Salih Bey Camii; Artvin’in Merkez İlçesi, Çayağzı (Korzul) Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.
Kitabesine göre cami, H:1207 (M:1792) tarihinde Livana sancak beylerinden Salih Bey tarafından yaptırılmıştır. Son cemaat yeri sonradan eklenmiştir. Yapı, 1980’li yıllarda Cami Yaptırma Derneğince restore edilmiş olup, günümüzde işlevini sürdürmektedir.
Yapı, bodrum katı üzerinde yükselmekte olup, kuzeyinde sonradan eklenmiş olan son cemaat yeri, kuzeybatı köşesinde minare, batı cephesinde yakın zamanda inşa edilen üç katlı betonarme Kuran Kursu binası, doğu yönünde ise şadırvanının yanı sıra kuzeybatı yönünde tarihi çeşmesi yer almaktadır.
Cami, kareye yakın plana sahiptir. Yapının cepheleri oldukça sade tutulmuştur. Yapıya dıştan bakıldığında tarihi değeri olduğu anlaşılmakla birlikte, yapılan onarımlarla orijinal dokuya uyulmuş olsa da iç mekan hayli farklılaşmıştır.
Satlel Kilisesi; Artvin’in Şavşat İlçesi, Söğütlü Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Kilise, ilçe merkezinden yürüme mesafesindedir.
Değişik zamanlarda onarımlar geçirdiği anlaşılan yapı, muhtemelen Ortaçağ Dönemi’nden sonra kilise olarak inşa edilmiştir. Daha sonra, kilise büyütülmüştür. 1923 yılında kilise camiye çevrilmiştir. Günümüzde herhangi bir amaç için kullanılmamaktadır. Vakıf arazisi üzerinde bulunmakta olup, etrafı Osmanlı döneminden kalma hazire ile çevrilmiştir.
Kuzey güney doğrultusunda dikdörtgen çerçeveden oluşan yapı, dıştan 15.75×11.75 m. ölçülere sahip olup, karmaşık bir plan arz etmektedir. Kuzeyde ve güneyde dikdörtgen planlı iki mekan bulunmaktadır. Tüm yapı, dıştan kuzey güney doğrultusunda çift pahlı çatıyla örtülmüştür. Yapı, plastik ve freskli süsleme açısından sadedir. Ancak doğu cephesinde, haç motiflerinden oluşan plastik süslemelere yer verilmiştir.
Cephe duvarları, dolgu duvar tekniğinde örülmüştür. Yer yer düzgün kesme taş malzeme de kullanılmıştır. Kuzey cephesi dışında, diğer tüm cepheleri sağlam olan yapının özellikle kuzey mekanın ( son cemaat yerinin ) üst örtüsü tümüyle çökmüştür. Çatısı anarıma muhtaçtır. Minberi yerinden alınmıştır.
Borçka Şehitliği; Artvin’in Borçka İlçesi yerleşim sınırları içerisindedir. Şehitlik, ilçe merkezinden yürüme mesafesindedir.
1877- 1887 Osmanlı- Rus Savaşında Şehit düşen Yüzbaşı İsmail Bey, vazife başında şehit düşen Yüzbaşı Ahmet Berk ve Üsteğmen Lütfi Dalkıran adına inşa edilmiştir. 14 şehit için yapılmıştır.
Ulukent Camii; Artvin’in Arhavi İlçesi, Ulukent Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Köy araçlarıyla ulaşım mümkündür.
Kitabesi bulunmayan yapı, kayıtlara göre XIX. yy.’ın başlarında inşa edilmiştir. 1896 tarihinde son cemaat yeri eklenmiştir. Orijinalde ahşap olan minaresi rüzgarla yıkılarak, günümüzde taş minare yeniden inşa edilmiştir.
Güneyden kuzeye doğru meyilli bir alan üzerinde bulunan cami, yüksekçe bir kaide üzerinde oluşturulmuş olup, kuzeyinde 3.50 m. genişliğinde son cemaat yeri, kuzeydoğusunda minaresi ile birlikte asıl mekan dıştan 12.25 X10.60 m. ölçülerinde kareye yakın dikdörtgen plana sahiptir.
