azaltıp azaltmayacağı ise tartışma konusu.

(Kaynak: DW Türkçe)

Paylaşın

ABD Merkez Bankası Faiz Oranlarını Çeyrek Puan Düşürdü

ABD Merkez Bankası (Fed), ekonomistlerin beklentileriyle uyumlu olarak faiz oranını çeyrek yüzde puanı düşürdü. Karara ilişkin yapılan açıklamada, faizin ekonomik faaliyeti azaltacak kadar yüksek olduğu belirtildi.

Haber Merkezi / Fed, 17-18 Eylül toplantısının ardından federal fon oranı hedef aralığını 50 baz puan düşürerek, dört yıl aradan sonra ilk faiz indirimini yaptı ve gevşeme döngüsünün başlangıcını işaret etmişti.

Fed Başkanı Jerome Powell, düzenlediği basın toplantısında, enflasyonun son iki yılda önemli ölçüde azaldığını ancak çekirdek enflasyonun hala yüksek seyrettiğini belirtti.

Faiz kararı, eski Başkan Donald Trump’ın enflasyon, göç ve Ortadoğu çatışmaları gibi konularda ezici bir zafer kazandığı başkanlık seçimlerinden kısa bir süre sonra verildi. Powell, yakın vadede seçimlerin Fed’in politika kararları üzerinde bir etkisi olmayacağını söyledi.

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Merkez Bankası’nın (Fed) Kasım ayında düzenlenen Para Kurulu Toplantısı’nın ardından faizde 25 baz puan indirime gidildi. Mevcut oran, 4,75 olarak belirlendi.

Faiz indirimi, Eylül ayında yapılan yarım puanlık daha büyük bir indirimin ardından geldi ve Fed’in iş gücü piyasasını desteklemeye ve şu anda merkez bankasının yüzde 2’lik hedefini aşan enflasyonla mücadeleye yeniden odaklandığını yansıtıyor.

Fed, son kırk yılın en kötü enflasyon seviyesiyle mücadele etmek için faiz oranını bir yıldan uzun bir süre bu kadar yüksek tutmuştu. O zamandan bu yana yıllık enflasyon 2022 ortasındaki yüzde 9,1’lik zirve seviyesinden eylül ayında yüzde 2,4’e gerileyerek son 3,5 yılın en düşüğüne geriledi.

Fed’den karara ilişkin yapılan açıklamada, “Komite, istihdam ve enflasyon hedeflerine ulaşılmasına yönelik risklerin kabaca dengede olduğuna karar vermiştir. Ekonomik görünüm belirsizdir ve komite ikili görevinin her iki tarafına yönelik risklere karşı dikkatlidir” ifadeleri kullanıldı.

Fed yetkilileri, enflasyonun merkez bankasının hedefine doğru “ilerleme kaydettiğini” belirtmelerine rağmen, enflasyonun yüzde 2’ye doğru sürdürülebilir bir şekilde ilerlediğine dair “daha fazla güven” elde etmekle ilgili bir yönlendirmeye metinde yer vermedi.

Komite, istihdam piyasasına ilişkin söylemini de bir miktar değiştirdi. Fed açıklamasında, “Yılın başından bu yana işgücü piyasası koşulları genel olarak gevşedi ve işsizlik oranı yükseldi ancak düşük kalmaya devam ediyor” denildi.

FED Başkanı Jerome Powell, düzenlediği basın toplantısında bankanın, politika belirleme tercihlerinde şimdilik bu haftaki seçim sonuçlarını dikkate almadığını söyledi. Powell, beklenen faiz indirimiyle sonuçlanan FED toplantısının ardından düzenlediği basın toplantısında, “Yakın vadede seçimlerin politika kararlarımız üzerinde hiçbir etkisi olmayacak” dedi.

Powell, eski Başkan Donald Trump’ın açıkları genişletmesi ve enflasyonu daha da yükseltmesi muhtemel politikalarla yeniden göreve gelmesiyle birlikte, “Gelecekteki hükümet politikası tercihlerinin ne olacağını tahmin etmiyoruz, spekülasyon yapmıyoruz ve varsaymıyoruz” şeklinde konuştu.

