Et Fiyatlarına Yüzde 25 Zam!

31 Mart yerel seçimler sonrasına ertelenen zamlar, bir bir ürünlere yansıtılmaya devam ediyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Et ve Süt Kurumu (ESK), et satış fiyatlarına yüzde 25 oranında zam yaptı.

Sözcü’de yer alan habere göre zamlı fiyatlar bu sabahtan itibaren uygulanmaya başlandı. Et ve Süt Kurumu’nda (ESK) kıyma kilogram fiyatı 229 liradan, kuşbaşı kilogram fiyatı 259 liradan satılıyordu.

TÜİK verilerine göre, martta bir önceki aya göre zam şampiyonu yüzde 21,30’luk artışla orta öğretim olurken, kuzu eti yüzde 18,58’lik artışla ikinci, dana eti yüzde 14,65’lik artışla üçüncü, kümes hayvanları eti yüzde 12,19’luk artışla dördüncü olmuştu.

Eurostat’ın Türkiye İstatistik Kurumu’ndan (TÜİK) aldığı verilere göre Türkiye, sağlıklı beslenme konusunda Avrupa’da son sırada yer alıyor.

Eurostat’ın verilerine göre 27 üyeli AB ülkelerinde iki günde bir et, tavuk veya balık tüketemeyenlerin oranı 2022’de yüzde 8,3 oldu. Avrupa ülkeleri arasında en yüksek oranlar yüzde 22,1 ile Romanya ve yüzde 21,6 ile Bulgaristan’da görüldü.

Türkiye’de iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını karşılayamanların oranı olan yüzde 41,5 ile ikinci sıradaki Romanya’yı ise neredeyse ikiye katladı.

Paylaşın

Et ve Süt Kurumu’ndan 5 Yılda 2 Milyar Lira Zarar

Et ve Süt Kurumu, 2017’de 223 milyon 453 bin TL kâr elde etse de, 2018’de 491 milyon 116 bin TL zarar, 2019’da 34 milyon 664 bin TL zarar, 2020’de 222 milyon 991 bin TL zarar, 2021’de ise 520 milyon 990 bin TL zarar etmişti. 2022’deki zararla birlikte kurumun son beş yıllık toplam zararı 2 milyar TL’yi aştı.

Öte yandan Sayıştay’ın 2021 raporunda da kurumun mali yapısı ile ilgili önemli uyarılarda bulunulmuştu.

Raporda, son 4 yıldır yüksek oranda banka kredisi kullanılması neticesinde katlanılan finansman giderleri ile birlikte oluşan dönem zararlarının da etkisiyle özkaynağın toplamının eksiye düştüğü belirtilerek, “kuruluşun mali yapısının iyileştirilmesi için gerekli tedbirlerin alınarak ilgili bakanlıklar nezdinde girişimlerde bulunulması” önerilmişti.

T24’ten Eray Görgülü’nün haberine göre, Kırmızı et fiyatlarına geçtiğimiz yıl martta yüzde 50’lere varan oranlarda zam yapan Et ve Süt Kurumu’nun buna karşın 2022 yılını 652 milyon TL zararla kapattığı ortaya çıktı. Böylece kurumun son 5 yıllık toplam zararı 2 milyar TL’ye ulaştı. Kuyrukları azaltmak amacıyla zam yaptıklarını açıklayan Genel Müdür Osman Uzun, bu açıklamadan sonra görevden alınmıştı.

Piyasaya fiyatlarına göre yaklaşık yüzde 66 oranında daha ucuza et satan ve geçtiğimiz yıl martta kırmızı et fiyatlarına yüzde 50’ye yakın zam yapan Et ve Süt Kurumu’nun bu zamma karşın 2022 yılını büyük zararla kapattığı ortaya çıktı.

2022 faaliyet raporuna göre kurum, canlı hayvan satışından 13 milyon 504 bin TL, tali ürün ve rendering ürünleri satışından da 8 milyon 200 bin TL kâr elde etse de gövde et, şarküteri ve süt ürünleri satışından 631 milyon 345 bin TL’lik zarar etti. 193 milyon 283 bin TL’lik genel yönetim giderleri ile birlikte kurumun dönem net zararı 652 milyon 443 bin TL’ye ulaştı.

