Çanakkale Köprüsü İçin Verilen Garanti Tutmadı: Hazineden Milyarca Lira Ödendi

CHP’li Mustafa Sarıgül, Meclis’te yaptığı açıklamada, “1915 Çanakkale Köprüsü için verilen araç garantisinin neredeyse sadece 5’de 1’i sağlanabildi” dedi ve ekledi:

“2022 Mart ve 2023 Mart döneminde Hazinenin işletmeci firmaya ödediği tutarın 5 milyar 75 milyon lira. 12 aylık dönemde fatura 6 milyar 630 milyon lira ile birlikte toplam 11 milyar 705 milyona çıktı.”

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Erzincan Milletvekili Mustafa Sarıgül, TBMM’de 1915 Çanakkale Köprüsü’ne verilen garantilerle ilgili açıklamalarda bulundu.

Günlük 45 bin, yıllık 16 milyon 425 bin araç geçiş garantisi verilen köprüyü bugüne kadar kullanan araç sayısının 6,2 milyon olduğunu, geçmesi gereken araç sayısının ise 32 milyon 850 bin olması gerektiğini belirten Sarıgül, açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

“Çanakkale Köprüsü’nden ikinci yılının sonunda geçmesi gereken araç garantisinin neredeyse sadece 5’de 1’i sağlanabildi. İktidar yap-işlet-devret projeleri için geçiş ücretlerini dolar ve Euro’ya göre belirliyor. ABD tüketici endeksi de bu ücretlere dahil ediliyor” diyen Sarıgül TBMM’de yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Hesaplar alt üst oldu, garanti edilen geçiş sayıları tutmuyor. Geçen yıl dönemin Ulaştırma Bakanı 2022 yılı sonu itibari ile 1 milyon 800 bin araç geçişi sağlandığını, 18 Mart 2023’te köprünün birinci yıl dönümünde bu sayının 2 milyon 200 bin araca ulaştığını açıkladı. Bu rakamlar garanti edilen 16 milyon 425 bin araç sayısının çok uzağında kaldı.

Bu verilerle birlikte 2022 Mart ve 2023 Mart döneminde Hazinenin işletmeci firmaya ödediği tutarın 5 milyar 75 milyon lira. 12 aylık dönemde fatura 6 milyar 630 milyon lira ile birlikte toplam 11 milyar 705 milyona çıktı. 2022 yılında Çanakkale Köprüsünün açılışında Euro 15,5 TL idi. 2023 yılında 19,98 TL oldu ve bugüne kadar da 2 katına çıktı. Güncel kurla yaklaşık 34,81 TL olan Euro’nun köprü geçiş ücretini de 274 TL’den bugün 650 TL noktasına getirdi.

Yüklenici firma köprüyü anlaşma gereği 12 yıl boyunca işletecek. Sadece 4 yıl sonunda köprünün maliyeti karşılanacak. Kaynak ve bütçe emekliye gelince yok, firmalara gelince ise çok.”

Paylaşın

Çanakkale Köprüsü Araç Geçiş Garantisinin Üçte Birinde Kaldı

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, 1915 Çanakkale Köprüsü’nden 5 aylık sürede 2 milyonun üzerinde aracın geçtiğini açıkladı. Köprü için verilen yıllık araç geçiş garantisi 16 milyon 425 bin.

1915 Çanakkale Köprüsü için devletin kasasından müteahhit firmalara ödenecek milyarlarca lira şimdiden ufukta gözüktü. Çünkü, yap-işlet-devret modeliyle ihale edilen köprü için Daelim–Limak–SK–Yapı Merkezi Ortak Girişimi’ne yıllık 16 milyon 425 bin araç geçiş garantisi verildi. Bu hesaba göre köprüden aylık 1 milyon 368 bin araç geçmesi gerekiyor.

Köprünün 18 Mart’ta hizmete açıldığı göz önüne alındığında, araç geçiş garantisine ulaşılabilmesi için aradan geçen toplam 5 aylık sürede sayı 6 milyon 843 bin olmalıydı. Oysa Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’nun bugün yaptığı açıklamaya göre köprüden bugüne kadar geçen toplam araç sayısı ancak 2 milyonu (verilen garantinin üçte birinden daha az) buldu.

Karaismailoğlu yaptığı yazılı açıklamada, mega projelere imza attıklarını söyleyerek, İstanbul Havalimanı, Rize-Artvin Havalimanı, Avrasya Tüneli, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Osmangazi Köprüsü ve 1915 Çanakkale Köprüsü’nü sıraladı.  “1915 Çanakkale Köprüsü’nden açıldığı günden bu yana 2 milyondan fazla araç geçti” Karaismailoğlu, Malkara-Çanakkale Otoyolu ve 1915 Çanakkale Köprüsü ile yoldan 27,8 milyon kilometre, zamandan ise 3,6 milyon saat tasarruf sağladıklarını anlattı.

