image

Karanlıktan Gelen İlgi: Korku Hikayeleri Neden Seviliyor?

0

Korku hikayeleri, yalnızca korkutmak için değil; anlamak, hissetmek ve sınırlarımızı yoklamak için de anlatılıyor. Ve görünüşe bakılırsa, bu merak kolay kolay sona ermeyecek.

Haber Merkezi / Hayaletler, karanlık koridorlar, beklenmedik sesler… Kalbimizi hızlandıran, uykularımızı kaçıran korku hikayeleri neden bu kadar ilgi çekiyor? Bilim insanları ve psikologlar, insanların korkudan kaçmak yerine onu aramasının ardındaki nedenleri anlamaya çalışıyor.

Korku, insanın en temel duygularından biri. Tehlikeden kaçmamızı sağlayan bu güçlü mekanizma, ilk bakışta keyif alınacak bir deneyim gibi görünmüyor. Ancak kitap satışları, sinema gişeleri ve dijital platformlardaki izlenme oranları, korkunun hâlâ en popüler anlatı türlerinden biri olduğunu gösteriyor. Peki insanlar neden bilerek korkmayı seçiyor?

Uzmanlara göre korku hikayeleri, “kontrollü tehdit” hissi sunuyor. Okuyucu ya da izleyici, gerçek bir tehlike altında olmadığını bilirken, beynin alarm sistemleri geçici olarak devreye giriyor. Bu süreçte adrenalin ve dopamin gibi kimyasallar salgılanıyor. Sonuç: Gerilimle karışık bir haz duygusu.

Psikologlar bu durumu, lunaparklardaki hızlı trenlere benzetiyor. Tehlike hissi var, ancak kontrol kaybolmuyor. Hikaye bittiğinde korku da sona eriyor.

Korku anlatılarının merkezinde çoğu zaman bilinmeyen, açıklanamayan ya da bastırılan korkular yer alıyor. Ölüm, yalnızlık, karanlık ve kontrol kaybı gibi evrensel kaygılar, korku hikayeleri aracılığıyla görünür hâle geliyor. Okur, bu korkularla yüzleşirken aynı zamanda onları anlamlandırma fırsatı buluyor.

Araştırmacılara göre bu tür hikayeler, insanın zihinsel sınırlarını test etmesine de olanak tanıyor. “En kötü ne olabilir?” sorusu, güvenli bir anlatı çerçevesinde yanıtlanıyor.

Korku hikayeleri yalnızca ürkütmüyor; aynı zamanda bir rahatlama da sunuyor. Gerilim zirveye ulaştıktan sonra gelen çözülme, okuyucuda bir tür duygusal boşalma yaratıyor. Uzmanlar bu etkiyi, klasik tragedyalardaki “katharsis” kavramıyla ilişkilendiriyor.

Bazı psikologlar ise korku anlatılarının, insanların stresle başa çıkma becerilerini dolaylı olarak güçlendirdiğini savunuyor. Kurmaca korkularla yüzleşen bireylerin, gerçek hayattaki belirsizliklere karşı daha dayanıklı olabildiği öne sürülüyor.

Herkes için geçerli mi?

Elbette korku herkes için cazip değil. Anksiyete düzeyi yüksek bireyler için bu tür içerikler rahatsız edici olabiliyor. Uzmanlar, korku hikayelerinden alınan hazzın kişilik özellikleri, yaş, kültürel arka plan ve geçmiş deneyimlerle yakından ilişkili olduğunu vurguluyor.

Korku hikayeleri, insanın kendi karanlık tarafıyla güvenli bir mesafeden yüzleşmesini sağlıyor. Belki de bu yüzden, binlerce yıldır anlatılmaya devam ediyorlar. Ateş başında anlatılan korku masallarından modern psikolojik gerilimlere uzanan bu ilgi, insan doğasının değişmeyen bir parçası olabilir.

Kısacası korku hikayeleri, yalnızca korkutmak için değil; anlamak, hissetmek ve sınırlarımızı yoklamak için de anlatılıyor. Ve görünüşe bakılırsa, bu merak kolay kolay sona ermeyecek.

Paylaşın

Medya Hegemonyası: Toplumsal Beklentilerin Sessizce Kodlanması

0

Günümüz toplumunda medya yalnızca haber veren bir araç değil; neyin “normal”, neyin “makul”, neyin “başarı” sayılacağını fısıltıyla öğreten görünmez bir öğretmen.

Haber Merkezi / Ekranlardan, manşetlerden ve algoritmaların seçtiği akışlardan yayılan bu öğretim, çoğu zaman yüksek sesle değil; tekrarın gücüyle, seçiciliğin sessizliğiyle işliyor.

Peki bu sessiz kodlama nasıl gerçekleşiyor ve biz farkında mıyız?

Her gün karşılaştığımız haber diliyle başlayalım. Hangi olaylar “son dakika” olurken hangileri dipnotlarda kayboluyor? Bir ekonomik kriz anlatılırken sorumluluk kime yükleniyor; çözüm olarak hangi reçeteler “akılcı” diye sunuluyor?

Medya, yalnızca olanı aktarmıyor; olanın nasıl anlaşılması gerektiğini de çerçeveliyor. Bu çerçeveleme, ideolojik bir bağırıştan ziyade, gündelik bir alışkanlık gibi sunulduğu için daha etkili.

Popüler kültür bunun bir başka cephesi. Dizilerdeki aile yapıları, reklamlardaki mutluluk tarifleri, yarışma programlarındaki “başarı hikâyeleri” tek tek masum görünebilir.

