Aksaray: Hacı Gaybi Türbesi
Hacı Gaybi Türbesi; Aksaray’ın Merkez İlçesi, Yenipınar Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.
Türbenin üzerinde ne zaman ve kim tarafından yaptırıldığın gösteren bir kitabe bulunmamaktadır. Arşiv kaynaklarında Hacı Gaybi Zaviyesi’nden bahsedilmektedir. Zaviye günümüze ulaşmamıştır. Sadece türbe mevcuttur.
Türbe, köyün dışında ve tarlalar arasında yer almaktadır. Yöre halkı yapıyı “tekke” olarak adlandırmktadır. Türbe ihata duvarıyla kuşatılmış bir bahçe içinde yer almaktadır. Türbenin karşısında eski mezarlık bulunmaktadır. Düzgün kesme taş malzemeden inşa edilen yapı köylüler tarafından ziyaret edilmektedir. Türbe iki kısımdan oluşmaktadır.
Yapı doğu-batı yönünde uzanan düzgün olmayan dörtgen bir palana sahip olup 10.35 X 5.95 m. ölçülerindedir. Cepheleri sade olup batı ve güney cephede mazgal, doğu cephede ise düz lentolu ve sivri kemerli alınlıklı bir pencere ile bir adet kapı açıklığı görülmektedir. Doğu cephedeki pencerenin sivri kemerli bir alınlığa sahipYapının çatı seviyesinde bir silme cepheleri dolanmaktadır. Kuzey cephenin ortasında iki birimin birleştiği yer bir kademelenme yapmaktadır.
Doğu cephenin kuzeyindeki düz lentolu kapıdan türbenin mescit kısmına girilmektedir. Mescit, 3.70 X 3.36 m. ölçülerinde olup doğu-batı yönünde uzanan dikdötgen bir plan sahiptir. Mekanın üzeride aynı yönde uzanan bir beşik tonozla örtülüdür. Tonoz dört adet atkı kemeri ile desteklenmektedir. Mescitteki tek hareketlilik kıble duvarındaki mihrap nişidir. Niş yarım daire şeklindedir. Kavsarası kaş kemer şeklinde düzenlenmiştir. Mescit batısındaki bütük bir sivri kemerle türbeye bağlanmaktadır.
Türbe 4.34 X 4.34 m. ölçülerinde olup kare planlıdır. Üzeri tromp geçişli bir kubbe ile örtülüdür. Kubbe dıştan kırma çatı şeklinde örtülüdür. İç mekan güney ve batı duvarlarındaki birer mazgal pencere ile aydınlatılmaktadır. Mekanın ortasında yükseltilmiş bir adet sanduka görülmektedir. Yapıyı inceleyen İbrahim Hakkı Konyalı eserinde başka bir yapıya ait resimleri Hacı Gaybi Türbesi’ne aitmiş gibi yayınlamıştır. Bu yanlış resimler şahsi arşivinde de yine Hacı Gaybi Türbesi’ne ait şeklinde kayıt altına alınmıştır.
