Ardahan: Kurşunçavuş (Sece) Camii

Kurşunçavuş (Sece) Camii; Ardahan’ın Posof İlçesi, Kurşunçavuş (Sece) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’nden Kurşunçavuş (Sece) Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım sağlanmaktadır.

Cami, yöredeki en eski tarihli camilerden biri olup, bugün yeni yapılan cami kullanıldığı için ibadete kapatılmış durumdadır. Üzerinde 1796 tarihinin kayıtlı olduğu bir taş bulunmaktadır. Her ne kadar bu tarihi, yapının kitabesine ait bir tarih ve inşa tarihi olarak kabul etmek, onarım geçirme, ya da her hangi bir yerden devşirme olarak bu yapıda kullanılma ihtimali de olduğu için zor olsa da, yapının mimari özellikleri de, özellikle tavan dekorasyonu XVIII. yüzyıl sonları-XIX. yüzyıl başlarının karakterini yansıttığı için, bu tarihin inşa tarihi olma ihtimali büyüktür.

Belki de kitabesi tahrip olduğu için, orada yer alan inşa tarihi, sonradan duvardaki taşa kazınarak işlenmiştir. Kareye yakın dikdörtgen planlı ve ahşap taşıyıcılar üzerine ahşap tavanlı cami, kullanılmamakta ve bir depo işlevi görmektedir. Zengin ahşap dekorasyonlu tavanı ve tavan süslemeleri korunup, bir kültür varlığı olarak gelecek kuşaklara aktarılması gereken tarihi eserlerden biri durumundaki bu yapının depo olmaktan kurtarılması, restore edilmesi ve yaşatılması gerekir.

Düzgün kesme taş duvarlı yapının, kare kesitli ahşap taşıcıları üzerine ahşap atkılar atılmış, atkılar arasına ise düzenle ve ölçüyle kesilmiş ahşap tahtalar çakılarak örtü oluşturulmuştur. Ahşap atkılar arasında kalan her bir boşluk birer tavan göbeği biçiminde zengin oyma işçilikli dekorasyon alanları olarak düşünülmüş, çeşitli geometrik motifler ayrı ayrı işlenip, çakılmak suretiyle, son derece zengin ve renkli ahşap işçilik uygulanmıştır. Yapının beden duvarlarında yer yer çevredeki farklı kimlikte yapılardan devşirme malzeme izleri tespit edilmiştir.

Paylaşın

Ardahan: Türkgözü (Badele) Camii

Türkgözü (Badele) Camii; Ardahan’ın Pososf İlçesi, Türkgözü (Badele) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’nden Türkgözü (Badele) Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım sağlanmaktadır.

Günümüzde kullanılmayan cami, girişindeki kitabesine göre 1286 hicri, 1869 miladi tarihinde inşa edilmiştir. Yörede ayakta kalan en eski camilerden biri olan yapının, vaaz kürsüsünde yer alan ve 1339 hicri (1921 miladi) tarihini taşıyan kitabe, yapının 1921 tarihinde onarım gördüğüne ve minber,vaaz kürsüsü gibi Neobarok tarz süslemeli ahşap unsurların eklendiğine işaret etmektedir.

Yapının girişinde yer alan kitabede: “sahibül hayrat vel hasanet amel-i usta Hüseyin ve Ahmed sene 1286 (1869)” ibareleri kayıtlıdır. Dikdörtgen tasarımlı ve düzgün kesme taş duvarlar üzerine ahşap tavanlı yapı içerisindeki, minber, vaaz kürsüsü ve ahşap tavan göbeği, bitkisel ağırlıklı olmak üzere, Neobarok tarz, bitkisel ve geometrik motiflerle dekore edilmiştir. Bugün yeni inşa edilen cami kullanıldığı için, terkedilmiş ve bakımsız bir yapı görünümündedir. Üst örtü ve duvarlar çökmeye başlamış durumdadır.

Paylaşın

Ardahan: Sarıdarı (Tepesümde) Camii

Sarıdarı (Tepesümde) Camii; Ardahan’ın Posof İlçesi, Sarıdarı (Tepesümde) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’nden Sarıdarı (Tepesümde) Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçları ile ulaşım sağlanmaktadır.

Cami, üzerindeki kitabeye göre, 1342 hicri tarihinde inşa edilmiştir. Bunun miladi karşılığı 1924 yılıdır. 1924 tarihli yapı, dikdörtgen planlı ve düz dam örtülü olarak inşa edilmiş, sonradan tavanı dıştan kırma konik saç kaplama çatı ile kaplanmıştır.

