Aksaray: Şeyh Hamza Zaviyesi
Şeyh Hamza Zaviyesi; Aksaray’ın Merkez İlçesi, Gençosman Mahallesi, Ervah Mezarlığı sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.
Üzerinde kim tarafından ve ne zaman yaptırıldığını gösteren bir kitabe bulunmamaktadır. Evliya Çelebi’nin Aksaray’da saydığı ziyaret yerleri arasında ‘Bayrami tarikatının ulu bir eri’ olarak Şeyh Hamza’dan bahsetmektedir.
Zaviye kuzey-güney yönünde uzanan dikdörtgen bir plana sahip iki oda ile bir hazireden oluşmaktadır. Üst örtüleri tuğla, diğer kısımlar ise düzgün kesme taş malzemeden inşa edilmiştir. Hazire mekanların kuzeyinde olup etrafı bir ihata duvarıyla çevrilmiştir. çerisinde üç adet kabir yer almaktadır. Bu mezarlardan bir tanesi yazılıdır. Yazılı kabir 792 / 1390 tarihli olup Muhammed kızı Kutlu hanıma aittir.
Hazirenin güneyinde ise doğu-batı yönünde uzanan dikdörtgen planlı esas yapı yer almaktadır. Eyvan şeklindeki giriş bölümü yaklaşık kare planlı olup pandandif geçişli bir kubbeyle örtülüdür. Kuzeyden geniş bir sivri kemerle hazireye açılmaktadır. Cepheleri sade olup tek hareketlilik batı cephedeki düz lentolu bir pencereyle sağlanmıştır. İç mekan tamamen sade tutulmuştur.
Doğu duvarındaki basık kemerli bir kapıyla türbeye geçilmektedir. İkinci mekan kare planlı olup pandantif geçişli bir kubbeyle örtülüdür. Kuzey duvarında bir pencere açıklı güney duvarında ise bir niş yer almaktadır. Çetintürk,
Eyvanın türbe, kapalı mekanın ise türbedar odası olabileceğini belirtmektedir. . Ancak iç mekanda herhangi bir mezar bulunmamaktadır.