Ancak yan yana geldiklerinde ortak bir dünya görüşü üretirler: Tüketerek mutlu olma, rekabet ederek değer kazanma, uyum sağlayarak kabul görme. Alternatif hayatlar, aykırı tercihler ya egzotikleştirilir ya da görünmez kılınır. Böylece “seçeneklerimiz” genişliyormuş gibi görünürken, beklentilerimiz daraltılır.

Bu noktada sorulması gereken soru şudur: Medya kimin adına konuşuyor? Sahiplik yapıları ve reklam ilişkileri bu soruya ipuçları verir. Büyük medya kuruluşlarının finansal bağımlılıkları, haberin tonunu ve sınırlarını belirler.

Eleştiri vardır ama ölçülüdür; itiraz vardır ama sistemin dışına taşmaz. Çünkü sistemin dışı, reytingin ve reklamın dışıdır. Sessiz kodlama tam da burada devreye girer: Açık sansüre gerek kalmadan, “önemsiz” ilan edilen başlıklar rafa kaldırılır.

Dijital çağ bu hegemonyayı dağıttı mı, yoksa derinleştirdi mi? Sosyal medya ilk bakışta çoğulculuk vaadi taşır. Herkesin sesi var gibidir. Oysa algoritmalar, hangi seslerin yükseltileceğine karar verir.

Tıklanabilir olan, duygusal tepki üreten, kutuplaştıran içerik ödüllendirilir. Böylece kamusal tartışma alanı genişlemek yerine keskinleşir; karmaşık sorunlar basit karşıtlıklara indirgenir. Sessiz kodlama bu kez kod satırlarıyla yapılır.

Medya hegemonyasının en güçlü yanı, rıza üretmesidir. İnsanlar dayatılan beklentileri benimserken bunu kendi tercihleri sanabilir. “Ben böyle istiyorum” cümlesi, çoğu zaman uzun bir maruziyetin sonucudur. Bu maruziyet, tek bir mesajdan değil, binlerce küçük tekrardan oluşur.

Bir haber başlığı, bir dizi sahnesi, bir reklam sloganı… Her biri küçük bir tuğla; sonunda örülen duvar görünmezdir ama sağlamdır.

Elbette medya monolitik değildir. Alternatif yayınlar, bağımsız gazeteciler ve eleştirel okur kitlesi bu hegemonyaya karşı gedikler açar.

Ancak bu gediklerin kalıcı olabilmesi, yalnızca içerik üretmekle değil, medya okuryazarlığıyla mümkündür. Okur, izleyici ve kullanıcı; kendisine sunulanın neden böyle sunulduğunu sormadıkça, sessiz kodlama işlemeye devam eder.

Sonuç olarak medya hegemonyası, yüksek sesli bir propaganda makinesi olmaktan çok, gündelik hayatın arka plan müziği gibidir. Dikkat etmezsek melodiyi doğal sanırız. Oysa sorguladığımızda, notaların nasıl dizildiğini, hangi seslerin bastırıldığını fark ederiz.

Gazeteciliğin asli görevi de tam burada başlar: Sadece olanı değil, bize “olması beklenen”i deşifre etmek. Çünkü demokrasi, ancak sessizce kodlanan beklentiler yüksek sesle tartışıldığında nefes alabilir.

Paylaşın

Gelir Artarken Refah Neden Artmıyor?

0

Eğer insanlar yarını bugünden daha iyi göremiyorsa, gelir artışının hiçbir anlamı yoktur. Çünkü refah, cebin doluluğundan çok hayatın taşınabilirliğiyle ilgilidir.

Haber Merkezi / Resmî rakamlar iyimser.
Milli gelir yükseliyor, kişi başına düşen gelir artıyor, büyüme oranları manşetleri süslüyor.
Peki o zaman sokaktaki vatandaş neden hâlâ geçinemiyor?

Market poşetleri hafifliyor, faturalar kabarıyor, maaşlar ise yerinde sayıyor. İşte tam bu noktada şu soru kaçınılmaz hale geliyor: Gelir artıyorsa, refah neden artmıyor?

Ekonomik büyüme çoğu zaman soyut bir kavram. Grafiklerde yukarı çıkan oklar, mutfakta kaynayan tencereye yansımıyor. Çünkü büyüme ile refah aynı şey değil.

Gelir artışı çoğu ülkede eşit dağılmıyor. En üst gelir grupları pastadan daha büyük pay alırken, geniş halk kesimleri için artan gelir; enflasyon, vergiler ve zorunlu harcamalar karşısında eriyip gidiyor.

Kısacası, kazandığımız artıyor ama elimizde kalan azalıyor.

Maaşlı çalışanlar için gelir artışı çoğu zaman daha yüksek vergi dilimi anlamına geliyor. Üstelik dolaylı vergiler — KDV, ÖTV gibi — gelir düzeyine bakmadan herkesi aynı oranda vuruyor.

Zengin için küçük bir kesinti olan vergi, dar gelirli için hayat pahalılığı demek. Böylece gelir artışı, daha cebe girmeden buharlaşıyor.

Enflasyon yalnızca fiyat artışı değildir; emeğin görünmez kaybıdır.

Ücretler yılda bir kez artarken, fiyatlar her gün değişiyor. Resmî zamlar daha hesaba yatmadan, pazarda ve markette eriyor. Bu yüzden insanlar daha çok çalışıyor ama daha az hissediyor.

Gelir var, alım gücü yok.

Bir zamanlar refahın taşıyıcısı olan orta sınıf, bugün sistemin en kırılgan halkası. Ne sosyal yardımlara erişebiliyor ne de birikim yapabiliyor.

