Uçuk Hastalığı (Herpers Simpleks) nedir? Tedavisi

Hem erişkin hem de çocuklarda oldukça sık gözlenen Uçuk Hastalığı, Herpes Simpleks virüsün neden olduğu cilt ve mukozalarda gözlenen içi su dolu keselerden ibaret bulaşıcı bir hastalıktır. Yapılan araştırmalar insanların yaklaşık %60’ının hayatlarının bir döneminde uçuk çıkarmış olduğunu göstermektedir.

Herpes enfeksiyonları kişinin bağışıklık sisteminin güçlü olması durumunda genellikle bir hafta içerisinde kendiliğinden geçebilmektedir. Ancak ağrılı ve kaşıntılı yaralar da söz konusu olabilir. Bu gibi durumlarda hekim tarafından krem veya çeşitli ilaçlar verilebilir.

Tedavinin olumlu sonuçlanması için hastanın erken dönemde hekime başvurması gerekmektedir. İlerlemiş uçuk enfeksiyonlarında tedavinin olumlu sonuç vermesi daha uzun bir zamana yayılır. Eğer yılda birkaç kere tekrarlayan uçuk enfeksiyonları oluyorsa antiviral tedavisi uygulanabilir.

Uçuk neden çıkar?

Uçuğa neden olan “herpes simpleks” denilen virüslerdir. Herpes virüsleri; HSV-1 ve HSV-2 olmak üzere 2 tiptir. HSV-1; genellikle dudakta, HSV-2 ise genital bölgede hastalık oluşturmaktadır. Her iki tip virüs de deri döküntüsüne neden olabilmektedir.

Uçuk virüsleri bulaşıcıdır ve temas ile geçmektedir. Kişiye bir kez bulaşan herpes simpleks virüsü belirti vermeden vücutta kalabildiği gibi, ileri dönemlerde tekrar eden enfeksiyonlarla da ortaya çıkabilmektedir.

HSV-2 enfeksiyonu yeni doğanda ciddi hastalığa neden olabilir. Bu nedenle uçuk virüsü olanların bebeklere yaklaşmamaları oldukça önemlidir.

Darbeler, enfeksiyon, adet dönemi, stres, yorgunluk, bağışıklık sisteminin zayıflaması ile uçuk virüsü tekrar aktif hale gelebilir ve hastalık tetiklenebilir.

Vücudun hangi bölgelerinde uçuk çıkabilir?

Herpes simpleks virüsünün (HSV) neden olduğu lezyonlar (uçuk lezyonları) tipik olarak; eritemli (kızarmış)ve ödemli (şişmiş) zemin üzerinde grup halinde veziküller (içi su dolu kabarcıklar) şeklindedir.

Uçuk deri ve mukozada her yerde ortaya çıkabilmektedir. Ancak en çok; ağız, dudaklar, burun, kulaklar, konjonktiva (göz kapaklarının iç ve gözlerin beyaz kısmını kaplayan ince ve şeffaf bir zar), kornea (gözün bölümlerinden biri) ve genital bölgede gözlenir.

Kimlerde uçuk çıkar?

Uçuk virüsü kadın erkek yetişkin çocuk herkeste gözlenebilmektedir. Hastaların çoğunda yaklaşık 6 saat önce yanma, batma, kaşıntı gibi belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtileri kızarıklık ve şişlik zemininde su dolu kabarcıkların (vezikül) oluşumu izler.

Uçuk; bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde (kanser hastaları gibi) daha şiddetli ve yaygın seyredebilmektedir.

Bulaşıcı mıdır?

Uçuklar bulaşıcı rahatsızlıklar arasında yer almaktadır. Genital virüsler korunmasız cinsel ilişki sonrasında yayılım gösterebilmektedir. Dudak bölgesi ve diğer bölgeler de çıkan uçuklar da yine temas yoluyla yayılım göstermektedir. Eşya paylaşımı veya enfekte olan bölgeye temas ile uçuk bulaştırılabilir.

