Aksaray: Duruhasanlı Camii
Duruhasanlı Camii; Aksaray’ın Ortaköy İlçesi, Duruhasanlı Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.
Yapının üzerinde kim tarafından ve ne zaman yaptırıldığını gösteren herhangi bir kitabe bulunmamaktadır. Yapının işlevi noktasında farklı görüşler vardır. İlk inceleme yapan Konyalı yapı için cami derken, Aksaray Valiliği tarafından hazırlanan Kültür Envanteri’nde türbe olarak zikredilmektedir.
Ancak yapı incelendiğinde bir türbeden daha çok bir mescit/cami olduğu anlaşılmaktadır. Kullanılan malzeme ve inşa tekniği bakımından yapı muhtemelen Beylikler döneminden kalmıştır. Gününüzde metruk ve kısmen harap bir haldedir. 9.20 X 9.20 m. ölçülerinde kare planlı ve kubbeli bir yapıdır.
Caminin cepheleri sadededir. Süsleme unsuru bulunamamaktadır. Tek hareketlilik pencere ve kapı açıklıklarıyla sağlanmıştır. Doğu ve batı cephelerinin ortalarında düz lentolu birer pencere; kuzey cephenin ortasında ise yine düz lentolu bir kapı açıklığı yer almaktadır. Kuzeybatı köşesindeki kaplama taşları sökülmüştür. Kubbenin kaplama taşları da sökülmüştür.
Kare planlı mekan pandantif geçişli bir kubbe ile örtülüdür. Kubbenin ana eksenlerinde birer pencere vardır. Kubbe de yer yer tahribat olmuştur. Camiye ait herhangi bir minare mevcut değildir.
Kare planlı harim 6.90 X 6.90 m. ölçülerinde olup kuzey duvarındaki yuvarlak kemerli bir kapı açıklığıyla içeri girilmektedir. İç mekan oldukça sade olup kalan izlerden sıvalı olduğu anlaşılmaktadır. Harimin doğu ve batı duvarlarında düz lentolu birer pencere iç mekanı aydınlatmaktadır.
Kıble duvarında üç adet dikdörtgen niş bulunmaktadır. Bu nişlerden ortadaki daha geniş olup mihrap nişidir. Süsleme unsuru bulunmamaktadır. Kubbe kasnağında ana yönlere bakar tarz da toplam dört adet düz lentolu pencere vardır.
Kubbeye pandantiflerle geçilmektedir. Pandantiflerde ses ekosunu sağlamak için ağzı açık küpler görülmektedir. Kesme taş ve moloz taş malzemeden inşa edilmiştir. Kıble duvarının ortasında yer alan mihrap dikdörtgen şeklindeki bir nişten ibarettir. Düz lentolu nişte herhangi bir süsleme bulunmamaktadır. Minber, günümüze ulaş herhangi bir minber bulunmamaktadır.