Kredi kartları refahın değil, geçinememenin göstergesi haline geliyor. Artan gelir, artan borçla birlikte anılıyor.

Büyüme kimin için?

Asıl mesele şu soruda düğümleniyor: Ekonomik büyüme kimin hayatını kolaylaştırıyor?

Eğer büyümenin meyveleri adil paylaşılmıyorsa, gelir artışı yalnızca istatistiksel bir başarı olarak kalır. Refah; güvenli iş, ulaşılabilir konut, kaliteli eğitim ve sağlıkla ölçülür. Bunlar yoksa, rakamların yükselmesi kimseyi doyurmaz.

Refah, yalnızca maaş bordrosunda değil; mutfakta, sokakta, geleceğe dair umutlarda hissedilir.

Eğer insanlar yarını bugünden daha iyi göremiyorsa, gelir artışının hiçbir anlamı yoktur.
Çünkü refah, cebin doluluğundan çok hayatın taşınabilirliğiyle ilgilidir.

Ve bugün birçok insan için hayat, her geçen gün biraz daha ağırlaşıyor.

Paylaşın

Hatıraların Melodisi: Yaş Ve Müzik Arasındaki İnce Çizgi

0

Gençlik yıllarında hayatın merkezinde yer alan müzik, zamanla arka plana mı düşüyor? Yoksa müzikle kurduğumuz ilişki yaşla birlikte değişiyor ama kaybolmuyor mu?

Haber Merkezi / Bilimsel araştırmalar ve uzman görüşleri, bu soruya sanılandan daha karmaşık bir yanıt veriyor.

Birçok kişi ergenlik ve genç yetişkinlik döneminde dinlediği şarkıları “hayatının müziği” olarak tanımlıyor. Yıllar geçtikçe yeni türlere karşı ilginin azalması ise sıkça “artık eskisi kadar müzikten zevk almıyorum” düşüncesini beraberinde getiriyor. Ancak uzmanlara göre bu durum, zevkin azalmasından çok dönüşmesiyle ilgili olabilir.

Nörobilim araştırmaları, beynin özellikle 15–25 yaş aralığında müziğe karşı daha güçlü duygusal bağlar kurduğunu gösteriyor. Bu dönemde dinlenen şarkılar, kimlik oluşumu, sosyal bağlar ve yoğun duygusal deneyimlerle birleşerek hafızada derin izler bırakıyor. İlerleyen yaşlarda yeni müziklerin aynı etkiyi yaratmaması, çoğu zaman bu biyolojik ve psikolojik pencereyle ilişkilendiriliyor.

Uzmanlar, beynin yaşla birlikte tamamen kapandığını değil, yalnızca yeniliğe karşı daha seçici hâle geldiğini vurguluyor.

Yaş ilerledikçe artan sorumluluklar da müzikle kurulan ilişkiyi etkiliyor. İş, aile ve günlük stresler, müziği aktif olarak keşfetmeye ayrılan zamanı azaltabiliyor. Arabada, ev işlerinde ya da arka planda dinlenen müzik, gençlikteki yoğun ve dikkatli dinleme deneyiminin yerini alabiliyor.

Bu durum bazı uzmanlara göre “zevk kaybı” değil, müziğin işlevinin değişmesi anlamına geliyor.

Araştırmalar, insanların yaşlandıkça geçmişte dinledikleri müziklere daha fazla yöneldiğini ortaya koyuyor. Nostalji, güven ve tanıdıklık hissi sunarken; yeni müzikler bazen karmaşık, gürültülü ya da “anlamsız” olarak algılanabiliyor. Ancak bu algının büyük ölçüde alışkanlıklarla ilgili olduğu belirtiliyor.

Müzikologlara göre bilinçli keşif sürdürüldüğünde, ileri yaşlarda da güçlü müzikal deneyimler yaşamak mümkün.

Bazı uzmanlar ise müzik zevkinin yaşla birlikte sadeleştiğini ve derinleştiğini savunuyor. Gösterişten uzak, sözlere ya da melodiye odaklanan dinleme biçimi; daha seçici ama daha tatmin edici bir ilişki yaratabiliyor.

Klasik müzik, caz ya da akustik türlere yönelimin artması da bu dönüşümün bir göstergesi olarak yorumlanıyor.

Kaybolan değil, değişen bir ilişki

Bilimsel veriler, yaş ilerledikçe müzik zevkinin bütünüyle azaldığını değil; biçim değiştirdiğini ortaya koyuyor. Zevk, gençlikteki yoğun heyecanını kaybedebilir, ancak yerini anlam, anı ve derinlik alabilir.

Müzikle bağın kopup kopmaması ise büyük ölçüde bireyin merakını sürdürüp sürdürmediğine bağlı. Görünen o ki müzik, yaşa değil; ona ayırdığımız zamana ve dikkate küskün.

Paylaşın

Hobbitlerin Sonu: İklimsel Etkenler Ne Kadar Belirleyiciydi?

0

Endonezya’nın Flores Adası’nda bulunan ve “hobbitler” olarak anılan Homo floresiensis türü, insanlık tarihinin en gizemli sayfalarından birini oluşturmaya devam ediyor.

Haber Merkezi / Yaklaşık 50 bin yıl önce ortadan kaybolan bu küçük bedenli insan türünün sonunu ne getirdi? Bilim insanları giderek daha fazla iklimsel etkenlere dikkat çekiyor.

2003 yılında Flores Adası’ndaki Liang Bua Mağarası’nda keşfedilen fosiller, bilim dünyasında büyük yankı uyandırmıştı. Yaklaşık bir metre boyundaki Homo floresiensis, küçük beyni ve ilkel taş aletleriyle modern insan anlayışını sarsmıştı. Ancak keşfin yarattığı heyecan kadar, bu türün neden yok olduğu sorusu da hâlâ net bir yanıt bulabilmiş değil.