Görünüm üzerindeki belirsizliğin Merkez Bankası’nın para politikası hakkında söyleyebileceklerini sınırladığını söyleyen Powell, FED’in faiz oranlarını düşürmek için güven kazanmış olmasına rağmen, “ileriye dönük çok fazla yönlendirme yapmak için iyi bir zaman olduğunu düşünmüyoruz” dedi.

Powell, perakende satışlar ve Ulusal Gelir ve Ürün Hesapları (NIPA) verilerindeki revizyonlar dahil daha güçlü ekonomik veriler nedeniyle, ekonomiye yönelik bazı aşağı yönlü risklerin azaldığını da belirtti.

“Genel olarak, özellikle NIPA revizyonları ile ekonomik faaliyete yönelik bazı aşağı yönlü risklerin azaldığı hissine kapıldığınızı düşünüyorum” diyen Powell, “Dolayısıyla genel olarak ekonomik faaliyetler konusunda iyi hissediyoruz ve bunu gelecekteki politika kararlarında dikkate alacağımızı düşünüyorum” şeklinde konuştu.

Aralık ayında ne tür bir politika eylemi gerçekleştireceği konusunda henüz bir karar alınmadığını da ilave eden Powell, görünüm üzerindeki belirsizliğin ortasında, para politikası için “uygun hız ve hedef değerlendirmemizi ayarlamaya hazırız” dedi.

Powell, yeni seçilen Başkan Donald Trump’ın emretmesi halinde istifa etmeyeceğini söyledi. Powell, kendisine sorulması halinde istifa edip etmeyeceği sorusuna da “Hayır” yanıtını verdi. Trump’ın ilk başkanlık döneminde ilişkileri kırılgan seyreden Powell’ın, yeniden seçilen Trump tarafından görevden alınabileceği yönünde geniş bir beklenti vardı.

FED Başkanı, görev süresi dolmadan kendisini görevden alma girişimine “yasalar çerçevesinde izin verilmediğini” söyledi. Powell, ABD ekonomisinin güçlü büyüme, güçlü işgücü piyasası ve düşen enflasyonla oldukça iyi bir performans sergilediğini ve iş insanlarının bakış açısının 2025 yılında daha da iyi bir performans sergileyebileceği yönünde olduğunu da sözlerine ekledi.

ABD ekonomisinin küresel benzerlerinden daha iyi performans gösterdiğini, jeopolitik riskleri atlattığını ve iş insanlarının görünüm konusunda iyimser olduğunu söyleyen Powell, “Bunu bir kaç kişiden de duydum; insanlar gelecek yılın bu yıldan bile daha güçlü olabileceğini düşünüyor” dedi.

Paylaşın

BM, Afganistan’da Afyon Ekiminin Yüzde 19 Arttığını Duyurdu

Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC), Afganistan’da Taliban’ın uyuşturucu yasağının ikinci yılında, eroinin hammaddesi olan afyon ekiminin yüzde 19 artığını duyurdu.

Haber Merkezi / UNODC, Afganistan’da 2024 yılında yaklaşık 12 bin 800 hektar haşhaş ekildiğini, bir önceki yıl ise bu alanın 10 bin 900 hektar olduğunu açıkladı.

UNODC ayrıca, Taliban’ın yasağının afyon fiyatlarında artışa neden olduğu, yasağın yürürlüğe girmesinden önce kilogram başına 100 dolar olan fiyatın bugün yaklaşık 730 dolara çıktığını belirtti.

Yasak öncesi dünyanın en büyük afyon üreticisi olan Afganistan, küresel pazarın yüzde 80’inden fazlasını tedarik ediyordu ve Avrupa ve Asya’da büyük bir eroin kaynağıydı.

2022 yılının nisan ayında Taliban’ın lideri Haibatullah Ahundzada, eroin üretiminde kullanılan afyonun birincil kaynağı olan haşhaşın yetiştirilmesini kesin bir şekilde yasaklayan bir kararname yayınlamıştı.

UNODC ve BM Afganistan Misyonu (UNAMA), Taliban’ın uyuşturucu ticaretine bağımlı on binlerce çiftçiye alternatif sunamadığı için çiftçilerin alternatif ürünlere ve geçim kaynaklarına geçişine yardımcı olmak için uluslararası destek çağrısında bulundu.

