Batman: Akarca Sarnıçları

Akarca Sarnıçları; Batman’ın Gercüş İlçesine bağlı Ardıçlı Köyü’nün Akarca (Aynmalut) Mezrası sınırları içerisinde yer almaktadır.

Gecüş İlçe Merkezi’nden Ardıçlı Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu taşıma araçları ile ulaşım mümkündür.

Ana kayaya oyulmuş sarnıçlar, genellikle yağmur sularının biriktirilmesiyle doldurulmuş, dar ağızlı, silindirik gövdeli ve içleri tabana doğru genişleyen özelliktedirler. Doğudan batıya doğru numaralandırılan sarnıçlar, günümüzde kullanılmadığı için büyük oranda tahrip olmuştur ve işlevlerini yitirmişlerdir.

1 nolu sarnıcın ağız çapı 0.47 m x 0.54 m’dir. Mevcut derinliği 1.63 m olan sarnıcın ağız kısmı beton ile sıvanmıştır. 2 nolu sarnıcın ağız çapı 0.56 m x 0.82 m, mevcut zeminden derinliği ise 0.97 m ölçülerindedir. 3 nolu sarnıcın ağız çapı 1.25 m x 1.30 m, mevcut derinliği ise 3.20 m ölçülerindedir.

Paylaşın

Batman: Akburç Sarnıçları

Akburç Sarnıçları; Batman’ın Gercüş İlçesi sınırları içerisinde yer alan Akburç Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. 

Akburç Köyü, Batman İl Merkezinin kuş uçumu 45 km güneydoğusunda, Gercüş İlçe Merkezinin 4 km güneydoğusundadır.

Gercüş İlçe Merkezi’nden Akburç Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Yöre halkı tarafından Kelehe Tepesi olarak bilinen kayalık alanda bulunan işliğin güneyinde toplam beş adet sarnıca rastlanmıştır.

Sarnıçların ağız çapları ortalama 0.75 m-1.05 m, mevcut derinlikleri ise 0.45 m-0.65 m arasındadır. Sarnıçların içi günümüzde toprak, moloz taş ve yağmur sularıyla doludur. Günümüzde herhangi bir kullanım görmeyen sarnıçlar işlevlerini yitirmişleridir.

Paylaşın

Batman: Bağlıca Sarnıçları

Bağlıca Sarnıçları; Batman’ın Gercüş İlçesi sınırları içerisinde yer alan, Bağlıca Köyünün ortalama 600 m kuzeyinde bulunan ve yöre halkı tarafından Keleha Kasre olarak adlandırılan yöreye hakim tepelik alandadır.

Gercüş İlçe Merkezi’nden Bağlıca Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Bağlıca köyü, Batman İl Merkezinin kuş uçumu 30 km güneyinde, Gercüş İlçe Merkezinin 20 km kuzeybatısındadır.

Kayalık alanın doğu yamacında, ana kayaya teraslandırılmış alanda, yaklaşık 20 adet sarnıç tespit edilmiştir. Yerleşim alanında tespit edilen sarnıçlar, ana kayaya oyularak yapılmışlardır.

Envanter çalışmalarında 11 adet sarnıç incelenmiştir. Dar ağızlı, silindirik gövdeli ve içleri tabana doğru genişleyen özellikteki sarnıçlar, günümüzde kullanılmadığı için içleri moloz taşla dolmuş ve çoğu büyük oranda tahrip olmuştur.

Genellikle yağmur sularının biriktirilmesiyle doldurulmuş sarnıçların etrafındaki kayalık alanlara kanallar yapılarak, yağmur suları sarnıçlara yönlendirilmiştir.

Bazı sarnıçların etrafında ise kapak yeri mevcuttur. Sarnıçların ağız çapları ortalama 0.45 x 0.45 ile 0.90 x 0.90 m çapında, mevcut derinlikleri ise 1.50 m ile 2.00 m arasında değişmektedir.

