İzmir: AIgaze Havrası

Algaze Havrası; İzmir’in Konak İlçesi, Yenigün Mahallesi, 927. Sokak üzerinde yer alır.

Algaze Havrası, 1724 yılında Algazi ailesi tarafından yaptırılmıştır. Günümüzde yapı tek katlıdır. İtalyan etkisi ile 20. yy’da plan şeması değiştirilmiştir ancak kadınların ibadet ettikleri Mehizah bölümü kaldırılmıştır.

Söylentiye göre genç bir Haham bir hanıma göz kırpmış ve bunun üzerine Hahambaşı tarafından Mehizah yıktırılmıştır. Havranın 927 sokağa bakan avlu duvarları masif ve yüksektir.

Algaze havrası yığma taş olarak inşa edilmiştir. Zemin ve tavan döşemeleri ahşap olup, yapının çatısı ahşap konstrüksiyondur.

Günümüzde tevyası özgün yeri olan tavanı dokuz parçaya bölen dört sütunun altında konumlanmaktadır. Dört basamakla yükseltilmiş platformun üzerinde yer alan tevya yeşil renkli süslemeli seccade ile örtülüdür.

Paylaşın

İzmir: Hacı Hekim Hamamı

Hacı Hekim Hamamı; İzmir’in Bergama İlçesi, Turabey Mahallesi, Hacı Yamak Sokak üzerinde yer alır.

Erkek ve kadınlar için iki bölüme ayrıldığından Çifte hamamlar veya çarşı hamamı denilir. Kapısı üstündeki boşlukta kitabesinin bulunduğu sanılmaktadır. 1336(1918)tarihli berat bu hamamın Hacı Hekim Camisi’ne vakfedildiğini yazmaktadır. Hamam, 22×30 m. ölçüsündedir. Aynı teşkilatı bulunan erkek ve kadınlar bölümünde on ikişerden 24 kubbe vardır.

Cadde boyundaki iki kubbesi büyüktür. 4’ü orta,16’sı küçük kubbe olup, iki de tonoz örtü vardır. Erkekler hamamının kapısı çarşıya açılmıştır. Kanadın istinat ettiği basık kemerin içi Bursa tipi kemerdir. Kapıdan soyunma yerine inilmektedir. Ortada bir havuz, kenarlarda da kafesli soyunma odaları vardır. Burada bulunan büyük kubbeye geçidi temin için köşelerde ¼ küreler teşkil edilmiştir. Hamamın duvarları 1-1,5 m. kalınlığında olup, tuğla arasına yontu taş koyma usulü ile yapılmıştır. Kirpi saçaklarının bir kısmı, cadde boyunca dizilmiş olan dükkânlar tarafından bozulmuştur. Soyunma yerinin son köşesinde bulunan bir kapıdan soğukluğa girilir. Burada büyükçe bir kubbenin etrafında dört küçük kubbe bulunmaktadır. Bunlardan sağdakiler ayakyolu ile temizlik odasıdır. Buradan bir kapı ile yıkanma yerine geçilir. Bu kapı da diğerleri gibi istalaktitlerle süslenmiştir. Yıkanma yerinin ortasında, orta büyüklükte bir kubbe ile örtülü göbek taşı, küçük kubbelerle örtülü iki halvet ve üç yıkanma odası sofa vardır.

Göbek taşı, yarım daire geçmelerle bağlanmış olan göbek taşının ortasındaki 8 köşe bir mermer, her iki mermer arasına konan kırmızı ve siyah somakilerle çerçevelenmiştir. Halvetlerde ikişerden 7 kurna vardır. Her kurnanın üzerindeki tezyinat ayrıdır. Halvetlerden birisinin döşemesi büyük bir zevkle işlenmiştir. Ortada yeşil somaki, etrafında 20cm.mermer bordur, bunun dışında 25 cm.

genişliğinde 6 köşe,3 köşesinde de mermer ve kırmızı somakilerle bir ikinci bordur çevrilmiştir. Bu bordur dışında 40 cm. genişliğinde mermer plaka ile zemin tezyin edilmiştir. Hamamın mermer plaka döşemesinin kenarlarındaki küçük oluklar kullanılmış suları kanala akıtmaktadır. Kubbelerdeki fanus ve cam örtülü yıldız biçimindeki küçük deliklerden hamamın içine ışık sızmaktadır. Hamamın ısıtma tertibatı

Külhana bağlıdır. Külhan hamamın arkasındadır. Burada bulunan kazanın sıcak suyu, yıkanma yerlerine akmaktadır. Soğuk su taksimi de aynıdır. Külhandan gelen alev ve sıcaklığın, mermer döşemenin altındaki 15 kadar cehennem yolunda (Köhnez) dolaşmasıyla hamam ısıtılmaktadır.

