Asgari Ücrette İlk Toplantı Yapıldı; İkinci Toplantı 18 Aralık’ta

Asgari Ücret Tespit Komisyonu ilk toplantısını gerçekleştirirken, ikinci toplantının 18 Aralık Pazartesi saat 13.30’da yapılacağı açıklandı. Toplantıda, işveren tarafını Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) , işçi tarafını Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-iş) temsil etti.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndaki toplantıda, işveren heyetinin başkanlığını TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç, işçi heyetinin başkanlığını ise Türk-iş Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar yaptı. Bu yılki toplantılarda geçmiş yıllardan farklı olarak, 5 kişilik Türk-İş heyetinde 4 işçi de yer aldı. Kasiyer, sağlık çalışanı, enerji işçisi ve karayollarında çalışan bir taşeron işçi, bu yıl yeni asgari ücretin belirlenmesi sürecine katkı verecek.

Toplantı öncesi açıklama yapan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, açıklamalarda bulundu. Bakan Işıkhan’ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:

“Şartlar ne olursa olsun kayıt dışı istihdam ve işsizlik ile mücadeleye devam edeceğiz. Toplantıların adil bir değerlendirme anlayışı ile gerçekleşeceğine inanıyorum. Ekonomideki genel toparlanmanın etkisi ile önümüzdeki yıl istihdam artışı bekliyoruz. Çalışanlarımızın gelirlerini enflasyona ezdirmeyecek, istihdamı koruyacak ve artıracak en makul noktada belirlenmesi için çalışacağız.

(Geçen yıl için) Bir yılda toplamda yüzde 107’lik bir zam oranıyla işçimizi emekçimizi enflasyona ezdirmedik. Bugüne kadar nasıl hem çalışan hem işverenlerin yanında olduysak bugün de aynı hassasiyetle hareket edeceğiz… İşçimiz kazanırsa Türkiye kazanır, işverenimiz kazanırsa Türkiye kazanır düşüncesiyle çalışmalarımızı yürüteceğiz.”

Işıkhan’ın ardından açıklama yapan işveren sözcüsü Türkiye İşverenler Sendikası (TİSK) Başkanı Özgür Burak Akkol ise şöyle konuştu: “Asgari ücrette yıl sonunu beklemeden ara dönem artış konusunda üçlü bir mutabakat sağlanmıştı. Hem devletin, hem işçi kesiminin hem de işverenlerin ortak mutabakatı ile birlikte ortak bir duyuru yapılmıştı. Şimdi de bu ortak mutabakatı sağlamak için yine masada olacağız.

Devlet refahı, çalışanlarımızın korunması ve istihdamın korunması bizim önemli başlıklarımız olacak. Ekonomimizde devam eden iyileşme sürecinin korunmasını, büyümenin sürdürülebilmesi için istihdamın korunmasını önemsiyoruz. İşçi olmadan işveren olmaz, işveren olmadan işçi olmaz. Devletimiz olmadan bunların hiçbirisi olmaz.

Yaşam maliyetlerine karşı tüm çalışanların korunması da önemli bir konu. Hem çalışanlar, hem işverenler, hem de devletimiz için kutuplaşmadan uzak bir süreç olmasını istiyoruz. Dengeli bir rakam ve mutabakat ile süreci tamamlamak umudundayız.”

Masadaki işçi temsilcisi Türk-İş Genel Mali Sekreteri Ramazan Ağar da şu açıklamaları yaptı: “Asgari ücretin tespitinde öncelikle çalışanların refahı ön planda tutulmalıdır. İşçilerin zorunlu ihtiyaçlarını asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücrettir bu. Karayolu, hastane, AVM işçisi doğrudan sizlere ihtiyaçlarını anlatacaktır bu süreçte.

Burada belirleyici olan hükümetin yaklaşımıdır. Atılan olumlu adımlar sürdürülmelidir. Asgari ücretin vergi dışı bırakılması uzun yıllardır işçinin talebiydi. Bu hayata geçirildi ancak vergide adaleti sağlayacak ileri adımlar devam etmedi.