Taliban ve Afganistan

Taliban Afganistan’da yönetimi elinde bulunduran Diyubendi İslamcı hareket ve askeri organizasyondur. Kendilerine Afganistan İslam Emirliği demekte olup ülke içinde bir savaş (veya cihat) sürdürmüştür.

İslam şeriatını yayma amacıyla Molla Muhammed Ömer tarafından 1994 yılında kurulan Taliban’ın 2016’dan beri lideri Mevlevi Hibetullah Ahundzade’dir.

Taliban, 1996’dan 2001’e kadar, Afganistan’ın kabaca dörtte üçüne hükmetmiş ve kendilerine göre yorumladıkları şeriatı uygulamıştır. 1994 yılında Afgan İç Savaşı’nın önde gelen gruplarından biri olarak ortaya çıkmıştı ve büyük ölçüde Afganistan’ın doğu ve güneyindeki Peştun bölgelerindeki geleneksel İslami okullarda (medreselerde) eğitim görmüş ve Sovyet-Afgan Savaşı’nda savaşmış öğrencilerden (talebe) oluşmaktaydı.

Muhammed Ömer’in önderliğindeki hareket, Mücahid liderlerinden aldığı güçle Afganistan’ın çoğu bölgesine yayıldı. 1996’da totaliter Afganistan İslam Emirliği kuruldu ve Afganistan’ın başkenti Kandahar’a transfer edildi. 11 Eylül saldırılarının ardından Aralık 2001’de Amerikan liderliğindeki Afganistan işgaliyle devrilene kadar ülkenin çoğunu kontrol etti.

En etkin dönemlerinde, Taliban hükûmeti diplomatik olarak yalnızca Pakistan, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri tarafından tanındı. Grup daha sonra Afganistan Savaşı’nda Amerikan destekli Hamid Karzai yönetimine ve NATO liderliğindeki Uluslararası Güvenlik Destek Gücü’ne karşı bir direniş hareketi olarak yeniden bir araya geldi.

Taliban, birçok Afgan’a uygulanan sert muameleyle sonuçlanan şeriat yorumu nedeniyle uluslararası alanda kınandı. 1996’dan 2001’e kadar olan iktidarları sırasında, Taliban ve müttefikleri Afgan sivillere karşı katliamlar gerçekleştirdi, açlıktan ölmek üzere olan 160.000 sivile Birleşmiş Milletler’in gıda tedarikini engelledi ve yakıp yıkma taktiği uyarınca geniş ve verimli toprakları yakarak on binlerce evi yok etti.

Taliban, Afganistan’ı kontrol ederken, insanları veya diğer canlıları tasvir eden resimler ve filmler ile def haricinde bir enstrümanın kullanıldığı müziği yasakladı, kadınların okula gitmesini engelledi, kadınların sağlık hizmetleri dışındaki işlerde çalışmasını yasakladı (erkek doktorların kadınları görmesi de yasaklandığı için) ve kadınların dışarıda bir erkek akraba ile dolaşmalarını ve burka giymelerini zorunlu kıldı.

Belirli kuralları çiğneyen kadınlar alenen kırbaçlandı veya idam edildi. Dini ve etnik azınlıklar, Taliban yönetimi altında ağır bir şekilde ayrımcılığa uğradı. Birleşmiş Milletler’e göre, 2010’da Afgan sivil ölümlerinin %76’sından, 2011 ve 2012’de ise %80’inden Taliban ve müttefikleri sorumluydu. Kültürel soykırıma da girişen Taliban, Bamyan’ın 1500 yıllık Buda heykelleri de dahil olmak üzere çok sayıda anıtı yok etmiştir.

Taliban’ın ideolojisi; Diyubendi köktendinciliği ve militan İslamcılığın, Peştunvali olarak bilinen Peştun sosyal ve kültürel normlarıyla birleştirilmesine dayanan “yeni” bir şeriat hukuku biçimi olarak tanımlanmıştır.