Bu yolların muhtelif yerlerinde delikler vardır. Bunlar göbek taşı ve oturaklar gibi yüksekçe olan yerlerin altındadır. Cehennem yolunun işlemesi ve buralara kaçan dumanın dışarı çıkması için de soğukluğun büyük kubbesine bitişik yan duvarının iç kısmında birer baca yapılmıştır. Ayrıca künkten havayı temizlemek için 35 baca vardır. Kadınlar bölümünün kapısı, Kulaksız Cami minaresinin karşısındadır. Merdivenle inilen eski kapısı kapatılmıştır. Burada, bir mermer levha üzerinde (Sure-i İhlas)’ın yarısının çift yazısı vardır. Yeni açılan kapısından içeri girilince merdivenle soyunma yerine inilmektedir. Eskiden büyük kubbesinin etrafında bulunan süslerden bugün hiçbir iz kalmamıştır. Yalnız kubbe intikal şekillerini süsleyen istalaktitler durmaktadır. Hamamın dört tarafını saran dükkânlar kaldırıldığı zaman, Bursa’daki meydaneli hamama benzeyen ve devrinin sanat bakımından tarihi kıymeti haiz bir şaheseri olan bu binayı bütün görkemiyle görmek mümkün olabilecektir.

Paylaşın

İzmir: Tabaklar Hamamı

Tabaklar Hamamı; İzmir’in Bergama İlçesi yerleşim sınırları içerisinde yer alır. 

Ulu Cami karşısında bulunan bu hamamın kitabesi günümüze gelemediğinden yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır.

Karşısında bulunan Ulu Cami’den ve yapı üslubundan hamamın XIV.-XV. yüzyıllarda yapıldığı sanılmaktadır. Hamam 1842 yılındaki sel baskınında hasar görmüş, bundan sonra da kullanılmamıştır.

Klasik Osmanlı mimari plan tipinde yapılmış olup, kaba yontma taş ve tuğladan düzensiz bir duvar işçiliği göstermektedir. Hamam soyunmalık, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelmiştir.

Kareye yakın dikdörtgen planlı olan hamamın soğukluk kısmının üzeri tonoz örtülü olup, sıcaklık bölümü kasnaklı bir kubbe ile örtülüdür. Kubbe Türk üçgen ve mukarnasları ile ana duvarlar üzerine oturtulmuştur.

Hamam içerisinde XV. yüzyıl bezemelerine benzer süslemelere rastlanmıştır. Hamam günümüzde harap bir durumdadır.

Paylaşın

İzmir: Alibey Hamamı

Alibey Hamamı; İzmir, Karşıyaka İlçesi, Bahariye Mahallesi, 1671 Sokak üzerinde yer alır.

Hamamın arazi konumundan ötürü farklı bir plan düzeni vardır. Yapım tarihini belirten bir kitabesi günümüze gelememiştir. Yapı üslubundan XIX. yüzyılın başlarında yapıldığı sanılmaktadır.

Kesme taş, moloz taş ve tuğladan yapılan hamamın arazi konumundan ötürü yamuk bir planı vardır. Soyunmalık, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelmiştir. Soyunmalık yamuk dikdörtgen şeklinde olup, XX. yüzyılda yeniden yapılmıştır. Ilıklık iki bölümden meydana gelmiş, üzeri kubbe ve basık tonozlarla örtülüdür.

Sıcaklık kısmı, ılıklığın doğusunda olup, kare planlı ve üzeri pandantifli bir kubbe ile örtülüdür. Sıcaklığın güney tarafına iki bölüm halinde halvet yerleştirilmiştir. Bunların da üzeri kubbe ile örtülüdür.

Paylaşın

İzmir: Namazgah Hamamı

Namazgah Hamamı; İzmir’in Konak İlçesi, Namazgâh Mevki, Tarik Sari Sokağı üzerinde yer alır.

Hamamın yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır. Değişik zamanlarda yapılan onarımlarla özelliğinden büyük ölçüde uzaklaşmıştır.

Kesme taş ve tuğladan yapılmış olan hamam soyunmalık, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelmiş çifte hamam plan düzenindedir.

