Kaya Mezarı: Adana’nın Kozan İlçesi, Yassıçalı Köyü, Koyak Mevkii’nde yer almaktadır.
Doğal kaya oyularak inşa edilmiştir. Girişi batıdan olan mezarın içi tamamen su doludur. Mezar girişi yaklaşık 1 metre 1.5 metre uzunluğundadır.
Gidiş kayaoygu merdivenle sağlanmıştır. Mezarın bulunduğu tepede yapılan yüzey araştırmasında başka bir örneğe rastlanılmadı.
Yaverin Konağı; Adana’nın Kozan İlçesi, Taş Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım sağlanmaktadır.
Avlulu ters T plan şemasında olan taşınmaz zemin kat ara kat ve normal kattan ibarettir. Zemin kat tamamen kesme taş birinci katta ise dış duvarlar taş iç mekan bölücü duvarları bağdadi ara kata kesme taş merdivenle yarı açık sofaya çıkılmakta sofadan ahşap merdivenle son kata ulaşılmaktadır.
Sofanın avluya bakan kısmı ahşap direklerle kemerlere bağlanmış üst kat tamamen ahşap bağdadi tavan ve yer döşemeleri ahşap kirişlere oturmuş ahşap döşemeli sokak cephesinde kapalı çıkma ve ahşap payandalarla desteklenmiş. Kültür varlığı resorasyon aşamasındadır.
Bazilaka; Adana’nın Kozan İlçesi, Dilekkaya Köyü, Anavarza Mevkii’nde yer almaktadır.
Kitabelerin bir tanesinde EYTYX10Y kelimesi diğerlerinde ise apsisin dış tarafında orta duvarında TONAııOCTO+ANTOYXY kelimesi okunmaktadır.
Bazilikanın batıya bakan uzun yanlarında iki tane dikdörtgen çıkıntılar vardır.3 bölümden meydana gelmektedir.
Bazilikaya ait taşlar üzerinde kabartma şeklinde 1 defne çelengi içinde bir haç ve kolları arasında balıklar.
2 defne çelengi içinde ortada bir vazo vazonun üzerinde bir haç ve yanlarında iki adet tavus kuşu vardır.
3 Bazillikanın apsise yakın kuzey duvarında bir daire içinde hac ve yanlarında 2 adet kuş kabartması 4 dragon 5 defne çelengi içinde haç ve altta iki adet koyun vardır.
Anavarza Amfi Tiyatro; Adana’nın Kozan İlçesi, Dilekkaya Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır.
Sahne kısmı doğudaki kayalıklara dayalı cabeasının ayaklar üstünde yükseldiği anlaşılan tiyatro sadece 2 adet ayağa ait kalıntı ile ayaklara ait temel taşları mevcuttur. Ayakların yukarıda birbirlerine kemerle bağlandığı anlaşılmaktadır.
Kızıllar Gözetleme Kulesi; Adana’nın Kozan İlçesi, Kızıllar Köyü, Kale Mevkii’nde yer almaktadır.
Yerel kayra taşından kireç harçla inşa edilmiştir. Yapı ciddi tahribata uğramıştır. Kare planlıdır.
Orta kısmında olasılıkla alt katın aydınlatılmasına yönelik daire şeklinde bir boşluk bulunmaktadır. Yaklaşık 3×3 metre ebatlarındadır. Bölgeye hakim bir tepe üzerinde yer almaktadır.
Çukurköprü; Adana’nın Kozan İlçesi, Kadirli Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Köprü halen kullanılmaktadır.
Çukurköprü kesme taş malzeme kullanılarak inşa edilmiş olup sivri kemerli iki göz açıklıkta oluşmaktadır. Daha sonraki dönemlerde sel baskınlarını önlemek amacıyla köprüye betonarme bir göz daha ilave edilmiştir.
Derz onarımlarında çimento esaslı sıva kullanıldığı gözlenilmektedir. Köprüde mansap yönünde yine kesme taştan inşa edilmiş sel yaranlar yer almaktadır.
Anıt Mezar; Adana’nın Kozan İlçesi, Durmuşlu Köyü sınırları içerisinde Sırelif Mevkinde yer almaktadır.
Anıt mezar doğal kayalık zemin üzerinde kabayonu blok taşlardan harçsız inşa edilmiştir. Üst örtüsü tonozludur.
Yapı genel olarak yapısını korumuştur. Girişi doğu yönündedir. Mezar 4.32×3.27 metre ebatlarındadır. 2 katlıdır. Anıt mezara ait bir arşitrav parçası doğu yönünde devrilmiş durumda bulunmaktadır.
Andıl Kalesi; Adana’nın Kozan İlçesi, Andıl Köyü, Andıl Dağı üzerinde yer almaktadır.
Kabayonu bosajlı taş kaplamalı moloz taş örgülüdür. Kalenin batı ve güneybatısında iki adet burcu bulunmaktadır. Güneybatıdaki burç anayapı kütlesinden kopuktur.
Anayapı dikdörtgen planlıdır.İki katlı olan yapının alt katında girişlere doğudan olan tonozlu 3 mekan üst katta ise 5 ayrı mekan yer almaktadır.
Alt katta ortada yer alan sivri tonozlu bölümün güneydoğusunda ikinci kata çıkan merdivenler bulunur ancak bu bölüm tamamen yıkılmış durumdadır. Alt katta doğuya üst katta ise doğu,kuzey ve batıya bakan pencereler bulunmaktadır.
Su Boğazı Köprüsü; Adana’nın Kozan İlçesi’ne bağlı Ağzıkaraca Köyü ile Tepecikören Köyü arasında yer almaktadır. Su Boğazı Deresi üzerindedir.
Kabayonu taş örgülü yuvarlak tek kemerlidir. Köprü genel olarak taşıyıcılığını korumaktadır. Kemer yüksekliği 3 metre kemer açıklığı 6.20 metredir. Köprünün üst bölümünün uzunluğu 11.70 metredir.
Karayla bağlantılı uçlarının iki tarafında toplanan dört adet istinat duvarı vardır. Köprünün hemen bitişiğinde ayakları taş köprüye dayanan bir köprü yapılmış durumdadır.
Bucak Kalesi; Adana’nın Kozan İlçesi, Bucak Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Moloz taş örgülü kabayonu bosajlı taş kaplamalıdır.
Yapı dış konturlarını korumaktadır. Ancak iç mekanlar tamamen yıkılmıştır. Giriş doğu yönündeki kemerli kapıdandır. Girişin hemen güneyinde ilk burç yer alır.
Bu burcun altında olasılıkla sarnıç olan kubbeli bir mimari mekan vardır. Kuzeybatı yönünde kabayonu taş örgülü tonozlu mekan daha yer alır.
Alt katta hiç mazgal olmaması gözetleme birimlerinin üst katta olduğunu gösterir. Yapının Anavarza Kalesi ile görsel bağı vardır.