Ana mekan ve son cemaat yerinin bu yöndeki yüzeylerinden oluşan doğu cephesinin eksenden kuzeye kayan kısmında dışa taşıntı yapan minare kaidesi ve gövdesi yükselmektedir. Arazi durumundan her iki mekanın alt seviyelerinde hiçbir pencere bulunmamaktadır.
Üst seviyede ise her iki bölümün ikişer penceresi yer almaktadır. Cephe üstten dışa taşırılmış düz ahşap saçakla sonlanmaktadır. Güney cephenin yüzeyinde ise iki sıradan oluşan ve simetrik olarak yerleştirilmeyen altta dört, üstte iki pencere yer almaktadır. Alttakiler üsttekilere göre büyük tutulmuş ve demir korkuluklara sahiptir. Pencerelerin tümü dikdörtgen formludur. Zemine oturtulan cephe tabanı üstten doğu cephesine olduğu gibi düz saçaklıdır.
Kapı, pencere ve mihrapta düzgün kesme taş kullanılmışken iç mekanın duvarları tümüyle sıvanarak kaplandığından buranın malzemesi anlaşılmamaktadır. Geri kalan kısımlarda iyi işçilikli ahşap malzeme görülmektedir. Çatıda alaturka kiremit kullanılmıştır. Kısmı onarımlar geçiren yapı günümüzde ibadete açık durumdadır.
Esbeki Manastırı; Artvin’in Yusufeli İlçesi, Darıca Köyü, Havuzlu Mahallesi, Esbeki Kalesinin batısında yer almaktadır. Köy dolmuşları ile ulaşım mümkündür.
Manastır, Kilise, Şapel, Gözetleme kulesinden oluşmaktadır. Etrafı surlarla çevrelenmiştir. Manastırın günümüze ulaşan kitabesi bulunmamaktadır. Üç nefli bazilikal planlı manastır kilisesinin örtü sistemi dışında kalan kısımları ayaktadır. Yapı yöredeki kiliseler içerisinde en fazla tahrip görenlerin başında gelmektedir.
Apsis içerisinde freskolara rastlanmaktadır. Duvarlar büyük boyutlu, kaba yontulmuş taşlarla örülmüş, arada ince harç kullanılmıştır. Bu yapı tekniği ile kilise 9. yy’a tarihlenmektedir. Kilisenin güneyinde tek nefli, iki katlı mezar şapeli bulunmaktadır. Doğu batı doğrultusunda beşik tonoz örtüye sahiptir.
Dıştan tuğla kaplıdır. Doğu ve batı duvarlarında birer adet mazgal pencere açıklıkları yer almaktadır. Kuzeyde ve batıda farklı dönemlere ait sur duvarları, gözetleme kulesi, tek nefli şapel manastırın diğer yapılarıdır. Günümüze mezar şapeli dışında oldukça harap bir şekilde ulaşmıştır.
Sahara Karagöl Milli Parkı; Artvin’in Şavşat İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe merkezine 25 km. mesafededir. Özel araçlarla ulaşım mümkündür.
Genel olarak sahada Palaojen ve Neojen arazileri yer alır. Yöredeki kayaçların büyükçoğunluğu sedimanter kökenlidir. Ender bir topoğrafik karakter gösteren Karagöl ve çevresi yer yer vadilerle yarılmıştır. Bu yarılmalar yörede heyelan ve kütle hareketlerinin aktif olmasına neden olmuştur.
Karagöl; rasyonel olarak kayan kütlenin gerisindeki çanakta biriken suların meydana getirdiği bir heyelan gölüdür. Göl çevresi yoğun ormanlarla kaplı olup, ormanı meydana getiren ağaç türleri genelde ladin ve çamlardan ibarettir. Bu doğal öğelerin ördüğü Karagöl, ender manzara güzelliklerine sahiptir. Ayrıca gölün kuzeydoğusundaki Bagat mevkii ve çevresinde çim kayağı pisti niteliğine sahip alanlar mevcuttur.