Her iki bölüm de birbirinin eşidir. Bölümlerin üzerleri kubbe ve tonozlarla örtülmüştür.

Paylaşın

İzmir: Yeşildirek Hamamı

Yeşildirek Hamamı; İzmir’in Konak İlçesi, Güzelyurt Mahallesi, Anafartalar Caddesi üzerinde yer alır.

Hamam, XVII . yüzyılda Merzifonlu Kara Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır.

Yapılışından itibaren odun ateşi ile ısıtılan hamam, 1940 yılından itibaren kömür ile ısıtılmaya başlanılınca, ısıtma kanalları bu yüksek ısıya dayanamayıp patlamıştır.

Yapı bir zaman hem han hem de depo ve imalathane ya da mağaza olarak kullanılmış olup,1963 yılında yapılan düzenleme ile 46 dükkânlı kapalı çarşıya ( Yeşildirek Çarşısı) dönüştürülür.

Paylaşın

İzmir: Çivici Hamamı

Çivici Hamamı; İzmir’in Konak İlçesi, Kestelli Caddesi üzerinde yer alır. 16. yy. sonlarında inşa edilmiştir.

Hamam, Osmanlı mimarisinin hala korunduğu bir tarihi yapıdır. Yıkanma yeri tek kubbe üzerine, ılıklık ise üç ufak kubbe kullanılarak inşa edilmiştir.

En son 1995 yılında Selahattin İşbilir tarafından Hüseyin Esen`e restore ettirilip günümüzdeki haline gelmiştir. İzmir`de en yüksek kubbeye sahip olan hamamdır.

Paylaşın

İzmir: Kıllıoğlu Hacı İbrahim Vakfı Hamamı

Kıllıoğlu Hacı İbrahim Vakfı Hamamı; İzmir’in Konak İlçesi, Tilkilik Semti, Anafartalar Caddesi üzerinde yer alır.

Hamamın kitabesi bulunmadığından ne zaman ve kimin tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir.

Klasik Osmanlı mimarisi plan düzeninde olduğu sanılan hamam, moloz taş ve tuğladan yapılmıştır. Soğukluk ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelen hamamın halvet kısmı bulunmamaktadır.

Soğukluk bölümü kare planlı olup, üzeri sekizgen kasnaklı bir kubbe ile örtülü idi.

Uzun yıllar kendi haline terk edilen bu hamam 1965 yılına kadar kömür deposu olarak kullanılmış, sonra da yıkılmıştır. Hamamdan günümüze ancak ‘sıcaklık’ bölümü ile bazı duvar kalıntıları ulaşmıştır.

Paylaşın

İzmir: Basmane Hamamı

Basmane Hamamı; İzmir’in Konak İlçesi, Basmane Mahallesi, Anafartalar Caddesi üzerinde yer alır.

Hamamın yapım tarihini belirten bir bilgiye rastlanmamıştır. Yapı üslubundan XVIII.-XIX. yüzyıllarda yapıldığı sanılmaktadır.

Kesme taş ve tuğladan yapılan hamam soyunmalık, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelmiştir.

Soyunmalık bölümü kare planlı olup, üzeri pandantifli bir kubbe ile örtülmüştür.

Bunun dışında kalan bölümlerin üzeri tonozla örtülüdür. Ilıklık ayna tonoz örtülü olup, üç bölümden meydana gelmiştir.

Sıcaklık bölümü kare planlı olup, üzeri pandantifli bir kubbe ile örtülüdür. Hamam günümüzde iyi bir durumdadır.

Paylaşın

İzmir: Çukur Hamamı

Çukur Hamamı; İzmir’in Konak İlçesi, Tan Mahallesi sınırları içerisinde yer alır.

Hamamın yapım tarihini belirten bir kitabesi bulunmamaktadır. Yapı üslubundan XVII.-XVIII. yüzyıllarda yapıldığı sanılmaktadır.

Kesme taş, moloz taş ve tuğladan yapılmış olan hamam soyunmalık, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelmiştir.

Soyunmalık kısmı kareye yakın dikdörtgen planlı olup, üzeri ahşap bir kubbe ile örtülmüştür.

Ilıklık kare planlı, üzeri de çapraz tonozla örtülüdür. Buradan geçilen sıcaklık ise dikdörtgen planlıdır ve üzeri manastır tonozu ile örtülüdür.

Paylaşın