Et ve Süt Kurumu, 2017’de 223 milyon 453 bin TL kâr elde etse de, 2018’de 491 milyon 116 bin TL zarar, 2019’da 34 milyon 664 bin TL zarar, 2020’de 222 milyon 991 bin TL zarar, 2021’de ise 520 milyon 990 bin TL zarar etmişti. 2022’deki zararla birlikte kurumun son beş yıllık toplam zararı 2 milyar TL’yi aştı.

Kurumun geçtiğimiz yıl görevden alınan Genel Müdürü Osman Uzun, kırmızı ete yüzde 48 zam yapılmasıyla ilgili olarak martta yaptığı açıklamada, piyasanın yüzde 66 daha ucuza et sattıkları için uzun kuyruklar oluştuğunu bu zammın kaçınılmaz hale geldiğini söylemişti.

Uzun, “Çok uzun kuyruklar oluşuyordu. Bu nedenle fiyatı artırdık” demişti. Uzun bu açıklamanın ardından Yönetim Kurulu Üyeleri Zekeriyya Erdurmuş, Hasan Hüseyin Aydemir ve Sezai Aydın’la birlikte görevden alınmıştı.

Piyasa fiyatlarındaki artışın, Et ve Süt Kurumu’nun serbest piyasa büyükbaş hayvan alım hedefini de olumsuz etkilediği ortaya çıktı. 2022’de 3 bin 600 ton büyükbaş hayvan alımı hedeflenmişti, ancak yalnızca bin 588 tonluk bir alım yapılabildi.

Söz konusu hedefle ilgili raporda, “Serbest piyasa büyükbaş hayvan alım fiyatları, kurumumuz alım fiyatlarından yüksek seyretmesi nedeniyle büyükbaş hayvan kesimleri hedeflenen sayının altında kalmıştır” ifadesi kullanıldı.

Sayıştay, mali yapı ile ilgili uyarmıştı

Öte yandan Sayıştay’ın 2021 raporunda da kurumun mali yapısı ile ilgili önemli uyarılarda bulunulmuştu.

Raporda, son 4 yıldır yüksek oranda banka kredisi kullanılması neticesinde katlanılan finansman giderleri ile birlikte oluşan dönem zararlarının da etkisiyle özkaynağın toplamının eksiye düştüğü belirtilerek, “kuruluşun mali yapısının iyileştirilmesi için gerekli tedbirlerin alınarak ilgili bakanlıklar nezdinde girişimlerde bulunulması” önerilmişti.

Paylaşın

Et Ve Süt Kurumu İflasın Eşiğinde!

Kötü yönetim ve liyakati göz ardı eden kadrolaşma, Et ve Süt Kurumu’nu iflasın eşiğine getirdi. Görevinden alınan eski Genel Müdür Osman Uzun’un, “Uzun kuyrukları bitirmek için ete zam yaptık” açıklaması ile gündeme gelen idare 2021 yılında özkaynaklarının tamamını yitirdi.

BirGün’den Mustafa Bildircin’in haberine göre, 2017 yılında 279 milyon 337 bin 270 TL kâr açıklayan Et ve Süt Kurumu, 2018 yılı itibarıyla düzenli olarak zarar etti. İdarenin 2019 ve 2020 yılındaki zararı sırasıyla 34 milyon 664 bin 593 TL ve 222 milyon 991 bin 213 TL oldu.

Zararı giderek derinleşen idarenin, 2021 yılında da açığı giderek büyüdü. Mali verilere göre Et ve Süt Kurumu, 429 milyon 510 bin 757 TL özkaynak ile girdiği 2021 yılında 520 milyon TL açığa imza attı. 2021 yılında kurumun özkaynağı eksiye düşerek eksi 91 milyon 479 bin 728 TL olarak gerçekleşti.

Milyonlar kiraya

Et ve Süt Kurumu’ndaki batağı gözler önüne seren raporda, dikkati çeken değerlendirmeler de yer aldı. Kurum mağazalarının devam ettirilmesinde, “Karlılıktan ziyade kamu yararı ve piyasa fiyatlarına olumlu etkinin” göz önünde bulundurulduğu savunulurken kurumun 14 kentte faaliyet gösteren toplam 18 satış mağazası olduğu bildirildi. Kendisine ait bir genel müdürlük binası bulunmayan ve 10 yıldır aynı binada kiracı olan kurumun 2020 yılı itibarıyla KDV dahil aylık kirası 292 bin 640 TL olarak hesaplandı.