Son yıllarda yapılan paleoiklim çalışmaları, Flores Adası’nın hobbitlerin yaşadığı dönemde ciddi çevresel dalgalanmalara maruz kaldığını gösteriyor. Uzun süreli kuraklıklar, yağış rejimindeki ani değişimler ve volkanik faaliyetlerin ekosistemi zorladığı düşünülüyor. Bu koşullar, sınırlı kaynaklarla yaşayan küçük ve izole bir insan topluluğu için hayatta kalmayı giderek zorlaştırmış olabilir.

Uzmanlara göre ada ekosistemleri, iklim değişikliklerine karşı özellikle kırılgan. Besin zincirinin bozulması, hobbitlerin avladığı küçük hayvanların azalmasına yol açmış olabilir. Bu da zaten dar bir yaşam alanına sıkışmış olan Homo floresiensis’i savunmasız bırakmış olabilir.

Bununla birlikte bilim insanları temkinli. İklim değişikliği tek başına açıklayıcı olmayabilir. Aynı dönemlerde modern insanın (Homo sapiens) bölgeye ulaşmış olması, rekabet ya da dolaylı etkiler ihtimalini de gündeme getiriyor. Ayrıca Flores Adası’ndaki volkanik patlamaların ani yıkımlara yol açmış olabileceği de tartışılıyor.

“Yok oluş tek bir nedene indirgenemez”

Antropologlar, “Yok oluş genellikle tek bir nedene indirgenemez” görüşünde birleşiyor. İklim baskısı, çevresel felaketler ve olası insan etkileri bir araya gelerek hobbitlerin sonunu hazırlamış olabilir.

Hobbitlerin hikâyesi yalnızca geçmişe ait bir merak unsuru değil. Bilim insanları, bu örneğin günümüzde iklim değişikliğine karşı savunmasız topluluklar için de önemli dersler barındırdığını vurguluyor. Küçük, izole ve kaynakları sınırlı toplulukların çevresel değişimlere ne kadar hassas olabileceği, binlerce yıl öncesinden gelen bir uyarı niteliği taşıyor.

Homo floresiensis’in kesin olarak neden yok olduğu belki hiçbir zaman tam anlamıyla bilinmeyecek. Ancak eldeki veriler, iklimin bu gizemli yok oluşta en azından önemli bir rol oynamış olabileceğini güçlü biçimde düşündürüyor.

Paylaşın

Yeni Solun Emperyalizm Açmazı: İnkar, Yanılgı Ve Dönüşüm

0

Günümüz solunun önündeki asıl mesele, emperyalizmi yeniden düşünmek değil; onu yeniden görmek. Çünkü kavramı kaybeden, sadece teoriyi değil siyaseti de kaybediyor.

Haber Merkezi / Son yıllarda dünya siyasetinde yaşanan kırılmalar, sadece devletleri ve hükümetleri değil, siyasal düşünce akımlarının da reflekslerini yeniden sorguluyor.

Bu sorgulamanın belki de en sancılı olduğu alan, modern solun emperyalizm karşısındaki tutumu. Solun en temel kavramlarından biri olan “emperyalizm”, bugün birçok sol çevrede ya tartışmanın kıyısında tutuluyor ya da tamamen yeniden tanımlanıyor. Bu dönüşüm, hem politik pratiklerde hem de teoride belirgin bir kırılmaya işaret ediyor.

Yeni solun bazı çevrelerinde öne çıkan ilk eğilim, emperyalizmin günümüz dünyasında değiştiği, dolayısıyla klasik anlamıyla artık “geçerli olmadığı” görüşü. Küreselleşmenin yarattığı yeni ekonomik ilişkilere işaret eden bu yaklaşım, emperyalizmi yalnızca 20. yüzyılın sömürgecilik dönemine ait tarihsel bir kavram gibi ele alıyor.

Bu bakış açısına göre artık dünya “büyük güçler ve onların çevre ülkeleri” şeklinde net bir hiyerarşi içinde değil; küresel kapitalizm herkesi bir şekilde aynı sistemin parçası haline getirmiş durumda. Böyle olunca, emperyalizm eleştirisi de “gerici” ya da “soğuk savaş kalıntısı” bir refleks olarak görülmeye başlıyor. Özellikle Batı merkezli müdahaleler, “insani yardım”, “demokratikleşme” veya “insan haklarını koruma” gibi evrensel değerlerle paketlendiğinde, solda dahi bu müdahalelere karşı çıkmak giderek zorlaşıyor.

Yeni solun ikinci açmazı, çok kutuplu dünya tartışmalarının yarattığı teorik kafa karışıklığı. ABD hegemonyasının zayıfladığı, Çin ve Rusya gibi ülkelerin küresel sahnede daha baskın aktörlere dönüştüğü bir dönemde, bazı sol çevreler bu gelişmeyi “emperyalizmin sonu” ya da “Batı dışı güçlerin doğal dengeleyici rolü” olarak okuyor.

Oysa çok kutupluluk, emperyalizmin sona erdiği değil; farklı aktörlerin benzer güç araçlarını kullandığı bir döneme işaret ediyor. Ekonomik nüfuz, enerji bağımlılığı, askeri yayılma ve bölgesel müdahaleler artık tek bir devletin tekelinde değil. Buna rağmen, bazı sol çevreler “kimin emperyalist olduğu” sorusunu kültürel veya jeopolitik aidiyet üzerinden kurarak, örneğin Batı dışı güçlerin benzer politikalarını görmezden gelebiliyor. Bu, teorik körlüğün ötesinde, politik bir tutarsızlık yaratıyor.

