Antiocheia Ad Cragum Antik Kenti; Antalya’nın Gazipaşa İlçesi, Güney Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır.
Kentin bulunduğu bölge denize dik inen dağlık bir araziden oluşmaktadır. Deniz seviyesinden yüksekliği 300 metredir. Burada kalıntılar nekrapol alanı, sütunlu cadde , kilise, hamam, agora, anıtsal kapı ve orta çağ kale surlarıdır. Antioche Ad Gragum 4. Commagene kralıdır. Krallığın merkezi Adıyamandır. Kent daha sonra Roma ve Bizans dönemlerinde iskan görmüştür.
Lamos Antik Kenti; Antalya’nın Gazipaşa İlçesi, Adanda Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Köy dolmuşları ile ulaşım mümkündür.
Antik Kent, yüksek ve sarp bir dağın zirvesinde kurulmuştur. Kent surla çevrili olup doğuya bakan kente giriş kapısının güneyinde büyük bir kule yer almaktadır. Kentin diğer yapıları agora, doğal kayaya oyulmuş çeşme ve iki adet tapınak sayılabilir.
Bu kentin akropolinde blok taşların oyulması ile yapılmış yekpare lahitler önemli kalıntılar arsındadır. Kent olasılıkla geç Roma döneminde Lamotis olarak adlandırılan bölgenin başkenti durumunda idi. Dağlık Klikya bölgesinin kültürünü ve sanatını en iyi şekilde yansıtmaktadır. Kent en görkemli dönemini Callianus zamanında geçirmiş olmalıdır.
Nephelis Antik Kenti; Antalya’nın Gazipaşa İlçesi, Muzkent Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Köy dolmuşlarıyla ulaşım mümkündür.
Kentin adına arkeoloji literatüründe rastlanmamıştır. Ancak Nephelis olarak lokalize edilebilir. Kent üç bölümden oluşmaktadır.
Ala Kilise olarak bilinen düzlükte yer alan yapı kalıntısı. Akrapol ve yamaçları ile kuzey kısmı. Birinci bölümdeki yapı dikdörtgen planlı çok mekanlıdır.
İkinci bölümdeki akrapol kuzeyindeki küçük tepenin üzerinde ve yamaçlarında yer alır. Sur duvarları kısmen sağlamdır. Burada tapınak niteliğini taşıyan bir yapı kalıntısı vardır.
Üçüncü bölüm ise tahrip olmuş tek bir yapının bulunduğu yerdir. Kentin geniş bir akrapolü ve taş yatağı vardır.
Altıkapı Han; Antalya’nın Gazipaşa İlçesi, Yakacık Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Köy dolmuşları ile ulaşım mümkündür.
Yaklaşık dikdörtgen planlı moloz taş ve harç kullanılarak yapılmış önde revak kısmı yer almaktadır. Revak açıklıkları kemerli kapılarla sağlanmış. Bunlardan üç tanesi tam olarak kalmış diğerleri yıkılmış durumdadır.
Bunun dışında yapı sağlam olup, revakın kuzey yönünde birbirine paralel altı uzun mekan yer almaktadır. Mekanlar birbirine kemerli kapılarla bağlanmaktadır. Mekanlar içerisinde mazgal delikleri aydınlatmayı sağlamaktadır. Yapı yanındaki köşkle bağlantılı bir han olabilir.
Cestrus Antik Kenti; Antalya’nın Gazipaşa İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe merkezine 6 km. mesafede yer alan Antik Kente şehir içi araçlarla ulaşım mümkündür.
Kilisetepe olarak gösterilen 350 metrelik yükselti üzerinde yer alır. Kalıntılar yaklaşık 400 metrekarelik bir alana yayılmıştır. Yazıtlara göre Cestrus Antik Kenti olarak lokalize edilmiştir. Kenti çevreleyen sur duvarları tepedeki plato boyunca uzanmakta ve güney yönde hala görünmektedir.
Surun çevrelediği plato üzerinde geniş bir agora, Vepasianus’ a ait olduğu sanılan bir tapınak, bunu güneyinde Antonius tapınağı ve agoranın doğusunda bir anıtsal mezar bulunmaktadır. Kent yazıtlara göre MS 1 ve 2. yy’ a tarihlenmektedir.
Orta Çağ Kulesi; Antalya’nın Gazipaşa İlçesi, Kahyalar Beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.
