Malatya: Bahri Camii

Bahri Camii; Malatya’nın Battal Gazi İlçesi’ne bağlı Erenli Beldesi yerleşim sınırları içerisinde yer almaktadır.

Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanabilmektedir.

Camii, 1667 tarihli bir Osmanlı eseridir. Evlerin ortasındaki geniş alanda bulunan Bahri Camii, ahşap tavanlı camilerden olup alt kısımları taşla, üst kısımları kerpiçle inşa edilmiştir.

Caminin üstü toprak dam iken, son dönemde toprak damın üzerine çatı ilave edilmiştir. Ortadaki ahşap sütunlar ve dış duvarlar üzerine ana hizanlar (ana kirişler) ve onların üzerine de ara hizanlar (ara kirişler) oturtulmuş; toprağın dökülmesini engellemek amacıyla ara hizanların üzeri tahtayla kapatılmıştır.

Bahri Camii, inşa edildiği alanda Eski Mezarlık ve Yeni Cami ile bir arada bulunmaktadır. Türk-İslâm şehir imarisine uygunluk gösteren bu yerleşim kompozisyonu, beldeye tarihî bir yerleşim yeri niteliği kazandırmaktadır.

Paylaşın

Malatya: Akminare Camii

Akminare Camii; Malatya’nın Battalgazi İlçesi’nde şehir surlarının dışında, Derme kanalının kenarında yer almaktadır.

Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanabilmektedir.

Camii, 11573 yılında Kanuninin oğlu II. Selim zamanında Zaim Yusuf oğlu Himmet Bey’e yaptırılmış olup kitabesi mevcuttur. Kare planlı olarak yapılan cami, sekizgen kasnak üzerine oturtulan tek kubbe ile örtülüdür.

Kuzeyinde yer alan minaresi, yapıdan ayrı olarak inşa edilmiştir. Minare, kare kaide üzerinde yükselen silindirik gövdeli ve tek şerefe li olup tamamen düzgün kesme taşlardan yapılmıştır.

Cami 1974 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir. Restorasyonda malzeme olarak kesme ve moloz taş kullanılmış, kubbesi de sonradan beton sıva ile desteklenmiştir.

Zamanla yıpranmış olan minare taşları numaralandırılarak sökülmüş ve eksik kısımları tamamlandıktan sonra bugünkü hâline getirilmiştir.

Paylaşın

Malatya: Kırklar Mezarlığı

Kırklar Mezarlığı; Malatya’nın Battalgazi, Karahan Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanabilmektedir.

Bir tepe üzerinde bulunan Kırklar Mezarlığı (Şehitliği), geniş bir alanı kaplayan mezarlığın ortasında yer alır. Efsaneye göre Battalgazi ve kırk arkadaşı bu tepede kahramanca savaşmış; savaşta şehit düşen Battalgazi’nin kırk silah arkadaşı buraya defnedilmiştir. O günden sonra burası “Kırklar Mezarlığı” olarak anılmaya başlamıştır.

Yapılan incelemelerde Selçuklu taş işçiliği ve süslemesinin hâkim olduğu mezar taşlarının yanında, Osmanlı Dönemi özelliklerini gösteren mezar taşlarına da rastlanmıştır. XIII. yüzyıla tarihlenen mezarlıkta yapılan çalışmalar sonucunda, üzeri yazılı birçok mezar taşı ile Selçuklu, Roma ve Bizans dönemlerine ait bakır sikkeler ortaya çıkarılmıştır.

Bu mezar taşlarından 532 tanesinin inceleme çalışmaları tamamlanmış, üzerlerindeki yazıların çevirileri yapılmış ve 11 adet mezar taşında ‘‘seyyid’’ ibaresine rastlanmıştır. Ayrıca hicrî 39 – hicrî 71 tarihli çok sayıda mezar taşının çevirilerinden anladığımıza göre, bu bölge Anadolu’nun İslamlaşmasında önemli bir merkez olmuştur.

2011 yılında Malatya Müze Müdürlüğü, Malatya Valiliği KUDEB (Koruma, Uygulama ve Denetim Bürosu), işbirliği ile mezarlık çevresinde hafriyat, temizlik ve düzenleme çalışmalarına başlanmıştır.

Paylaşın

Malatya: İstanbulluoğlu Konağı

İstanbulluoğlu Konağı; Malatya’nın Battalgazi İlçesi, Atatürk (Kışla) Caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanabilmektedir.

Konak, taş temelli ve iki katlı olan yapı, kerpiçle inşa edilmiş, ancak çıkmalar ahşap dolgu olarak yapılmıştır. Yapıya cadde yönünde çift kanatlı ve ahşap kaş kemerli aynalığı olan kapıdan girilir.

Birinci katta bir salon, dört oda; ikinci katta da bir salon, dört oda yer alır. Konak, üst katındaki çıkmaları ve çıkmaların arasında kalan boşluklarıyla çok yönlü bir güzellik kazanmıştır. Yapı, şemsiye çatılıdır. Yapıda taş, ahşap ve kerpiç malzeme kullanılmıştır.

Paylaşın

Malatya: Sıddı Zeynep Kümbeti

Sıddı Zeynep Kümbeti; Malatya’nın Battalgazi İlçesi, Karahan Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanabilmektedir.

Kayseri’de bulunan Miladi 1184 tarihini taşıyan aynı sitildeki kümbetten yola çıkılarak, bu türbenin de Danişmend sultanlarından birine ait olma ihtimali oldukça kuvvetlidir. Kümbet, 1965 yılında halkın yardımlarıyla onarılmıştır.

