Türkiye’de Her Gün 5 İşçi Çalışırken Hayatını Kaybediyor

2024 yılının ilk üç ayında en az 425 işçi çalışırken hayatını kaybetti. Başka bir ifadeyle 2024 yılının ilk üç ayında her gün ‘en az’ 5 işçi iş kazalarında hayatın kaybetti.

Haber Merkezi / Hayatını kaybedenlerin 16’sı çocuk işçilerdi. 4’ü 14 yaş ve altında, 12’i de 15-17 yaş aralığında çocuk/genç işçilerdi. 18-29 yaş arası 84 işçi, 30-49 yaş arası 178 işçi, 50-64 yaş arası 105 işçi, 65 yaş ve üstü de 22 işçi hayatını kaybetti.

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG Meclisi), ocak – şubat – mart ayına dair iş cinayetleri verilerini açıkladı.

İSİG Meclisi’nin paylaştığı verilere göre yılın ilk üç ayında en az 425 işçi çalışırken hayatını kaybetti. Ocak’ta 161, Şubat’ta 149 ve Mart’ta 115 işçi öldü. Her gün ‘en az’ 5 işçi iş kazalarında hayatından oldu. Ölenlerin 177’si sanayi, 105 inşaat, 105’i hizmet ve 38’i de tarım sektöründe çalışıyordu.

Hayatını kaybedenlerin 16’sı çocuk işçilerdi. 4’ü 14 yaş ve altında, 12’i de 15-17 yaş aralığında çocuk/genç işçilerdi. 18-29 yaş arası 84 işçi, 30-49 yaş arası 178 işçi, 50-64 yaş arası 105 işçi, 65 yaş ve üstü de 22 işçi hayatını kaybetti. İSİG Meclisi 20 işçinin ise yaşını belirleyemedi.

Üç ayda iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle: İnşaat, Yol işkolunda 105 işçi; Taşımacılık işkolunda 58 işçi; Tarım, Orman işkolunda 38 emekçi (18 işçi ve 20 çiftçi); Metal işkolunda 31 işçi; Konaklama, Eğlence işkolunda 27 işçi; Belediye, Genel İşler işkolunda 27 işçi; Madencilik işkolunda 24 işçi; Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 24 işçi; Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 16 işçi; Ağaç, Kağıt işkolunda 10 işçi; Petro-Kimya, Lastik işkolunda 9 işçi; Tekstil, Deri işkolunda 8 işçi; Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 8 işçi; Gıda, Şeker işkolunda 6 işçi; Çimento, Toprak, Cam işkolunda 6 işçi; Savunma, Güvenlik işkolunda 6 işçi; Enerji işkolunda 4 işçi; elimizdeki veriler ışığında çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 18 işçi.

Üç ayda ayında iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı şöyle: 14 yaş ve altı 4 çocuk işçi, 15-17 yaş arası 12 çocuk/genç işçi, 18-29 yaş arası 84 işçi, 30-49 yaş arası 178 işçi, 50-64 yaş arası 105 işçi, 65 yaş ve üstü 22 işçi, yaşını bilmediğimiz 20 işçi.

Üç ayda iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle: Ezilme, Göçük nedeniyle 82 işçi; Trafik, Servis Kazası nedeniyle 79 işçi; Yüksekten Düşme nedeniyle 77 işçi; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 61 işçi; Patlama, Yanma nedeniyle 22 işçi; İntihar nedeniyle 21 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 20 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 14 işçi; Şiddet nedeniyle 11 işçi; Elektrik Çarpması nedeniyle 9 işçi; diğer nedenlerden dolayı 29 işçi.

Not: İSİG Meclisi, iş kazalarını, iş cinayetleri olarak tanımlıyor.

Paylaşın

Şubat Ayında 144 İşçi, İş Kazalarında Hayatını Kaybetti

Şubat ayında en az 144 işçi, iş kazalarında hayatını kaybetti: 14 yaş ve altı 1 çocuk işçi, 15 ile 17 yaş arası 5 çocuk/genç işçi, 18 ile 29 yaş arası 28 işçi, 30 ile 49 yaş arası 61 işçi, 50 ile 64 yaş arası 35 işçi, 65 yaş ve üstü 10 işçi ile yaşı bilinmeyen 4 işçi.

Haber Merkezi / Ölümle sonuçlanan iş kazalarının nedenlerine bakıldığı zaman; Yüksekten düşme nedeniyle 31 işçi; ezilme, göçük nedeniyle 31 işçi; trafik, servis kazası nedeniyle 25 işçi; kalp krizi, beyin kanaması nedeniyle 14 işçi; zehirlenme, boğulma nedeniyle 11 işçi; şiddet nedeniyle 6 işçi; patlama, yanma nedeniyle 5 işçi; nesne çarpması, düşmesi nedeniyle 4 işçi; intihar nedeniyle 3 işçi; elektrik çarpması nedeniyle 1 işçi; diğer nedenlerden dolayı 13 işçi.

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG Meclisi), Şubat ayına dair iş cinayetleri raporunu açıkladı. Raporda öne çıkan bölümler şöyle: Şubat ayında en az 144, her gün en az beş işçi iş cinayetlerinde öldü.

İş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle: İnşaat, Yol işkolunda 39 işçi; Taşımacılık işkolunda 17 işçi; Madencilik işkolunda 13 işçi; Tarım, Orman işkolunda 12 emekçi (5 işçi ve 7 çiftçi); Metal işkolunda 11 işçi; Belediye, Genel İşler işkolunda 8 işçi; Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 7 işçi; Konaklama, Eğlence işkolunda 6 işçi; Tekstil, Deri işkolunda 4 işçi; Ağaç, Kağıt işkolunda 4 işçi; Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 4 işçi; Çimento, Toprak, Cam işkolunda 3 işçi; Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 3 işçi; Gıda, Şeker işkolunda 2 işçi; Petro-Kimya, Lastik işkolunda 2 işçi. Hayatını kaybeden 9 işçinin ise işkolu belirlenemedi.

