Metabolik sendrom nedir? Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi

Metabolik Sendrom; bir dizi metabolik sorunun bir arada görülme durumudur. Farklı bir tanımla; Sosyoekonomik şartların düzelmesi ile tüm dünyada ok yaygın olarak görülmeye başlayan Metabolik Sendrom; kalp hastalığı, felç ve diyabet riskini arttıran tıbbi rahatsızlıkların bir arada olmasından oluşur.

Metabolik Sendrom için kullanılan diğer terimler ‘insülin direnci sendromu’ ve ‘sendrom X’tir. Aşağıdaki rahatsızlıklardan en az 3 tanesinin bir arada olması durumuna metabolik sendrom denir:

• Bel çevresinin normalden fazla olması (erkeklerde 100, kadınlarda 85 cm’den fazla olması)
• Kandaki trigliserit seviyesinin 150 mg/dL ya da daha fazla olması
• HDL kolesterol seviyesinin erkeklerde 40 mg/dL, kadınlarda 50 mg/dL’nin altında olması
• Kan basıncının 130/85 mm HG ya da daha yüksek olması
• Prediyabet (açlık kan şekerinin 100 ila 125 mg/dL arasında olması) veya diyabet (açlık kan şekerinin 125 mg/dL’nin üstünde olması)

Risk faktörleri;

Metabolik sendrom için risk faktörleri obezite ile ilgilidir. En önemli iki risk faktörü şu şekilde tanımlanır;

• Merkezi obezite veya vücudun orta ve üst kısımlarında aşırı yağ birikimi
• Vücudun şeker kullanmasını zorlaştıran insülin direnci

Metabolik sendrom riskinizi artırabilecek başka faktörler de var. Bunlarda şunları içerir:

• Yaş
• Ailede metabolik sendrom öyküsü
• Yeterince egzersiz yapmamak
• Polikistik over sendromu teşhisi konmuş kadınlar

Metabolik sendromun komplikasyonları;

Metabolik sendromdan kaynaklanabilecek komplikasyonlar sıklıkla ciddi ve uzun vadelidir (kronik).

• Arterlerin sertleşmesi (ateroskleroz)
• Diyabet
• Kalp krizi
• Böbrek hastalığı
• İnme
• Alkolden bağımsız karaciğer yağlanması
• Periferik arter hastalığı
• Kalp-damar hastalığı

Diyabet ilerlediği durumlarda;

• Göz hasarı (retinopati)
• Sinir hasarı (nöropati)
• Böbrek hastalığı
• Uzuvların kesilmesi

Teşhisi;

Metaboliik sendrom, zemininde insülin direnci ile seyreden bir sendromdur. İnsülin direnci komponentini bize en iyi gösteren gösterge bel çevresi genişliğidir.

• Erkeklerde 102cm
• Kadınlarda 88cm yüksek risktir
• Erkeklerde 94cm, kadınlarda 80cm’den fazlası da risk teşkil ediyor. Demek ki bu değerler var ise metabolik sendromdan şüphelenmek gerekmektedir

Bu kişilerde hipertansiyon, kan basıncı yüksekliği, lipid tablosu bozuklukları, kan yağlarının bozuklukları ve kan şekerinde yükseklik gibi rahatsızlıklar olabilmektedir. Bunlar mutlaka kontrol edilmelidir. Kişide bu sayılanlardan 3 tanesinin olması ortaya metabolik sendrom tanısı çıkar ve kişiye uygun tedaviye başlanılır.

Tedavisi;

Metaboloki sendrom nasıl tedavi edilir, metabolik sendromun en iyi tedavilerinden biri düzenli beslenme, diyet ve egzersizdir.

• Diyet, egzersiz ve yaşam tarzı değişikliği ile tedavi edilebilir
• Bunların yeterli olmadığı koşullarda ilaç ve insülin tedavisi gündeme gelmektedir
• Önemli olan diyet, egzersiz ve yaşam tarzı değişikliği ve ilaç kullanımı ile Tip2 diyabet hastalarının yaklaşık ’lik bir bölümünde tedavi hedeflerine ulaşılabilmektedir. Bu kabul edilebilir bir oran değildir

Ne gibi önlemler alabiliriz?

Metabolik Sendromdan korunmanın temeli, sağlıklı bir yaşam şeklini benimsemektir. Metabolik Sendrom tanısı konmuşsa, kalp-damar hastalığı ve tip 2 diyabet riskini azaltmak için hemen harekete geçmek gerekir. Önce hastaya kalp-damar hastalığı riskleri açsından kapsamlı bir muayene ve değerlendirme önerilir. Daha sonra, ilk planda sağlıklı yaşam şeklinin benimsenmesine yönelik önlemler uygulanır. Bu önlemlerin yeterli olmaması halinde ise tedaviye başvurulması gerekebilir.

Dikkat: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.