Paylaşın

Batman: Yamanlar Sarnıçları

Yamanlar Sarnıçları; Batman’ın Gercüş İlçesi sınırları içerisinde kalan Yamanlar (Erdê) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Yamanlar (Erdê) Köyü, Batman İl Merkezinin kuş uçumu 49 km güneydoğusunda, Gercüş İlçe Merkezinin 7 km güneydoğusundadır.

Gercüş İlçe Merkezi’nden Yamanlar (Erdê) Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu taşıma araçları ile ulaşım sağlanmaktadır.

Alanda yapılan çalışmalarda toplamda 7 adet sarnıç gözlenmiştir. Sarnıçlar günümüzde işlevlerini kaybetmişlerdir ve herhangi bir kullanım görmemektedirler.

1 nolu sarnıç, kalenin batı yamacında yer almaktadır. 1 nolu sarnıcın ağız çapı 1.00 x 1.00 m, derinliği ise 3.00 m’dir. Sarnıcın iç kısmı moloz taşla doludur. 2 nolu sarnıç, kalenin kuzey yamacında yer almaktadır.

2 nolu sarnıcın ağız çapı 0.80 x 0.60 m çapındadır. Sarnıcın etrafında yağmur sularını sarnıca taşıyan küçük suyolları mevcuttur. 2 nolu sarnıç ağızdan içe doğru genişlemektedir. 2.00 m derinliğinde olan sarnıcın iç kısmı moloz taşla doludur.

3-7 nolu sarnıçlar, kalenin yaklaşık 70-80 m kuzeyinde yer alan ana kaya kütlesine bitişik durumda yapılmıştır. Toplamda 5 adet sarnıç gözlenmiştir. Sarnıçların ağız çapları ortalama 1.00 m çapında; derinlikleri ise 1.00 m-1.30 m’dir. Köy halkı tarafından üzüm işliği olarak da kullanıldığı söylenilmektedir.

Paylaşın

Batman: Kayalar Sarnıçları

Kayalar Sarnıçları; Batman’ın Gercüş İlçesi, Kayalar (Barlatel) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Kayalar köyü, Batman İl Merkezinin 70 km güneydoğusunda, Gercüş İlçe Merkezinin 18 km kuzeyindedir.

İlçe Merkezi’nden Kayalar (Barlatel) Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım sağlanmaktadır.

Tepelik alanda yapılan envanter çalışmalarında 3 adet sarnıç tespit edilmiştir. Sarnıçlar farklı özellikler göstermektedirler. Bazı sarnıçlar dar ağızlı geniş gövdeli ve dibe doğru genişleyen, bazı sarnıçlar ise silindirik gövde özelliği göstermektedirler.

Tahribata açık durumda olan sarnıçlar içi toprak ve moloz taşla doludur. Tahribata maruz kalan sarnıçlar günümüzde işlevlerini yitirmişlerdir ve herhangi bir kullanım görmemektedirler.

1 nolu sarnıcın ağız çapı 0.80 m, derinliği 0.45 m’dir. 2 nolu sarnıç, 1 nolu sarnıcın 10 m kuzeyinde yer almaktadır. Sarnıcın ağız çapı 0.75 m, derinliği 1.10 m’dir. 3 nolu sarnıç, 2 nolu sarnıcın 4 m batısında yer almaktadır. Sarnıcın ağız çapı 0.80 m, derinliği 1.00 m’dir.

Paylaşın

Batman: Boğaz Köy Türbeleri

Boğaz Köy sınırları içerisinde yer alan türbeler, köyün doğusunda bulunan mezarlık alanın güneybatısında yer almaktadırlar.

Boğaz (Bagase) Köyü, Batman İl Merkezinin kuş uçumu 32 km güneydoğusunda, Gercüş İlçe Merkezinin 11 km kuzeybatısında yer almaktadır.

1 nolu türbe (Bubê Gulê), dikdörtgen planlı iki mekandan oluşmaktadır. Türbenin güney mekanı sivri kubbe şeklinde, kuzey mekanı ise beşik tonozla örtülmüştür. Türbenin girişinde yer alan kuzey mekanı, dikdörtgen planlı, beşik tonoz örtülüdür.

