Aksaray: Kılıç Arslan Köşkü
Kılıç Arslan Köşkü; Aksaray’ın Merkez İlçesi, Ervah Mezarlığı’nın doğusunda 1160 m. yüksekliğindeki Kırkkızlar Tepesi’nin zirvesinde yer almaktadır. Şehre hakim bir konumdadır.
Yapı üzerinde kim tarafından ve ne zaman yaptırıldığı gösteren bir kitabe bulunmamaktadır. Yanındaki türbe, mevcut olmayan bir mescit nedeniyle bu yapı topluluğu zaviye olarak da anılmaktadır.
Yapı doğu- batı doğrultusunda dikdörtgen bir plana sahiptir. 14.00 X 7.50 m. ölçülerindedir. Doğudaki kare planlı mekan ile buna bitişik batıdaki eyvandan ile güneybatıdaki temel seviyesine kadar yıkılmış dehlizden oluşmaktadır. İki mekan arasında yaklaşık 0.30 m.’lik kot farkı vardır. Üst örtüsü yıkılmıştır. Beden duvarlarında da yer yer tahribatlar görülmektedir. Kuzeydoğusunda Kılıç Arslan Türbesi yer almaktadır.
Moloz taş ve düzgün kesme taş malzemeden inşa edilmiştir. İç mekanın zemini ve beden duvarlarının üstü sonradan betonla kaplanmıştır. Cepheler genel itibariyle açıklıklarla hareketlendirilmiştir. Kuzey cephede iki mekanın birleştiği noktada içe, güney cephede ise dışa küçük çıkıntı görülmektedir. Kuzey cephenin doğusunda üst kısmı yıkık dikdörtgen kapı açıklığı; batısında ise eyvana geçişi sağlayan dikdörtgen bir niş içine alınmış sivri kemerli pencere açıklığı bulunmaktadır. Doğu cephe sağır tutulmuşken batı cephe ise yıkılmış büyük bir kemer açıklığı görülmektedir.
Güneybatıda ise günümüzde temel seviyesine kadar yıkılmış doğu-batı yönünde uzanan dikdörtgen planlı ve yine aynı yönde uzanmış sivri beşik tonoz örtülü içerisinde 11 basamaklı merdiven bulunan dehlize batısındaki sivri kemerli kapı açıklığından girilmektedir. Dehlizin üst kısmında güneybatı cephede dıştan sivri kemerli bir niş içine alınmış biri sivri diğeri yuvarlak kemerli iki pencere eyvana açılmaktadır.
Orjinalde bu dehlizin ne için yapılmış olduğu belli değildir. Dehliz ve merdivenin konumu üst kattaki bir mekana ulaşmaktan ziyade alt seviyedeki bir başka mekan veyahut sarnıçla alakalı olabilir. Batıdaki eyvan yaklaşık kare planlı olup üzeri doğu-batı yönünde uzanan beşik tonozla örtülüdür. Eyvan, batıdaki sivri kemerli bir açıklıkla dışarıya bakmaktadır. Eyvanın kuzey ve güney duvarlarında boydan boya uzanan birer sivri kemer vardır.
Kuzey duvarının ortasında sivri kemerli bir niş yer almaktadır. Doğu duvarında doğudaki mekanla bağlantılı yine sivri kemerli iki kapı açıklığı yer almaktadır. Eyvanın doğusundaki mekan pare planlı olup orjinalde kubbeyle örtülüydü. İç mekanın kuzey ve güney duvarlarında sivri kemerli ikişerden dört adet niş görülmektedir. Kuzey duvarında giriş kapısı, güney duvarında ise 3 pencere olduğu yerde büyük bir açıklık bulunmaktadır.
(Görseller: mekan360.com)