İş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı şöyle: 14 yaş ve altı 1 çocuk işçi, 15-17 yaş arası 5 çocuk/genç işçi, 18-29 yaş arası 28 işçi, 30-49 yaş arası 61 işçi, 50-64 yaş arası 35 işçi, 65 yaş ve üstü 10 işçi, yaşını bilmediğimiz 4 işçi.

İş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle: Yüksekten Düşme nedeniyle 31 işçi; Ezilme, Göçük nedeniyle 31 işçi; Trafik, Servis Kazası nedeniyle 25 işçi; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 14 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 11 işçi; Şiddet nedeniyle 6 işçi; Patlama, Yanma nedeniyle 5 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 4 işçi; İntihar nedeniyle 3 işçi; Elektrik Çarpması nedeniyle 1 işçi; diğer nedenlerden dolayı 13 işçi.

Not: İSİG Meclisi, iş kazalarını, iş cinayetleri olarak tanımlıyor.

Paylaşın

Ocak Ayında En Az 158 İşçi İş Kazalarında Hayatını Kaybetti

Ocak ayında en az 158 işçi iş kazalarında hayatını kaybetti: 14 yaş ve altı 3 çocuk işçi, 15-17 yaş arası 4 çocuk/genç işçi, 18-29 yaş arası 32 işçi, 30-49 yaş arası 62 işçi, 50-64 yaş arası 43 işçi, 65 yaş ve üstü 5 işçi, yaşını bilmediğimiz 9 işçi.

Haber Merkezi / İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi, 2024 yılı ocak ayına ilişkin iş cinayetleri raporunu açıkladı. Buna göre, ocak ayında en az 158, her gün “en az” 5 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti.

Ocak ayında iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle: İnşaat, Yol işkolunda 45 işçi; Taşımacılık işkolunda 22 işçi; Tarım, Orman işkolunda 16 emekçi (10 işçi ve 6 çiftçi); Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 11 işçi; Metal işkolunda 9 işçi; Konaklama, Eğlence işkolunda 9 işçi; Belediye, Genel İşler işkolunda 9 işçi; Petro-Kimya, Lastik işkolunda 6 işçi; Madencilik işkolunda 5 işçi; Ağaç, Kağıt işkolunda 5 işçi; Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 5 işçi; Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 4 işçi; Gıda, Şeker işkolunda 2 işçi; Tekstil, Deri işkolunda 2 işçi; Enerji işkolunda 2 işçi; Savunma, Güvenlik işkolunda 1 işçi; elimizdeki veriler ışığında çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 5 işçi.

Ocak ayında iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı şöyle: 14 yaş ve altı 3 çocuk işçi, 15-17 yaş arası 4 çocuk/genç işçi, 18-29 yaş arası 32 işçi, 30-49 yaş arası 62 işçi, 50-64 yaş arası 43 işçi, 65 yaş ve üstü 5 işçi, yaşını bilmediğimiz 9 işçi.

Ocak ayında iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle: Ezilme, Göçük nedeniyle 28 işçi; Trafik, Servis Kazası nedeniyle 27 işçi; Yüksekten Düşme nedeniyle 25 işçi; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 23 işçi; Patlama, Yanma nedeniyle 11 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 9 işçi; İntihar nedeniyle 9 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 7 işçi; Elektrik Çarpması nedeniyle 4 işçi; Şiddet nedeniyle 3 işçi; Kesilme, Kopma nedeniyle 1 işçi, Covid-19 nedeniyle 1 işçi; diğer nedenlerden dolayı 10 işçi.

Paylaşın

22 Yılda En Az 907 Çocuk İşçi ‘İş Kazalarında’ Hayatını Kaybetti

AK Parti’nin hayata geçirdiği tarım, sanayi, eğitim ve sosyal politikalar her geçen gün daha fazla çocuğun işçileşmesini beraberinde getirirken, partinin iktidar olduğu yıllarda, en az 907 çocuk işçi ‘iş kazalarında’ hayatını kaybetti.

Haber Merkezi / 2002 yılında en az 1 çocuk işçi ‘iş kazalarında’ hayatını kaybederken, 2023 yılında en az 17 çocuk işçi “on sekiz yaşındaki işçi” hayatını kaybetti.

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG Meclisi), Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) iktidarı döneminde hayatını kaybeden çocuk işçilere dair yeni bir rapor yayınladı. Ocak ayında MESEM kapsamında staj gördüğü işyerlerinde hayatını kaybeden bütün çocuk işçilere adanan raporda, AK Partili yıllarda yaşamını yitiren çocuk işçilerin sayısı paylaşıldı.

Buna göre, Yüzde 92’sini ulusal basından; yüzde 8’ini ise çocuk işçilerin aileleri, mesai arkadaşları ve yerel basından öğrendiğimiz bilgilere dayanarak tespit edildiği kadarıyla 2013-2023 yılları döneminde en az 671 çocuk işçi hayatını kaybetti.

Yıllara göre dağılıma bakıldığında, 2013 yılında en az 59 çocuk işçi, 2014 yılında en az 54 çocuk işçi, 2015 yılında en az 63 çocuk işçi, 2016 yılında en az 56 çocuk işçi, 2017 yılında en az 60 çocuk işçi, 2018 yılında en az 67 çocuk işçi, 2019 yılında en az 67 çocuk işçi, 2020 yılında en az 67 çocuk işçi, 2021 yılında en az 62 çocuk işçi, 2022 yılında en az 62 çocuk işçi, 2023 yılında en az 54 çocuk işçi yaşamını yitirdi.