Bugün solun önünde iki yol bulunuyor: Ya emperyalizmi sadece tarihsel bir olgu olarak ele alıp analiz dışına itmek; ya da günümüz dünyasının karmaşıklığı içinden kavramı yeniden tanımlayarak politik bir çerçeve oluşturmak.

Dönüşüm ihtiyacı tam da bu noktada ortaya çıkıyor. Dijital ekonomiden enerji politikalarına, kültürel hegemoniden veri sömürgeciliğine kadar uzayan yeni güç alanları, emperyalizmin biçim değiştirerek varlığını sürdürdüğünü gösteriyor. Klasik modellerin artık tüm detayları açıklayamadığı doğru; ancak bu, emperyalizmin ortadan kalktığı değil, aksine daha görünmez biçimlere kavuştuğu anlamına geliyor.

Bu nedenle solun, hem jeopolitik rekabeti hem de küresel kapitalizmin eşitsiz yapısını aynı anda ele alan bütünlüklü bir yaklaşım geliştirmesi gerekiyor. Sınıf meselesini yalnızca ekonomik değil, uluslararası düzeyde de yeniden düşünmek; müdahalelerin “insani” söylemlerini sorgulamak; güç ilişkilerini romantikleştirmeden analiz etmek, bu dönüşümün temel adımları.

Kavramı kaybeden, siyaseti de kaybeder

Emperyalizm tartışması bugün solun en temel kırılma noktalarından biri. Kavramı görmezden gelen bir sol, hem uluslararası siyasetin gerçekliğini anlamakta zorlanıyor hem de politik olarak etkisizleşiyor. Öte yandan her küresel gerilimi “Batı karşıtlığı”na indirgemek de başka bir çıkmaz yaratıyor.

Solun önündeki asıl mesele, emperyalizmi yeniden düşünmek değil; onu yeniden görmek. Çünkü kavramı kaybeden, sadece teoriyi değil siyaseti de kaybediyor.

Paylaşın

Dünya Bir Süpernova Şok Dalgasıyla Mı Oluştu?

0

Astrofizik alanında yapılan son değerlendirmeler, Güneş Sistemi’nin oluşum sürecinin bir süpernova patlamasıyla tetiklenmiş olabileceğini yeniden gündeme taşıdı.

Haber Merkezi / Birçok araştırmacı, yaklaşık 4.6 milyar yıl önce yaşanan bu kozmik olayın, Güneş öncesi gaz ve toz bulutunun çöküşünü başlatmış olabileceği görüşünde birleşiyor.

Arizona Üniversitesi’nden kozmokimya uzmanı Dr. Lina Marcovic, meteorit örneklerinde bulunan kısa ömürlü radyoaktif izotopların dikkat çektiğine vurgu yaparak, “Özellikle ^26Al ve ^60Fe izotopları, genç Güneş Sistemi’nin yakınında bir süpernova patlamasının gerçekleşmiş olduğuna işaret ediyor,” dedi.

Dr. Lina Marcovic’e göre bu izotopların miktarı, patlamadan çıkan taze maddelerin güneş öncesi buluta karıştığını güçlü şekilde destekliyor.

Benzer şekilde, Almanya’daki Max Planck Enstitüsü’nden astrofizikçi Prof. Karl Brenner, süpernova şok dalgalarının yıldız oluşum süreçlerindeki rolüne dikkat çekti.

Brenner, “Bir süpernova patlaması, çevresindeki gaz bulutlarını sıkıştırarak onların çökmeye başlamasını sağlayabilir. Güneş Sistemi için de benzer bir mekanizma oldukça olası,” ifadelerini kullandı.

Buna karşın tüm bilim insanları aynı görüşte değil. Paris Gözlemevi’nden yıldız oluşumu araştırmacısı Dr. Élodie Rousseau, süpernovanın güçlü bir aday olmasına rağmen tek ihtimal olmadığını belirtiyor:

“Dev yıldız rüzgârları ya da bulutun kendi iç dinamikleri de aynı sonucu yaratabilir. Süpernova senaryosu kuvvetli, fakat kesin değil.”

Uzmanlar, Güneş Sistemi’nin kökenine dair tartışmaların önümüzdeki yıllarda yeni meteorit analizleri ve bilgisayar simülasyonlarıyla daha da netleşeceğini belirtiyor.

Ancak şimdilik birçok araştırmacı, gökyüzünde bir zamanlar patlayan dev bir yıldızın, bugün üzerinde yaşadığımız gezegenin doğumunda kritik rol oynadığını düşünüyor.

Süpernova, bir yıldızın yaşamının sonunda gerçekleşen son derece güçlü patlamadır. Bu patlama sırasında yıldızın dış katmanları uzaya savrulur, çok büyük miktarda enerji açığa çıkar ve evrenin en parlak olaylarından biri ortaya çıkar.

Süpernovalar, ağır elementlerin oluştuğu ve uzaya yayıldığı kozmik süreçlerin temel kaynağıdır.

Paylaşın

7 Vekile Ait Dokunulmazlık Fezlekeleri Meclis’te: Özgür Özel…

0

CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in de aralarında bulunduğu yedi milletvekiline ait on dokunulmazlıklarının kaldırılmasına ilişkin fezlekeler, TBMM’ye ulaştı. Özel’in üç fezlekesi bulunuyor.