Kümbetin içten ve dıştan sekizgen piramidal bir gövdesi ve külahı vardır. Yapıda tamamen düzgün kesme taş kullanılmıştır. İçerisinde, son zamanlarda betonla yenilenmiş sade bir mezar bulunup, bu mezarın kime ait olduğuna dair herhangi bir kitabesi mevcut değildir.

Paylaşın

Malatya: Yeni Camii

Yeni Camii; Malatya’nın Battalgazi İlçesi yerleşim sınırları içerisinde yer almaktadır. Belediye İşhanı karşısındadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanabilmektedir.

Yeni Camii; tamamen kesme taşlardan yapılmıştır. 28,50 x 28,50 m. ebadında kare bir plan üzerine inşa edilen ana mekânın ortasında dört filayağı üzerine oturtulan kubbe yer almıştır.

Orta alan yanlara doğru yine filayaklar ve yan duvarlara bindirilen beşik tonozla örtülmüştür. Böylece pencereli olan kubbenin ağırlığı ayaklara, tonozlarla da yan duvarlara verilmiştir. Kare mekânın dört köşesi ayaklara, tonozlara ve duvarlara bindirilen dört küçük pencereli kubbe ile örtülmüştür.

Ana mekânın güney duvarı tam ortada beş köşeli yarım daire şeklinde dışa doğru taşarak mihrabı yapılmıştır. Mihrap kesme taşlardan yapılmış olup dış yüzü gömme sütunlarla köşeler ayrılmıştır. Üstü yarım kubbe ile örtülmüş, güney duvarına birleştiği köşelerde karşılıklı birer pencere yapılmıştır.

Son cemaat mahalli dört sütunu birbirine bağlayan kemerler ve kuzey duvarına bindirilen kasnaklı beş küçük kubbe ile örtülmüştür. Kuzey duvarının tam ortasında ana giriş kapısı yapılmış olup kapının üzerinde Arapça harflerle yazılan kitabesi yer almıştır.

Ayrıca caminin doğu ve batı duvarlarının kuzey duvarlarına yakın olan yerlerde karşılıklı birer kapı yer almıştır. Kuzey duvarlarının köşelerinde iki şerefeli iki tane minaresi vardır. Doğu yönünde tek şerefeye kadar sağlam, tamamen kesme taşlardan yapılmış, eski bir camiye ait bir minare sağlam durumdadır. Şerefesi yoktur.

Paylaşın

Malatya: Şehir Surları

Şehir Surları; Malatya’nın Battalgazi İlçesi, Meydanbaşı Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır.Surlara şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanabilmektedir.

İlk surların yapımına Titus Döneminde başlanmıştır. Constans I (363) yapıyı sürdürmüş ve Justinianus (532) yapım işini sonuçlandırmıştır. Bir zamanlar Melitene şehrini dış etkenlere karşı koruyan surlar günümüzde oldukça harap vaziyettedir.

MS. I. yy.’ın sonlarına doğru Roma İmparatoru Titus zamanında Lejyon Karargâhının (XII. Lejyon) inşası ile başlayan sur inşaatı Traianus tarafından genişletilerek devam ettirilmiştir. Constans I döneminde surun yapımını hızlandırmış, Justinianus zamanında en son şeklini almıştır.

Beşgen bir plan üzerine kurulmuş olan sur oldukça harap durumdadır. Ayakta kalan parçalardaki yapı tekniği; duvarların iç ve dış yüzü düzgün iri boyutlu taşlarla kaplanmış olup düz taşlar arası moloz taşlarla doldurularak, harç ile kaynaştırılmıştır.

Sonradan yapılan tamirlerde zarar gören kısımlar kesme taşlarla takviye edilmiştir. Kayıtlara göre surun 95 burcu ve 11 kapısı olduğu anlaşılmaktadır. Kalenin sur hendeği 1060’da genişletilmiş, 18 Eylül 1102’de Danişmentli Gümüştekin Ahmet Gazi tarafından ele geçirilen şehrin surları yeniden onarılmıştır. Evliya Çelebi Kale hakkında Seyahatname’sinde bilgi vermekte ve buradan bahsetmektedir.

Paylaşın

Malatya: Kanlı Kümbet Türbesi

Kanlı Kümbet Türbesi; Malatya’nın Battalgazi İlçesi, Meydanbaşı Mahallesi, eski mezarlığın içinde yer alır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanabilmektedir.

Yanlışlıkla cellathane olarak tanınan bu yapı aslında kripta odası bulunan bir anıt mezardır. Kare bir plan üzerine inşa edilen yapıt iki kısımdan meydan gelmiştir.

Birinci kısımda cenazenin gömülü olduğu yer yani kripta görülür. Kripta girişi lentosu kısmen meyilli konmuştur. Kripta yapının temelini oluşturduğundan tamamen taş örülerek inşa edilmiştir.

İkinci kısım ise türbe denilen halkın bir zamanlar ziyaret ettiği üst kısımdır. Bu kısımdaki duvar örgüsünde ağırlığı tuğla malzemesi oluşturur. Yapının üst kısmını hafif sivrilik gösteren bir kubbe örtmektedir.

Yapı 789 m2 alan üzerindedir. Alt katın kıble duvarı üzerinde yar alan kitabe boya ile sıva üzerine yazıldığından okunması çok güç durumdadır. 25.06.2004 tarih ve 5763 sayılı Koruma Kurulu kararına istinaden 2007 yılında Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restorasyonu gerçekleştirilmiştir.

Paylaşın