Aksaray: Kılıç Arslan Kümbeti
Kılıç Arslan Kümbeti; Aksaray’ın Merkez İlçesi, Gençosman Mahallesi, Ervah Mezarlığı’nın doğusunda 1160 m. yüksekliğindeki Kırkkızlar Tepesi’nin zirvesinde yer almaktadır. Şehre hakim bir konumdadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.
Türbenin üzerinde kim tarafından, ne zaman ve kimin için yapıldığını gösteren bir kitabe bulunmamaktadır. Bundan dolayı yapının tarihlendirilmesinde ve Kılıç Arslan hangisi olduğu konusunda bir takım tartışmalar bulunmaktadır. Zira Anadolu Selçukluları’nda dört tane Kılıç Arslan bulunmaktadır.
Kümbet oldukça harap bir halde iken 1993 yılındaki onarım neticesinde yok olmaktan kurtulmuştur. Türbenin, güneybatı yönünde tam olarak işlevi belli olmayan yapı kaynaklarda II. Kılıç Arslan’ın yaptırdığı yazlık köşk28veya II. A1aeddin Keykubat’ın mesire yeri olarak geçer.
Yapı içten ve dıştan sekizgen planlı ve içten sekizgen dilimli sivri bir kubbe, dıştan ise sekizgen piramidal bir külahla örtülüdür. Eğimden dolayı, türbenin taban kısmı kesme taşlarla örülerek takviye edilmiş ve bir kaide görünümü verilmiştir. Yapının güneydoğu cephesinde alt seviyede dikdörtgen bir niş içinde dıştan içeriye doğru genişleyen dikdörtgen şeklinde bir pencere yer almaktadır. Diğer cepheler sade tutulmuştur. Giriş batı cephededir.
Kapı, bugün basık kemerli olup dıştan ters “U” biçiminde dıştaki içbükey ve geniş, içte ki eğimli ve dar olan sade iki bordür ile sınırlandırılarak dikdörtgen bir niş içine alınmıştır. Kapı, bugün basık kemerli33 olup dıştan ters “U” biçiminde dıştaki içbükey ve geniş, içte ki eğimli ve dar olan sade iki bordür ile sınırlandırılarak dikdörtgen bir niş içine alınmıştır. Orjinal de, türbenin, biri güneydoğuda diğeri de kuzeybatı cephede iki penceresinin olduğu anlaşılmaktadır.