Uluslararası topluluklar ve Afgan hükûmeti; sıklıkla Pakistan’ın Servislerarası İstihbarat’ını ve ordusunu; kuruluşunda, iktidarda oldukları süre boyunca ve direniş süreci boyunca Taliban’a destek sağlamakla suçlamıştır. Pakistan ise 11 Eylül saldırılarından sonra gruba yönelik tüm desteğini kestiğini belirtmiştir. 2001 yılında, El Kaide lideri Usame bin Ladin komutasındaki 2.500 Arap’ın Taliban için savaştığı bildirilmiştir.

2020’nin Şubat ayında Trump yönetimi, 1 Mayıs 2021 itibarıyla tüm Amerikan güçlerinin Afganistan’dan çekileceğine dair Taliban ile anlaşma imzaladı. Karşılığında Taliban, El Kaide gibi terörist gruplarıyla bağlantısını kesecek, şiddeti azaltacak ve Amerika destekli Afgan hükûmetiyle müzakere edecekti. Her iki taraf da bu anlaşmanın şartlarını tam olarak yerine getirmese de, çekilme başladı.

15 Ağustos 2021’de Kabil’in düşmesiyle Taliban, Afganistan yönetimine tekrar sahip oldu.

Paylaşın

Donald Trump, ABD’nin 47. Başkanı Seçildi

ABD’liler bir sonraki başkanlarının kim olacağına karar verdi. Eski Başkan Donald Trump, ABD’nin (Amerika Birleşik Devletleri) 47. Başkanı olarak Beyaz Saray’a dönüyor.

Haber Merkezi / ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson, az önce yaptığı açıklamada “Donald Trump’ın ‘Önce Amerika’ ajandasını hayata geçirmeye hazır ve istekliyiz. Donald Trump şu anda bizim seçilmiş Başkanımızdır” ifadelerini kullandı.

Cumhuriyetçi Aday Donald Trump, Florida’daki Trump Genel Merkezi’nde yaptığı konuşmada, seçim zaferi ilan etti. Konuşmasına bunun tarihi bir başarı olduğunu söyleyerek başlayan Trump, “Çocuklarımızın ve sizin hak ettiğiniz güçlü güvenli ve müreffeh Amerika’yı yaratana kadar durmayacağız” dedi.

“Amerika’nın altın çağı” için söz veren Trump, “Ülkemizin iyileşmesine yardım edeceğiz. Yardıma muhtaç bir ülkemiz var. Sınırlarımızı, ülkemizle ilgili her şeyi düzelteceğiz. Bu gece tarih yazmamızın bir sebebi var” diye ekledi.

Trump’tan sonra sahne alan Başkan Yardımcısı adayı JD Vance ise “ABD siyaset tarihinin en büyük geri dönüşüne şahitlik ettik” dedi ve “şimdi de ekonomide en büyük geri dönüşe tanık olacağız” diye ekledi.

ABD Senatosu’ndaki çoğunluğun Demokratlardan Cumhuriyetçilere geçtiği bildiriliyor. ABD medyasının aktardığına göre geride kalan yasama döneminde Demokratların kontrolünde olan Senato’da çoğunluğu ele geçiren Cumhuriyetçiler, Başkanlık makamına da Donald Trump’ın gelmesi ile birlikte çok güçlü bir şekilde iktidara gelmiş olacak.

Senato’nun kendi partisine geçmesi, olası başkanlığında seçim vaatlerini hayata geçirme ya da ABD Yüksek Mahkemesi’nin üyelerini belirleme gibi konularda Trump’ın elini birçok konuda rahatlatacak. ABD’de Kongre, Temsilciler Meclisi ve Senato olarak ikiye ayrılıyor. Başkanlık Seçimi ile birlikte 435 üyeli Temsilciler Meclisi’nin tamamı ve 100 kişiden oluşan Senato’nun da 34 üyesi seçiliyor.

Cumhuriyetçilerden Teksas Senatörü John Cornyn, Senato’nun kendilerine geçeceğinin belli olmasından sonra yaptığı açıklamada “Amerika’yı büyütmek için, Senato’yu yeniden işler hale getirerek, Başkan Donald Trump ve yeni muhafazakâr çoğunluk ile çalışacağım için mutluyum” dedi.