Mekanının doğusunda iki adet yetişkin mezarı, batısında ise bir adet çocuk mezarı yer almaktadır. Asıl türbe yapısının yer aldığı güney mekanı, kare planlı ve kubbeyle örtülüdür.

Bir adet yetişkin mezarının yer aldığı mekanın, güney duvarında mihrap nişi, kuzey duvarında bir adet niş, batı duvarında ise bir adet sivri kemerli niş ve sivri kemerli pencere açıklığı bulunmaktadır. Kubbeye geçişler pandantiflerle sağlanmış olup kubbenin güney ve doğu duvarlarında pencere açıklıkları yer almaktadır.

2 nolu türbe, 1 nolu türbenin doğusunda yer almaktadır. Kareye yakın dikdörtgen planlı türbe tek mekandan oluşmaktadır.

Girişi kuzey cephede yer alan türbenin üst örtüsü sivri kubbeyle örtülmüş olup kubbeye geçişler tromplarla sağlanmıştır. Birbirine bitişik iki mezar yapısının yer aldığı türbenin batı duvarında sivri kemerli dikdörtgen formlu pencere açıklığı, kuzey duvarında ise dikdörtgen formlu niş bulunmaktadır.

Paylaşın

Batman: Seyit Bilal Türbesi

Seyit Bilal Türbesi; Batman’ın Gercüş İlçesi, Vergili (Becirman) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Vergili Köyü, Batman İl Merkezinin 72 km güneydoğusunda, Gercüş İlçe Merkezinin 23.10 km kuzeydoğusunda yer almaktadır.

Türbe alanı günümüze uygun bir işçilikle ihata duvarı ile çevrelenmiştir. Ayrıca alanda eski mezarların yanı sıra modern mezarlar ve Seyid Bilal Türbesi bulunmaktadır.

Seyid Bilal Türbesi, kare planlı üst örtüsü ise büyük bir ana kubbe ve bu kubbenin etrafında şekillenen 10 adet küçük kubbeden oluşmaktadır. Türbenin güneyinde ve doğusunda olmak üzere iki adet girişi mevcuttur.

Bu girişler dikdörtgen formlu olup güneydeki giriş erkekler, doğudaki giriş ise kadınlar için yapılmıştır. Erkeklerin girişi sundurmalıdır.

Türbede 8 adet dikdörtgen formlu pencere açıklığı bulunmaktadır. Ana kubbenin dört yönünde dikdörtgen formlu aydınlatma penceresine yer verilmiştir.

Türbenin içinde Seyid Bilal ve köylülerin mezarları bulunmaktadır. Yapı sonradan geçirdiği yenileme ile orijinal özelliğini kaybetmiştir.

Paylaşın

Batman: Keçika Bagase Ziyareti

Keçika Bagase Ziyareti; Batman’ın Gercüş İlçesi, Boğaz (Bagasê) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Boğaz (Bagasê) Köyünün 2 km doğusundaki kayalık alanda yöreye hakim yüksek bir tepe üzerindedir. Yörede Keçika Bagasê olarak adlandırılan ziyaret yapısının kitabesi veya vakfiye kaydı bulunmadığından, hangi tarihte ve kimin için yaptırıldığı bilinmemektedir.

Etrafında başka bir yapı kalıntısı veya mezar yapısı bulunmayan türbe, eğimli ve kayalık bir zeminde, ana kaya üzerine oturtulmuştur. Türbenin kuzey cephesinde yuvarlak kemerli giriş bölümü mevcuttur. Üst örtüsü içten kubbe, dıştan ise konik külahla örtülmüş olan türbe kare planlıdır ve türbenin etrafı düzensiz taşlarla harç kullanılmadan örülerek türbenin dış sınırı belirlenmiştir.

Türbenin içinde doğu-batı doğrultulu bir mezar yapısı bulunmaktadır. Ayak ve baş şahidelerinde herhangi bir yazıt veya süslemenin bulunmadığı mezarın üstü yeşil bezlerle örtülmüştür. Türbenin güney duvarında mihrap nişi, batı duvarında bir adet mazgal pencere yer almaktadır.

