Yalova: Termal, Atatürk Köşkü

Atatürk Köşkü; Yalova’nın Termal İlçesi, Gökçedere Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım sağlanmaktadır.

Atatürk Köşkü; Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından 15.5.1983 tarih ve 14971 sayılı kararla Korunması Gerekli Kültür Varlığı olarak tescil edilmiştir. Atatürk Köşkü, TBMM Milli Saraylara bağlı olarak hizmet vermektedir.

Bina kargirdir ve arazinin eğimine uygun olarak inşa edilmiştir. Kuzey- güney doğrultusunda uzunlamasına dikdörtgen bir alanın üzerine yerleştirilmiştir. Yapı kırma çatıyla örtülüdür. Doğu cephesinde zemin kata teras, birinci kata “ L” biçimli bir balkon yerleştirilmiştir. Güney cephesinin güneydoğu köşesine giriş verilmiştir. Burası gömme balkon içine alınmıştır. Güneybatı köşesi pahlanmıştır.

Batı cephesi olan giriş cephesine, çok sayıda pencere açılmıştır. İçeriye altı basamaklı bir merdivenle girilir. Buradan büyük bir orta sofaya geçilir. Bu bölüm “Şeref salonu” olarak adlandırılır. Salonun kuzey bölümünde toplantı ve yemek odasına geçilir. Terastan, toplantı ve yemek salonuna birer kapıyla girilebilen, binanın kuzey cephesinde küçük bir çalışma odası yer alır. Zemin katta Makbule Hanım’ın odası, Hizmetlilerin odası, bir oturma odası ve banyo bulunmaktadır.

Üst kat orta sofa, giriş bölümünün üstündeki kahvaltıların yapıldığı çinili balkona açılmaktadır. Çinili balkonun sağında bir banyo yer alır. Koridor başlangıcında ilk olarak Prof. Dr. Afet İnan‘ın odası bulunmaktadır. Buradan birbirine bağlı olan iki ayrı dinlenme odasına girilmektedir. Dinlenme odasının sonuncusu Atatürk’ün çalışma odasına bir kapıyla açılır. Çalışma odası da Atatürk’ün yatak odasıyla bağlantılıdır. Her iki odanın önünde “L” biçimli birer balkon bulunmaktadır. Yatak odasının açıldığı banyo orijinal armatürlere sahiptir.

Orta salonun sağ yanında kalan bölüm, misafirlere ayrılan odaları kapsamaktadır. Banyonun yanındaki ilk oda, misafir yatak odasıdır. Bu oda ve Atatürk’ün banyosu, içeriye çekilmiş bir balkona açılmaktadır. Koridorun üstünde bulunan yan yana iki yatak odasından soldaki Atatürk’ ün manevi kızı Sabiha Gökçen’e, sağdaki oda ise Zehra Hanım’a aittir. Bu odanın bitişiğinde bir banyo ve hizmetlilere ait birer oda yer almaktadır.

Yapının dış cephesinde herhangi bir süsleme öğesine rastlanmaz. Giriş cephesi Art- Deco özelliklerine sahiptir. İç mekânda tavandaki alçı süslemeler ve mobilyalarda geç rokoko ve ampir üslup izlenir. Binanın iç dekorasyonunda yer alan mobilyalar Dolmabahçe Sarayı’ndan getirilmiştir.

Mimarı Prof.S.Hakkı Eldem’dir. Köşk’te ilk yabancı devlet adamı olarak İran Şahı ağırlanmıştır. Köşk tamamen ahşaptan yapılmış olup, iki katlıdır. Üç şeref salonu ve onbir odası vardır. Dönemin kullanılan eşyası ile birlikte korunan Köşk müze olarak halka açıktır.

Çok partili sisteme geçiş, Yerli Malı Haftası, Türk Tarih ve Dil Kurumlarının kurulması, Kuran’ı-Kerim’in Türkçeleştirilmesi çalışmaları gibi zamanın birçok önemli kararları burada alınmıştır. Köşk’te bulunan bazı eşyalar ve özellikleri; Kurşunlu banyo ve kadınlar tablosu (Nurettin Niyazi 1930) Bir dağ yamacı ve bazı hayvanları temsil eden bir resim (Ayvazoski–1875). Halılar: İran, Hereke. Vazolar: Yıldız porselen, Fransa, Japon ve Çin, ayrıca bir tanesi Mısır yapımın Hiyeroğlif yazılarla süslü pirinç ve abanoz ağacından yapılmış.