Bıçkıcı Manastırının batı tarafındaki sahil düzlüğünde yer alan iki katlı moloz taş duvar örgülü yapıdır. Kareye yakın planlıdır. İki katlıdır. Beşik tonozla örtülüdür. Alt katta batı ve doğu duvarları yıkılmıştır. Batı üst kat duvarında ve güneyde birer pencere bulunmaktadır.
Bıçkıcı Manastırı; Antalya’nın Gazipaşa İlçesi, Kayhalar Beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.
Erken Bizans döneminde tarihlenen manastır yapıları denilebilecek kalıntılar yer almaktadır. Tüm yapılar yerel moloz taşlardan bol harçlı yapılmış olup, tüm yapıların merkezinde sayılabilecek üç motifli dairevi apsisli bir bazilika vardır. Sadece kuzey duvar ayakta kalmıştır. Kilisede en az iki belki üç yapı evresi görünmektedir. Daha sonra sarnıca dönüştürülmüştür.
Sayacak Mağarası; Antalya’nın Gazipaşa İlçesi, Gökkuzluk Yaylası sınırları içerisinde yer almaktadır. Özel araçla ulaşım sağlanmaktadır.
Karstik sahalarda akarsuların kalkerli kayaçları eriterek yeraltında oluşturmuş oldukları kilometrelerce uzunluktaki yeraltı dehlizleri de ilçe sınırları içinde rastlanan oluşumlardandır. Gökkuzluk Yaylası’nda bulunan bu düden şekli nedeniyle bu adı almıştır.
Yalan Dünya Mağarası; Antalya’nın Gazipaşa İlçesi, Beyrebucak Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Köy dolmuşları ile ulaşım mümkündür.
Son zamanlarda yapılan hummalı çalışmalardan sonra Akdeniz bölgesinin en ilgi çeken mağaralarından biri haline gelen Yalandünya Mağarası, dağın 400 metre içinde bulunur. Mağaranın en büyük özelliklerinden biri de oluşumunun hala devam ediyor oluşudur. İçinde tarih boyunca oluşmuş tünelleri gezerken odacıklara bağlanabilinmektedir. Devasa sarkıt ve dikitler ile oyuklar bulunmaktadır.
Boyu yaklaşık olarak 4 kilometre olan mağaranın yalnızca 450 metresi ziyaretçiler tarafından gezilebiliyor. Yaklaşık 50 yıl önce göçük sonrası ortaya çıkan Yalandünya Mağarası’nın içerisinde yapılan tadilatla yürüyüş yolları ve ışıklandırma sistemi yapılan mağaranın, yaklaşık 5 milyon yıl yaşında olduğu tahmin edilmektedir.
Mağaraya Yalandünya Mağarası denmesinin de bir hikâyesi vardır. Efsaneye göre zamanında bu mağarada yaşayan bir adam çevre köylerden bir kıza âşık olur ve bu aşk karşılıklıdır. Bu iki âşık mağarada bulunduğu bir sırada deprem olur ve mağara çökerek bu iki aşığı ayırır. Böylece aşkları da hayatları da yalan olur ve mağaranın adı Yalandünya Mağarası olarak anılmaya başlanır.
Selinus Antik Kenti; Antalya’nın Gazipaşa İlçesi, sınırları içerisinde yer alır. Antalya ve Alanya’dan Gazipaşa otobüsleri ile ulaşılabilir.
Kentin akrapolü tepeye kurulmuştur. Kent Helenistik, Roma ve Bizans Dönemlerinde yerleşim görmüştür. Selinus Dağlık Klikya Bölgesi’nin en önemli bölgesidir. Roma İmparatorlarından Trijan’ ın bu kente ölmesinden dolayı kent bu adı almıştır. Roma yerleşiminin yoğun olduğu kentte Orta Çağ Kalesi, Agora, Büyük ve Küçük Hamam, Şekerhane Köşkü ve Anıtsal Mezarlar günümüzde görülebilen mimari yapılardır.
Akrapol içerisinde kilise ve sarnıç günümüze kadar gelmiş önemli yapılardır. Selinus kentinini diğer yapıları sahilde ve yamaçta yer almaktadır. Bu yapılar arasında hamamlar, agoralar, Selçuklu Köşkü, su kemeri ve Nekrapol alanı bulunmaktadır. Nekropoldeki anıtsal mezar önemlidir. Alanya Arkeoloji Müzesi’ndeki ostoteklerin çoğunluğu Selinus Nekropolünden getirilmişti, bu da Selinus’ ta bir atölyenin varlığını düşündürmektedir.