Sayıştay mali duruma dikkat çekti

2020 yılı mali denetimleri kapsamında kurumun mali hesaplarını denetleyen Sayıştay da dikkat çeken bulgulara ulaştı. Sayıştay’ın Et ve Süt Kurumu’na yönelik adeta bugüne ışık tutan raporunda, kurumun mali tablosundaki bozulmaya dikkat çekilerek, “Tablonun negatife dönme riski var” değerlendirmesinde bulunuldu.

Paylaşın

Et Ve Süt Kurumu Genel Müdürü Osman Uzun Görevden Alındı

Et ve Süt Kurumu Genel Müdürü Osman Uzun, Yönetim Kurulu Üyeleri Zekeriyya Erdurmuş, Hasan Hüseyin Aydemir ve Sezai Aydın görevden alındı. Et ve Süt Kurumu Yönetim Kurulu Üyeliğine ise Mehmet Ali Köse’nin atandı.

Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla yayımlanan atama kararına göre, Et ve Süt Kurumu Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Osman Uzun, Yönetim Kurulu Üyeleri Zekeriyya Erdurmuş, Hasan Hüseyin Aydemir ve Sezai Aydın görevden alındı.

Kararda, Et ve Süt Kurumu Yönetim Kurulu Üyeliğine ise Mehmet Ali Köse’nin atandığı belirtildi.

Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında, bazı bakanlıklarda da görev değişikliği yapıldığı görüldü.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Faik Yıldırım görevden alındı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı Hazine Başkontrolörlüklerine Harun Gürer, İsmail Halıcı, Semih Şahin ve Turgut Sayılır, Hazine Kontrolörlüğüne ise Fatih Yetişen getirildi.

Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü’ne Mehmet Ali Kılıçkaya, İthalat Genel Müdürlüğü’ne Mehmet Azgın getirildi.

Sanayii ve Teknoloji Bakanlığı Milli Teknoloji Genel Müdür Yardımcılığı’na İrfan Keskin getirildi.

Eti Maden İşletmeleri Yönetim Kurulu Üyesi Soner Korkmaz görevden alındı, yerine Hasan Kaymak atandı.

Milli Eğitim Bakanlığı’nda da Ankara ve Diyarbakır dahil birçok il milli eğitim müdürü görevden alındı.

Paylaşın

Et ve Süt Kurumu’ndan İkinci Ramazan Müdahalesi

Et ve Süt Kurumu (ESK), Ramazan ayında vatandaşların et satın alabilmesine destek amacıyla ikinci kez tedbir alma yoluna gidiyor. Geçen hafta kıyma ve kuşbaşının Ramazan’da ucuza satılacağını duyuran ESK şimdi de yetiştiriciye sığır başına 2 bin 500 TL yardım verileceğini açıkladı.

Bugün Resmi Gazete’de yayınlanan Et Piyasası’nın Düzenlenmesine İlişkin Cumhurbaşkanı Kararı’na göre uygulama 2 Nisan’dan itibaren geriye dönük olarak yürürlüğe giriyor. Kararın, “hayvancılık faaliyetlerinin sürdürülebilirliğine katkı sağlamak, besiciyi ve tüketiciyi korumak, piyasada oluşan fiyat dalgalanmalarını önlemek ve kamu yararı kapsamında 2022 yılı Ramazan ayı içinde kırmızı et piyasasını düzenlemek amacıyla hazırlandığı” belirtildi.

Serbest piyasaya göre görece ucuz olan ESK’nın mağazaları önünde son aylarda uzun kuyruklar oluştuğu dikkat çekiyor. ESK, “şubelerinin önündeki kuyrukları azaltmak amacıyla et fiyatına yüzde 48 zam yaptığını” duyurmuş, bu gerekçelendirme yoğun tepki ve tartışmalara yol açmıştı. Gelen tepkiler üzerine ESK yüzde 15 indirime gitmişti. Şimdi de 2 Nisan’dan itibaren geri dönük olarak kesimi ve satışı yapılan veya yaptırılan sığır başına yetiştiricilere 2 bin 500 lira ödenmesi Ramazan’a yönelik alınan ikinci tedbir olma özelliğine sahip.