AK Parti’nin hükümet olup ilerleyen yıllarda hızla devletin merkezinde yer alışının 22. yılında olunduğu hatırlatılan raporda, AK Parti’nin hayata geçirdiği tarım, sanayi, eğitim ve sosyal politikalar her geçen gün daha fazla çocuğun işçileşmesini beraberinde getirdiği vurgulandı.

Diğer yandan sanki “çocuk işçilik” yokmuş gibi bir hava verilerek bu sorunun görünmez kılınmaya çalışıldığı anımsatılan raporda, bu görünmez kılma politikasının çocuk işçilik ölümlerinde de devletin açıkladığı verilerde gözüktüğü ifade edildi.

2002-2012 yılları dönemi için, Çalışma Bakanlığı’nın milletvekillerinin verdiği farklı önergelerindeki cevaplarda en yüksek çocuk işçi ölüm bilgileri baz alındığında, 2002 yılında en az 1 çocuk işçi, 2003 yılında en az 18 çocuk işçi, 2004 yılında en az 29 çocuk işçi, 2005 yılında en az 27 çocuk işçi, 2006 yılında en az 29 çocuk işçi, 2007 yılında en az 28 çocuk işçi, 2008 yılında en az 29 çocuk işçi, 2009 yılında en az 12 çocuk işçi, 2010 yılında en az 24 çocuk işçi, 2011 yılında en az 24 çocuk işçi ve 2012 yılında en az 15 çocuk işçi hayatını kaybetti.

Çalışma Bakanlığı’nın bu açıklamalarına 2013 yılı ile birlikte tutulan İSİG Meclisi verileri de eklendiğinde, AK Partili yıllarda en az 907 çocuk işçi hayatını kaybetti.

Raporda, “en az” vurgusu yapılmasının bir nedeninin de kimlik bilgilerine ulaşılamadığı için basında yer alan “18 yaşında”ki işçi ölümlerini çocuk işçiler kapsamına alınmamış olduğu kaydedildi. Diğer yandan, ulusal ve yerel basına 18 yaşında olarak yansıyan ancak yaşını doldurmayan işçilerin de olduğu anımsatıldı.

Bu noktada çocuk işçi ölümü bilgileri eklenmese de, İSİG Meclisi’nin 18 yaşında çalışırken hayatını kaybeden işçi verileri de paylaşıldı.

Buna göre, 2013 yılında en az 18, 2014 yılında en az 20, 2015 yılında en az 20, 2016 yılında en az 19, 2017 yılında en az 18, 2018 yılında en az 27, 2019 yılında en az 14, 2020 yılında en az 13, 2021 yılında en az 11, 2022 yılında en az 13 ve 2023 yılında en az 17 “on sekiz yaşındaki işçi” hayatını kaybetti. Buna göre, tek tek yaş bilgilerinin teyit edilmesi gereken 18 yaşındaki 180 işçi son 11 yılda hayatını kaybetti.

Çocuk iş cinayetlerinin işkollarına ve nedenlerine göre dağılımı

2013-2023 yıllarında çocuk iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle: Tarım, Orman işkolunda 380 çocuk (250 işçi ve 130 çiftçi); İnşaat, Yol işkolunda 71 çocuk; Metal işkolunda 46 çocuk; Konaklama, Eğlence işkolunda 45 çocuk; Gıda işkolunda 23 çocuk; Ticaret işkolunda 21 çocuk; Genel İşler işkolunda 20 çocuk; Tekstil,

Deri işkolunda 17 çocuk; Taşımacılık işkolunda 14 çocuk; Ağaç, Kâğıt işkolunda 11 çocuk; Kimya, Lastik işkolunda 7 çocuk; Enerji işkolunda 4 çocuk; Çimento, Toprak, Cam işkolunda 3 çocuk; Madencilik işkolunda 1 çocuk; İletişim işkolunda 1 çocuk; Sağlık işkolunda 1 çocuk; Eldeki veriler ışığında çalıştığı işkolu belirlenemeyen 6 çocuk işçi.

2013-2023 yıllarında çocuk iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle: Trafik, Servis Kazası nedeniyle 186 çocuk; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 112 çocuk; Ezilme, Göçük nedeniyle 92 çocuk; Yüksekten Düşme nedeniyle 61 çocuk; Şiddet nedeniyle 56 çocuk; Elektrik Çarpması nedeniyle 44 çocuk;

Yıldırım Düşmesi nedeniyle 41 çocuk; Patlama, Yanma nedeniyle 25 çocuk; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 14 çocuk; Kesilme, Kopma nedeniyle 13 çocuk; İntihar nedeniyle 9 çocuk; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 8 çocuk; Diğer nedenlerden dolayı 10 çocuk işçi.

2013-2023 yıllarında çocuk iş cinayetlerinin cinsiyetlere göre dağılımı şöyle: 98 kız ve 573 oğlan çocuk işçi.

2013-2023 yıllarında çocuk iş cinayetlerinin yaşlara göre dağılımı şöyle: 4 yaşında 5 çocuk, 5 yaşında 5 çocuk, 6 yaşında 4 çocuk, 7 yaşında 7 çocuk, 8 yaşında 14 çocuk, 9 yaşında 13 çocuk, 10 yaşında 25 çocuk, 11 yaşında 16 çocuk, 12 yaşında 36 çocuk, 13 yaşında 44 çocuk, 14 yaşında 65 çocuk, 15 yaşında 99 çocuk, 16 yaşında 131 çocuk ve 17 yaşında 207 çocuk işçi.

Not: İSİG Meclisi iş kazalarını ‘iş cinayetleri’ olarak tanımlıyor.

