Üreticinin Gündemi Aynı: Artan Maliyetler, Düşen Üretim
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Niğde’de yaşanan sel nedeniyle ektiği patatesler çürüyen ve ikinci kez ekim yapmak zorunda kalan üreticiler ile bir araya geldi.
Maliyet artışlarına dikkat çeken üreticiler, 1 kilogram patatesin maliyetinin işçilik ve nakliye giderleriyle birlikte 5 buçuk lirayı bulduğunu, gübre atamadıkları için de verim kaybı yaşanacağını söyledi.
Çiftçiler ayrıca Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıt olmalarına rağmen Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) sigortası yaptıramadıklarını, sel nedeniyle ürünlerin çürümesi sonucu oluşan zararları kendilerinin karşıladığını ve bu nedenle ciddi mağduriyet yaşadıklarını kaydetti.
Çiftçilerin sorunlarını dinleyen Niğde Milletvekili Gürer ise mazottaki Katma Değer Vergisi (KDV) ve Özel Tüketim Vergisi’nin (ÖTV) kaldırılması ve gübrenin de üreticiye sübvanse edilmesi gerektiğini ifade etti.
“30 bin lira zarar ettim”
Gürer ile bir araya gelen çiftçilerden Fatih Altıner, ÇKS’ye kayıtlı olduğunu, fakat çeşitli nedenlerle ürününe TARSİM sigortası yapamadığını söyledi. Sel nedeniyle tarlasına ikinci kez ekim yapan Altıner, 30 dönüm patates ektiğini, sel nedeniyle 15 dönüm ekili alandaki patatesin çürüdüğünü, 30 bin lira zarar ettiğini belirterek yeniden ekim yapacağını anlattı.
Benzer bir sorun yaşayan Mahmut Teke de maliyet artışlarına dikkat çekerek 130 bin lira masraf yaparak ektikleri tarlalarını aşırı yağışlar sonrası sel bastığını ve ektikleri patateslerin çürüdüğünü söyledi.
Teke ayrıca TARSİM’e kayıtlı olmadıkları için hiçbir destek almadıklarını ve zararlarının 200 bin lirayı geçtiğini ifade etti: “İlk ekimde gübre atmıştık. Sel ile ürün çürüdü. Yeniden ekim yaptım. İkinci kez patates ekince bu kez gübre atamadık. Çünkü çok pahalı olan gübre canımızı yaktı. Ot ilacı atacağız ancak gübre atamadığımız için verim kaybı olacak.”
Çiftçi Teke, ilaç, gübre, mazot ve diğer girdilerle maliyetin arttığına dikkat çekerek, “İşçilik ve nakliye hariç 1 kilo patatesi maliyeti 4 lira oldu. İşçilik ve nakliyeyi de eklersek maliyet 5 buçuk lirayı bulur” dedi: “Büyük mağduriyet yaşıyoruz. Alnımızın teriyle kazanamadıktan sonra, niye bu işi yapalım? 35 yaşındayım, kendimi bildim bileli çiftçilik yaparım. Bu seneki kadar hiç görmedim. Böyle bir dönem olmadı. Her şey çok pahalı.”
“Çiftçi patates üretiminden uzaklaştı”
CHP Niğde Milletvekili Gürer ise Niğdeli patates üreticilerinin sorunları ile ilgili özetle şu değerlendirmeleri paylaştı:
“Niğde bölgesinde 2 yıl önce patates eken çiftçinin ürünü depoda kaldı. 100 bin ton patates çürüdü. Çiftçi üretimden uzaklaştı.
Niğde’de geçen yol 300 bin ton daha ürün alındı. Bu yıl da patates üreticisinin yeni sorunları var. Küresel ısınma ile oluşan hava değişimi üreticiyi olumsuz etkiledi. Mevsiminde yağış olmadı. Sonrası aşırı yağışlar ekili alanlara büyük zarar verdi.
Patates zamanında hasat edilemeyecek. Verim kaybı da yaşanacak. Büyük kentlerde patatesin artan fiyatından tüketici şikâyetçi. Çiftçi rafta artan fiyattan fayda sağlamıyor. Başta elektrik, mazot, gübre artışları çiftçi maliyetini katladı. Beklenmeyen afetlerde çiftçinin belini büktü.
Aslında patates raftaki fiyat artışı üreticide maliyet ve sonrası o kadar arttı ki çiftçi patates ekmekte zorlanır oldu. İki yıl önce depoda çürüdüğü için de üretim yapanların sayısı azaldı. Patatesten kar eden çiftçi olmayınca, insanlar patates ekiminden uzaklaştı.
Girdi maliyetleri çok arttı. İlaç, gübre, tohum fiyatları kat kat yükseldi. Mazotun yanına yaklaşılamıyor. O nedenle iktidar mazotta KDV ve ÖTV’yi kaldırmalı. Ayrıca üreticiye gübreyi sübvanse etmeli…”
“Ankara’dakiler gerçekleri görmüyor”
Öte yandan, CHP Tekirdağ Milletvekili İlhami Özcan Aygun da bugün (12 Temmuz) Kurban Bayramının dördüncü gününde Süleymanpaşa’da Kurbanlık Hayvan Pazarı’nı ziyaret etti. Sorunlarını Aygun ile paylaşan üreticiler özetle şöyle konuştu:
“Geçen yıl 100 tane büyükbaş hayvan sattım. Bu yıl ise 20 tane satabildim. Küçükbaş hayvan satışında da zarar ettik. Hayvan yeminin geçen sene torbası vadeli satış ile 80 liraydı. Bu yıl peşin fiyatına torbasına 350 lira istiyorlar. Yakında besici kalmayacak. Ankara’dakiler gerçekleri görmüyor.
Bayramın dördüncü günündeyiz. 45 küçükbaş getirdim, 12 tanesi elimizde kaldı. Durum vahim. Geçen yıl 80-100 lira arasında olan yemin torbası bu yıl 350 lira. Üstelik geçen yıl vadeli satış ile yem alabiliyorduk. Bu yıl peşin fiyatına yemin torbasına 350 lira istiyorlar.
Çalışırken batıyoruz. Hiç çalışmasak daha iyi. Ankara’dan bakınca durumu iyi gösteriyorlar. Gelsinler bu işleri onlara devredelim, onlar satsın hayvanlarımızı.
Süt üreticisi de perişan. Bu yıl keçi sütünü alan kalmadı. Süt keçilerini hayvan pazarına getirip satmaya çalışıyorlar.
Maliyetler 3-4 kat arttığı halde geçen sene 2500 liraya sattığım koçu bu yıl da aynı fiyata sattım. Zarar ediyoruz, bırakacağız bu işi. Herkes borçlu. Hayvanlarımı satarak, borçlarımı ödeyeceğim.”
