Aksaray: Pir Şemmas Tekkesi
Pir Şemmas Tekkesi; Aksaray’ın Merkez İlçesi, Mamasın (Gökçe) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.
Yapı üzerinde kim tarafından ve ne zaman yaptırıldığını gösteren herhangi bir kitabe yoktur. Orjinalde bir Bizans kilisesidir. Müslümanların Pir Şemmas, Hıristiyanların Hagia Mamas diyerek ziyaret ettikleri bu türbe her iki dine inananlar için kutsal kabul edilmektedir.
Halk arasında “Erenler Tekkesi” olarak da anılmaktadır. Aksaray’daki türbeler halk arasında “Tekke” olarak adlandırılmaktadır. Tekke, kagir+kaya oyma tekniğinde yapılmıştır. Kagir kısımlarda düzgün kesme taş malzeme kullanılmıştır.
Tekke tamamen kaya oyma tekniğinde inşa edildiği için sade önündeki kagir mekanların cepheleri görülmektedir. Bu eklentiler ise ana mekanın güneyinde yer almaktadır. Güneybatı köşede basık kemerli giriş kapısı ile, kapının hemen yanında dikdörtgen niş yer almaktadır. Kapının etrafı boya ile sonradan basit geometrik motiflerle bezenmiştir.
İç mekanda, kagir mekanlarda altta atkı kemerlerle destekli beşik tonoz, kaya oyma mekanlarda ise beşik tonoz, çapraz tonoz ve kubbe görülürken, kagir mekanlar dıştan Marsilya kiremidi kaplı bir kırma çatıyla örtülmüştür.
İç mekana güneybatıdaki basık kemerli kapıdan girilmektedir. Kapından ilk olarak tabhane kısmına ulaşılmaktadır. Bu mekan doğu-batı yönünde dikdörtgen planlı olup üzeri de aynı yönde uzanan beşik tonozla örtülüdür.
Kabrin olduğu mekan düzgün olmayan dörtgen şeklinde olup naosa bir yuvarlak kemerle bağlanmaktadır. Kabrin olduğu mekan iki katlıdır. Alt kat, doğu- batı yönünde dikdörtgen planlı olup iri blok taşlardan meydana getirilmiştir. Pir Şemmas’ın buradaki kemikleri çalınmıştır.
Kıble duvarının ortasındaki dikdörtgen şeklindeki mihrap nişi yuvarlak kemerlidir. Alçı malzemeden kalıplama tekniğinde yapılmış bir bordür nişi üç yönden kuşatmaktadır. Bordürde sırayla bir daire, bir adet yatay “s” motifi yer almaktadır.
(Görseller: cappadociaexplorer.com)