Paylaşın

2023 yılında Her Gün 5 İşçi İş Kazalarında Hayatını Kaybetti

2023 yılında her gün “en az” 5 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti: Ocak ayında 115, Şubat ayında 261, Mart ayında 130, Nisan ayında 123, Mayıs ayında 147, Haziran ayında 160, Temmuz ayında 184, Ağustos ayında 206, Eylül ayında 154, Ekim ayında 151, Kasım ayında 145 ve Aralık ayında 156.

Haber Merkezi / İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG Meclisi), 2023 İş Cinayetleri raporunu açıkladı. Yüzde 66’sı ulusal basından; yüzde 34’ü ise işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri, sendikalar ve yerel basından öğrenildiği kadarıyla 2023 yılında en az 1932, her gün “en az” 5 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti.

2023 yılında iş cinayetlerinin aylara göre dağılımı şöyle: Ocak ayında en az 115 işçi, Şubat ayında en az 261 işçi, Mart ayında en az 130 işçi, Nisan ayında en az 123 işçi, Mayıs ayında en az 147 işçi, Haziran ayında en az 160 işçi, Temmuz ayında en az 184 işçi, Ağustos ayında en az 206 işçi, Eylül ayında en az 154 işçi, Ekim ayında en az 151 işçi, Kasım ayında en az 145 işçi ve Aralık ayında en az 156 işçi.

2023 yılında iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle: İnşaat, Yol işkolunda 389 işçi; Tarım, Orman işkolunda 371 emekçi (194 işçi ve 177 çiftçi); Taşımacılık işkolunda 221 işçi; Konaklama, Eğlence işkolunda 157 işçi; Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 116 emekçi; Belediye, Genel İşler işkolunda 100 işçi; Metal işkolunda 97 işçi; Gıda, Şeker işkolunda 58 işçi; Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 55 işçi; Madencilik işkolunda 51 işçi; Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 47 işçi; Enerji işkolunda 44 işçi; Petro-Kimya, Lastik işkolunda 39 işçi; Savunma, Güvenlik işkolunda 30 işçi; Tekstil, Deri işkolunda 29 işçi; Çimento, Toprak, Cam işkolunda 28 işçi; Ağaç, Kâğıt işkolunda 24 işçi; Basın, Gazetecilik işkolunda 10 işçi; Banka, Finans, Sigorta işkolunda 3 işçi; İletişim işkolunda 2 işçi; Elimizdeki veriler ışığında çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 61 işçi.

2023 yılında iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle: Trafik, Servis Kazası nedeniyle 444 işçi; Ezilme, Göçük nedeniyle 291 işçi; Yüksekten Düşme nedeniyle 259 işçi; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 218 işçi; Deprem nedeniyle 158 işçi; Elektrik Çarpması nedeniyle 105 işçi; Şiddet nedeniyle 85 işçi; Patlama, Yanma nedeniyle 80 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 64 işçi; İntihar nedeniyle 64 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 35 işçi; Kesilme, Kopma nedeniyle 17 işçi; Diğer nedenlerden dolayı 112 işçi.

2023 yılında iş cinayetlerinin cinsiyetlere göre dağılımı şöyle: 147 kadın işçi ve 1785 erkek işçi.

2023 yılında iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı şöyle: 14 yaş ve altı 22 çocuk işçi, 15-17 yaş arası 32 çocuk/genç işçi, 18-29 yaş arası 396 işçi, 30-49 yaş arası 770 işçi, 50-64 yaş arası 454 işçi, 65 yaş ve üstü 95 işçi, yaşını bilmediğimiz 163 işçi.

AK Parti’nin iktidara geldiği 3 Kasım 2002 tarihinden bugüne iş cinayetlerinde en az 32 bin 478 işçi hayatını kaybetti: 2002 yılının son iki ayında en az 146 işçi, 2003 yılında en az 811 işçi, 2004 yılında en az 843 işçi, 2005 yılında en az 1096 işçi, 2006 yılında en az 1601 işçi, 2007 yılında en az 1044 işçi, 2008 yılında en az 866 işçi, 2009 yılında en az 1171 işçi, 2010 yılında en az 1454 işçi, 2011 yılında en az 1710 işçi, 2012 yılında en az 878 işçi, 2013 yılında en az 1235 işçi, 2014 yılında en az 1886 işçi, 2015 yılında en az 1730 işçi, 2016 yılında en az 1970 işçi, 2017 yılında en az 2006 işçi, 2018 yılında en az 1923 işçi, 2019 yılında en az 1736 işçi, 2020 yılında en az 2427 işçi, 2021 yılında en az 2170 işçi, 2022 yılında en az 1843 işçi ve 2023 yılında en az 1932 işçi.

NOT: İSİG Meclisi, iş kazalarını, iş cinayetleri olarak tanımlıyor.

Paylaşın

2023 Yılında En Az 1929 İşçi İş Kazalarında Hayatını Kaybetti

2023 yılının en az bin 929 işçi iş kazalarında hayatını kaybetti: Ocak ayında 115, Şubat ayında 261, Mart ayında 130, Nisan ayında 123, Mayıs ayında 147, Haziran ayında 160, Temmuz ayında 184, Ağustos ayında 206, Eylül ayında 153, Ekim ayında 151, Kasım ayında 145 ve Aralık ayında 154.

Haber Merkezi / İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG Meclisi), 2023 Aralık İş Cinayetleri raporunu açıkladı.

Buna göre; Aralık ayında 154, 2023 yılının tamamında ise en az 1929 işçi iş kazalarında hayatını kaybetti: Ocak ayında 115, Şubat ayında 261, Mart ayında 130, Nisan ayında 123, Mayıs ayında 147, Haziran ayında 160, Temmuz ayında 184, Ağustos ayında 206, Eylül ayında 153, Ekim ayında 151, Kasım ayında 145 ve Aralık ayında 154.