Daha önce bir seçim kaybettikten sonra tekrar Oval Ofis’e dönebilmiş en son ABD Başkanı, 1885 ila 1889 yılları arasında bir dönem başkanlık yaptıktan sonra 1888 seçimini kaybeden, ardından da 1892’de Cumhuriyetçi Başkan Benjamin Harrison’ı mağlup edip dört yıllık bir aradan sonra yeniden Beyaz Saray’a dönen Grover Cleveland idi.

Trump, ilk dönem başkanlığına Demokrat rakibi Hillary Clinton’ı yenerek Ocak 2017’de başlamıştı. 3 Kasım 2020’de yapılan seçimlerde Demokrat rakibi Joe Biden’ın kazanmasıyla 20 Ocak 2021’de görevinden ayrılan Trump, Cumhuriyetçi Parti’nin ön seçimlerini kazanarak tekrar aday olmuştu.

Trump’ı ilk kutlayan liderler arasında Macaristan Başbakanı Viktor Orban,  İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da yer aldı.

Erdoğan mesajında “Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan başkanlık seçimini büyük bir mücadelenin ardından kazanarak yeniden ABD Başkanı seçilen dostum Donald Trump’ı tebrik ediyorum. Amerikan halkının seçimiyle başlayacak olan bu yeni dönemde, Türkiye-ABD ilişkilerinin güçlenmesini,

Filistin meselesi ve Rusya-Ukrayna savaşı başta olmak üzere bölgesel ve küresel çapta yaşanan krizlerin, savaşların son bulmasını temenni ediyor; daha adil bir dünya için daha fazla çaba sarf edileceğine inanıyorum. Seçimlerin dost ve müttefik ABD halkı ve tüm insanlık için hayırlara vesile olmasını diliyorum” ifadelerini kullandı.

Paylaşın

Taliban, Sakalsız Ve Sarıksız Öğrencileri Üniversiteden Attı

Taliban Ahlak Polisi, Afganistan’ın Celalabad kentinde yer alan Nangarhar Üniversitesi’nde okuyan birçok öğrenciyi, sakal bırakmadıkları veya sarık takmadıkları için dersten attığı bildirildi.

Haber Merkezi / Üniversitenin gazetecilik fakültesinden bir öğrenci, Taliban Ahlak Polisinin üniversite girişinde durarak sakalsız veya sarıksız öğrencilerin girişini de engellediğini söyledi.

Ahlak polisinin sınıfları denetlediğini ve bu gerekliliklere uymayan öğrencileri okuldan attığını sözlerine ekleyen  aynı öğrenci, bazı öğrencilerin Taliban’ın eylemlerini protesto etmek için üniversiteden ayrıldığını da söyledi.

Taliban’ın İyiliği Teşvik ve Kötülükten Korunma Dairesi’nin yakın zamanda, üniversiteye bir mektup göndererek, öğretim görevlilerinin, öğrencilerin ve personelin sakallarını kesmemelerini ve sarık takmalarını istediği öne sürüldü.

Gelişmeler, Taliban Ahlak Polisinin, örgütün dini lideri tarafından Ağustos ayında onaylanan bir ahlak yasasının uygulanmasını yoğunlaştırdığına dair haberlerin ardından geldi.

Taliban ve Afganistan

Taliban Afganistan’da yönetimi elinde bulunduran Diyubendi İslamcı hareket ve askeri organizasyondur. Kendilerine Afganistan İslam Emirliği demekte olup ülke içinde bir savaş (veya cihat) sürdürmüştür.

İslam şeriatını yayma amacıyla Molla Muhammed Ömer tarafından 1994 yılında kurulan Taliban’ın 2016’dan beri lideri Mevlevi Hibetullah Ahundzade’dir.

Taliban, 1996’dan 2001’e kadar, Afganistan’ın kabaca dörtte üçüne hükmetmiş ve kendilerine göre yorumladıkları şeriatı uygulamıştır. 1994 yılında Afgan İç Savaşı’nın önde gelen gruplarından biri olarak ortaya çıkmıştı ve büyük ölçüde Afganistan’ın doğu ve güneyindeki Peştun bölgelerindeki geleneksel İslami okullarda (medreselerde) eğitim görmüş ve Sovyet-Afgan Savaşı’nda savaşmış öğrencilerden (talebe) oluşmaktaydı.