Ender manzara güzellikleri, kültürel, rekreaksyonel ve turistik potansiyeli olan sahada Bitki Türlerinden ; Ağaç olarak ; Ladin, Sarıçam, Ahlat, Ağaççık olarak; orman gülü, Kızılcık, Fındık, Çalı olarak ; Orman Çileği, Böğürtlen ve Otsu bitkiler olarak da; Eğrelti ve çayır otları bulunmaktadır. Hayvan Türlerinden: Memeli hayvanlardan; Ayı, Kurt, Tavşan, Domuz, Porsuk, Tilki, Sincap, Vaşak, Kuşlardan; Keklik Doğan Yabanı Güvercin, Karga, Saksağan, Sığırcık, Alakarga, Balıklardan; Alabalık ve Sazan, Sürüngenlerden ise Yılan, Kertenkele ve Kaplumbağa bulunmaktadır.
Karagöl bölümünde kır gazinosu olarak kullanılan ve 20 yataklı konaklama hizmeti veren bir tesis bulunmaktadır. Karagöl’ün doğu ve batısında bulunan ormanlık alanlar günübirlik ve kamping kullanımı için iyi nitelikler arz etmektedir. Sahara kesiminde ise; yayla özelliği gösteren yörede, Kocabey Yaylası kışlağı konaklama merkezi olarak sabit tesisli hizmet sunacak potansiyel arz etmektedir. Yukarıda bulunan yazlık Kocabey Yaylası ise önceki yıllarda olduğu gibi “Sahara Pancar Şenlikleri’nin” düzenlenmesine daha müsait biralan olarak değerlendirilmektedir.
Sahara Bölümü; Şavşat İlçesi sınırları içinde bulunan Karagöl-Sahara Milli Parkı iki ayrı sahadan oluşmaktadır. Orman örtüsü, ladin ve göknarlardan meydana gelmiş olup, oldukça seyrek dokuya sahiptir. Yörede antro-projen step karakterinde sahalar geniş alanlar kaplamaktadır. Kocabey yaylası ve çevresinde alpin zona ait bitki türlerine rastlanmaktadır.
Yörenin genel olarak örtü bazaltlarından meydana gelen bir jeolojik yapısı vardır. Örtü bazaltlarının sıyrıldığı yerlerde Tersiyer formasyonlar ortaya çıkar. Yer yer derin vadilerle parçalanan yörede eğim değerleri oldukça yüksektir. Sahara, bu eğimli arazide 1700-1800 metrelerde kademeli olarak yer alan sınırlı düzlüklerden birisi olarak belirir. Alt zonlarda sarıçam bulunmaktadır. Kocabey Yaylası ve çevresinde Alpin Zon’a ait bitki türleri yer almaktadır.
Reşat Deresi kenarında 1700-1800 metrelerde kademeli olarak yer alan düzlükler aynı zamanda “Sahara Pancar Şenlikleri”ne sahne olmaktadır. Bu şenliklere bölge dışında oturan yöre insanları da katılarak bölgeye iç turizm açısından oldukça büyük ekonomik katkı sağlamaktadır. Ender manzara güzellikleri, kültürel rekreasyonel ve turistik potansiyeli yüksek, zengin flora ve fauna, ilginç jeolojik özellikleri ve doğal peyzaj güzelliğiyle korunmaya değer milli bir varlığımızdır.
Orta Mahalle Camii; Artvin’in Merkez İlçesi, Orta Mahalle, Cami Sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.
Caminin herhangi bir kitabesi bulunmamakla birlikte, XVIII y.y’ın sonu veya XIX. y.y’ın başlarında inşa edilmiş olduğu tahmin edilmektedir. 1971 ve 1994-1995 yıllarında iki kez tamir görmüştür. 1994 yılında Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nce başlatılan restorasyon çalışmaları halen devam etmektedir.