Aralık ayında iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle: İnşaat, Yol işkolunda 44 işçi; Taşımacılık işkolunda 18 işçi; Tarım, Orman işkolunda 17 emekçi (12 işçi ve 5 çiftçi); Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 14 işçi; Metal işkolunda 13 işçi; Konaklama, Eğlence işkolunda 13 işçi; Belediye, Genel İşler işkolunda 8 işçi; Madencilik işkolunda 4 işçi; Gıda, Şeker işkolunda 3 işçi; Tekstil, Deri işkolunda 2 işçi;

Banka, Finans, Sigorta işkolunda 2 işçi; Çimento, Toprak, Cam işkolunda 2 işçi; Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 2 işçi; Petro-Kimya, Lastik işkolunda 1 işçi; Ağaç, Kağıt işkolunda 1 işçi; Basın, Gazetecilik İşkolunda 1 işçi; Enerji işkolunda 1 işçi; Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 1 işçi; elimizdeki veriler ışığında çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 7 işçi.

Aralık ayında iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle: Ezilme, Göçük nedeniyle 34 işçi; Trafik, Servis Kazası nedeniyle 33 işçi; Yüksekten Düşme nedeniyle 30 işçi; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 17 işçi; Patlama, Yanma nedeniyle 7 işçi; İntihar nedeniyle 7 işçi; Elektrik Çarpması nedeniyle 6 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 3 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 3 işçi; Şiddet nedeniyle 3 işçi; diğer nedenlerden dolayı 11 işçi.

Aralık ayında iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı şöyle: 15-17 yaş arası 5 çocuk/genç işçi, 18-29 yaş arası 26 işçi, 30-49 yaş arası 71 işçi, 50-64 yaş arası 43 işçi, 65 yaş ve üstü 3 işçi, yaşını bilmediğimiz 6 işçi .

İSİG Meclisi genç/çocuk işçi ölümleriyle ilgili şu notu düştü: 6 yaşındaki Suriyeli işçi Abdullah El Hamuud, Adıyaman’da çalıştığı sebze halinde çıkan tartışmada patronu İsmail Mustafa Akkı tarafından 11 yerinden bıçaklandı…

17 yaşındaki Ömer Çakar, Şehit Abdulvahap Çokur Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 10. sınıf öğrencisiydi. Diyarbakır Kayapınar’da MESEM kapsamında klimacıda staj yapıyordu ve klima takarken ikinci kattan düştü…

15 yaşındaki Ömer Girgin, Kocaeli Körfez’de çırak olarak çalıştığı kaporta boya atölyesinde sobayı yakmak için dökülen tinerin parlaması sonucu yandı…

17 yaşındaki Ulaş Dumlu, ERMES Bilim Teknik Koleji Elektrik-Elektronik Bölümü son sınıf öğrencisiydi. Konya Ereğli’de stajyer olarak çalıştığı elektrik firması ile gittiği Bahri Dağdaş Şeker Fabrikası’nda arıza gidermek için çıktığı elektrik direğinden arıtma (çöktürme) havuzuna düştü…

17 yaşındaki moto kurye Mustafa Koç, Kocaeli Körfez’de sipariş götürürken otomobille çarpıştı…

Türkiye’ye uluslararası işbölümünde biçilen misyon bu. Yoksul ailelerin çocuklarının çoğu zaman da devlet eliyle işyerlerinde (herhangi bir denetim dahi olmadan) ucuz işgücü olarak çalıştırılması.

NOT: İSİG Meclisi, iş kazalarını, iş cinayetleri olarak tanımlıyor.

Paylaşın

Tekstil İşkolunda 10 Yılda 364 İşçi İş Kazasında Hayatını Kaybetti

Tekstil işkolunda son 10 yılda en az 364 işçinin çalışırken hayatını kaybetti: 2013 yılında 37, 2014 yılında 35, 2015 yılında 12, 2016 yılında 44, 2017 yılında 27, 2018 yılında 28, 2019 yılında 35, 2020 yılında 54, 2021 yılında 33, 2022 yılında 32 ve 2023 yılında 27 işçi.

Haber Merkezi / Son 10 yılda hayatını kaybeden işçilerden 81’i kadın 283’ü erkek. Tekstil işkolundaki kadın işçi ölümlerinin tüm işkolları baz alındığında Türkiye ortalamasının üç katı olduğu belirtildi.

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi; Urfa’da BirTek-Sen üyesi Özak Tekstil işçilerinin direnişiyle dayanışmayı güçlendirmek ve işkolundaki mücadeleye katkı sağlamak için son 10 yılı kapsayan “Tekstil İşkolu İş Cinayetleri Raporu”nu paylaştı.

Öncesinde tekstil sermayesinin ucuz emek gücü üzerinde yükseldiğini belirten İSİG Meclisi, Türkiye’nin dünyanın en büyük beşinci tekstil üretici ve ihracatçısı olduğunu hatırlattı. 2021 verilerine göre tekstil sektöründe faaliyet gösteren 19 bin 256 şirkette 500 bin civarında işçinin çalıştığı bilgisini verdi.

Tekstil patronlarının ulusal ve uluslararası pazarda giriştikleri rekabette öne çıkmalarını sağlayanın daha çok ve daha ucuz üretimin öznesi olan işçileri gösteren İSİG Meclisi “Tekstil ve konfeksiyon sektöründe çalışan işçiler ne kadar uzun süre çalışıp daha az kazanırsa, tekstil patronları da o kadar kazançlı çıkarak yeni yatırımlar için sermaye biriktirebilecektir” eleştirisi yöneltti.