Muhammed Ömer’in önderliğindeki hareket, Mücahid liderlerinden aldığı güçle Afganistan’ın çoğu bölgesine yayıldı. 1996’da totaliter Afganistan İslam Emirliği kuruldu ve Afganistan’ın başkenti Kandahar’a transfer edildi. 11 Eylül saldırılarının ardından Aralık 2001’de Amerikan liderliğindeki Afganistan işgaliyle devrilene kadar ülkenin çoğunu kontrol etti.

En etkin dönemlerinde, Taliban hükûmeti diplomatik olarak yalnızca Pakistan, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri tarafından tanındı. Grup daha sonra Afganistan Savaşı’nda Amerikan destekli Hamid Karzai yönetimine ve NATO liderliğindeki Uluslararası Güvenlik Destek Gücü’ne karşı bir direniş hareketi olarak yeniden bir araya geldi.

Taliban, birçok Afgan’a uygulanan sert muameleyle sonuçlanan şeriat yorumu nedeniyle uluslararası alanda kınandı. 1996’dan 2001’e kadar olan iktidarları sırasında, Taliban ve müttefikleri Afgan sivillere karşı katliamlar gerçekleştirdi, açlıktan ölmek üzere olan 160.000 sivile Birleşmiş Milletler’in gıda tedarikini engelledi ve yakıp yıkma taktiği uyarınca geniş ve verimli toprakları yakarak on binlerce evi yok etti.

Taliban, Afganistan’ı kontrol ederken, insanları veya diğer canlıları tasvir eden resimler ve filmler ile def haricinde bir enstrümanın kullanıldığı müziği yasakladı, kadınların okula gitmesini engelledi, kadınların sağlık hizmetleri dışındaki işlerde çalışmasını yasakladı (erkek doktorların kadınları görmesi de yasaklandığı için) ve kadınların dışarıda bir erkek akraba ile dolaşmalarını ve burka giymelerini zorunlu kıldı.

Belirli kuralları çiğneyen kadınlar alenen kırbaçlandı veya idam edildi. Dini ve etnik azınlıklar, Taliban yönetimi altında ağır bir şekilde ayrımcılığa uğradı. Birleşmiş Milletler’e göre, 2010’da Afgan sivil ölümlerinin %76’sından, 2011 ve 2012’de ise %80’inden Taliban ve müttefikleri sorumluydu. Kültürel soykırıma da girişen Taliban, Bamyan’ın 1500 yıllık Buda heykelleri de dahil olmak üzere çok sayıda anıtı yok etmiştir.

Taliban’ın ideolojisi; Diyubendi köktendinciliği ve militan İslamcılığın, Peştunvali olarak bilinen Peştun sosyal ve kültürel normlarıyla birleştirilmesine dayanan “yeni” bir şeriat hukuku biçimi olarak tanımlanmıştır.

Uluslararası topluluklar ve Afgan hükûmeti; sıklıkla Pakistan’ın Servislerarası İstihbarat’ını ve ordusunu; kuruluşunda, iktidarda oldukları süre boyunca ve direniş süreci boyunca Taliban’a destek sağlamakla suçlamıştır. Pakistan ise 11 Eylül saldırılarından sonra gruba yönelik tüm desteğini kestiğini belirtmiştir. 2001 yılında, El Kaide lideri Usame bin Ladin komutasındaki 2.500 Arap’ın Taliban için savaştığı bildirilmiştir.

2020’nin Şubat ayında Trump yönetimi, 1 Mayıs 2021 itibarıyla tüm Amerikan güçlerinin Afganistan’dan çekileceğine dair Taliban ile anlaşma imzaladı. Karşılığında Taliban, El Kaide gibi terörist gruplarıyla bağlantısını kesecek, şiddeti azaltacak ve Amerika destekli Afgan hükûmetiyle müzakere edecekti. Her iki taraf da bu anlaşmanın şartlarını tam olarak yerine getirmese de, çekilme başladı.