“Asgari ücret halen açlık sınırının altındadır”

Hepimiz biliyoruz ki asgari ücret bir koruma ücretidir. Fiyat artışları her alanda devam etmektedir. Alınan tedbirler henüz işçinin mutfağına yansımamıştır. Açıklanan enflasyonla işçinin mutfağına yansıyan enflasyon arasında büyük dengesizlik vardır.

Asgari ücret halen açlık sınırının altındadır. Bu ücretle işçi ve ailesi hangi zorunlu ihtiyacını karşılayabilecektir. Bir bütün olarak gelir politikası gözden geçirilmelidir. Komisyonun yapacağı çalışmalar sonrası asgari ücretin işçinin ve toplumun beklentilerine uygun olmasını bekliyoruz. Beklentimiz işçiye karşı yükümlülüklerin yerine getirilmesidir. Komisyon çalışmalarına katkımız bu çerçevede mümkün olacaktır.”

Asgari ücret net 11 bin 402 lira

Asgari ücret, bir işçi için aylık brüt 13 bin 414 lira 50 kuruş, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 11 bin 402 lira 32 kuruş olarak uygulanıyor.

Asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 15 bin 762 lira 4 kuruş. Bunun 13 bin 414 lira 50 kuruşu brüt asgari ücret, 2 bin 79 lira 25 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 268 lira 29 kuruşunu işveren işsizlik sigorta primi oluşturuyor.

Bu yılının ocak-haziran döneminde net 8 bin 506 lira olarak uygulanan asgari ücret, 1 Temmuz’dan itibarıyla net 11 bin 402 liraya yükseltilmişti.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda işçiyi temsil eden tek sendika olan Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu’na (Türk-İş) göre kasım itibarıyla açlık sınırı 14 bin 25 TL, yoksulluk sınırı 45 bin 686 TL’ye çıktı. Bekar bir çalışanın “yaşama maliyeti” ise aylık 18 bin 239 TL oldu.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, eylül ve ekim ayında yaptığı açıklamalarda, yüksek enflasyonun bir nedeninin de ücret zamları olduğunu savunmuş, ücretlerde geçmiş enflasyona değil beklenen enflasyona göre zam yapılması gerektiğini söylemişti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2023 sonunda yüzde 65, 2024 sonunda yüzde 36’lık bir enflasyon beklerken, Orta Vadeli Program’da enflasyon beklentisi 2023 sonu için yüzde 65, 2024 sonu için yüzde 33 seviyesinde.

Asgari ücret neden önemli, nasıl belirleniyor?

Asgari ücretin, tanımı gereği düşük ücret alan çalışanlar açısından en alt sınırı oluşturması gerekiyor. Ancak Türkiye’de çalışanların yarısı asgari ücret civarı kazanıyor. Merkez Bankası ve DİSK’in de aralarında olduğu çok sayıda kurumun yaptığı araştırmalara göre Türkiye’de çalışanlar arasında asgari ücret ya da asgari ücretin yüzde 10 fazlası ve altında maaş alanların oranı yaklaşık yüzde 50’yi buluyor. Bu da asgari ücretin ortalama ücret haline geldiği bir yapıya işaret ediyor.

Kamuoyuna yansıyan rakamlara göre Türkiye’de 19,5 milyon ücretli çalışanın 9,7 milyonu asgari ücretli. Avrupa Birliği’nde asgari ücretle çalışanların oranı ise toplam ücretliler içinde yüzde 4 civarında.

Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten 5’er temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonu yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında dört kez toplanıyor. Komisyonda işçiyi temsilen sadece Türk-İş bulunuyor. Ancak Türk-İş, ücret konusunda diğer işçi sendikalarından görüş alıyor.

Mevzuata göre Asgari Ücret Tespit Komisyonu kararlarının Komisyon Başkanı tarafından kamuoyuna duyurulması gerekiyor. Geçen yıl belirlenen asgari ücret ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanmıştı.