Behçet Hastalığı nedir? Belirtileri, Tedavisi

Kronik bir hastalık olan Behçet Hastalığı, bir damar hastalığıdır. Damarların iltihabıdır yani bir vaskülittir. İlk defa 1937 yılında Hulusi Behçet tarafından teşhis edilmiş, bu nedenle uluslararası tıp camiasında Behçet Hastalığı olarak adlandırılmıştır.

Hastalık; özellikle deri altı, göz, beyindeki kan damarlarının iltihaplanmasına yol açan, sebebi bilinmeyen. nadir görülen, bağışıklık sistemi ile ilgili bir hastalıktır. Hastalık, bulaşıcı değildir. Her ne kadar hastalığın kalıtımsal olduğuna dair şüpheler olda da bu sav ispatlanmış değildir. İki kardeşten biri Behçet hastası iken diğeri gayet sağlıklı olabilir.

Nedeni;

Hastalığın tanımlanmış kesin bir nedeni yoktur. Genetik faktörler, virüsler ve çevresel faktörler suçlanmaktadır. Behçet hastalığında vücudun kendi dokularına karşı açmış olduğu bir savaş söz konusudur.

Belirtileri;

Behçet hastalığının ilk aşamalarında birbiri ile ilgisiz görülebilecek çok sayıda belirti ve semptomlar görülebilir. Behçet hastalığı belirtileri kişiden kişiye değişir, zamanla şiddetlenerek alevlenebilir veya daha az şiddetli hale gelerek yatışabilir.

Behçet hastalığının belirtileri ve bulguları vücudun hangi bölümlerini etkilendiğine bağlı değişiklik gösterir. Bu belirti ve semptomlar arasında ağız yaraları, göz iltihabı, deri döküntüleri ve lezyonları ve genital yaralar mevcuttur. Behçet hastalığının ilerleyen komplikasyonları görülen belirti ve semptomlara bağlıdır.

Behçet hastalığından yaygın olarak etkilenen alanlar arasında öncelikle ağız gelir. Behçet hastalığının en yaygın belirtisi olarak ağız içinde ve çevresinde kanser yaralarına benzeyen ağrılı ağız yaraları ortaya çıkar. Küçük, ağrı yapan kabarık lezyonlar kısa sürede ağrılı ülserler halini alır. Yaralar genellikle bir ila üç hafta içinde iyileşir, ancak bu belirti sıklıkla tekrarlar.

Behçet hastalığından muzdarip bireylerin bir kısmının vücutlarında sivilce benzeri yaralar gelişir. Diğer vakalarda ise özellikle alt bacaklarda olmak üzere ciltte kızarık, kabarmış ve yüksek hassasiyete sahip nodüller, yani normal olmayan doku büyümeleri gelişir.

Üreme organlarında, yani skrotum veya vulvada kırmızı ve açık yaralar oluşabilir. Bu yaralar genellikle ağrılıdır ve iyileştikten sonra geride yara izi bırakabilir.

Behçet hastalığı olan bireylerin gözlerinde iltihaplanma görülür. Bu iltihaplanma üç tabakadan meydana gelen gözün ortasındaki uvea tabakasında meydana gelir ve üveit olarak isimlendirilir.

Bu durum her iki gözde kızarıklık, ağrı ve bulanık görmeye neden olur. Behçet hastalığı olan kişilerde bu durum zaman içinde alevlenebilir veya yatışabilir.

Tedavi edilmemiş üveit, zamanla görmede azalmaya veya körlüğe neden olabilir. Gözünde Behçet hastalığının belirtileri ve bulguları olan kişilerin düzenli olarak bir göz doktorunu ziyaret etmeleri gerekir.  Uygun tedavi bu belirtinin komplikasyon ortaya çıkarmasını önlemeye yardımcı olabilir.

Behçet hastalığı olan bireylerde eklem şişmesi ve ağrıları genellikle dizleri etkiler. Bazı vakalarda ayak bilekleri, dirsekler veya kol bilekleri de etkilenebilir. Belirti ve semptomlar bir ila üç hafta süreyle etkisini devam ettirebilir ve kendiliklerinden düzelirler.

Damarlarda bir kan pıhtısı ortaya çıktığında oluşan iltihaplanma, kollarda veya bacaklarda kızarıklığa, ağrıya, ve şişmeye neden olabilir. Büyük atar ve toplar damarlarda meydana gelen iltihaplanma ise ayrıca anevrizma, damar daralması veya tıkanması gibi komplikasyonlara yol açabilir.

Behçet hastalığının sindirim sistemi üzerindeki etkisi karın ağrısı, ishal ve kanama gibi çeşitli belirti ve semptomlar şeklinde görülebilir.

Behçet hastalığından dolayı beyinde ve sinir sisteminde meydana gelen iltihaplanma ateşe baş ağrısına, baş dönmesine, denge kaybına veya felce neden olabilir.

Behçet hastalığına işaret edebilecek olağandışı belirtiler ve semptomlar fark eden bireyler mutlaka doktordan randevu almalıdır. Behçet hastalığı teşhisi konulmuş bireyler de yeni belirtiler ve semptomlar fark ederlerse yine doktorlarına başvurmalıdır.

Tanısı;

Behçet hastalığı tanısı büyük oranda klinik bulgulara göre konur. Hastalığa özgü bir test yoktur. Paterji testi tanıda yardımcı olan bir testtir.

Tedavisi;

Hastalığın nedeninin tam olarak bilinmemesi nedeni ile özel bir tedavisi yoktur. Ağız aftları için antiseptikli gargaralar ve kortizonlu kremler kullanılır. Behçet hastalığında göz, sinir sistemi ve sindirim sistemi tutulumu varsa kortizon içeren ilaçlar yaygın olarak kullanılır. Kolşisin ve kanser tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar Behçet hastalığının tedavisinde kullanılmaktadır. Hastalık alevlenmeler ve yatışma dönemleri şeklinde seyretmektedir. Tedavinin süresi hastalık belirtilerinin yatışmasına bağlıdır. Yaklaşık iki yıllık tedaviyi takiben hastalık bulguları yatışmışsa ilaç tedavisi sonlandırılıp hasta izlenmeye devam edilir. Göz tutulumu varsa tedavi daha uzun sürelidir.

Behçet hastalığında tamamen iyileşen hastalar olduğu gibi çok kronik seyreden ve sık sık alevlenme gösteren hastalar görülmektedir. Behçet hastaları, sıklıkla alternatif tedavi yöntemlerine başvurmaktadır. Ancak kanıtlanmış alternatif tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Standart tıbbi tedaviyi bırakıp alternatif tedaviye yönelmek ciddi riskler içerir. Alternatif tedavide kullanılan bazı maddelerin ilaçlarla etkileşimi vardır.

Behçet hastalığı iş ve okula gitmeye engel değildir. Ancak ilerleyici göz problemi çalışmaya veya okula engel olabilir. Hastalar aktif eklem tutulumları yoksa spor yapabilir. Hastalıkta stresten uzak durmak önemlidir. Dengeli ve sağlıklı beslenmek gerekir. Genital aftlar cinsel ilişkiye engel olabilir. Ancak behçet hastalığına sahip kadınlar doğum yapabilir.

Siz de yukarıda saydığımız belirtilerden bir yada birkaçını kendinizde görüyorsanız en yakınınızdaki dermatoloji hekimine başvurunuz.