“Bu noktada görülen en çıplak gerçeklik ise çalışırken ölen işçiler, iş cinayetleri” dedi. Ardından tekstil işkolunda son 10 yılda en az 364 işçinin çalışırken hayatını kaybettiğini aktardı. Buna göre 2013’te 37, 2014’de 35, 2015’te 12, 2016’da 44, 2017’de 27, 2018’de 28, 2019’da 35, 2020’de 54, 2021’de 33, 2022’de 32 ve 2023’ün ilk 11 ayında 27 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi.

Son 10 yılda hayatını kaybeden işçilerden 81’i kadın 283’ü erkek. İSİG Meclisi bu noktada tekstil işkolundaki kadın işçi ölümlerinin tüm işkolları baz alındığında Türkiye ortalamasının üç katı olduğunu söyledi.

İSİG Meclisi iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımını da verdi. Buna göre son 10 yılda, 14 yaş ve altı 5 çocuk, 15-17 yaş arası 11 çocuk/genç, 18-29 yaş arası 76, 30-49 yaş arası 199, 50-64 yaş arası 53, 65 yaş ve üstü 3 işçi hayatını kaybetti. İSİG Meclisi 37 işçinin ise yaşını belirleyemedi.

Ayrıca çlen işçilerin 49’u mülteci/göçmen işçilerdi. Tekstil işkolunda son 10 yılda 36 Suriyeli, 3 Özbekistanlı, 3 Türkmenistanlı, 2 Afganistanlı, 2 Gürcistanlı, 1 Iraklı, 1 İranlı ve 1 Nijeryalı göçmen işçi hayatını kaybetti.

İSİG Meclisi, tekstil işkolundaki iş cinayetlerinde ölenlerin yalnızca 9’unun (yüzde 2,47) sendikalı işçi olduğunu bilgisini paylaştı. 355 işçi ise (yüzde 97,53) sendikasızdı. Tekstil işkolunda iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılıma bakıldığında trafik ve servis kazaları ilk sırada yer aldı. Bu nedenle 86 işçi öldü. Trafik ve servis kazalarını 55 işçiyle patlama ve yanma izledi.

Ardından 48 işçiyle ezilme, göçük, 38 işçiyle yüksekten düşme, 31 işçiyle COVID-19, 16 işçiyle zehirlenme, boğulma ve 15 işçiyle silikozis geldi. İSİG Meclisi, kalp krizi, beyin kanamasını (15), şiddeti (14), elektrik çarpmasını (10), intiharı (9), kesilme, kopmayı (8), nesne çarpması, düşmesini (7) diğer işçi ölümlerinin nedenleri olarak sıraladı.

İSİG Meclisi bu noktada patlama ile yanmalara ve silikozis hastalığına dikkat çekti. Patlama ve yanmaların oransal olarak en fazla olduğu işkolunun tekstil olduğunu belirten İSİG Meclisi, silikozis için de “2000’li yılların başında kot kumlama atölyelerinde çalışan yüzlerce işçi silikozise yakalandı. Daha sonra kot kumlama yasaklansa da işçiler ölüm sıralarını bekledi. 2013 ve sonrasında en az 15 kot kumlama işçisi silikozis nedeniyle hayatını kaybetti” dedi.

Paylaşın

11 Ayda Bin 772 İşçi İş Kazalarında Hayatını Kaybetti

2023 yılının ilk on bir ayında en az bin 772 işçi iş kazalarında hayatını kaybetti: Ocak ayında 116, Şubat ayında 266, Mart ayında 130, Nisan ayında 125, Mayıs ayında 146, Haziran ayında 161, Temmuz ayında 183, Ağustos ayında 205, Eylül ayında 152, Ekim ayında 151 ve Kasım ayında 137.

Haber Merkezi / İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG Meclisi), 2023 Kasım İş Cinayetleri raporunu açıkladı.  Buna göre; Kasım ayında 137, yılın ilk on bir ayında en az 1772 işçi hayatını kaybetti: Ocak ayında 116, Şubat ayında 266, Mart ayında 130, Nisan ayında 125, Mayıs ayında 146, Haziran ayında 161, Temmuz ayında 183, Ağustos ayında 205, Eylül ayında 152, Ekim ayında 151 ve Kasım ayında 137.

Raporda, “Ekonomi alanında düzenlemeler içeren Bazı Kanun ve Kanun Hükmündeki Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi. Kanunun teklifi ile İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri ile kamuya ait işyerlerinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirilmesine ilişkin hükmünün yürürlük tarihi, 31 Aralık 2023’ten 31 Aralık 2024’e ertelendi. Bu durum devletin ‘iş cinayetleri’ rejimi dediğimiz işçi sağlığı ve iş güvenliği yönetiminin onlarca göstergesinden birini oluşturmaktadır” denildi.

Kasım ayında iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle: İnşaat, Yol işkolunda 40 işçi; Tarım, Orman işkolunda 17 emekçi (9 işçi ve 8 çiftçi); Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 15 işçi; Taşımacılık işkolunda 13 işçi; Madencilik işkolunda 8 işçi; Belediye, Genel İşler işkolunda 8 işçi; Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 7 işçi; Konaklama, Eğlence işkolunda 6 işçi; Metal işkolunda 5 işçi; Çimento, Toprak, Cam işkolunda 4 işçi; Gıda, Şeker işkolunda 3 işçi; Enerji işkolunda 3 işçi; Savunma, Güvenlik işkolunda 2 işçi; Petro-Kimya, Lastik işkolunda 1 işçi; Ağaç, Kağıt işkolunda 1 işçi; Basın, Gazetecilik İşkolunda 1 işçi; elimizdeki veriler ışığında çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 3 işçi.