Günümüzde yapı bazı eksikliklerle birlikte ibadete açık bulunmaktadır. Caminin kuzeybatı köşesinde altı şadırvan üste geçici Kuran Kursu olarak kullanılan betonarme bir yapı ile doğu yönünde haziresi bulunmaktadır. Altında bodrum katı bulunan cami, kareye yakın planlı olup, son cemaat yeri ve minaresi bulunmamaktadır. Minaresi bulunmayan yapı; kapı, pencere ve köşelerinde izlenen kesme taş dolgusu olamasa tamamıyla yeni inşa edilmiş bir görünüm vermektedir. Süsleme açısından oldukça sadedir.
Çavuşlu Camii; Artvin’in Borçka İlçesi, Çavuşlu Köyü yerleşim sınırları içerisinde yer almaktadır. Köy dolmuşları ile ulaşım mümkündür.
Caminin giriş kapısı üzerinde olan kitabeye göre cami miladi 1860 yılında yapılmıştır. İki katlı olarak yapılan yapı dikdörtgen planlıdır. Giriş kapısına merdivenler vasıtasıyla ulaşılmaktadır.
Caminin neredeyse tamamında ahşap malzeme kullanılmıştır. Mihrabı ahşaptandır ve oyma tekniğinde yapılmıştır. Caminin üzeri kırma çatıyla kapatılmıştır. Minaresi olmayan cami küçük ölçülerdedir.
İbrikli Kilisesi; Artvin’in Borçka İlçesi, İbrikli Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Köy dolmuşları ile ulaşım mümkündür.
Literatürde adına rastlanmamakla birlikte yöredeki diğer Hıristiyan dini mimarisine yakın benzerlik gösterdiğinden yapı, muhtemelen Ortaçağ dönemi içinde Bagratlılar zamanında inşa edilmiştir. Hangi tarihe kadar işlevini sürdürdüğü bilinmeyen kilise, yörenin İslamlaşmasından sonra herhangi bir amaç için kullanılmamıştır.
Günümüzde harabe bir durumdadır. Günümüze ulaşan veya kayıtlara geçen kitabesi bulunmamaktadır. Birkaç evden oluşan mahallenin güneydoğusunda bulunan çayır içinde yer almaktadır. Etrafı ağaçlarla çevrilen ve adeta gizlenen kilise, oldukça küçük boyutlu olup, serbest haç plana sahiptir.
Haç kolları dıştan iki pahlı çatıya sahiptir.Haç kollarının arasında kalan orta mekanın üzerinde yapıya göre abartılmış yükseklikte silindirik gövdeli ve üstü konik külahlı kasnak bulunmaktadır. Kansak gövdesinin her birinin ekseninde yuvarlak kemerli, dar, uzun ve dikdörtgen formunda dört pencere bulunmaktadır. Girişi batıdan olan kilisenin içi iki bölümden oluşmaktadır.
Batı kısmında üzeri doğu-batı doğrultusunda tonoz örtülü mekan ve bunun devamında asıl mekan yani naos gelmektedir. 4.40×4.40 m. ölçüsündeki naos, köşelerdeki duvar payelerine iki kademeli kemerler yardımıyla oturtulan, pandantif geçişli ve yüksek kasnaklı kubbe ile örtülmüştür. Naosun kenarlarındaki haç kolları oldukça kısa tutulmuş olup, üstleri tonoz örtüye sahiptir.
Kilisenin vurgulanması gereken en önemli yanı freskli süslemeleridir. Naos bölümünde burayı tabandan tavana kadar kuşatan çeşitli freskli süslemeler görülmektedir. Burada Aziz figürlerinin yanısıra Tevrat ve İncil’den seçilmiş çeşitli dini konulu sahneler işlenmiştir. Kahverengi, mavi, yeşil ve sarı renklerin hakim olduğu süslemeler iyi işçiliğe sahiptir. Ancak günümüzde hayli harap olmuştur.
Son Haberler
SOSYAL AĞLARDA BİZ