Haber Merkezi / Meclis Başkanlığı’nca, komisyona, “Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Tezkeresi” sunulan 7 milletvekilinin isimleri şu şekilde:

CHP Genel Başkanı ve Manisa Milletvekili Özgür Özel, CHP İstanbul Milletvekili Cemal Enginyurt, İYİ Parti Gaziantep Milletvekili Mehmet Mustafa Gürban, CHP Edirne Milletvekili Ahmet Baran Yazgan, CHP Grup Başkanvekili ve Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır, İYİ Parti Muğla Milletvekili Metin Ergun, CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz.

Süreç nasıl işliyor?

Hakkında suç isnadı bulunan milletvekillerinin dokunulmazlığının kaldırılıp kaldırılmamasına ilişkin talepler, Adalet Bakanlığına sunuluyor. Bakanlık, talebi gerekçeli bir yazıyla Cumhurbaşkanlığına, Cumhurbaşkanlığı ise TBMM Başkanlığına iletiyor.

Meclis Başkanlığına gelen fezlekelerin gündeme alınmasındaki süreç, İçtüzüğe göre işliyor. Milletvekili dokunulmazlığı, İçtüzüğün “Yasama Dokunulmazlığı ve Üyeliğin Düşmesi” başlıklı dokuzuncu kısmının “yasama dokunulmazlığı” alt başlıklı birinci bölümünde düzenleniyor.

Bir milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılması hakkındaki istemler, TBMM Başkanlığınca “Gelen Kağıtlar” listesinde yayınlanarak Anayasa ve Adalet Komisyonu Üyelerinden Kurulu Karma Komisyona havale ediliyor.

Söz konusu fezleke ile Meclis’teki mevcut fezlekeler, sevk edildikleri Karma Komisyonda bekletilebiliyor ya da komisyonda gündeme alınabiliyor. Fezlekelerin gündeme alınması halinde süreç başlıyor. Karma Komisyon toplanıyor ve hangi fezlekeye ait dosyayı değerlendireceğine karar veriyor.

Hazırlık Komisyonu kuruluyor

Hazırlık Komisyonu, kurulduğu andan itibaren en geç 1 ay içinde dosyayı inceleyerek raporunu hazırlıyor. Bu komisyon bütün kağıtları inceleyip gerekirse o milletvekilini dinliyor ancak tanık dinleyemiyor.

Hazırlık Komisyonu, yasama dokunulmazlığının kaldırılması yönünde karar alırsa dosya Karma Komisyona havale ediliyor. Karma Komisyon da 1 ay içinde Hazırlık Komisyonu raporunu ve eklerini görüşerek sonuçlandırıyor.

Karma Komisyon, dokunulmazlığın kaldırılmasına veya kovuşturmanın milletvekilliği sıfatının sona ermesine kadar ertelenmesine karar veriyor.

Karma Komisyon kovuşturmanın ertelenmesini kararlaştırmışsa bu yöndeki raporu Genel Kurulda okunarak bilgiye sunuluyor. Bu rapora milletvekilleri tarafından 10 gün içinde itiraz edilmezse kesinleşiyor, itiraz edilmesi halinde ise rapor Genel Kurul gündemine alınıyor. İtiraz edilmeyen dosyalar Cumhurbaşkanlığına gönderiliyor.

Dokunulmazlığın kaldırılması yönündeki Karma Komisyon raporları, doğrudan Genel Kurul gündemine giriyor. Genel Kurul, raporu kabul ederek dokunulmazlığın kaldırılmasını kararlaştırabileceği gibi, raporu reddederek yargılamanın dönem sonuna ertelenmesine de karar verebiliyor.

Kovuşturma ertelenmiş ve bu karar Genel Kurulca kaldırılmamış ise dönem yenilenmiş olsa bile milletvekilliği sıfatı devam ettiği sürece ilgili hakkında kovuşturma yapılamıyor.

Genel Kurul aşaması

Milletvekillerine dağıtılan Karma Komisyon raporu, Genel Kurulda okunarak görüşülüyor. Biri lehte diğeri de aleyhte olmak üzere, iki milletvekili rapor üzerinde konuşma yapıyor.

Fezlekesi olan milletvekili isterse Hazırlık Komisyonunda, Karma Komisyonda veya Genel Kurulda kendi savunmasını yapabiliyor ya da başka bir milletvekili arkadaşına savunma yapması için bu hakkını verebiliyor.

Söz ve savunma talebi yoksa görüşmeler tamamlanıyor. Daha sonra Karma Komisyonun yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına dair raporu oylamaya sunuluyor. Genel uygulamaya göre açık oylama yapılıyor. Genel Kurulda dokunulmazlıkların kaldırılmasına ilişkin oylamada, karar yeter sayısı (151) yeterli oluyor.

Her dosya için ayrı oylama yapılıyor

Genel Kuruldaki oylamada, her milletvekili ve fezleke için ayrı oylama yapılıyor. Bir milletvekili hakkında iki dosya varsa iki dosya ayrı ayrı oylanıp karara bağlanıyor. Dokunulmazlık hangi dosya hakkında kaldırıldıysa yalnızca o fezleke hakkında yargılama yapılabiliyor. Milletvekilinin dönem sonuna bırakılan dosyası hakkındaki dokunulmazlığı devam ediyor.

Genel Kurul kararından sonra milletvekilinin dokunulmazlığı, söz konusu dosya için kaldırılmış oluyor.

Meclis Başkanlığı, dosyayı Cumhurbaşkanlığı aracılığıyla Adalet Bakanlığına gönderiyor. Bakanlık da dokunulmazlığı kaldırılan milletvekili hakkında gereğinin yapılması için dosyası ilgili savcılığa havale ediyor.