Türbenin hemen kuzeyinde ziyaret alanının sınırları içerisinde dallarına bez parçalarının bağlandığı dilek ağacı bulunmaktadır. Yapımında moloz taş ve “cas” harcı kullanılan türbenin bazı bölümlerinin günümüze uygun bir işçilikle onarıldığı gözlemlenmiştir.

Paylaşın

Batman: Şeyh Yakup Ziyareti

Şeyh Yakup Ziyareti; Batman’ın Gercüş İlçesi, Hisar (Hesare) Beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Ziyaret alanı, ismini “Şeyh Yakup Türbesi” olarak adlandırılan mezar yapısından almaktadır. Hisar (Hesare) Beldesi, Batman İl Merkezinin kuş uçumu 32.85 km güneydoğusunda, Gercüş İlçe Merkezinin 15 km kuzeybatısında bulunmaktadır.

Koruma duvarıyla çevrelenmiş ziyaret alanında, türbe ve zamanla etrafına yerleştirilen mezar yapıları yer almaktadır. Halk arasında evliya veya tasavvuf ehli olduğu düşünülen Şeyh Yakup’a ait türbe, kare planlıdır.

Günümüzde üst örtüsü yıkılmış vaziyette olup güneybatı köşedeki tromp izlerinden kubbeyle örtülü olduğu anlaşılmaktadır. Kalan izlerden giriş bölümünün kuzeybatı tarafında olduğu anlaşılan türbenin, güney duvarında, yuvarlak kemerli mihrap nişi, mihrabın doğusunda ise bir adet mazgal pencere yer almaktadır.

Türbenin içinde; etrafı yığma taşlarla çevrelenmiş, mezar yer almaktadır. Büyük oranda tahribata uğrayan yapıda, kesme taş, moloz taş ve cas harcı kullanılmıştır. Türbenin çevresi zamanla mezarlığa dönüşmüştür. Mezarlar genelde bakımsız bırakılıp tahribata maruz kalmıştır. Mezarların ayak ve baş şahidelerinde kufi ve nesih hatla ve Arap alfabesiyle yazılmış yazılar mevcuttur.

Paylaşın

Batman: Ğavs Şeyh Halil Ziyareti

Ğavs Şeyh Halil Ziyareti; Batman’ın Gercüş İlçesi, Kayapınar (Aynkaf) Beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Kayapınar Beldesi, Gercüş İlçesinin kuş uçuşu 19 km batısında yer almaktadır. Ğavs Şeyh Halil Ziyareti, avlu, mescit ve üç mekandan oluşmaktadır. Ziyaretin girişi ve avlusu doğuya bakmaktadır.

Ziyaret alanında yer alan mescide ve sanduka mezarlarının olduğu mekanlara dikdörtgen planlı avlu vasıtasıyla giriş sağlanmaktadır. Mescidin girişi, doğuda yer alan avluya bakmaktadır. Mescit dikdörtgen plan özelliği göstermektedir.

Sanduka mezarlarının olduğu bölüm, üç mekandan oluşmakta ve mekanların girişleri doğuya bakmaktadır. Giriş mekanı ve orta mekan modern malzeme ile yapılmış; ancak en batıda bulunan mekan yörede bulunan kalker taşından inşa edilmiştir. Giriş mekanında bir adet, orta mekanda 8 adet sanduka mezar bulunmaktadır.

Orta mekanın batısında Şeyh Halil’in mezarının bulunduğu mekan yer almaktadır. Girişin en üst kısmında kare formunda bir alanda Arapça yazılar kabartma bezeme şeklinde yer almaktadır. Mekan, dikdörtgen planlı, kuzey – güney yönünde uzanmaktadır. Mekanın içinde dört adet sanduka mezar bulunmaktadır.

Mekanın tavan kısmı kubbelidir. Mekanın kuzeyinde kemerli girişle beşik tonozlu ayrı bir bölüm oluşturulmuştur. Bu bölümde bir adet sanduka mezar yer almaktadır. Bu mekanın türbenin asıl mekanı olduğu, doğuda yer alan mekanların ise modern malzemelerle sonradan eklendiği gözlemlenmektedir.

Paylaşın