Kars: Keçivan Kalesi
Keçivan Kalesi; Kars’ın Kağızman İlçesinin kuzeybatısında yer alan Aladağ’ın hemen eteğindedir.
Eski sancak merkezi bir kaledir. Kaynaklar ve halk arasında Keçivan, Geçivan, Geçvan adları ile anılmakta olup, kalenin bulunduğu yerleşim yeri 1960 sonrası Tunçkaya köyü olarak isim almıştır.
Pijen, Seffak, Efrasyab cenkleri hikayesinde adı geçerek anlatılan bu kalenin halk arasında ‘Efrasyab’ın yaylaklarından olduğu’ rivayet olunmuştur. M.Ö. 650-120, M.S. 16 yıllarında Aras boylarına yerleşen Saka Türklerinin padişahının adı İran destanlarında ‘Turan Padişahı Efrasyab ‘olarak gösterilirken Türklerce ‘Alp-Er Tonga’ olarak tanınmaktadır.
618 milat yıllarında Kars bölgesinde adı bilinen tek şehir 311’de Oğuzlardan Kamsarakam beylerinin malikanesi olacak olan bu Artageyra’dır (Keçivan). Bununla beraber adı geçen Arta-Kers Kalesi de (Kers Köyü) Kağızman’dadır. Her iki yer adının başındaki Artak, Artag, Arda sözlerinin Asyanik’lerden kalma veya Sakalara ait adların kökleriyle ilişkili olduğu sanılmaktadır.