Savcılık da dosyanın ulaşmasının ardından soruşturmaya kaldığı yerden devam ediyor, söz konusu milletvekilini tutuklanması talebiyle mahkemeye de sevk edebiliyor ya da tutuksuz olarak yargılanmasına da devam edebiliyor.

Dokunulmazlık kalkıyor, vekillik devam ediyor

Bir milletvekilinin dokunulmazlığının kalkmasıyla milletvekilliği düşmüyor, devam ediyor. Milletvekili maaşını alıyor ve diğer sosyal haklarından yararlanıyor. Tutuklanmamışsa Meclise gelerek yasama çalışmalarına da katılabiliyor.

Ancak milletvekili hakkındaki ceza kesinleştikten sonra Genel Kurulda okunuyor ve o zaman milletvekilliği düşürülüyor.

Milletvekilinin yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına veya milletvekilliğinin düşmesine karar verilmesi halinde, Genel Kurul kararının alındığı tarihten itibaren 7 gün içinde ilgili milletvekili veya bir diğer milletvekili, kararın Anayasaya, kanuna veya İçtüzüğe aykırılığı iddiasıyla iptal için Anayasa Mahkemesine başvurabiliyor. Anayasa Mahkemesi, iptal istemini 15 gün içinde kesin karara bağlıyor.

Paylaşın

DEM Parti İmralı Heyeti’nden Devlet Bahçeli’ye “Süreç” Ziyareti

0

MHP Lideri Devlet Bahçeli’yi ziyaret eden DEM Parti İmralı Heyeti’nde yer alan Pervin Buldan, “İkinci aşamaya geçtiğimizi söylemek gerekiyor. İkinci aşamada yasal zemin gerekli” dedi.

Haber Merkezi / Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) İmralı Heyeti, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli’yi, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) ziyaret etti. DEM Parti Milletvekilleri Pervin Buldan, Mithat Sancar ve Asrın Hukuk Bürosu avukatı Faik Özgür Erol’un bulunduğu İmralı Heyeti’ni Devlet Bahçeli kapıda karşıladı.

Görüşme sonrası açıklama yapan Buldan, sürecin geldiği aşamaları konuştuklarını ve bundan sonra yapılması gerekenlerle ilgili görüş alışverişinde bulunduklarını söyledi. Buldan, “İkinci aşamaya geçtiğimizi söylemek gerekiyor. Yeni bir aşamada ilerlemek gerekiyor. İkinci aşamada yasal zemin gerekli” dedi ve ekledi: “Bu yasal düzenleme elbette bir barış yasası olmalıdır.”

MHP Lideri Devlet Bahçeli de “Pervin Hanım her konuyu açıklıkla ifade ettiler. Her cümlesine imzamı atıyorum” diye konuştu.

Paylaşın

İmamoğlu’nun “Bilirkişi” Davası 30 Mart’a Ertelendi

0

Hakkında 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ve siyasi yasak talep edilen İmamoğlu’nun “bilirkişi” davası 30 Mart Pazartesi gününe erteledi. Davanın 2. duruşması 26 Eylül’de yapılmıştı.

Haber Merkezi / Silivri’deki Marmara Cezaevi’nde tutuklu bulunan İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında, “yargı görevini yapan bilirkişiyi veya tanığı etkilemeye teşebbüs” ve “adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs” suçlamalarıyla açılan davanın üçüncü duruşması yapıldı.

Salona duruşmayı izleyenlerin alkışları eşliğinde getirilen İmamoğlu, TSİ 10:09’da kürsüye gelerek savunmasına başladı. Yaklaşık 1 saat 25 dakika konuşan İmamoğlu’nun savunması sırasında izleyiciler, CHP’nin cumhurbaşkanı adayını alkışladı.

İmamoğlu savunmasında, “Bu işi organize edenlere sesleniyorum. En büyük duruşma salonu yapılıyor. Görüyorum ki inşaatı başlamış. Boynunuza asacağınız o kara leke madalyonu, hayırlı uğurlu olsun. Ey iktidar, 64 yıl sonra aynı ayıbı, aynı utancı tekrar ediyorsunuz. Bu zihniyet, bu ülkeye Silivri’de Yassıada’yı kuruyor, hayırlı uğurlu olsun. Tarihe kara bir leke olarak geçtiniz” diye konuştu.

Savunmasında davanın siyasiliğini eleştiren İmamoğlu, “Hakikati söyleme cesaretini yargılıyorsunuz. Bir cümlem, bir teşebbüsüm değil; çürümüş düzeni söylememdir. Bu kötülükleri söylemek ne zamandır ihanet sayılıyor. Asıl teşebbüs, milleti etkisiz bırakmayı teşebbüstür. Siyaseti kelepçelemeye teşebbüstür. Bana diyorsunuz ki ‘Yanlış yapanı anlatamazsın’. Bunu bana kim söyleyebilir? Hiçbir yurttaşa kimsenin söyleme hakkı yok” dedi ve şu ifadeleri kullandı:

“Benim sustuğum gün bu ülke konuşamaz hâle gelir. O yüzden susmuyorum. Doğruları söylemeye, hak, hukuk mücadelesini büyütmeye devam edeceğim. Hiçbir fert de durmasın.”

Davanın arka planı

Davanın merkezinde, İmamoğlu’nun 27 Ocak’ta Saraçhane’de yaptığı “Turpun Büyüğü” başlıklı basın toplantısında kullandığı ifadeler yer alıyor. Söz konusu toplantıda, bazı belediyelerle ilgili soruşturmalarda bilirkişi olarak görev alan bir kişinin, daha önce sahte bilirkişi raporu düzenlemekten yargılandığını öne süren İmamoğlu, “Savcılar herhalde biliyordur bunu” demişti.