ESK, ilk olarak 8 Nisan‘da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla Ramazan ayı günlük satış miktarı 8 ton olan eti 15 tona çıkarma ve kıyma ve kuşbaşını market ortalamalarının yüzde 15-20 altında fiyatla satmayı hedeflediğini duyurmuştu. Bu arada et piyasasına yönelik tedbirler çerçevesinde ülkedeki büyük baş hayvan sayısının da tespiti için talimat verilmişti.

Sığırların kesimi ve satışı nasıl olacak?

Karara göre, sığırların kesimi ve satışı ESK tarafından belirlenecek kriterler çerçevesinde yapılacak veya yaptırılacak. Kesimi yapılan hayvanların ve yetiştirici bilgilerinin yer aldığı ıslak imzalı ve onaylı icmal, ESK tarafından hazırlanacak ve Tarım ve Orman Bakanlığı Hayvancılık Genel Müdürlüğü’ne (HAYGEM) gönderilecek. Hazırlanan icmallerde yer alan bilgilerin doğruluğundan ESK sorumlu tutulacak. HAYGEM, ESK’dan bildirilen kesilen hayvan sayısı ve destekleme tutarını kontrol ederek “bütçe imkanları çerçevesinde” Ziraat Bankası aracılığıyla yetiştiricilerin hesabına aktaracak.

Karar kapsamında yapılacak ödemeler için gerekli kaynağın ise Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2022 yılı tarımsal destekleme bütçesinden sağlanacağı belirtildi. Bakanlığın, ödemelerde ihtiyaç duyulacak belgeleri belirlenmeye ve değiştirmeye, ödemeye esas bu kararın yürütülmesine ilişkin diğer düzenlemeleri yapmaya, Ziraat Bankası ve diğer kamu kurum ve kuruluşları ile protokol yapmaya yetkili olacağı da haber verildi.

Destek ödemeleri, ödemeye esas icmallerin elektronik ortamda Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü’ne iletilmesi ile birlikte Bakanlık tarafından gerekli kaynağın bankaya aktarılmasında sonra yapılacak.

Ödemeler için gerekli finansman, bütçenin ilgili harcama kaleminden tahsil edilerek sağlanacak. Bu kararın uygulanmasıyla ilgili olarak Ziraat Bankası’na hizmetlerinden dolayı ödenen tutarın yüzde 0,2’si ayrıca komisyon olarak ödenecek. Bu karar uyarınca ödeme, ESK tarafından tarımsal üretimi destekleme bütçesi ödeneğinden yetiştiricilerin hesaplarına aktarılacak ve destekleme ödemeleri kamu kaynağı niteliğinde olduğu için hak ediş sahibinin hesabına aktarılmadan önce haciz, icra ve temlik işlemlerine de konu edilemeyecek.

Paylaşın

CHP Lideri Kılıçdaroğlu, Et Ve Süt Kurumu’na Alınmadı

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Et ve Süt Kurumu’nun Ankara’daki binasına alınmadı. CHP Lideri Kılıçdaroğlu, dün sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda kurumdan randevu talep ettiğini ancak talebine karşılık bir geri dönüş alamadığını paylaşmıştı.

Haber Merkezi / Et ve Süt Kurumu ziyaretinde Kılıçdaroğlu’nun CHP’li kadın milletvekillerinin yanı sıra Derin Yoksulluk Ağı Kurucusu Hacer Foggo da eşlik etti. Kılıçdaroğlu, kurumun önünde yaptığı basın açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

“Daha önce TÜİK’e gitmiştim, emeklilerin, asgari ücretlilerin haklarını savunmak için. Çünkü TÜİK enflasyonu düşük göstererek milyonlarca insanın düşük zam almasına neden oluyordu. Buna dikkat çekmek için TÜİK’e gittim.

Daha sonra sözlü sınavda hakları yenen gençlerin sesini kamuoyuna duyurmak için MEB’e gitmiştim. KPSS’de dereceye giren birçok genç sözlüde torpili olmadığı için elenmişti. Buna da dikkat çekmiştim

Bugün Et ve Süt Kurumu’nun önündeyim; burada olmamın temel nedeni çocukların haklarını savunmak. Kadın milletvekilleri ile beraberim, tüm anneler çocuklarının iyi beslenmesini isterler. İyi beslenme bir haktır, bunu sağlayacak olan sosyal devlettir. Bütün çocukların yeterli beslenmeleri gerekir.