Fakat tüm bunların dışında hormonsal değişiklikler, korku, ameliyat veya aşırı stres gibi durumlarda vücudun farklı bölgelerinde uçuk çıkmasına neden olabilir.

Herpes Simpleks’in türleri organlara nasıl etki eder?

HSV 1 ise yüz, dudaklar, burun ve ağız içinde içi su dolu kabarcıklar oluşturur. Bu kabarcıklar çok kısa süre içerisinde açılıp üzerleri ülserleşir ve yakınlarındaki diğer küçük ülserlerle birleşme eğilimi gösterirler. Ardından üzeri sulanan bu yaralar kabuklaşır. Kabuklar sarı beyaz renktedir. Daha sonra kabuklar kendiliğinden yumuşayarak düşerler. İlk başta yerlerinde kahverengi bir leke bırakır . Daha sonra kahverengi bir ize dönüşür. HSV 2 ise genital bölgeyi tutar. Kasıklar, kadında vajina dış dudakları, iç kısmı, anüs ile vajina arasındaki bölgeyi, rahim ağzını, erkekte penisin özellikle gövdeye yakın kısmını, nadiren penis başı ve testisleri, kalçaları tutabilir.

Belirtileri;

• Kaşıntı
• Ateş
• Dudaklarda karıncalanma
• Dudaklarda ve ağızda kuru veya tahriş olmuş cilt
• Dudaklarda, diş etlerinde, ağzın çatısında veya yanakların içinde küçük kabarcıklar
• Şişmiş lenf bezleri
• Kas ağrısı
• Deride su toplaması
• Kızarıklıktır

Tekrarlayan ataklarda (yüzde 60-90 tekrarlar) hasta ya hiç fark etmez, ya da hafif bir kaşıntı ve yanma sonrası ufak su toplayan kabarcıklar olur ve kabuklanarak iyileşir.

Virüs bulaştıktan sonra sinir ganglionlarına (sinir hücrelerinin gövdeleri) yerleşir ve uygun ortam bulduğunda zaman zaman buradan sinir dokusunu izleyerek gelir ve deride uçuk yapar.

Genellikle vücut direncinin düştüğü veya duygusal stres halinin yaşandığı dönemlerde ortaya çıkan uçuklar, kadınlarda adet dönemleri öncesinde de olabilir.

Tanısı;

Şikayetten – Klinik bulgular ( sulu , hemen kabuklanan kaşıntı veya yangılı içi su dolu kesecikler ..) – Laboratuvar bulguları ile tanı koyulabilir. – Laboratuvar testleri arasında yaradan sürüntü ile yapılacak kültür çalışmaları vardır. – Sitolojik tanıda HSV Tip1 ve Tip2’ye karşı oluşmuş antikorların varlığı ve PCR ayırıcı tanıda frengi, fix ilaç allerjileri, travma, temas alerjileri düşünülmelidir.

Tedavisi;

Uçuk tedavisi; uçuğun ortaya çıkmasını tetikleyen faktörlerin ortadan kaldırılması (bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi, güneşten korunma gibi) ve ilaç kullanımı ile sağlanmaktadır.

Uçuk tedavisi için kullanılan ilaçlar; lokal olarak sürülebilen, ağızdan alınan ve enjekte edilen şekillerdedir. Tedavi için bazen tek bazen de kombine olarak kullanılabilirler.

Genital bölgede çıkan uçuklar, rahim ağzı kanserine neden olan HPV (human papiloma virüsü) ve aids hastalığına neden olan HIV virüsünün ortaya çıkma riskini arttırabilmektedir. Bu nedenle genital bölgedeki uçuklar mutlaka tedavi edilmelidir.

Genital bölge uçuklarının tedavisinde de yine ağızdan alınan güçlü antiviral ilaçlar ve lezyonların çabuk iyileşmesini sağlayan lokal/sürülebilen ilaçların kullanımı ile başarılı bir şekilde tedavi edilebilmektedir.

Dikkat: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.