Yıllık 16 milyon 425 bin araç geçiş garantisi

Hazine, Çanakkale Köprüsü için günlük 45 bin, yıllık 16 milyon 425 bin araç geçiş garantisi vermişti. Verilen garantide ise araç başı ücret 15 euro + KDV olmuştu. Söz konusu rakama ulaşılamaması halinde, aradaki fark Hazine tarafından şirkete ödenecek. Türkiye ve Güney Koreli firmalardan oluşan ‘Daelim–Limak–SK–Yapı Merkezi Ortak Girişimi, köprüyü 16 yıl 2 ay 12 gün işletecek.

Paylaşın

8 Garantili Projede ‘37,5 Milyar Dolar’ Zarar

Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli ile yapılan 4 otoyol, bir tünel ve 3 köprünün toplam maliyeti 22 milyar 215 milyon 713 bin dolar oldu. Aynı projelere kamuya devredilinceye kadar, 59 milyar 747 milyon 817 bin dolarlık geçiş garantisi verildi. Böylelikle devlet kaynaklarıyla 22,2 milyar dolara mal olacak 8 proje için Hazine’den 37,5 milyar dolar daha fazla para çıkacak.

Sözcü’den Emin Özgönül’ün haberine göre; CHP Zonguldak Milletvekili ve TBMM KİT Komisyonu üyesi Deniz Yavuzyılmaz, “Sayıştay raporlarındaki saptamalar, 8 projenin yüzde 169 ve 2,69 kat daha pahalı olduğunu gösterdi. Bu para ile 8 yerine toplam 24 otoyol, köprü ve tünel inşa edilirdi. Üstelik bu projelerde müteahhidin yurt dışından temin ettiği krediye de devlet kefil oluyor” dedi.

Farkı hazine ödüyor

YİD modeli ile yaptırılan geçiş garantili projelerde garanti kapsamındaki araç sayısı tutmazsa, aradaki farkı Hazine ödüyor. Geçen araç sürücüleri ise doğrudan işletmeci şirket kasasına ödeme yapıyor.

45 bin araç geçiş garantisi

1915 Çanakkale Köprüsü da­hil Çanakkale-Malkara Otoyo­lu’nun maliyeti 3 milyar 159 milyon 721 bin 36 avroyu buluyor. 2034’te işletmesi devlete geçecek olan projede köprüden günlük 45 bin araç geçiş garantisi verildi.

Gelir garantisi çok yüksek

2030 yılında kamuya geç­mesi planlanan 445 milyon 521 bin 627 avro maliyetli Menemen-Aliağa-Çandarlı Otoyolu’na günlük 35 bin araç geçiş, toplamda da 541 milyon 301 bin avroluk gelir garantisi verildi.

Eksikler tamaamlanmadı

Bağlantı yolları ile bir­likte toplam 351 kilometre uzunluğundaki Ankara-Niğ­de Otoyolu, 2035 yılında kamuya devredilecek. 1 mil­yar 462 milyon 628 bin 902 avro  maliyeti olan projede halen eksiklikler bulunuyor.

Hedefe ulaşılamıyor

İstanbul’daki Avrasya Tüneli, 2042 yılında kamuya geçecek. 1 milyar 239 milyon 863 bin dolar maliyete sahip projeye verilen günlük araç geçiş garantisi 68 bin ve bu tutmamasına rağmen her yıl bu rakam artıyor.

Milyarlarca dolarlık sapma

Osmangazi Köprüsü ve Gebze-Orhangazi-İzmir Oto­yolu, 2036 yılında kamuya devredilecek. 6 milyar 312 milyon 392 bin 47 dolar maliyete sahip projede hem köprüden hem de otoyoldan geçiş garanti sayısı tutmuyor.

Hedefin yarısına dahi ulaşılamıyor

Yavuz Sultan Selim Köp­rüsü ve Odayeri-Paşaköy Otoyolu projesi 3 milyar 456 milyon 244 bin 239 do­larlık maliyete sahip. Köp­rüden geçiş garantisi yıllık 49 milyon adet ama bunun yarısına dahi ulaşılamıyor.

İşletme süresi uzatıldı

Kuzey Marmara Otoyolu Kınalı-Odayeri kesiminin mali­yeti 2 milyar 72 milyon 257 bin 9 dolar. 2030 yılında kamuya devri planlanan projenin uzunluğu bağlantı yolları dahil 80 kilomet­reyi buluyor. İşletme süresi 4 yıl 9 aydan 12 yıl 4 aya çıkarılan projede garantiler de tutmuyor.

Geçiş garantisi sayısı artırıldı

Kuzey Marmara Otoyolu Kurtköy-Akyazı kesiminin işletmesi 2029 yılında devlete geçecek. 3 milyar 661 milyon 656 bin 404 dolar maliyeti olan projenin araç geçiş garanti sayıları işletmeci şirket lehine artırıldı.

Paylaşın