Karyolalar: Pirinç yatak odası takımı, Fransız lake sandalyeler ceylan derisi ile kaplanmıştır. Radyo: Alman (RCA) marka. Piyano: Wilheelm Spaethe (Gera) Anneannesinden kalan kanaviçeli seccade. Masa: iki tarafı da eşit yapılmış, her iki tarafa kullanılıyor, İngiliz yapımı demir aksamları, yaldız altından kaplama. Dosya Dolabı: Kaplama, gül ağacı, demir aksamları yaldız altın. İran Şahı’nın hediyesi saat, şamdan altın, yaldız kaplama.

Paylaşın

Trabzon: Atatürk Köşkü

Atatürk Köşkü; Trabzon’un Ortahisar İlçesi, Soğuksu Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Atatürk, 1924 yılında Trabzon’a ilk ziyaretini gerçekleştirdiğinde bu köşkte ağırlanmış ancak konaklamamıştır. İkinci kez Kasım 1930’da Trabzon’u tekrar onurlandırdığında köşkte ağırlanmış ve çok memnun kalmıştır. Haziran 1937’de kendisi için düzenlenen köşkte iki gece kalmış ve 11 Haziran gecesi bu köşkte bütün mal varlığını, canından çok sevdiği Türk ulusuna armağan etme kararı almış ve mal varlığının bir listesini hazırlayarak gereğinin yapılması için başbakana göndermiştir.  Atatürk Köşkü olarak anılan bu bina 1943 yılında müzeye dönüştürülerek hizmete açılmıştır.

Atatürk Trabzon’daki köşkten mal varlığını milletine adarken şöyle demiştir: “Mal ve mülk bana ağırlık veriyor. Bunları milletime bağışlamakla ferahlık duyacağım. İnsanın serveti kendi manevi kişiliğinde olmalıdır. Ben büyük milletime daha çok şeyler vermek istiyorum.”

1890 yılında Konstantin Kabayanidis tarafından yaptırılmıştır. Çam ağaçlarıyla çevrili bir bahçe içerisinde yer alan yapı, Avrupa ve Batı Rönesans mimarisinin etkilerini taşımaktadır. Yapı, bodrum kat, zemin kat ve iki normal kattan oluşmaktadır. Giriş katında oturma odası, dinlenme odası, yemek odası ve misafir odası bulunmaktadır. Birinci katta çalışma odası, büyük yatak odası, bekleme odası ve toplantı odası vardır.

İkinci katta ise iki küçük oda mevcuttur. Yapı, mozaik döşemeleri, alçı süslemeleri, geniş ve süslemeli saçakları ile dikkat çekicidir. Atatürk, 15 Eylül 1924’te Trabzon’a ilk kez geldiğinde, Soğuksu semtine yaptığı gezintide köşkü görmüş ve çok beğenmiştir. Köşkün mülkiyeti, 1930 yılında Trabzon Özel İdaresince Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal Paşa’ya devredilmiştir. Trabzon’dan bir heyet Ankara’ya giderek köşkün tapusunu ve anahtarını Atatürk’e teslim etmiştir.

Atatürk, 10–12 Haziran 1937 tarihlerinde üçüncü ve son kez Trabzon’a geldiğinde, iki gece bu köşkte kalmış ve 11 Haziran 1937 gecesi, bütün mal varlığını canından çok sevdiği Türk ulusuna armağan etme kararını bu köşkte almıştır. Atatürk aynı gece, mal varlığının bir listesini hazırlayarak gereğinin yapılması için Başbakan’a göndermiştir. Köşk, 1942 yılında müze olarak hizmete açılmıştır. Müzede, günümüzde 19. yüzyıl sonu ile 20. yüzyıla ait mobilyalar, porselenler, halılar ile Atatürk’e ait tablolardan oluşan etnografik nitelikli eserler sergilenmektedir.

Yığma yapım sistemiyle inşa edilen yapıda malzeme olarak kesme taş kullanılmıştır. Yapı doğu batı doğrultusunda araziye yerleşmiştir. Yapı, bir bodrum kat, bir zemin kat ve iki normal kattan oluşmaktadır. Yapının dıştan üst örtüsü kırma çatı olup çatı kaplama malzemesi Marsilya kiremittir. Çatı saçak altları geniş olup altları ahşap ile kaplanmıştır. Saçaklar dişli formda hareketlendirilmiştir. Yapı, simetrik olmayan düzensiz cephe düzenlemelerine sahiptir.