Kasım ayında iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle: Yüksekten Düşme nedeniyle 27 işçi; Ezilme, Göçük nedeniyle 23 işçi; Trafik, Servis Kazası nedeniyle 22 işçi; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 16 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 13 işçi; Patlama, Yanma nedeniyle 9 işçi; İntihar nedeniyle 8 işçi; Elektrik Çarpması nedeniyle 6 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 5 işçi; Şiddet nedeniyle 2 işçi; diğer nedenlerden dolayı 6 işçi.

Kasım ayında iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı şöyle: 15-17 yaş arası 2 çocuk/genç işçi, 18-29 yaş arası 36 işçi, 30-49 yaş arası 49 işçi, 50-64 yaş arası 36 işçi, 65 yaş ve üstü 11 işçi, yaşını bilmediğimiz 3 işçi.

NOT: İSİG Meclisi, iş kazalarını, iş cinayetleri olarak tanımlıyor.

Paylaşın

Son 10 Yılda Bin 379 Kadın İş Kazalarında Hayatını Kaybetti

2013’ten bugüne en az bin 379 kadın işçi çalışırken iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. 2013’te en az 103, 2014’te 131, 2015’te 121, 2016’da 110, 2017’de 117, 2018’de 120, 2019’da 115, 2020’de 148, 2021’de 165, 2022’de 109 ve 2023’ün ilk 10 ayında 140 kadın.

Haber Merkezi / İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG Meclisi), 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü’nde kadın iş cinayetleri raporu yayımladı. Rapora göre 2013’ten bugüne en az 1379 kadın işçi çalışırken iş cinayetlerinde hayatını kaybetti.

2013’te en az 103, 2014’te 131, 2015’te 121, 2016’da 110, 2017’de 117, 2018’de 120, 2019’da 115, 2020’de 148, 2021’de 165, 2022’de 109 ve 2023’ün ilk 10 ayında 140 kadın işçi yaşamını yitirdi.

2013’ten beri gerçekleşen kadın iş cinayetlerinin yüzde 42’si tarım-orman işkolunda yaşandı. Buradaki ölümleri sağlık işkolu izledi. Covid-19 pandemisi döneminde yükselen sağlıkçı ölümleriyle sağlık işkolu, kadın iş cinayetlerinin yüzde 15’ini oluşturdu.

Ticaret-büro-eğitim-sinema ile birlikte belediye-genel işler, tekstil, turizm-konaklama kadın iş cinayetleri bakımından öne çıkan işkolları oldu.

İSİG bu noktada “Kadın iş cinayetlerinin yaşandığı işkolları, Türkiye’de kadın istihdamının da kayıt dışı ve güvencesiz kadın işçi gerçeğini göstermesi bakımından da çarpıcı bir tablo” yorumunu yaptı.

İSİG Meclisi raporda 2013’ten beri yaşamını yitiren kadın işçilerin yalnızca 33’ünün sendikalı olduğunu belirtti. Bir başka ifadeyle iş cinayetlerinde hayatını kaybeden kadın işçilerin yüzde 97’sinin örgütsüz.

Ölenlerin 50’si, 14 yaş ve altı yaşlardaki çocuk işçilerdi. Yine 51’i 15-17 yaşları arasındaki çocuk/genç işçilerdi. 69’u ise 65 yaş ve üstündeydi. İSİG Meclisi 96 kadın işçinin yaşını ise belirleyemedi. Öte yandan ölen kadın işçilerin 79’u göçmen/mülteci işçi.

İSİG Meclisi raporda, bir ekonomik şiddet olarak kadın işsizliğine, kadınların istihdamdan dışlanmasına, kadına yönelik şiddetin bir alanı olarak çalışma yaşamındaki koşullara, bir işçi sağlığı ve güvenliği sorunu olarak işyerinde kadına yönelik cinsel taciz, şiddet ve ayrımcılığa vurgu yaptı.

“İşyerinde kadına yönelik cinsel taciz ve şiddet de bir işçi sağlığı ve güvenliği sorunudur” diyen İSİG Meclisi kadına yönelik şiddetin, kadınları yalnızca hane içinde ve sosyal yaşamda değil, çalışma yaşamında da kuşattığını belirtti.

Çalışma yaşamının erilliğinin kadınlar aleyhine işletildiğini anlattı. Kadınların çalışma yaşamında fiziksel, cinsel, ekonomik, psikolojik ve dijital şiddete maruz kaldığından bahsetti.

“Kadın işsizliği ekonomik şiddet”

Kadın işsizliğine de değinen İSİG Meclisi bunun ekonomik şiddet olduğunu ifade etti. “Kadın işsizliği oranı ekonomik kriz etkilerinin en fazla hissedildiği 2009’u aşmış durumda ve işsizlikte kadın ve erkek oranı arasındaki fark giderek açılıyor” dedi ve şunları aktardı:

Türkiye’de, kadınlar istihdamın dışına itilerek ekonomik şiddet gördüğü gibi, istihdam edildiklerinde de bu ekonomik şiddet devam ediyor. Kadın emekçiler, aynı işi yaptıkları erkek işçilerle eşit şartlarda çalışamadığı ve kadın olduğu için ayrımcılığa uğradığı gibi, erkek işçilerle eşit ücret de alamıyor.

Kadınlar; aynı düzeyde eğitim aldıkları erkeklerin ortalama ücretinin ancak yüzde 77,8’ini alabiliyor. Çalışma yaşamında kendilerine yer açabilmek içinse herkesten fazla çalışmak ve yük almak zorunda kalıyor.