15 Ağustos 2021’de Kabil’in düşmesiyle Taliban, Afganistan yönetimine tekrar sahip oldu.

Paylaşın

ABD’den İran’a “İsrail” Uyarısı

İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in “Düşmanlar, ister Siyonist rejim ister Amerika Birleşik Devletleri olsun, İran’a, İran ulusuna ve direniş cephesine yaptıklarına karşı kesinlikle ezici bir yanıt alacaklar” sözlerine ABD’den uyarı geldi.

Haber Merkezi / ABD’nin, İsviçreli diplomatlar üzerinden böyle bir aksiyon alınması halinde “İsrail’i tepki göstermekten alıkoyamayacağını ilettiği” bildirildi. Amerikan haber sitesi Axios, ilgili haberini Amerikalı bir diplomat ile İsrailli eski bir devlet yetkilisine dayandırdı.

85 yaşındaki İran dini lideri daha önceki açıklamalarında daha temkinli bir yaklaşım sergilemiş, yetkililerin İran’ın tepkisini değerlendireceğini ve İsrail’in saldırısının “ne abartılması ne de küçümsenmesi gerektiğini” söylemişti.

ABD ordusu Ortadoğu’da faaliyet gösteriyor ve bazı birlikleri şu anda İsrail’deki Terminal Yüksek İrtifa Alan Savunması (THAAD) bataryasında görev yapıyor.

ABD, Ortadoğu’da daha da tırmanan gerilim üzerine B-52 tipi uzun menzilli stratejik bombardıman uçaklarını Kuzey Dakota’daki Minot askeri üssünden bölgeye gönderdi. ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı’ndan (CENTCOM) yapılan açıklamada bambardıman uçaklarının bölgeye ulaştığı duyuruldu.

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, bölgeye savaş gemileri, füze savunma sistemleri, yakıt aktarma uçakları ve B-52 bombardıman uçağı gönderilmesine onay vermişti.

Öte yandan Gazze Şeridi’nde İsrail saldırılarında hayatını kaybedenlerin sayısı 55 artarak 43 bin 314’e yükseldi. Gazze’de İsrail saldırılarında yaralananların sayısı ise 186 artarak 102 bin 019’a çıktı.

Gazze’de İsrail saldırılarında ölenlerin yüzde 70’ini çocuklar ve kadınların oluşturduğu aktarılırken, saldırılar sonucu oluşan yıkımdan dolayı çok sayıda kişinin hala enkaz altında olduğu vurgulandı. Sivil savunma ve acil sağlık ekiplerinin bu kişilere ulaşmakta zorluk yaşadığı kaydedildi.

Paylaşın

İsrail’den “Hamas’ın Üst Düzey Yetkililerinden Biri Daha Öldürüldü” Açıklaması

İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF),  Hamas’ın siyasi bürosu üyesi ve Hamas’ın Gazze Şeridi’ndeki diğer gruplarla ilişkiler ve koordinasyon yöneticisi İzzeddin Kassab’ın öldürüldüğünü açıkladı.

Haber Merkezi / Açıklamada, İzzeddin Kassab’ın Gazze’nin güneyindeki Han Yunus kentinde düzenlenen hava saldırısında öldürüldüğü belirtildi. Açıklamada, Kassab’ın yardımcısı Ayman Ayesh’inde aynı saldırıda öldürüldüğü bilgisine yer verildi.

Açıklamada ayrıca, “Kassab önemli bir güç kaynağıydı ve rolü gereği Hamas’ın Gazze Şeridi’ndeki diğer gruplarla stratejik ve askeri ilişkilerinden sorumluydu. İsrail Devleti’ne karşı terör saldırılarının yürütülmesini yönetme yetkisine sahipti” ifadeleri kullanıldı.

İzzeddin Kassab’ın ölümünü doğrulayan Hamas, Kassab’ın Gazze’deki yerel grup yetkilisi olduğunu ancak karar alma organındaki siyasi ofiste yer almadığını söyledi.

Öte yandan Gazze Şeridi’nde İsrail saldırılarında hayatını kaybedenlerin sayısı 55 artarak 43 bin 259’a yükseldi. Gazze’de İsrail saldırılarında yaralananların sayısı ise 186 artarak 101 bin 827’ye çıktı.