Yapının kuzey cephesinde birinci normal katta geniş bir terası bulunmaktadır. Yapının zemin kat ana girişi güneydoğu yönünde bulunmaktadır. Giriş kotuna tek kollu mermer basamak ve demir korkuluklu merdiven ile ulaşılmaktadır. Giriş kapısı yuvarlak kemerli, çift kanatlı ve demirdir. Kuzeybatı yönünde zemin kat tali girişi bulunmaktadır. Giriş kapısı dikdörtgen formlu, çift kanatlı ve demirdir. Yapının bodrum kat girişi doğu cephesinde bulunmaktadır. Giriş kapısı dikdörtgen formlu, çift kanatlı ve demirdir.

Yapının birinci normal kat pencereleri basık kemerli, diğer pencereler dikdörtgen formludur. Tüm pencereler çift kanatlı ve ahşaptır. Yapının cepheleri sıva üzeri beyaz boya olup köşeler yuvarlatılarak belirginleştirilmiştir. Yapı iç mekânında, duvar ve tavanlarda yoğun bir şekilde kalem işi bezemeler mevcuttur. İç mekânda zeminde mozaik döşemeler ve tavanda alçı süslemeler dikkat çekmektedir. Odalar, girişten ulaşılan holün çevresinde planlanmıştır. Üst katlara çıkan merdiven güney duvarına bitişik olarak konumlanmıştır ve merdiven çift kollu ve ahşaptır.

 

Paylaşın

Diyarbakır: Atatürk Köşkü

Atatürk Köşkü; Diyarbakır’ın Yenişehir İlçesi, Köşkler Mahallesi, Eski Mardin Yolu üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Atatürk Köşkü, Diyarbakır surlarının 2, 5 Km. güneyindedir. Atatürk, Çanakkale Savaşından sonra 1916 yılı şubat ayı sonlarında 16. Kolordu Komutanı olarak Doğu, cephesinde görevlendirilmiş, 14 Mart 1916 günü Kolordu Karargahı olan Diyarbakır’a gelmiştir.

Diyarbakır surlarının dışındaki Semanoğlu Köşkü Atatürk’e verilmiştir. Atatürk 27 Mart 1917 tarihine kadar bu köşkte kalmıştır. 1917 yılı Mart ayında 2. Ordu Komutanı olarak Diyarbakır’a tekrar gelen Atatürk, bu kez Mardin Kapısı dışındaki Pamuk Köşkünde kalmıştır.

Diyarbakır Belediyesi 5 Nisan 1926 günü aldığı bir karala Atatürk’ü fahri hemşehrileri olarak seçmiş ve Diyarbakır’a ilk gelişlerinde kaldığı Semanoğlu Köşkünü kendisine hediye etmiştir. Köşk o günden sonra Atatürk Köşkü olarak tanınmıştır.

Diyarbakır Atatürk Köşkü, Diyarbakır evleri tipinde geniş eyvanlı siyah-beyaz kesme taşlardan yapılmış örneklerinden biridir. Eyvanın duvarındaki mermer sebilden havuza dökülen sular, köşke serinlik vermektedir.

Girişin sağındaki küçük kapı mutfağa solundaki kapı da çay ocağına açılmaktadır. Üst katta çalışma ve yatak odaları vardır. Atatürk’ün ölümünden sonra, Atatürk Köşkü Diyarbakır belediyesinin korumasında yeniden onarılmış ve ziyarete açılmıştır.

Paylaşın

Bilecik: Atatürk Köşkü

Atatürk Köşkü; Bilecik’in Bozüyük İlçesi, Muratdere Köyü, Gülalan Mevkii’nde yer almaktadır. Bozüyük ilçesine 22 kilometre uzaklıktadır.

Bozüyük – Bursa yolunun Murat Dere orman deposu yol ayrımından 10 km. sonra köşke ulaşılabilir.

Orman dokusu içerisinde yer alan Atatürk Köşkü güzel bir sivil mimari örneğidir. 1930 yılında Bilecik’i ziyaret eden Atatürk bu köşkte ağırlanmıştır.

Paylaşın