İSİG Meclisi ayrıca aile ve nüfus politikalarını da içeren, muhafazakar baskıyı derinleştiren ve kadın emeğini değersizleştiren istihdam politikalarının, kadın emeğinin ikincil konumunu daha da pekiştirdiğine vurgu yaptı:

Kadın emeği politikaları bir yandan, kadınları giderek daha çok geçici, güvencesiz ve kayıt dışı işlere hapsedip, özel sektörün ardından kamu sektöründe devlet politikalarıyla biçimlenen kadın istihdam alanlarında, kadınlar giderek daha çok ev işlerinin ve bakım emeğinin uzantısı işlerde çalışmaya mahkum ediyor. Bir yandan da, işyerlerinde kadınların 60 yılllık kazanımları bir bir eritiliyor ve kreş hakkı, emzirme odası gibi mücadeleyle kazanılan haklar, kamu işyerlerinde dahi kağıt üzerinde kalan haklara dönüşüyor.

Özellikle pandeminin başından bu yana despotik emek rejiminin derinleşmesi ve bu rejimin kalıcılaşmasına dönük hamleler bir yandan sınıfsal sömürüyü derinleştirirken öte yandan kadın işçilere yönelik şiddeti de derinleştirdiği için kadın işçileri daha çok etkiliyor.

İşçi sağlığı ve güvenliğini yalnızca mesai saatleri içerisine indirgeyen bakış açısı, emeği yalnızca iş süresi ile sınırlandırıp emekçilere dayatılan yaşam koşullarını göz ardı ederken, bu bakış açısı en çok da kadının yeniden üretim için harcadığı, karşılığı ödenmeyen ‘ücretsiz ev içi emeği’ni yok sayıyor.

Paylaşın

10 Ayda Bin 634 İşçi İş Kazalarında Hayatını Kaybetti

2023 yılının ilk on ayında iş kazaları (iş cinayetleri) nedeniyle en az bin 634 işçi hayatını kaybetti: Ocak ayında 116, Şubat ayında 266, Mart ayında 130, Nisan ayında 125, Mayıs ayında 146, Haziran ayında 161, Temmuz ayında 183, Ağustos ayında 205, Eylül ayında 152 ve Ekim ayında 150.

Haber Merkezi / İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG Meclisi), 2023 Ekim İş Cinayetleri (iş kazaları) raporunu açıkladı. Buna göre; Ekim ayında iş kazaları (iş cinayetleri) nedeniyle en az 150, yılın ilk on ayında ise en az bin 634 işçinin hayatını kaybetti.

Yüzde 65’i ulusal basından; yüzde 35’iyse işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri, sendikalar ve yerel basından öğrenilen bilgilere dayanarak tespit edilen verilere göre; 2023 yılının ilk on ayında (Ocak’ta 116, Şubat’ta 266, Mart’ta 130, Nisan’da 125, Mayıs’ta 146, Haziran’da 161, Temmuz’da 183, Ağustos’ta 205, Eylül’de 152 ve Ekim’de 150 olmak üzere) en az 1634 işçi hayatını kaybetti.

Ekim ayında iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle: Trafik, Servis Kazası nedeniyle 38 işçi; Yüksekten Düşme nedeniyle 27 işçi; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 22 işçi; Ezilme, Göçük nedeniyle 21 işçi; Şiddet nedeniyle 11 işçi; Elektrik Çarpması nedeniyle 7 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 6 işçi; İntihar nedeniyle 4 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 3 işçi; Kesilme, Kopma nedeniyle 1 işçi; diğer nedenlerden dolayı 10 işçi.

Ekim ayında iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle: İnşaat, Yol işkolunda 41 işçi; Tarım, Orman işkolunda 31 emekçi (17 işçi ve 14 çiftçi); Taşımacılık işkolunda 20 işçi; Konaklama, Eğlence işkolunda 12 işçi; Belediye, Genel İşler işkolunda 9 işçi; Metal işkolunda 5 işçi; Gıda, Şeker işkolunda 4 işçi; Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 3 işçi; Enerji işkolunda 3 işçi; Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 3 işçi; Savunma, Güvenlik işkolunda 3 işçi; Petro-Kimya, Lastik işkolunda 2 işçi; Çimento, Toprak, Cam işkolunda 2 işçi; Madencilik işkolunda 1 işçi; Ağaç, Kâğıt işkolunda 1 işçi; İletişim işkolunda 1 işçi; Basın, Gazetecilik İşkolunda 1 işçi; Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 1 işçi; elimizdeki veriler ışığında çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 7 işçi.

Ekim ayında iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı şöyle: 14 yaş ve altı 1 çocuk işçi, 15-17 yaş arası 2 çocuk/genç işçi, 18-29 yaş arası 28 işçi, 30-49 yaş arası 67 işçi, 50-64 yaş arası 32 işçi, 65 yaş ve üstü 8 işçi, yaşını bilmediğimiz 12 işçi.

Ekim ayında iş cinayetlerinin illere göre dağılım şöyle: 17 ölüm İstanbul’da; 6’şar ölüm İzmir, Kocaeli ve Mersin’de; 5’er ölüm Antalya, Giresun ve Muğla’da; 4’er ölüm Aksaray, Balıkesir, Bursa, Hatay, Kayseri, Konya, Sakarya, Tekirdağ ve Trabzon’da; 3’er ölüm Ankara, Bolu, Isparta, Kahramanmaraş, Karaman, Kütahya, Malatya, Manisa, Şanlıurfa ve Tokat’ta; 2’şer ölüm Adıyaman, Aydın, Çanakkale, Gaziantep, Samsun ve Van’da; 1’er ölüm Afyon, Ağrı, Ardahan, Bayburt, Burdur, Çorum, Denizli, Diyarbakır, Düzce, Erzurum, Iğdır, Kastamonu, Kırıkkale, Nevşehir, Rize, Sivas, Uşak, Zonguldak, Cezayir, Irak, İtalya ve Moritanya.

Paylaşın