Bu açıklamanın ardından İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı hızla harekete geçerek İmamoğlu hakkında soruşturma başlatmıştı. Aynı hafta, söz konusu bilirkişiyle yapılan bir telefon görüşmesini ekrana taşıyan Halk TV yöneticisi Suat Toktaş da tutuklanmış, hakkında “Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi ve Kayda Alınması” ve “Bilirkişiyi Etkilemeye Teşebbüs” suçlamalarıyla soruşturma başlatılmıştı.

İmamoğlu hakkında hangi dava ve soruşturmalar var?

İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı iken Ekrem İmamoğlu 19 Mart sabahı İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın “yolsuzluk” ve “terör” suçlarından başlattığı iki ayrı soruşturma kapsamında gözaltına alındı. 23 Mart’ta “yolsuzluk” soruşturmasından tutuklandı ve görevden uzaklaştırıldı.

Ekrem İmamoğlu hakkında, “terör” soruşturması kapsamında verdiği ifadesinde iki savcıya yönelik sözleri nedeniyle yeni bir soruşturma açıldı.

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, İmamoğlu’nun “terör” soruşturması için 23 Mart’ta verdiği ifadesinde Terör Suçları Soruşturma Bürosu’nda görevli olan iki Cumhuriyet Savcısı hakkındaki sözleri nedeniyle “kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakaret” suçundan 13 Mayıs’ta soruşturma başlatıldığını açıkladı.

“Terör soruşturması”, 31 Mart 2024’te yapılan yerel seçimlerde gündeme gelen “kent uzlaşısına” dayanıyor. İmamoğlu’nun siyasi kariyeri açısından en kritik süreçlerden bir diğeri de kamuoyunda “ahmak davası” olarak bilinen dava.

Ekrem İmamoğlu, 31 Mart 2019’da yapılan yerel seçimlerde İBB Başkanı seçildi. Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) İBB Başkanlığı seçimini iptal etmesinin ardından 23 Haziran 2019’da yinelenen seçimi İmamoğlu bu kez 806 bin oy farkla kazandı.

İmamoğlu, aynı yıl Ekim ayında Fransa’nın Strasbourg kentinde seçimlerin iptal edilmesini eleştiren sözleri sonrası dönemin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile polemiğe girdi. İmamoğlu hakkında “YSK üyelerine hakaret ettiği” iddiasıyla iki yıl sonra 28 Mayıs 2021’de dava açıldı.

İmamoğlu, İstanbul Anadolu 7. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen davada 14 Aralık 2022’de 2 yıl 7 ay 15 gün hapis cezasına çarptırıldı ve kendisine Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 53’üncü maddesi uyarınca hakkında “siyasi yasak” hükmü uygulandı. Karar istinafa taşındı; dosyada henüz bir karar verilmedi.

Belediyelere yönelik soruşturmaların hızlandığı tarihlerde İmamoğlu’nun İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Akın Gürlek hakkında söylediği sözler de dava konusu oldu.

İmamoğlu, geçmişte Adalet Bakanı Bakan Yardımcısı olarak görev yapan Gürlek’in bu sebeple tarafsız olamayacağını söyleyerek İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın CHP’li belediyelere yönelik soruşturmalarının siyasi nitelikte olduğunu iddia etmişti.

İmamoğlu’nun bu yorumları nedeniyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma 20 Ocak 2025’te kabul edildi.

“Tehdit ve terörle mücadelede görev alan kişileri hedef göstermek” suçlamalarıyla yargılanacak olan İmamoğlu’nun 7 yıl 4 aya kadar hapisle cezalandırılması, kamu görevinden menedilmesi, seçme ve seçilme ehliyetinden yoksun bırakılması talep ediliyor. Dava 11 Nisan’da İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde başladı.

İmamoğlu’nun diplomasının iptaline giden süreçte açılan soruşturma 1990 yılında Kuzey Kıbrıs’taki Girne Amerikan Üniversitesi’nden İstanbul Üniversitesi’ne yaptığı yatay geçişin usulsüz olduğu ve üniversite diplomasının geçersiz olduğu iddialarıyla 22 Şubat’ta açıldı.

İmamoğlu, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında “resmi belgede sahtecilikle” suçlandı.

İBB Başkanı İmamoğlu CHP’nin cumhurbaşkanı adayını belirlemek amacıyla 23 Mart’ta yapılan ön seçimlere katılmak için 21 Şubat’ta adaylık başvurusunda bulunmuştu. İstanbul Üniversitesi 18 Mart’ta İmamoğlu’nun diplomasını iptal etti.

2023 yılında İmamoğlu hakkında Beylikdüzü Belediye Başkanlığı yaptığı 2015 yılında düzenlenen bir ihale ile ilgili de dava açıldı. İmamoğlu hakkında bir diğer dava 25 Ekim 2022 tarihinde yaptığı konuşmada Tuzla Belediye Başkanı Şadi Yazıcı hakkındaki sözleri nedeniyle açıldı.

İmamoğlu ile ilgili İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen etkinliklerde yapılan harcamalar sebebiyle “görevi kötüye kullanma” suçlaması ile de bir soruşturma açıldı. Soruşturma henüz davaya dönüşmedi.

Paylaşın

KÜNYE

MESAJ

– Borsa ve Döviz
– Finans
– Enerji
– Otomobil
– Emlak
– Diğer Ekonomi

 

0 (537) 883 27 00

haberkaos.com@gmail.com

Sosyal Medyada Haber Kaos