Tarım Bakanı dün katıldığı bir programda “Türkiye’de aç ve açıkta kimse yok” diyor. Tarım Bakanı’nın dünyadan, Türkiye gerçeklerinden haberi yok. İzin verirseniz Türkiye’deki derin yoksulluğu uzun yıllardır araştıran Hacer Foggo’ya bu konudaki düşüncelerini aktarması için söz vereyim.”

Kılıçdaroğlu, daha sonra Derin Yoksulluk Ağı Kurucusu Hacer Foggo’ya söz verdi. Foggo yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Et değil mücevher sanki”

“Yapılan bir araştırmada çocuklarda kansızlık çıktı, geçen hafta açıklandı. Bu ne demek, yetersiz beslenme demek. Bütün çocuklar bununla mücadele ediyor. Daha dün bir anne ile görüştüm “Çocuklarla beraber sahurda patates kızartması yedik, iftarda ise çorba içtik” dedi. Bir kasabın önünden geçerken yaşlı bir adam bana dedi ki “Kızım eskiden kuyumcu vitrinine bakardık, et değil mücevher sanki” dedi.

Güneydoğu’da çocukların çoğu bodur, bu da yetersiz beslenme demek. Yoksulluk ve açlık yok demek, bunu inkar etmek yanlış. Yoksulluğun olmaması benim temel hedefim, ben böyle bir dönem görmedim. Her girdiğim evde beslenme yetersizliği yüzünden gelişim bozukluğu olan çocuklar var.

Cep telefonunu soracağınıza fakir mahallelerdeki çocukların kaç yaşında olduğunu sorun. Açlık var arkadaşlar, ben Türkiye’nin her yanında geziyorum ve siz de bu sokaklarda olun. Ya da gelin birlikte gezelim. Sayın Genel Başkanım’ın sözleri ile buradayım “Hiçbir çocuk yatağa aç girmeyecek” ve biz o son çocuğu bulana kadar çalışacağız.”

“Milletin artık gücü kalmadı”

Hacer Foggo’nun ardından tekrar söz alan CHP Lideri Kılıçdaroğlu, şunları söyledi:

Saray’a açık bir çağrı yapıyorum; beşli çeteye verilen dolarların en azından binde birini yoksul ailelerin çocukları için harcasalar hiçbir çocuk yatağa aç girmeyecek. Sözler bana ait değil, 22 saat önce söylenen sözler şöyle; “Damızlık hayvanlar, süt inekleri kesiliyor. Kesile kesile nereye kadar gidecek? Damızlık hayvanlar bittiğinde et sıkıntısı, süt sıkıntısı yaşanacak. Üreticinin sırtındaki yükün inmesi lazım, milletin artık gücü kalmadı.”

Bu bir siyasetçinin değil bir üreticinin sözleri. Süt üreticileri perişan, markete gittiğiniz zaman bir kutu sütü 15 liradan alıyorsunuz, bir kilo kıyma 98 lira oldu. Hangi asgari ücretli kıyma alabilecek? Hangi asgari ücretli aile çocuğuna düzenli süt alabilecek? Bu nedenle daha önce yaptığımız gibi bayramdan sonra Millet’in Sesi Mitingleri’ne yeniden başlayacağız. Saray ne kadar duyar bilmiyorum ama benim yaptığım çağrı bu halkın refahı içindir, siyaset kurumunun halkın gözünde saygın olmasını sağlamak içindir. Ben Türkiye’nin itibarını ve saygınlığını korumak istiyorum.

Et ve Süt Kurumu çiftçi ve üreticinin yanında olmalı. Bu nedenle çağrımı yineliyorum: Beşli çeteye sağlanan imkânların binde birini üreticiye verirseniz bu ülkede hiçbir çocuk yatağa aç girmez.”

Kılıçdaroğlu daha önce enflasyon verilerindeki tartışmalar nedeniyle Türkiye İstatistik Kurumu’nu ve öğretmen atamalarındaki sözlü mülakat tartışması nedeniyle de Milli Eğitim Bakanlığı’nı ziyaret etmişti. CHP lideri her iki kuruma da alınmazken, faiz artırımları konusuyla ilgili olarak Merkez Bankası ziyaretinde bankanın başkanı Şahap Kavcıoğlu ile görüşebilmişti.

Paylaşın