Gazze’de İsrail saldırılarında ölenlerin yüzde 70’ini çocuklar ve kadınların oluşturduğu aktarılırken, saldırılar sonucu oluşan yıkımdan dolayı çok sayıda kişinin hala enkaz altında olduğu vurgulandı. Sivil savunma ve acil sağlık ekiplerinin bu kişilere ulaşmakta zorluk yaşadığı kaydedildi.

Öte yandan Birleşmiş Milletler (BM) tarafından hazırlanan raporda yer alan tahminlere göre, olası bir ateşkes sonrası Gazze’nin ekonomik verilerini 2022 yılı değerlerine ulaştırması 350 yıl sürebilir. Tahminler yapılırken Gazze ekonomisinin 2007 – 2022 arasındaki ekonomik büyüme hızı baz alındı.

Tahminlerin yapıldığı rapor BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) tarafından hazırlandı. Rapor Gazze’nin yeniden inşaası için gerekli sektörler de dahil temel hizmetlerin yaşadığı yıkımı da ortaya koydu.

Paylaşın

Afganistan’da IŞİD Saldırılarında En Az 28 Sivil Hayatını Kaybetti

Birleşmiş Milletler, Irak Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) Afganistan kolu olan IŞİD-K’nin, temmuz ve eylül ayları arasında düzenlediği saldırılarda en az 28 sivilin öldüğünü, 50 kişinin de yaralandığını bildirdi.

Haber Merkezi / Birleşmiş Milletler Afganistan Misyonu (UNAMA), 31 Ekim’de yayınladığı üç aylık raporunda, IŞİD-K’nin Hazaralara yönelik iki hedefli saldırı da dahil olmak üzere dört saldırıyı üstlendiğini açıkladı.

UNAMA, IŞİD-K’nin ağustos ayında Batı Kabil’deki Hazaraları ve Nangarhar eyaletindeki Taliban üyelerini hedef alan iki saldırının sorumluluğunu üstlendiğini, her iki saldırıda da çocuklar da dahil olmak üzere yedi sivil öldürüldü ve 17 kişi yaralandığını bildirdi.

UNAMA’nın raporuna göre, 2 Eylül’de Kabil’de Taliban’a ait Kararname ve Emirler Yüksek Denetim ve Kovuşturma Müdürlüğü’nün dışında bir saldırı daha gerçekleşti, yedi sivil öldü, 29’dan fazla kişi yaralandı.

UNAMA göre en ölümcül saldırı, 12 Eylül’de IŞİD-K militanlarının Ghor ve Daikundi eyaletleri arasındaki sınırda bir aracı kaçırması sonucu yaşandı. Saldırıda 14 yolcu öldü, 4 kişi yaralandı; yaralıların hepsi Hazaraydı.

Taliban’ın IŞİD-K’nin ve saldırılarının etkisini küçümseme çabalarına rağmen IŞİD-K, özellikle Hazara Şiileri olmak üzere dini azınlıkları ve Taliban üyelerini hedef alarak operasyonlarını genişletmeye devam ediyor.

UNAMA raporunda ayrıca, Afganistan’ın batısında Taliban ile Pakistan askeri güçleri arasında yaşanan bir dizi sınır ötesi olaya da dikkat çekildi. Bu olaylarda kadınlar ve çocuklar da dahil olmak üzere altı sivilin öldüğü, on sivilin de yaralandığı belirtildi.

UNAMA raporunda ayrıca, Taliban tarafından son üç ayda en az 24 keyfi tutuklama ve gözaltı, 10 işkence ve kötü muamele vakası ve eski Afgan Ulusal Savunma ve Güvenlik Güçleri (ANDSF) mensuplarına yönelik beş öldürme vakası belgelendi.

Taliban’ın bedensel cezalandırma uygulamasına ilişkin UNAMA, düzenli olarak uygulanmaya devam ettiğini, son üç ayda Afganistan genelinde 15 kadın ve bir kız çocuğu da dahil olmak üzere en az 111 kişinin çeşitli suçlamalarla kamunun gözü önünde kırbaçlandığını bildirdi.

Paylaşın