Neo-Barok üslupta zengin ahşap oyma işçiliğe sahip bir iç mekan düzeni olduğu anlaşılan yapının son onarımlarda, ahşap mahfiline, ahşap tavan göbeğine, ahşap taşıyıcıların başlık ve kirişlerindeki süslemelere ait unsurların kaldırıldığı ve yerlerinin sıva üzerine kalem işi süsleme ile, taklit bir dekorasyona tabi tutulduğu anlaşılmaktadır.

Bu ahşap süsleme unsurlarının da, caminin sonradan ilave son cemaat yerine açılan kuzey duvarına asılarak korunduğu ve sergilendiği görülür. Yapının ahşap minber ve vaaz kürsüsündeki, aşırı plastik şekilde işlenmiş bitkisel motiflerden oluşan, Neo-Barok tarz ahşap dekorasyon, sökülen ahşap oyma süsleme unsurlarıyla aynı üsluptadır.

Ahşap oyma işçilik örneklerinde, doğadan alınan çiçek, yaprak ve kıvrık dal motiflerinin dekorasyon unsuru olarak esas alındığı görülmektedir. Duvarlar düzgün kesme taşla örülmüştür. Yapının orijinalde düzgün kesme taş duvarlı, ahşap tavanlı, Neo-Barok üslubunda ahşap oyma işçilikli bir cami olduğu, son onarımlarla mimari kimliğinden epey kaybettiği anlaşılmaktadır.

Paylaşın

Ardahan: Gönülaçan (Şuvaskal) Camii

Gönülaçan (Şuvaskal) Camii; Ardahan’ın Posof İlçesi, Gönülaçan (Şuvaskal) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’nden Gönülaçan (Şuvaskal) Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım sağlanmaktadır.

Üzerindeki kitabede Hicri 1327 tarihi kayıtlıdır. Bu tarih Miladi 1909 tarihine denk gelmektedir. Önünde (kuzey) basit bir son cemaat yeri ve kuzeybatı köşesinde orijinal olmayan ve sonradan eklenen minaresi bulunan yapı, kareye yakın dikdörtgen planda tasarlanmış ahşap tavanlı cami örneklerinden biridir. Orijinali ahşap olan minarenin yerine 1990’lı yıllarda mevcut taş minare yapılmıştır.

Son cemaat yeri ise 1969 yılında eklenmiştir. Güney, doğu ve batı cephelerinde ikişer adet basık yuvarlak kemerli mazgal pencere ile aydınlanan yapının kuzeydeki girişi yine basık yuvarlak kemerli olup, taştan sövelere sahiptir. Bu sövelerin kaval silmelerden oluşan profillerle dekore edildiği dikkati çeker. Yapının harim kısmının kuzeyinde ahşap bir mahfil, mihrabın sağında yine ahşap minber, solunda ise ahşap vaaz kürsüsü yer alır.

Son yıllarda yapılan basit onarımlar her ne kadar yapıyı asli kimliğinden uzaklaştırmış olsa da, XIX. yüzyıl sonu – XX. yüzyıl başlarının karakterini yansıtan tarihi Türk ahşap oymacılık sanatından çok şey kaybetmemiştir. Zira, gerek mahfil, gerek tavan, gerek minber ve gerekse vaaz kürsüsü, özellikle bitkisel ağırlıklı olmak üzere, geometrik ve bitkisel motifli ahşap oyma işçilikleriyle, harim kısmına girilince gözleri ve dikkatleri üzerine çeker.

Paylaşın

Ardahan: Posof, Merkez Camii

Merkez Camii; Bartın’ın Posof İlçesi yerleşim sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Merkez Camiinin Minberindeki kitabeye göre 1868 tarihinde inşa edildiği anlaşılmaktadır. Cami, boyuna dikdörtgen planlı olup, kesme taşlardan yapılmıştır. İç yapısı Osmanlı mimarisini yansıtmaktadır.

Ayrıca caminin doğusunda yer alan dikdörtgen hazire alanında bulunan bir lahitte yazan 1771 tarihi caminin tarihinin minberindeki tarihinden daha eskiye dayandığını düşündürmektedir.

Asya’dan Anadolu’ya bir geçiş noktası olan Ardahan bu stratejik konumu itibariyle tarih boyunca bu bölgede bulunan devletler arasında mücadelelere sebep olmuş ve sürekli el değiştirmek durumunda kalmıştır. Urartular, Arda Türkleri, Saka- İskit Türleri, Selçuklular ve Osmanlılar yörede yaşamış önemli uygarlıklardır.

Ardahan’ın kendine has özellikleri olan bir kültür mirası bulunmaktadır. Bu kültür mirası içerisinde İslam Dönemi’ni yansıtan Mevlit Efendi Camii, Posof Merkez Camii ve Derviş Bey Camii dikkat çekmektedir.

Paylaşın